معامله فیوچرز یا قرارداد آتی نوعی معامله است که در آن طرفین قرارداد با هم شرط می‌کنند یک دارایی را در آینده به قیمتی معین بخرند یا بفروشند. فیوچرز برای کسب سود از نوسان بازار و همچنین پوشش ریسک به کار می‌رود و در بازار ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرده است؛ چراکه کاربران می‌توانند بدون مالکیت مستقیم ارزهای دیجیتال و صرفاً با پیش‌بینی جهت قیمت آینده یک ارز دیجیتال سود کسب کنند. در این مطلب یاد می‌گیریم که فیوچرز چیست و کاربردها و مزایا و معایب آن را نیز بررسی می‌کنیم.
معامله فیوچرز چیست؟
معامله فیوچرز یا قراردادهای آتی نوعی از ترید در بازارهای مالی است که در آن دو طرف توافق می‌کنند که یک دارایی (مثل بیت‌کوین، طلا، نفت، و غیره) را در آینده با قیمت مشخص خرید و فروش کنند. این نوع معامله معمولاً برای پیش‌بینی قیمت‌ها و مدیریت ریسک استفاده میشود. به بیان ساده، شما در فیوچرز به جای اینکه حتماً دارایی را بخرید، روی بالا یا پایین رفتن قیمت آن توافق می‌کنید.
برای اینکه بفهمید که فیوچرز چیست، مثال می‌زنیم. فرض کنید شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت بیت‌کوین در ماه آینده بالا می‌رود. در این حالت، شما یک قرارداد فیوچرز برای خرید بیت‌کوین با قیمت مشخص می‌بندید و اگر قیمت واقعاً بالا برود، شما سود می‌کنید. برعکس، اگر فکر می‌کنید قیمت کاهش پیدا می‌کند، می‌توانید یک قرارداد برای فروش بیت‌کوین ببندید و از کاهش قیمت سود ببرید.
ویژگی مهم معامله فیوچرز این است که شما می‌توانید بدون داشتن دارایی اصلی، روی قیمت آن شرط بگذارید. همچنین در این معاملات اغلب می‌توانید از «اهرم» استفاده کنید؛ یعنی با مبلغ کمتری نسبت به ارزش واقعی معامله، سود (یا ضرر) بیشتری کسب کنید. اهرم‌ها به شما این امکان را می‌دهند که ریسک و سود خود را بیشتر کنید، اما باید دقت کنید که در عین حال ضررها هم ممکن است بزرگ‌تر شوند.
مروری بر تاریخچه و تکامل قراردادهای آتی (از کالاها تا ارزهای دیجیتال)
حالا که می‌دانیم فیوچرز چیست و چه تعریفی دارد۷ بهتر است کمی در مورد تاریخچه آن نیز صحبت کنیم. قراردادهای آتی یا فیوچرز از زمان‌های خیلی قدیم برای معاملۀ کالاها به وجود آمده بودند. اولین‌بار این قراردادها برای کشاورزان و خریداران محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار گرفتند. مثلاً کشاورزان برای اینکه مطمئن باشند محصول خود را با قیمت معقولی خواهند فروخت، با خریداران توافق می‌کردند که محصولشان را در تاریخ مشخصی در آینده و با قیمت ثابت بفروشند. این کار به کشاورزان امنیت مالی می‌داد و به خریداران کمک می‌کرد از تأمین کالاهای خود مطمئن باشند.
با پیشرفت جوامع و افزایش نیاز به کالاهای متنوع، قراردادهای آتی به بازارهای مختلفی مانند نفت، فلزات (مثل طلا و نقره) و سایر کالاها گسترش یافتند. این بازارها، که به نام «بازارهای کالا» (Commodities) شناخته می‌شدند، به تاجران و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌داد که بر روی تغییرات قیمت‌ها شرط‌بندی کنند و از نوسانات بازار سود ببرند یا از ریسک خود بکاهند. برای مثال، شرکت‌های هواپیمایی قراردادهای آتی برای نفت می‌بستند تا هزینه سوخت خود را ثابت نگه دارند.
بعد از کالاها، قراردادهای آتی وارد دنیای دارایی‌های مالی شدند. این بار قراردادها نه‌تنها برای کالاها، بلکه برای اوراق بهادار، ارزها، و حتی نرخ بهره نیز مورد استفاده قرار گرفتند. در این مرحله، بانک‌ها، شرکت‌ها، و حتی افراد عادی برای محافظت از خود در برابر نوسانات قیمت دارایی‌های مالی شروع به استفاده از قراردادهای آتی کردند. مثلاً، یک شرکت بین‌المللی می‌توانست با استفاده از قراردادهای آتی، نرخ تبدیل ارز را برای معاملات آینده‌اش ثابت کند تا از ریسک نوسانات نرخ ارز در امان بماند.
در سال‌های اخیر و با ظهور ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین، قراردادهای آتی به دنیای جدید و پرنوسان ارزهای دیجیتال هم راه یافتند. ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات زیاد، بسیار مناسب معامله فیوچرز هستند. در این نوع معاملات، سرمایه‌گذاران می‌توانند با پیش‌بینی تغییرات آینده قیمت ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین و اتریوم، سود کسب کنند یا ریسک خود را مدیریت کنند؛ بدون اینکه لازم باشد واقعاً آن ارزها را در اختیار داشته باشند. این نوع قراردادها به‌ویژه در بازار ارز دیجیتال، به دلیل ویژگی اهرم‌ها، ریسک بالایی دارند ولی همچنین می‌توانند سود زیادی به همراه داشته باشند. حالا که توضیح دادیم که فیوچرز چیست بهتر است به اهمیت این معاملات بپردازیم.
چرا قراردادهای فیوچرز مهم هستند؟
تا اینجا می‌دانیم که تاریخچه فیوچرز چیست اما در ادامه می‌خواهیم در رابطه با اهمیت قراردادهای آن صحبت کنیم. معامله فیوچرز (Futures) یا قراردادهای آتی از چند جهت اهمیت دارند. این قراردادها به افراد، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا در برابر نوسانات قیمت محافظت شوند و در عین حال، از فرصت‌های سودآوری استفاده کنند. فیوچرز در اصل به دو دلیل عمده مهم است:
- کاهش ریسک نوسانات قیمت: فرض کنید یک کشاورز قصد دارد محصولش را چند ماه دیگر بفروشد، ولی نگران است که قیمت محصولش کاهش پیدا کند. او می‌تواند با استفاده از قرارداد فیوچرز، قیمت فروش محصولش را از قبل تثبیت کند. این کار باعث میشود که نگرانی او از کاهش قیمت برطرف شود. از طرف دیگر، خریداران نیز می‌توانند از این قراردادها برای ثابت نگه داشتن هزینه‌های آینده استفاده کنند.
- امکان کسب سود از تغییرات قیمت: قراردادهای فیوچرز به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که روی تغییرات قیمت‌ها شرط ببندند. به این ترتیب، اگر کسی پیش‌بینی کند که قیمت بیت‌کوین یا نفت افزایش یا کاهش می‌یابد، می‌تواند از این نوسانات سود کسب کند، بدون اینکه واقعاً آن دارایی را بخرد یا بفروشد.
اهمیت فیوچرز در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال
در بازارهای مالی و به‌ویژه بازار ارزهای دیجیتال، معاملات فیوچرز نقش مهمی بازی می‌کنند؛ زیرا این بازارها به شدت نوسانی هستند. در ادامه به دلایل اهمیت آن اشاره می‌کنیم:
- مدیریت ریسک در بازارهای نوسانی: بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت نوسان دارد، یعنی قیمت بیت‌کوین، اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال ممکن است در یک روز چندین درصد بالا یا پایین برود. قراردادهای فیوچرز به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند که در این شرایط پرریسک بتوانند ریسک خود را بهتر مدیریت کنند. برای مثال، اگر کسی مقداری بیت‌کوین داشته باشد و از کاهش قیمت آن نگران باشد، می‌تواند با فروش فیوچرز بیت‌کوین، جلوی ضرر احتمالی را بگیرد.
- ایجاد فرصت برای کسب سود: معامله‌گران می‌توانند با استفاده از قراردادهای فیوچرز، حتی در زمان‌هایی که قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند، سود کسب کنند. مثلاً اگر یک معامله‌گر فکر کند که قیمت بیت‌کوین به‌زودی کاهش پیدا می‌کند، می‌تواند یک قرارداد فروش فیوچرز ببندد و در صورت کاهش قیمت، سود ببرد. این نوع معاملات به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که هم از صعود و هم از نزول قیمت سود کسب کنند.
کاربردهای قراردادهای فیوچرز در صنایع مختلف
اما کاربرد فیوچرز چیست؟ قراردادهای فیوچرز در صنایع مختلف برای مدیریت هزینه‌ها به کار می‌روند. با استفاده از این قراردادها، کشاورزان، شرکت‌های انرژی، و سرمایه‌گذاران می‌توانند در دنیای پرنوسان امروز بهتر تصمیم‌گیری کنند و ریسک‌های خود را کاهش دهند. در اینجا به برخی از این کاربردها اشاره می‌کنیم:
- کشاورزی: کشاورزان و خریداران محصولات کشاورزی می‌توانند از قراردادهای فیوچرز استفاده کنند تا قیمت محصولات مانند گندم، ذرت، یا قهوه را از قبل تثبیت کنند. این کار به کشاورزان کمک می‌کند که درآمد خود را بهتر پیش‌بینی کنند و از کاهش احتمالی قیمت در آینده نگران نباشند.
- صنایع نفت و انرژی: شرکت‌های هواپیمایی و تولیدکنندگان انرژی از قراردادهای فیوچرز برای ثابت نگه داشتن قیمت سوخت و انرژی استفاده می‌کنند. مثلاً یک شرکت هواپیمایی می‌تواند با خرید فیوچرز نفت، مطمئن شود که قیمت سوخت برای ماه‌های آینده تغییرات زیادی نخواهد داشت. این موضوع به شرکت‌ها کمک می‌کند که بهتر هزینه‌های خود را برنامه‌ریزی کنند.
- فلزات گرانبها و مواد خام: شرکت‌هایی که از فلزات گرانبها مثل طلا، نقره یا مس استفاده می‌کنند، می‌توانند از قراردادهای فیوچرز برای تثبیت قیمت این مواد استفاده کنند. این موضوع باعث میشود که هزینه‌های تولید آنها تا حد زیادی قابل پیش‌بینی باشد و از نوسانات شدید قیمت در امان بمانند.
- بازار ارزهای دیجیتال: سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ارزهای دیجیتال نیز از قراردادهای فیوچرز استفاده می‌کنند تا از نوسانات شدید قیمتی بیت‌کوین و دیگر ارزها سود کسب کنند یا از ریسک خود محافظت کنند. این ابزارها به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که حتی با مبالغ کمتر، سود بیشتری کسب کنند، هرچند باید در نظر داشت که ریسک این معاملات نیز بسیار بالاست.
انواع قراردادهای فیوچرز و روش‌های تسویه
برای درک بهتر انواع قراردادهای فیوچرز و روش‌های تسویه آنها، ابتدا با دو نوع اصلی قراردادهای فیوچرز آشنا می‌شویم و سپس به روش‌های مختلف تسویه که در بازارهای گوناگون از جمله ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند، می‌پردازیم.
قراردادهای آتی استاندارد
قراردادهای آتی استاندارد یا فیوچرز استاندارد (Standard Futures) نوعی قرارداد فیوچرز است که دارای تاریخ انقضای مشخصی هستند. این قراردادها معمولاً برای کالاهای سنتی مثل طلا، نفت، گندم و … استفاده می‌شوند. در این نوع قرارداد، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که دارایی مورد نظر را در یک تاریخ مشخص با قیمتی که از قبل تعیین شده تحویل دهند یا تسویه کنند.
این قراردادها تاریخ سررسید دارند؛ یعنی پس از رسیدن به تاریخ معین، قرارداد باید اجرا و تسویه شود. مثلاً اگر قرارداد آتی نفت دارید، تا تاریخ مشخصی فرصت دارید که یا نفت را تحویل دهید یا آن را دریافت کنید.
قراردادهای دائمی فیوچرز (Perpetual Futures)
قراردادهای دائمی فیوچرز (Perpetual Futures) یکی از انواع جدیدتر قراردادهای آتی است که در بازار ارزهای دیجیتال بسیار محبوبیت دارد. برخلاف قراردادهای استاندارد، این نوع قرارداد تاریخ انقضا یا سررسید ندارند و شما می‌توانید آنها را تا هر زمان که بخواهید که نگه دارید. در این نوع قرارداد، از مفهومی به نام «نرخ تأمین مالی» (Funding Rate) استفاده میشود تا قیمت قرارداد با قیمت واقعی بازار همگام بماند.
در واقع، با کمک نرخ تأمین مالی، معامله‌گرانی که پوزیشن‌های خرید یا فروش باز کرده‌اند، به یکدیگر مبلغی را به صورت دوره‌ای پرداخت می‌کنند تا اختلاف قیمت بین قرارداد و بازار کنترل شود. این ویژگی باعث شده که قراردادهای دائمی برای معامله‌گران ارزهای دیجیتال بسیار جذاب شوند زیرا آنها می‌توانند بدون محدودیت زمانی روی قیمت‌ها شرط بگذارند.
روش‌های تسویه قراردادهای فیوچرز
تسویه قراردادهای فیوچرز می‌تواند به روش‌های مختلف انجام شود. بیایید با برخی از این روش‌ها آشنا شویم:
۱. تسویه نقدی در مقایسه با تسویه فیزیکی
مقایسه این دو مدل تسویه در ادامه آورده شده است.
- تسویه نقدی (Cash Settlement): در تسویه نقدی، نیازی به تحویل دارایی فیزیکی نیست. به‌جای آن، تفاوت قیمت قرارداد و قیمت جاری در پایان قرارداد به‌صورت نقدی محاسبه و بین خریدار و فروشنده تسویه میشود. این روش معمولاً برای دارایی‌هایی استفاده میشود که تحویل فیزیکی آنها ممکن یا آسان نیست، مثل شاخص‌های بورس یا بیت‌کوین. به عنوان مثال، اگر قرارداد آتی طلا داشته باشید و قیمت در تاریخ سررسید بالاتر رفته باشد، شما سود خود را به صورت نقدی دریافت می‌کنید.
- تسویه فیزیکی (Physical Settlement): در تسویه فیزیکی، دارایی واقعی تحویل داده میشود. این نوع تسویه بیشتر برای کالاهای فیزیکی مثل نفت، گندم، یا طلا به کار می‌رود. مثلاً اگر شما یک قرارداد آتی برای گندم داشته باشید و قرارداد به تاریخ سررسید برسد، باید مقدار مشخصی گندم را تحویل بگیرید یا تحویل دهید. این روش به شما امکان می‌دهد که مستقیماً دارایی فیزیکی را به دست آورید.
۲. روش‌های غیرمعمول تسویه در بازارهای نوظهور مثل ارزهای دیجیتال
بازارهای نوظهور، به‌ویژه بازار ارزهای دیجیتال، روش‌های غیرمعمول و جدیدی برای تسویه قراردادهای آتی ارائه می‌دهند که از روش‌های سنتی متفاوت‌اند. در اینجا به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
- استفاده از قراردادهای دائمی با نرخ تأمین مالی (Funding Rate): در قراردادهای دائمی فیوچرز، از مکانیسم نرخ تأمین مالی استفاده میشود. این مکانیسم به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که بدون داشتن تاریخ سررسید، پوزیشن‌های خرید یا فروش را حفظ کنند. هدف اصلی این روش، همگام کردن قیمت قرارداد با قیمت دارایی در بازار واقعی است. اگر قیمت قرارداد از قیمت دارایی در بازار دور شود، تعدیل بودجه باعث میشود معامله‌گران برای نگه‌داشتن قراردادهای خود مبلغی بپردازند یا دریافت کنند.
- تسویه با استیبل‌کوین‌ها: در بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً از استیبل‌کوین‌ها (مانند USDT یا USDC) برای تسویه استفاده میشود. استیبل‌کوین‌ها به دلیل قیمت ثابت و پایدار خود، جایگزین مناسبی برای ارزهای فیات هستند و باعث تسهیل تسویه نقدی می‌شوند. این نوع تسویه به معامله‌گران امکان می‌دهد که به‌راحتی سود و ضرر خود را به یک ارز پایدار دریافت کنند و از نوسانات شدید بازار در امان باشند.
تفاوت فیوچرز با سایر انواع معاملات (فوروارد، اسپات و مارجین)
برای اینکه بهتر بفهمیم که معامله فیوچرز چیست، لازم است آن را با دیگر انواع معاملات یعنی معاملات فوروارد، معاملات اسپات و مارجین مقایسه کنیم.
مقایسه بین فیوچرز، فوروارد، اسپات و مارجین
- معامله اسپات: در معامله اسپات، خرید و فروش یک دارایی به‌صورت فوری و آنی و با قیمت جاریِ بازار انجام میشود. یعنی اگر شما الان بیت‌کوین بخرید، همان لحظه مالک آن می‌شوید و پول آن را طبق قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین در بازار پرداخت می‌کنید.
- معامله فوروارد: معامله فوروارد (پیش‌خرید) توافقی است که بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی در یک زمان و قیمت مشخص در آینده انجام میشود. این نوع قراردادها به‌طور مستقیم بین طرفین معامله صورت می‌گیرد و ویژگی‌های توافق به صورت سفارشی است.
- معامله فیوچرز (آتی): مشابه فوروارد است، اما قراردادهای فیوچرز استاندارد هستند و در بازارهای رسمی معامله می‌شوند. این یعنی شرایط قرارداد مثل قیمت و زمان تحویل از قبل تعیین شده و قابل تنظیم نیستند. در فیوچرز، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که دارایی را در یک تاریخ مشخص در آینده و با قیمتی که امروز تعیین می‌کنند، معامله کنند.
- معامله مارجین: معامله مارجین به شما امکان می‌دهد که با قرض گرفتن پول از صرافی یا بروکر، میزان بیشتری از یک دارایی را خریداری یا معامله کنید. این نوع معامله با استفاده از لوریج (اهرم مالی) ریسک بیشتری دارد و به شما امکان می‌دهد با پول کمتری سود بیشتری ببرید، ولی خطرات نیز به همان میزان افزایش می‌یابد.
نقش لوریج و نقدینگی
لوریج یا اهرم مالی یکی از ویژگی‌های اصلی معاملات فیوچرز است که به شما اجازه می‌دهد با استفاده از پول کمتر، سودهای بالقوه بیشتری کسب کنید. یعنی با گذاشتن مبلغی وثیقه برای انجام معامله پول قرض کنید.
به عنوان مثال، اگر شما 10 واحد پول داشته باشید و از لوریج 10 برابر استفاده کنید، انگار که با 100 واحد پول در حال معامله هستید. این امر می‌تواند سود شما را چند برابر کند، ولی در صورت پیش‌بینی اشتباه، ضرر نیز چند برابر خواهد شد.
مزایا و معایب معاملات فیوچرز
معاملات فیوچرز نیز مانند هر معاملۀ دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مزایای معاملات فیوچرز چیست؟
مزایای فیوچرز در ادامه آورده شده است.
- پوشش ریسک: معاملات فیوچرز به شما کمک می‌کند از تغییرات غیرمنتظره قیمت در آینده در امان باشید و ریسک نوسانات را کاهش دهید.
- کسب سود از کاهش قیمت: امکان باز کردن پوزیشن فروش (Short) به شما این اجازه را می‌دهد تا از کاهش قیمت‌ها نیز سود ببرید.
- استفاده از لوریج: با استفاده از اهرم مالی، می‌توانید با سرمایه کمتر سود بیشتری کسب کنید، هرچند ریسک نیز افزایش می‌یابد.
- نقدینگی بالا: بازارهای فیوچرز حجم معاملات بالایی دارند که ورود و خروج از معاملات را آسان می‌کند.
- تنوع دارایی‌ها: معاملات فیوچرز بر روی دارایی‌های مختلف مانند ارزهای دیجیتال، کالاها، و شاخص‌ها قابل انجام است که به تنوع در سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.</li>
- هزینه‌های پایین‌تر: کارمزد معاملات فیوچرز معمولاً کمتر از سایر معاملات است و برای تریدرهای فعال سودمند می‌باشد.
- مدیریت ریسک: امکان استفاده از ابزارهایی مانند استاپ لاس و تیک پرافیت برای مدیریت بهتر ریسک.
- سود بدون مالکیت واقعی: نیازی به مالکیت فیزیکی دارایی‌ها ندارید و می‌توانید با پیش‌بینی صحیح، سود کسب کنید.
- استاندارد بودن قراردادها: قراردادهای فیوچرز استاندارد و شفاف هستند که برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذابیت دارند.
ریسک‌های فیوچرز چیست ؟
در فهرست زیر به معایب فیوچرز نیز اشاره شده است.
- ریسک بالای لوریج: استفاده از لوریج یا اهرم می‌تواند ضررها را چندین برابر کند و ریسک از‌دست‌دادن کامل سرمایه را بالا ببرد.
- حساسیت به نوسانات: نوسانات شدید بازار ممکن است به ضررهای بزرگ منجر شود، به‌ویژه با استفاده از لوریج.
- نیاز به مدیریت فعال: معاملات فیوچرز نیاز به پایش و مدیریت مداوم دارند که زمان و انرژی زیادی می‌طلبد.
- خطر لیکوئید شدن: حرکت خلاف جهت بازار می‌تواند باعث لیکوئید‌شدن و از‌دست‌رفتن سرمایه شود.
- پیچیدگی برای مبتدیان: این نوع معاملات پیچیده‌تر از معاملات معمولی هستند و برای تازه‌کارها مناسب نیستند.
- محدودیت زمانی: تاریخ انقضای قراردادها می‌تواند محدودیت ایجاد کرده و شما را مجبور به بستن پوزیشن کند.
- هزینه‌های نگهداری: هزینه‌های کارمزد و بهره برای نگهداری پوزیشن می‌تواند سود شما را کاهش دهد.
استراتژی‌های موفق برای معامله فیوچرز
استراتژی‌های معاملاتی مختلفی وجود دارد که می‌تواند متناسب با معاملات فیوچرز به کار روند و پتانسیل سودآوری خود را افزایش دهید:
استراتژی‌های پوشش ریسک (Hedging)
استراتژی هج کردن برای محافظت در برابر نوسانات قیمت استفاده میشود. به‌عنوان مثال، اگر بیت‌کوین دارید و نگران کاهش قیمت آن هستید، می‌توانید پوزیشن فروش (Short) بگیرید تا در صورت کاهش قیمت، ضرر شما جبران شود.
استراتژی‌های سفته بازی (Speculation)
هدف از استراتژی سفته‌بازی کسب سود از تغییرات قیمت است. تریدرها با تحلیل بازار، پیش‌بینی افزایش یا کاهش قیمت می‌کنند و پوزیشن خرید (Long) یا فروش (Short) باز می‌کنند. این نوع استراتژی با ریسک بالا و احتمال سود زیاد همراه است.
مدیریت ریسک در معاملات با لوریج بالا
نحوه مدیریت ریسک در معاملات با اهرم بالا را می‌توان در فهرست زیر خلاصه کرد.
- استفاده از استاپ لاس (Stop Loss): استاپ لاس به شما کمک می‌کند که در صورت حرکت بازار در جهت مخالف پیش‌بینی، پوزیشن شما خودکار بسته شود تا جلوی ضرر بیشتر گرفته شود.
- استفاده از لوریج کم: بهتر است از لوریج کم استفاده کنید، زیرا استفاده از لوریج بالا باعث افزایش ریسک لیکویید شدن و از دست رفتن سرمایه میشود.
مفاهیم کلیدی و اصطلاحات مهم در بازار فیوچرز چیست؟
در ادامه به توضیح مختصر مهم‌ترین اصطلاحات رایج در بازار فیوچر اشاره خواهیم کرد:
اهرم در فیوچرز چیست و چگونه کار می‌کند؟
لوریج یا اهرم ابزاری معاملاتی است که به شما امکان می‌دهد با سرمایه‌ای اندک پوزیشنی با حجم بزرگ باز کنید. مثلاً با لوریج 10 برابر و داشتن 100 دلار، می‌توانید 1000 دلار معامله کنید. این می‌تواند سود را چند برابر کند اما ریسک زیان را هم به همان نسبت افزایش می‌دهد.
لیکویید شدن فیوچرز چیست؟
لیکویید شدن زمانی رخ می‌دهد که ضرر شما به حدی برسد که پوزیشن شما خودکار بسته شود تا از زیان بیشتر جلوگیری شود. این معمولاً به دلیل استفاده از لوریج بالا اتفاق می‌افتد.
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
استفاده از لوریج پایین، تعیین استاپ لاس، و مدیریت مناسب ریسک به شما کمک می‌کند که از لیکویید شدن جلوگیری کنید.
مفهوم سود باز (Open Interest) و فاندینگ ریت (Funding Rate)
این مفاهیم در فهرست زیر آورده شده‌اند.
- سود باز (Open Interest): سود باز به تعداد قراردادهای باز در بازار فیوچرز می‌گویند که هنوز بسته نشده‌اند و نشان‌دهنده میزان فعالیت و علاقه در بازار است.
- فاندینگ ریت (Funding Rate): فاندینگ ریت به هزینه‌ای می‌گویند که بین تریدرهای پوزیشن خرید و فروش جابجا میشود تا قیمت قراردادهای فیوچرز با قیمت واقعی دارایی همخوانی داشته باشد.
نقش صندوق بیمه در معاملات فیوچرز چیست ؟
صندوق بیمه برای حفاظت از تریدرها در مواقع خطر استفاده میشود. اگر یک معامله‌گر به دلیل ضرر زیاد لیکویید شود و نتواند تمام بدهی خود را بپردازد، صندوق بیمه به پوشش این ضرر کمک می‌کند. این باعث میشود که زیان‌های بزرگ به تریدرهای دیگر منتقل نشود و بازار امن‌تر باقی بماند.
آیا فیوچرز برای من مناسب است؟
معاملات فیوچرز با ریسک‌های بالا و نوسانات زیادی همراه هستند. اگر تجربه کافی در بازارهای مالی ندارید و نمی‌توانید ریسک زیادی را تحمل کنید، این نوع معاملات شاید مناسب شما نباشد. اما اگر دانش کافی دارید، آماده‌اید ریسک کنید و می‌توانید تحلیل‌های دقیقی انجام دهید، فیوچرز می‌تواند فرصتی برای کسب سود باشد.
فیوچرز مناسب چه نوع معامله‌گرانی است؟
فیوچرز را می‌توان برای افراد زیر مناسب دانست.
- تریدرهای حرفه‌ای: افرادی که تجربه و دانش کافی در تحلیل بازار و مدیریت ریسک دارند. این افراد می‌توانند از ابزارهایی مانند لوریج استفاده کنند و سود بیشتری به دست بیاورند.
- افرادی که می‌خواهند ریسک خود را پوشش دهند: افرادی مثل کشاورزان یا تولیدکنندگان که می‌خواهند قیمت فروش محصول خود را در آینده تثبیت کنند تا از نوسانات ناخواسته در امان بمانند.
تفاوت‌های معامله‌گران حرفه‌ای و مبتدی در فیوچرز
این تفاوت‌ها در فهرست زیر آورده شده است.
- معامله‌گران حرفه‌ای: این افراد معمولاً با استفاده از استراتژی‌های مشخص و دقیق وارد بازار می‌شوند و ریسک خود را به‌خوبی مدیریت می‌کنند. آنها می‌دانند که چه موقع باید وارد بازار شوند و چه زمانی از آن خارج شوند.
- معامله‌گران مبتدی: افراد مبتدی معمولاً به دلیل نداشتن تجربۀ کافی، از لوریج به‌اشتباه استفاده می‌کنند یا بدون استراتژی مشخص وارد معاملات می‌شوند. این کار می‌تواند باعث ضررهای زیاد و سریع شود.
روانشناسی معامله در بازارهای پرنوسان فیوچرز
در زمان معامله در بازارهای پرنوسان باید دو مورد زیر را در نظر گرفت.
- کنترل احساسات: بازارهای فیوچرز پر از نوسانات و تغییرات شدید هستند، که ممکن است احساسات مانند ترس یا طمع را تحریک کند. تریدرهای موفق یاد گرفته‌اند که احساسات خود را کنترل کنند و طبق استراتژی عمل کنند.
- صبوری و پایبندی به برنامه: در این بازارها، صبر و پیروی از برنامه معاملاتی بسیار مهم است. تصمیمات عجولانه معمولاً منجر به ضرر می‌شوند، بنابراین همیشه به استراتژی خود پایبند باشید و در مواجهه با نوسانات بازار، خونسردی خود را حفظ کنید.
پلتفرم‌های برتر برای معامله فیوچرز در ایران و جهان
اکثر پلتفرم‌های ارز دیجیتال خارجی از معاملات فیوچرز پشتیبانی می‌کنند و از این نظر، گزینه‌های فراوانی پیش روی کاربران قرار دارد. اما در میان صرافی‌های ایرانی هنوز معاملات فیوچرز جا نیفتاده و به زمان نیاز دارد. در ادامه می‌خواهیم بدانیم که پلتفرم‌های برتر برای معامله فیوچرز چیست و چه صرافی‌هایی را می‌توانیم برای این منظور انتخاب کنیم.
معرفی صرافی‌های معتبر ایرانی
معاملات فیوچرز نیاز به نقدینگی بالایی دارد و زیرساخت‌های فنی خود را می‌طلبد. صرافی‌های ایرانی اکثراً از معاملات فیوچرز پشتیبانی نمی‌کنند؛ چراکه هم به حجم معاملات و نقدینگی بالایی دارد و هم نیازمند زیرساخ فنی پیچیده‌ای است. اما اخیراً برخی ازصرافی‌های ایرانی امکانی اضافه کرده‌اند تحت عنوان «بازار تعهدی» که به معاملات مارجین و فیوچرز شبیه است؛ اما معامله فیوچرز نیست.
صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی که از بازار تعهدی پشتیبانی می‌کنند عبارت‌اند از:
- نوبیتکس: صرافی نوبیتکس از نظر حجم معاملات در رتبۀ اول برتیری صرافی‌های ایرانی ایستاده و بستری برای معاملات فیوچرز فراهم کرده است. این صرافی در معاملات فیوچرز خود تا سقف ضریب 5 اهرم ارائه می‌دهد. برای استفاده از فیوچرز نوبیتکس ابتدا باید فروش تعهدی را فعال کنید و دارایی‌های خود را از بازار اسپات به بازار تعهدی منتقل کنید.
- صرافی والکس: والکس نیز یکی دیگر از صرافی‌های معتبر ایرانی است که مانند نوبیتکس بازار تعهدی دارد و تا سقف ضریب 3 به کاربران اهرم می‌دهد.
- صرافی تبدیل: صرافی تبدیل نیز بخش ویژه‌ای طراحی کرده با عنوان معامله اهرم‌دار که به معامله فیوچرز شباهت دارد. برای استفاده از این امکان باید ابتدا آن را فعال کرده و دارایی‌های خود را از کیف‌پول معامله به کیف‌پول معامله اهرم‌دار منتقل کنید. تبدیل تا ضریب 10 اهرم به کاربران خود عرضه می کند.
- صرافی او ام پی فینکس: صرافی او ام پی فینکس هم بخشی ویژۀ بازار تعهدی دارد که از ضریب 1 تا 5 اهرم به کاربران می‌دهد تا با استقراض از صرافی سرمایه خود را چندبرابر کنند.
علاوه بر این، در مطلبی جداگانه، فهرستی از بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی ارائه کرده‌ایم که با بررسی آن می‌توانید بهترین صرافی موردنظر خود را انتخاب کنید.
معرفی صرافی‌های معتبر خارجی
برای انتخاب بهترین پلتفرم برای معامله فیوچرز می‌توانیم چند معیار در نظر بگیریم:
- حجم معاملات
- کارمزد معاملات فیوچرز
- حداکثر اهرم قابل ارائه
- تعداد و تنوع قراردادهای آتی
- اعتبار و امنیت صرافی
در ادامه برترین صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی برای استفاده کاربران ایرانی از معامله فیوچرز را معرفی خواهیم کرد.
- ال بانک (LBank): صرافی ال بانک علاوه‌بر اینکه امکان معامله بدون احراز هویت دارد، کاربران ایرانی را هم احراز هویت می‌کند. برای استفاده از معاملات فیوچرز ال بانک لازم است احراز هویت کنید. ال بانک 230 قرارداد فیوچرز دارد و تا سقف ضریب 150 اهرم عرضه می‌کند.
- ایکس تی دات کام (com) : صرافی XT ازجمله صرافی‌هایی است که از کاربران ایرانی پشتیبانی می‌کند و امکان معاملات فیوچرز با استفاده از ابزارهای متنوع را فراهم ساخته است. نزدیک به 400 قرارداد فیوچرز دارد و تا سقف 125 اهرم عرضه می‌کند.
- کوینکس (CoinEx): صرافی کوینکس به دلیل پشتیبانی از کاربران ایرانی و ارائه خدمات بدون نیاز به VPN بسیار پرطرفدار است. CoinEx 97 قرارداد آتی دارد و تا 100 ضریب اهرم عرضه می‌کند
- کی سی ایکس (KCEX): صرافی KCEX نیز از جمله صرافی‌هایی است که به کاربران ایرانی خدمات می‌دهد و پلتفرمی راحت برای معاملات فیوچرز است.
- توبیت (Tobit): صرافی توبیت نیز کاربران ایرانی را پشتیبانی کرده و خدمات معاملاتی ارز دیجیتال و فیوچرز ارائه می‌دهد. توبیت 169 قرارداد آتی دارد و تا سقف ضریب 150 اهرم ارائه می‌دهد.
چگونگی انتخاب پلتفرم مناسب بر اساس نیازهای کاربران ایرانی
برای انتخاب بهترین پلتفرم برای معاملات فیوچرز، باید چند نکته را در نظر بگیرید:
- دسترسی بدون محدودیت: برخی صرافی‌های خارجی مانند بایننس برای کاربران ایرانی محدودیت دارند، اما صرافی‌هایی مانند کوینکس، XT و LBank از کاربران ایرانی پشتیبانی می‌کنند و مناسب‌تر هستند.
- امنیت و اعتبار: صرافی‌ای که انتخاب می‌کنید باید معتبر و امن باشد تا دارایی‌های شما محفوظ بماند. صرافی‌هایی مثل نوبیتکس، XT و ال بانک از امنیت بالایی برخوردار هستند.
- کارمزد و هزینه‌ها: بهتر است پلتفرمی را انتخاب کنید که کارمزد کمتری دریافت کند تا سود شما بیشتر شود.
- ابزارهای معاملاتی: صرافی‌هایی که ابزارهای بیشتری برای تحلیل و استفاده از لوریج ارائه می‌دهند ممکن است برای تریدرهای حرفه‌ای مناسب‌تر باشند.
آینده فیوچرز در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال
حالا که به‌خوبی می‌دانیم فیوچرز چیست و صرافی‌های معتبر در این زمینه را نیز می‌شناسیم، بهتر است کمی در رابطه اینده این معاملات صحبت کنیم. آینده معاملات فیوچرز در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال بسیار روشن است. با افزایش علاقه به ارزهای دیجیتال، انتظار می‌رود معاملات فیوچرز نیز بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. این معاملات به کاربران امکان می‌دهند که حتی در زمان کاهش قیمت‌ها نیز سود کسب کنند و برای مدیریت ریسک نیز بسیار مفید هستند.
همچنین با رشد و پیشرفت صرافی‌ها و بهبود زیرساخت‌ها، دسترسی به معاملات فیوچرز برای کاربران آسان‌تر خواهد شد. معاملات فیوچرز به عنوان یک ابزار مهم برای پوشش ریسک و کسب سود از نوسانات بازار، جایگاه خود را در بازارهای مالی حفظ خواهد کرد و محبوب‌تر خواهد شد.
همچنین به نظر می‌رسد صرافی‌های ایرانی نیز با توسعۀ زیرساخت‌های خود و با افزایش روزافزون حجم معاملات و نقدینگی، بتوانند شرایط ارائۀ معاملات فیوچرز را شبیه به آنچه که در صرافی‌های جهانی عرضه میشود فراهم کنند.
برای بررسی دقیق قیمت ارزهای دیجیتال می‌توانید لیست قیمت ارزهای دیجیتال را به صورت لحظه‌ای بررسی کنید تا از تغییرات قیمتی ارزهای دیجیتال مانند قیمت بیت کوین و قیمت تتر آگاهی داشته باشید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله اشاره کردیم که فیوچرز چیست و به چه کاری می‌آید. معاملات فیوچرز ابزاری جذاب برای کسب سود و پوشش ریسک در بازارهای مالی هستند، اما باید توجه داشت که همراه با مزایای خود، ریسک‌های بالایی نیز دارند. استفاده از فیوچرز به معامله‌گران امکان می‌دهد تا با لوریج، با سرمایه کمتر سود بیشتری کسب کنند یا حتی از کاهش قیمت‌ها سود ببرند.
اما این ابزار نیازمند مدیریت دقیق ریسک و آگاهی از نوسانات بازار است. هر معامله‌گر قبل از ورود به این بازار باید نکات کلیدی زیر را در نظر بگیرد:
- مدیریت ریسک با استفاده از ابزارهایی مثل استاپ لاس.
- آگاهی از ریسک لوریج که می‌تواند هم سود و هم ضرر را چندین برابر کند.
- انتخاب پلتفرم مناسب با توجه به امنیت، امکانات و شرایط دسترسی.
فیوچرز برای افرادی که تجربه کافی دارند و می‌توانند ریسک را به درستی مدیریت کنند، گزینه‌ای مناسب است؛ اما برای معامله‌گران تازه‌کار، ریسک بالای این معاملات می‌تواند مشکل‌ساز شود. بنابراین قبل از ورود به این بازار، بهتر است به دقت درباره ویژگی‌ها، مزایا، و خطرات آن تحقیق کرده و با استراتژی مناسب وارد شوید.
مقاله بسیار جالبی است. اما به یاد داشته باشیم، شرط‌بندی یک عمل حرام به حساب می آید. معامله فیوچرز به طور کلی دارای اشکال نیست، اما از آنجایی اشکال دار میشود که هنگام پایان قرارداد، دارایی ها منتقل نمی‌شوند و صرفا سود و زیان را بهم پرداخت می‌کنند.