مارجین Margin چیست؟ برررسی در صرافی ارز دیجیتال و بروکر فارکس

مارجین در بازارهای مالی چیست ؟ مارجین (Margin) به وثیقه‌ای گفته می‌شود که سرمایه‌گذار باید نزد کارگزار یا صرافی سپرده‌گذاری کند، این وثیقه ریسک معاملات سرمایه‌گذار در آن بروکر یا صرافی را پوشش می‌دهد. مارجین بخصوص در معاملات اهرمی نقشی کلیدی ایفا می‌کند، در معاملات اهرمی معامله‌گران برای افزایش توان خرید خود، وجوهی را از کارگزار، بروکر یا صرافی قرض یا وام می‌گیرند و مارجین نقش ضامن این وام را ایفا می‌کند تا اگر معامله با ضرر بسته شد، کارگزار یا صرافی از مارجین برای جبران ضرر استفاده کند.

پس مارجین از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند قدرت خرید سرمایه‌گذاران را افزایش دهد. مارجین به سرمایه‌گذار یا تریدر اجازه می‌دهد با مبلغی کمتر از حالت عادی وارد معاملات بزرگ شود. این اهرم می‌تواند بازدهی بالقوه را به ‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد و همین امر معاملات مارجین را به گزینه‌ای جذاب برای معامله‌گران باتجربه و ریسک‌پذیر تبدیل می‌کند.

اما باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که مارجین خطر ضررهای بزرگ را نیز افزایش می‌دهد، بنابراین معامله‌گران باید قبل از استفاده از مارجین ریسک‌های مرتبط با آن را درک کنند و برای مدیریت این ریسک‌ها از روش‌های مدیریت ریسک و سرمایه بهره ببرند.

نگاهی به تاریخچه مارجین در بازارهای مالی

استفاده از مارجین در بازارهای مالی سابقه‌ای طولانی دارد و به مرور زمان به طور قابل توجهی تکامل یافته است. معاملات مارجین در اوایل قرن بیستم در بازارهای سهام آغاز شد و به معامله‌گران این امکان را می‌داد تا با استفاده از اعتبار کارگزار، سهام بیشتری نسبت به پول نقد در دسترس خود خریداری کنند. این روش در شکل‌گیری حباب سفته‌بازی که به رکود بزرگ منجر شد، نقش داشت و خطرات استفاده از اهرم یا لوریج بالا را بیش از پیش آشکار کرد.

در واکنش به این موضوع، سازمان‌های نظارتی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) برای نظارت بر معاملات مارجین و قانونگذاری در این حوزه تأسیس شدند. در طول دهه‌ها، استفاده از مارجین در بازارهای آتی و معاملات آپشن نیز رواج یافت و فرصت‌های جدیدی برای معاملات اهرمی در اختیار معامله‌گران قرار داد.

با ظهور معاملات آنلاین و پیشرفت تکنولوژی، معاملات مارجین در دسترس سرمایه‌گذاران خرد نیز قرار گرفت و استفاده از آن رواج بیشتری پیدا کرد. ظهور بازار ارزهای خارجی(فارکس) و ارزهای دیجیتال، ابعاد جدیدی به معاملات مارجین بخشید و بروکر‌ها برای جذب معامله‌گران، اهرم قابل توجهی به مشتریان خود ارائه کردند. امروزه، معاملات مارجین به بخشی مهم از بازارهای مالی مختلف تبدیل شده و با تغییر قوانین و پویایی بازار، مدام در حال تکامل است.

مارجین در بازار فارکس چیست ؟

در بازار فارکس، مارجین، یکی از موضوعات اصلی در آموزش ترید و مقدار پولی است که برای باز کردن یک پوزیشن نیاز داریم. در واقع مارجین ضمانتی است که معامله‌گر به بروکر ارائه می‌کند تا بروکر مطمئن شود معامله‌گر می‌تواند ضررهای احتمالی پوزیشن خود را جبران کند. بروکرهای فارکس معمولاً اهرم قابل توجهی ارائه می‌دهند، به این معنی که با مقدار کمی مارجین می‌توانید پوزیشن سنگینی باز کنید. برای مثال اگر 1000 مارجین داشته باشید، با اهرم ۱۰۰ به ۱، می‌توانید  وارد معامله‌ای به ارزش ۱۰۰۰۰۰ دلار شوید.

مارجین در معاملات فارکس در جهت مدیریت ریسک اعتباری بروکرها و ارائه قدرت خرید بیشتر به معامله‌گران استفاده می‌شود. برای مدیریت هرچه بهتر معاملات و جلوگیری از «کال مارجین» باید مفهوم مارجین را به خوبی درک کنیم. کال مارجین زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش خالص حساب از سطح مارجین مورد نیاز پایین‌تر بیاید.

بررسی مارجین مورد نیاز و سطح مارجین در معاملات فارکس

مقدار مارجین مورد نیاز با توجه به نسبت اهرم ارائه شده توسط بروکر و حجم معامله تعیین می‌شود. برای مثال، اگر یک معامله‌گر بخواهد با اهرم ۵۰ به ۱ پوزیشنی به ارزش ۱۰۰۰۰۰ دلار باز کند، مارجین مورد نیاز ۲۰۰۰ دلار خواهد بود. بروکرها معمولاً مارجین مورد نیاز برای هر معامله را در پلتفرم‌های معاملاتی خود نمایش می‌دهند تا معامله‌گران بتوانند راحت‌تر پوزیشن‌هایشان را مدیریت کنند.

سطح مارجین یک مقدار درصدی است که با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود.

(اکوئیتی(دارایی خالص) / مارجین استفاده شده) * ۱۰۰

مثلاً فرض کنید ۱۰,۰۰۰ دلار در حساب فارکس خود قرار می‌دهید و دو پوزیشن باز می‌کنید. بروکر برای باز نگه داشتن این دو پوزیشن، مارجینی به ارزش ۲,۵۰۰ دلار نیاز دارد، بنابراین مارجین استفاده شده، همان ۲,۵۰۰ دلار است. در این سناریو، سطح مارجین برابر است با (۱۰,۰۰۰ دلار / ۲,۵۰۰ دلار) ضربدر ۱۰۰ که می‌شود ۴۰۰٪. هرچه سطح مارجین بالاتر باشد، پول نقد بیشتری برای انجام معاملات بعدی در دسترس است. زمانی که سطح مارجین به ۱۰۰٪ برسد، یعنی تمام مارجین در دسترس استفاده شده است و معامله‌گر نمی‌تواند معامله دیگری انجام دهد.

به حداقل مقدار دارایی خالصی که برای باز نگه داشتن پوزیشن‌ها باید در حساب معامله‌گر باقی بماند، «مارجین نگهداری» می‌گوییم. در بسیاری از بروکر‌های فارکس حداقل سطح مارجین نگهداری ۱۰۰٪ است.

کال مارجین چیست؟

اگر پوزیشن شما در ضرر باشد، سطح مارجین حسابتان کاهش می‌یابد. اگر سطح مارجین به زیر ۱۰۰٪ برسد، موجودی حساب دیگر برای پوشش ریسک پوزیشن‌هایتان کافی نیست. در این حالت، دارایی خالص معامله‌گر کمتر از مارجین استفاده‌شده است. در چنین سناریویی، بروکر یا بروکر معمولاً از شما درخواست می‌کند دارایی خالص خود را افزایش دهید و پیام «کال مارجین» دریافت می‌کنید. همچنین در بیشتر بروکرها و صرافی‌ها معامله‌گر از طریق ایمیل یا نوتیفیکیشن از این موضوع مطلع می‌شود.

اگر معامله‌گر بعد از دریافت پیام «کال مارجین» نتواند حساب خود را شارژ کند، ممکن است پوزیشن‌های باز او بسته (یا اصطلاحاً لیکوئید) شود. معامله‌گران باید به هر قیمتی از «کال مارجین» جلوگیری کنند. با نظارت منظم بر سطح مارجین، استفاده از حد ضرر (استاپ لاس) و شارژ کافی حساب، می‌توان از کال مارجین جلوگیری کرد.

مارجین آزاد چیست؟

مارجین آزاد یعنی مبلغی که با استفاده از آن می‌توانید وارد معاملات جدید شوید. به عبارت دیگر، مارجین آزاد قسمتی از حساب مارجین شما است که درگیر معاملات نیست و می‌توانید برای خرید و فروش یا برداشت از آن استفاده کنید. اگر هیچ معامله بازی نداشته باشیم، مارجین آزاد برابر با موجودی و دارایی خالص ما خواهد بود.

مارجین آزاد شاخصی مهم به شمار می‌رود و معامله‌گران باتجربه تنها در مواقع ضروری از آن استفاده می‌کنند. اگر مارجین آزاد در بازار فارکس به صفر نزدیک شود، حساب معاملاتی در موقعیت خطرناکی قرار می‌گیرد. در این صورت، بروکرها ممکن است برای جلوگیری از ضرر، از كال مارجين استفاده کنند.

چگونه مارجین آزاد را محاسبه کنیم؟

مارجین آزاد بخشی از دارایی شما است که پس از باز کردن معاملات در حسابتان باقی می‌ماند و با استفاده فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مارجین آزاد = دارایی خالص – مارجین استفاده‌شده

بیایید با خرید یک لات (100000 واحد) از جفت ارز یورو/دلار (EURUSD) مارجین آزاد را محاسبه کنیم. فرض کنید موجودی حساب معاملاتی شما ۵,۰۰۰ دلار باشد. قیمت فعلی یورو/دلار 1.103 دلار است و اهرمی که بروکر ارائه می‌دهد ۱:۱۰۰ است. بنابراین، فرمول به این صورت خواهد بود:

مارجین آزاد = ۵,۰۰۰ – ۱,۱۰۳ = ۳,۸۹۷ دلار

در این مثال مارجین آزاد را بدون در نظر گرفتن معاملات باز و سایر هزینه‌های حساب معاملاتی محاسبه کردیم. برای محاسبه دقیق‌تر، به اطلاعات مربوط به معاملات باز نیاز داریم.

مثلاً اگر پیش از باز کردن پوزیشن جدید، پوزیشن باز دیگری داشته باشید که 100 دلار در سود باشد، در این حالت دارایی خالص (اکوئیتی) با موجودی حساب معاملاتی برابر نخواهد بود. بنابراین، ابتدا باید دارایی خالص را محاسبه کنید:

دارایی خالص = موجودی + سود یا – ضرر

دارایی خالص = ۵,۰۰۰ + ۱۰۰ = ۵,۱۰۰ دلار

مارجین آزاد = ۵,۱۰۰ – ۱,۱۰۳ = ۳,۹۹۷ دلار

بیشتر بخوانید: آموزش نحوه محاسبه معاملات مارجین در فارکس

لوریج یا اهرم و ارتباط آن با مارجین در فارکس

اهرم (Leverage) به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا نسبت به سرمایه واقعی خود وارد معاملات بزرگتری شوند. برای نمونه، با اهرم ۱۰۰ به ۱ و با سپرده‌ای ۱۰۰۰ دلاری می‌توانید پوزیشنی به ارزش ۱۰۰۰۰۰ دلار باز کنید. باید به یاد داشته باشیم که اهرم همچون شمشیری دو لبه است و گرچه می‌تواند سود را افزایش دهد، ممکن است به افزایش قابل توجه ضررها نیز منجر شود، بنابراین مدیریت ریسک و سرمایه در استفاده از مارجین امری حیاتی به شمار می‌رود.

رابطه بین اهرم و مارجین معکوس است، به این معنی که هرچه اهرم بالاتر باشد، به مارجین کمتری نیاز خواهیم داشت و بالعکس. به عنوان مثال، با اهرم ۵۰ به ۱، مارجین مورد نیاز برای یک پوزیشن ۱۰۰۰۰۰ دلاری، ۲۰۰۰ دلار است، در حالی که با اهرم ۱۰۰ به ۱، مارجین مورد نیاز ۱۰۰۰ دلار خواهد بود. برای جلوگیری از ضررهای سنگین مدیریت ریسک را در استفاده از اهرم جدی بگیرید و مراقب باشید چشم‌انداز فریبنده استفاده از اهرم بالا به تمرکز و استراتژی معاملاتی شما صدمه نزند.

مزایا و معایب استفاده از مارجین در معاملات فارکس

مهمترین مزیت مارجین این است که با فراهم آوردن ابزاری به نام اهرم دستیابی به بازدهی بالاتر را ممکن می‌سازد. معاملات مارجین به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا پوزیشن‌های بزرگتری باز کنند و در نتیجه شانس بیشتری برای کسب سود داشته باشند.

هرچند معاملات مارجین دستیابی به سودهای بیشتر را ممکن می‌سازد، استفاده از آن ریسک سرمایه‌گذاری را نیز به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد و ممکن است به ضررهای بزرگ و گاهی جبران‌ناپذیر منجر شود.

علاوه بر این، پوزیشن‌های اهرمی فشار روانی مضاعفی به معامله‌گر وارد می‌کنند. مدیریت موقعیت‌های اهرمی می‌تواند از نظر روانی برای معامله‌گران طاقت‌فرسا باشد. نوسانات لحظه‌ای بازار و ترس از ضرر، می‌تواند تصمیم‌گیری منطقی معامله‌گر را تحت تاثیر قرار دهد و به معامله بیش از حد (اورتریدینگ) منجر شود. برای موفقیت در معاملات مارجین، درک عمیق از بازار، داشتن استراتژی‌های مدیریت ریسک و توانایی کنترل احساسات در شرایط پر‌فشار ضروری است. معامله‌گران باید با در نظر گرفتن ریسک بالای معاملات اهرمی و مزایای آن راهی میانه در پیش گیرند و از مدیریت ریسک و سرمایه غافل نشوند.

بیشتر بخوانید: مفهوم فری مارجین یا Free Margin در فارکس چیست؟

مدیریت ریسک در استفاده از مارجین

برای کاهش ریسک‌های مرتبط با معاملات مارجین در فارکس، باید از استراتژی‌های مدیریت ریسک استفاده کنیم. در ادامه به چند استراتژی مهم در مدیریت ریسک اشاره می‌کنیم:

• استفاده از حد ضرر (Stop-Loss Orders): حد ضرر به صورت خودکار پوزیشن را در سطح قیمتی از پیش تعیین شده می‌بندد و بدین ترتیب، میزان ضررهای احتمالی را محدود می‌کند. این ابزار برای مدیریت ریسک و محافظت از دارایی خالص حساب بسیار مهم است.
• تنوع در سرمایه‌گذاری: تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری یعنی پخش کردن سرمایه در جفت‌ارزهای مختلف. با معامله کردن جفت‌ارزهای متنوع از تاثیر منفی نوسانات بازار بر کل سرمایه شما کاسته می‌شود. این استراتژی با جلوگیری از وابستگی بیش از حد به یک ارز خاص، به کاهش ریسک کمک می‌کند.
• مدیریت مارجین آزاد: معامله‌گران باید برای پوشش ضررهای احتمالی و جلوگیری از کال مارجین، به قدر کافی مارجین آزاد در حساب خود داشته باشند. نظارت منظم بر سطح مارجین و در صورت لزوم، تنظیم پوزیشن‌های باز، می‌تواند در مدیریت ریسک موثر باشد.
• استفاده از اهرم مناسب: استفاده از اهرم باید با احتیاط انجام شود. استفاده از اهرم پایین‌تر، خطر ضررهای قابل توجه و مواجهه با کال مارجین را کاهش می‌دهد.
• حفظ هوشیاری در بازار: پیگیری اخبار بازار، شاخص‌های اقتصادی و رویدادهای ژئوپلیتیکی می‌تواند در پیش‌بینی نوسانات بازار و تنظیم پوزیشن‌ها به معامله‌گران کمک کند.

مارجین در بازار ارزهای دیجیتال یا رمزارزها (کریپتوکارنسی)

معاملات مارجین یا معاملات اهرمی در بازار ارزهای دیجیتال روشی است که در آن کاربر برای خرید و فروش (لانگ و شورت) ارز مورد نظر خود، وجهی را از صرافی قرض می‌کند. هدف اصلی این روش، افزایش سود با استفاده از ابزار اهرم است، اما استفاده از این روش می‌تواند باعث افزایش قابل توجه زیان نیز بشود.

فرض کنید بعد از تحلیل دقیق یک رمزارز به این نتیجه می‌رسید که قیمت آن افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی می‌توانید با قرض گرفتن از صرافی، میزان سرمایه‌گذاری خود بر روی آن ارز دیجیتال را بالا ببرید. اگر قیمت طبق پیش‌بینی شما افزایش یابد، سود شما نیز به شکل قابل توجهی بیشتر خواهد شد. اما اگر قیمت کاهش یابد، ضرر شما نیز به همان نسبت افزایش پیدا خواهد کرد.

تعداد زیادی از صرافی‌های ارز دیجیتال از معاملات مارجین پشتیبانی می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از بایننس، بیت‌مکس،کراکن و بیتفینکس. اما با توجه به تحریم‌ها شهروندان ایرانی نمی‌توانند از صرافی‌های معتبرتر استفاده کنند و ناچار باید از خدمات‌ صرافی‌های کوچکتری مثل BingX و Coinex استفاده کنند. هرکدام از این پلتفرم‌ها قوانین خاصی برای استفاده از معاملات مارجین و اهرم وضع می‌کنند، برای مثال بعضی از صرافی‌ها تا اهرم 200 و بعضی تا 20 یا 50 را برای رمزارزهای مختلف پشتیبانی می‌کنند. معمولاً هرچقدر اعتبار رمزارزی بالاتر باشد، صرافی‌ها اهرم‌های بالاتری برای معامله آن ارائه می‌کنند.

تفاوت‌های مارجین در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال

اگرچه مارجین در هر دو بازار کاربرد و معنایی مشابه دارد، صرافی‌های ارز دیجیتال اغلب اهرم بالاتری ارائه می‌دهند و معاملات مارجین و اهرمی در بازار رمزارزها با ریسک بیشتری همراه است. نوسانات شدید ارزهای دیجیتال باعث شده که حتی معاملات اسپات نیز در این بازار پرریسک باشد و از این رو معاملات مارجین در این بازار با ریسکی مضاعف همراه است.

مارجین مجزا (ایزوله) و مارجین مشترک (کراس)

شاید هنگام معاملة رمزارزها با دو اصطلاح Isolated Margin و Cross Margin برخورد کرده باشید، اما این اصطلاحات چه معنایی دارند و بهتر است از کدام مارجین در معاملات رمزارزها استفاده کنیم؟

مارجین ایزوله یا مجزا: همانطور که از نامش پیداست مارجینی است که به طور اختصاصی به یک پوزیشن اختصاص می‌یابد و در صورت لیکویید شدن این پوزیشن، سایر پوزیشن‌های باز شما تحت تأثیر قرار نخواهند گرفت. به عنوان مثال 1000 دلار برای پوزیشن لانگ بیتکوین اختصاص می‌دهید و این مارجین تا هزار دلار ضرر شما را پوشش می‌دهد و اگر معامله لیکویید شود، باقی حساب شما در امان خواهد بود.

مارجین مشترک یا کراس: در این روش، یک موجودی مشترک مارجین تمام پوزیشن‌های باز شما خواهد بود. کمبود مارجین در یک پوزیشن خاص، ممکن است توسط سود حاصل از پوزیشن دیگری جبران شود.

مارجین ایزوله و مشترک هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین این دو به میزان ریسک‌پذیری و شرایط شخصی معامله‌گر بستگی دارد.

نکات کلیدی در مورد معاملات مارجین در بازار ارز دیجیتال و استراتژی‌های معاملاتی

• درک کامل ریسک‌ها و مزایای اهرم و کنترل فعالانه ریسک در معاملات مارجین اهمیت بسزایی دارد و این اهمیت در بازار رمزارزها که بازاری پرنوسان و پراسترس است دوچندان می‌شود. در ادامه به نکاتی اشاره خواهیم کرد که با رعایت آن‌ها می‌توانید از ضررهای بزرگ جلوگیری کنید و یک گام به کسب سود در بازار رمزارزها نزدیک‌تر شوید.
• بیش از حد معامله نکنید. رایج‌ترین اشتباه معامله‌گران در بازار ارزهای دیجیتال و به طور کلی معاملات مارجین، معامله بیش از حد است. معامله بیش از حد یعنی باز کردن پوزیشن‌های متعدد و پشت سر هم که اغلب تحلیل عمیقی پشت آن‌ها وجود ندارد و کنترل همه آن‌ها از توان مالی و روانی تریدر خارج است. در چنین حالتی معامله‌گران وسوسه می‌شوند از اهرم بالا استفاده کنند و در بیشتر مواقع ضررهای بزرگی متحمل می‌شوند.
• به اصول مدیریت ریسک خود پایبند باشید. علاوه بر معامله بیش از حد، بسیاری از معامله‌گران اشتباه مبتدیانه دیگری نیز مرتکب می‌شوند و آن تعریف نکردن یا پایبند نبودن به اصول مدیریت ریسک در معاملات مارجین است. یک قانون کلی این است که برای معامله هیچ رمز ارزی نباید بیش از یک درصد از کل سرمایه خود را ریسک کنید. اگر همین یک اصل ساده را رعایت کنید از ضررهای بسیاری جلوگیری کرده‌اید و حتی اگر چند پوزیشن را با ضرر ببندید، لطمة چندانی به کل سرمایه شما وارد نخواهد شد.

• عوامل بنیادی بازار را نادیده نگیرید: گرچه آشنایی با تحلیل تکنیکال و تسلط بر آن برای هر معامله‌گری مفید است اما باید بپذیریم که عوامل بنیادی و اخبار نیز به خصوص بر معاملات مارجین که با اغلب با دید کوتاه‌مدت باز می‌شوند تأثیر به‌سزایی دارد. قبل از اینکه معاملات مارجین بر روی یک رمزارز مشخص را آغاز کنید، حتما سری به وبسایت‌های خبری بزنید و عوامل بنیادی مرتبط با آن رمزارز را با دقت بررسی کنید.
• سطوح تکنیکال مهم را مشخص کنید. اولین پیش‌شرط برای ورود به دنیای معاملات مارجین آشنایی با تحلیل تکنیکال است. قبل از هر معامله سطوح تکنیکال مهم در تایم‌فریم‌های مختلف را بررسی کنید. همچنین توجه به ناحیه‌های مهم روانشناختی نیز می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری برای باز کردن معاملة جدید کمک کند. مثلا در نمودار قیمتی بیتکوین می‌توان هر 10000 دلار را یک ناحیه روانشناختی مهم در نظر گرفت، مثلاً وقتی قیمت به 70000 دلار نزدیک می‌شود، می‌توان انتظار داشت که در این ناحیه افراد زیادی وارد معامله شورت شوند.
• سایکل‌ها یا چرخه‌های بازار رمز ارز را بشناسید: بازار رمزارزها نیز مثل هر بازار مالی دیگری به صورت دوره‌ای حرکت می‌کند. در زمان رونق اقتصاد جهانی، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بیشتر به معامله سهام و کامودیتی‌ها تمایل نشان می‌دهند. با این حال، وقتی نرخ بهره پایین باشد، سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال جذاب می‌شود و بازار برای مدتی طولانی صعودی می‌ماند.
• بازار به کسی بدهکار نیست: وقتی پوزیشن‌هایتان با ضرر بسته می‌شود یا کال مارجین می‌شوید طبیعی است که به فکر انتقام گرفتن از بازار باشید، اما یادتان باشد که معامله از سر انتقام‌جویی همیشه به ضرر خود معامله‌گر تمام می‌شود. بعد از یک معامله ضررده لازم نیست فوراً در جهت مخالف وارد معامله دیگری شوید. استراحت کنید، برنامه معاملاتی خود را بازبینی کنید و یکبار دیگر به تحلیل ارز مورد نظر خود بپردازید.

مدیریت ریسک در استفاده از مارجین در ارزهای دیجیتال

مدیریت ریسک در معاملات مارجین ارزهای دیجیتال تفاوت چندانی با مدیریت ریسک در بازار فارکس ندارد، علاوه بر نکاتی که در بخش مدیریت ریسک معاملات مارجین در فارکس گفتیم، یعنی رعایت حد ضرر، تنوع‌بخشی به دارایی‌ها و پوزیشن‌ها، مطلع ماندن از شرایط بازار و اخبار، استفاده از اهرم مناسب و پرهیز از اهرم‌های بالا، یک نکته دیگر را نیز باید درباره معاملات مارجین در ارزهای دیجیتال در نظر داشته باشیم. برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال بدون توجه به عوامل بنیادین پروژه‌ها و حجم معاملاتی روزانه آن‌ها معاملات مارجین را برای رمزارزهای بسیاری ارائه می‌دهند. از معامله اهرمی رمزارزهایی که حجم معاملاتی پایینی دارند یا تازه وارد بازار شده‌اند اجتناب ورزید تا از کال مارجین و لیکویید شدن در امان بمانید.

ریسک‌ها و چالش‌های استفاده از مارجین در ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات بالا به خودی خود بازار پرریسکی محسوب می‌شود و استفاده از مارجین یا اهرم ریسک معاملات در چنین بازاری را چندین برابر می‌کند. معامله‌گران حرفه‌ای معمولا در بازارهای کم‌نوسانی مانند فارکس از مارجین و لوریج استفاده می‌کنند و استفاده از این ابزارها را در بازار پرنوسان رمزارزها پیشنهاد نمی‌کنند. اگر با بازار رمزارزها آشنا باشید حتما می‌دانید که نوسان‌های چندده درصدی در بازار ارزهای دیجیتال به هیچ‌وجه موضوع عجیب و نادری نیست و همین باعث می‌شود در بسیاری از موارد پوزیشن‌های اهرمی در مدت زمان کوتاهی کال مارجین یا لیکویید شوند و ضررهای سنگینی به جای بگذارند.

یکی دیگر از چالش‌های معاملات مارجین در بازار رمزارزها، چالش‌ها و ابهامات قانونی است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در حوزه رمزارزها وضع می‌کنند و تغییر قوانین نظارتی در کشورهای مختلف می‌تواند بر پویایی بازار و استراتژی‌های معامله‌گران تأثیر بگذارد. به خصوص در ایران که سال‌هاست تحت تحریم‌های شدید قرار دارد، ریسک‌های مرتبط با قوانین نظارتی بیشتر معامله‌گران را تهدید می‌کند.

مشکلاتی مثل هک شدن صرافی‌ها، مشکلات فنی و مشکلات مربوط به نقدینگی از دیگر چالش‌های معاملات مارجین در بازار رمزارزها به شمار می‌رود. معامله‌گران باید برای کاهش این خطرات، صرافی‌های معتبر را برای معاملات خود انتخاب کنند و از نگهداری وجوه غیرضروری در صرافی بپرهیزند.

اصول و مفاهیم اولیه مارجین

انواع حساب‌های مارجین: استاندارد و خرد (میکرو)

حساب‌های مارجین انواع مختلفی دارند که هر کدام متناسب با نیازها و حجم سرمایه‌گذاری معامله‌گران طراحی شده‌اند. حساب‌های مارجین استاندارد و حساب‌های مارجین خرد دو نوع اصلی این حساب‌ها هستند.

• حساب‌های مارجین استاندارد: برای داشتن حساب‌های مارجین استاندارد باید سپرده اولیه بیشتری در حساب خود داشته باشید، در مقابل می‌توانید در معاملات مارجین خود از اهرم‌های بالاتری نیز استفاده کنید. این حساب‌ها برای معامله‌گران باتجربه‌ای مناسب است که سرمایه قابل توجهی دارند و می‌توانند ریسک بیشتری در معاملات خود داشته باشند. حساب‌های مارجین استاندارد امکان دسترسی به طیف وسیعی از ابزارهای معاملاتی را فراهم می‌آورد و به معامله‌گران اجازه می‌دهد پوزیشن‌های بزرگتری باز کنند.
• حساب‌های مارجین خرد (میکرو): حساب‌های مارجین خرد برای سرمایه‌گذاران خرد طراحی شده‌اند، نیازمند سپرده‌های پایین‌تر بوده و اهرم کمتری ارائه می‌دهند. این حساب‌ها برای افراد مبتدی یا معامله‌گران با سرمایه محدود مناسب هستند. حساب‌های مارجین ضریب احتیاط را در معاملات مارجین بالا می‌برند، خطر ضررهای قابل توجه را کاهش می‌دهند و در عین حال همچنان مزایای معاملات اهرمی را به همراه دارند.

نحوه محاسبه مارجین مورد نیاز برای هر معامله

برای محاسبه مارجین مورد نیاز برای هر معامله، باید حجم معامله را بر میزان اهرم (Leverage Ratio) تقسیم کنیم. فرمول محاسبه مارجین مورد نیاز به شرح زیر است:

مارجین مورد نیاز = حجم معامله / نسبت اهرم

به عنوان مثال، اگر بخواهید با اهرم ۵۰:۱ موقعیتی به ارزش 100000 دلار باز کنید، مارجین مورد نیاز پوزیشن شما به شرح زیر محاسبه می‌شود:

مارجین مورد نیاز = ۱۰۰,۰۰۰ دلار / ۵۰ = ۲,۰۰۰ دلار

معمولاً صرافی‌ها و بروکرها میزان مارجین مورد نیاز برای هر معامله را در پلتفرم‌های معاملاتی خود به صورت خودکار محاسبه می‌کنند و در اختیار کاربر می‌گذارند. درک شیوه محاسبه مارجین مورد نیاز برای مدیریت ریسک و سرمایه و جلوگیری از کال مارجین ضروری است.

تفاوت بین مارجین اولیه و مارجین نگهداری

در معاملات مارجین، مارجین اولیه و مارجین نگهداری دو مفهوم کلیدی به شمار می‌روند:

• مارجین اولیه: مارجین اولیه، مبلغی است که برای باز کردن یک پوزیشن به آن نیاز داریم. این مارجین نقش ضامن معامله‌گر را بازی می‌کند و ضررهای احتمالی را پوشش می‌دهد. در واقع مارجین اولیه همان مارجین مورد نیاز برای باز کردن پوزیشن جدید است که در بخش قبل درباره آن صحبت کردیم و از طریق همان فرمول نیز محاسبه می‌شود.
• مارجین نگهداری: مارجین نگهداری، حداقل مبلغی است که برای باز نگه داشتن پوزیشن باید در حساب معاملاتی خود نگهداری کنیم. اگر موجودی کل حساب به زیر سطح مارجین نگهداری برسد، کال مارجین می‌شویم و باید به سرعت حساب خود را شارژ کنیم، در غیر این صورت معامله لیکویید می‌شود.

به عنوان مثال، اگر معامله‌گری با اهرم ۵۰:۱ پوزیشنی به ارزش100000 دلار با مارجین اولیه 2000 دلار و مارجین نگهداری 1000 دلار باز کند، برای اینکه موقعیتش باز بماند، باید تا زمان بسته شدن پوزیشن حداقل 1000 دلار در حساب خود داشته باشد. اگر موجودی خالص حساب او به زیر 1000 دلار برسد، معامله‌گر باید وجوه بیشتری به حساب خود واریز کند، در غیر این صورت معاملات او بسته خواهند شد. میزان مارجین نگهداری همیشه از میزان مارجین اولیه کمتر است و هر بروکری درصدی از مارجین اولیه را به عنوان مارجین نگهداری در نظر می‌گیرد. بیشتر صرافی‌های رمزارز مشتریان خود را به داشتن مارجین نگهداری ملزم نمی‌کنند و معامله‌گر می‌تواند تا زمانی که موجودی کل حسابش به صفر برسد معامله خود را باز نگه دارد.

ابزارها و نرم‌افزارهای مرتبط با مارجین

دانلود نرم‌افزارهای محاسبه مارجین

برای سهولت و موفقیت بیشتر در معاملات مارجین، ابزارها و نرم‌افزارهای متنوعی برای محاسبه مارجین، مدیریت اهرم و ریسک و نظارت بر سطوح مارجین طراحی شده است.

پلتفرم‌های معاملاتی فارکس مانند متاتریدر 4 و متاتریدر 5 قبل از باز کردن پوزیشن به طور خودکار مارجین را محاسبه می‌کنند. صرافی‌های ارز دیجیتال نیز چنین قابلیتی را در اپلیکیشن‌ها و وبسایت‌های خود پیش‌بینی کرده‌اند. با این حال اگر تازه کار هستید و قصدتان تمرین و آشنایی بیشتر با نحوه محاسبه مارجین است می‌توانید از وبسایت‌های محاسبه‌کننده مارجین یا اپلیکیشن‌های اندروید و IOS استفاده کنید. کافی است در گوگل یا اپ‌استور عبارت margin calculator را جستجو کنید.

برای دانلود محبوب‌ترین اپ‌های محاسبه مارجین در اندروید و IOS از لینک‌های زیر استفاده کنید:

اندروید

Forex Calculators

Crypto Position Size Calc

IOS

FX Calculators

Pip & Forex Calculator

استفاده از ربات‌های معاملاتی با مارجین

سیستم‌های معاملاتی خودکار یا ربات‌های معامله‌گر بر اساس استراتژی‌های از پیش تعیین‌شده، معاملات را به صورت خودکار اجرا می‌کنند. استفاده از ربات‌های معاملاتی مزیت‌هایی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• ثبات: ربات‌های معاملاتی معاملات مارجین را بر اساس قوانین از پیش تعیین‌شده اجرا می‌کنند، خطای تصمیم‌گیری احساسی را از بین می‌برند و رفتار معاملاتی یکنواختی را به ارمغان می‌آورند.
• سرعت: سیستم‌های خودکار سریع‌تر از معاملات دستی هستند و هر لحظه می‌توانند از فرصت‌های بازار استفاده کنند.
• معاملات شبانه‌روزی: ربات‌های معاملاتی می‌توانند به‌طور مداوم کار و از نوسانات بازار در تمام طول شبانه‌روز استفاده کنند، این امر به ویژه برای بازارهای فارکس و ارزهای دیجیتال که ۲۴ ساعته فعال هستند، مزیتی بزرگ محسوب می‌شود.

با وجود تمام این مزایا، استفاده از ربات در معاملات مارجین بی‌خطر هم نیست. باید قبل از استفاده از ربات‌های معامله‌گر مطمئن باشید که این ربات از سوی شرکت‌های معتبر ارائه شده است و نیز اطمینان حاصل کنید که استراتژی‌های معاملاتی آن‌ها کارآمد هستند و نوسانات احتمالی بازار را در نظر می‌گیرند. برای جلوگیری از ریسک‌های بیش از حد و حفظ سطح مناسب مارجین، باید پیوسته بر این ربات‌ها و تنظیمات‌شان نظارت داشته باشید.

ابزارهای مدیریت ریسک برای معاملات مارجین

برای موفقیت در معاملات مارجین، استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک مناسب از نان شب هم واجب‌تر است. این ابزارها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا از سرمایه خود محافظت و از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند. برخی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک عبارتند از:

• دستور حد ضرر: این دستور به صورت خودکار پوزیشن معاملاتی را در سطح قیمتی مشخصی می‌بندد و به این ترتیب از ضررهای احتمالی بزرگ‌تر جلوگیری می‌کند. می‌توان گفت استفاده نکردن از حد ضرر یکی از نشانه‌های آماتور بودن و نداشتن استراتژی معاملاتی است.
• دستور حد سود: دستور حد سود یا برداشت سود پوزیشن معاملاتی را در سطح قیمتی مشخصی که از قبل تعیین شده است می‌بندد و از این طریق سود به دست آمده را تثبیت و ریسک را مدیریت می‌کند. در برخی از مواقع استفاده نکردن از دستور حد سود می‌تواند به از دست رفتن کل سود یک معامله منجر شود.
• هشدار یا آلارم مارجین: هشدار مارجین زمانی که سطح مارجین به حد مجاز نزدیک شود به معامله‌گر اطلاع می‌دهد تا بتواند اقدامات لازم را انجام دهد و از کال مارجین جلوگیری کند. این هشدارها را می‌توان در پلتفرم‌های معاملاتی یا نرم‌افزارهای مدیریت ریسک تنظیم کرد.
• تعیین حجم مناسب برای معامله مارجین: تعیین حجم مناسب برای معامله یعنی حجم پوزیشن را بر اساس دارایی خالص حساب، میزان ریسک‌پذیری و شرایط بازار تنظیم کنیم. این استراتژی به معامله‌گران در مدیریت ریسک و حفظ سطح مناسب مارجین کمک می‌کند.

قوانین و مقررات مرتبط با مارجین

کشورهای مختلف برای حفظ منافع سرمایه‌گذاران و ثبات بازار قوانین مختلفی برای بازارهای مالی خود وضع می‌کنند و قوانین نظارتی بر معاملات مارجین نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اما قوانین نظارتی کشورهایی که اقتصادی قدرتمند دارند بیشترین تأثیر را بر بازارهای مالی می‌گذارند و معتبرترین صرافی‌ها و بروکرهای جهان ناچار باید از قوانین این کشورها، به‌خصوص آمریکا، تبعیت کنند، پس در این قسمت از مقاله به قوانین آمریکا و اروپا در ارتباط با معاملات مارجین خواهیم پرداخت:

نسبت اهرم در معاملات مارجین

سازمان‌های نظارتی معمولاً محدودیت‌هایی بر نسبت‌های اهرم اعمال می‌کنند تا هر شخص حقیقی یا حقوقی نتواند بیشتر از حد مشخصی برای معاملات خود استقراض کند. برای نمونه، در ایالات متحده CFTC  و NFA حداکثر اهرم مجاز برای جفت ارزهای اصلی را 1 به 50 در نظر گرفته‌اند.

الزامات مارجین اولیه و نگهداری

معامله‌گران برای باز کردن پوزیشن‌های معاملاتی، باید درصد مشخصی از ارزش معامله را به عنوان مارجین اولیه به حساب خود واریز کنند و برای باز نگه داشتن پوزیشن‌های خود حداقل سطح مارجین را حفظ نمایند.

بیان شفاف ریسک‌های بازار و حفاظت از دارایی مشتریان

• هشدار ریسک: کارگزاران باید با پیام‌های هشداردهنده و شفاف، مشتریان را از خطرات بالقوه معاملات مارجین آگاه کنند.
• حمایت از مانده منفی حساب: در برخی حوزه‌های قضایی، بروکر‌ها و بروکرها باید اطمینان حاصل کنند که مشتریان بیش از سرمایة اولیه خود ضرر نکنند.
• تفکیک وجوه مشتری: بروکر‌ها اغلب ملزم هستند تا وجوه مشتریان را از وجوه عملیاتی خود جداگانه نگهداری کنند تا در صورت ورشکستگی کارگزار آسیبی به سرمایه مشتریان وارد نشود.

گزارش‌دهی و شفافیت

• صورت‌حساب‌های دوره‌ای: بروکر‌ها و بروکرها باید به صورت دوره‌ای گزارش شفاف پوزیشن‌های باز، سابقة تراکنش‌ها و دیگر نکات مهم را در اختیار مشتریان قرار دهند.
• قیمت‌گذاری شفاف: بروکر‌ها و بروکرها باید قیمت‌گذاری شفاف و منصفانه داشته باشند و از اقداماتی مانند دستکاری در قیمت، اجتناب ورزند.

تفاوت‌های مقرراتی بین کشورها و بازارها

همانطور که گفتیم کشورها و مناطق مختلف قوانین مختلفی بر معاملات مارجین و بازارهای خود اعمال می‌کنند، برخی قوانین مالیاتی سخت‌گیرانه‌تری وضع می‌کنند و برخی اختیار عمل بیشتری به بروکرها و معامله‌گران می‌دهند. معامله‌گران باید پیش از معامله در بازارهای مالی یک کشور قوانین حاکم بر آن را بشناسند تا دچار مشکل نشوند.

برای مثال در بیشتر کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا، کانادا، انگلستان، استرالیا، ژاپن و اتحادیة اروپا حداکثر اهرم مجاز در جفت‌ارزهای بزرگ نسبت 50:1 است اما در برخی کشورهای آسیایی مانند سنگاپور، مالزی، امارات و کویت و نیز در برخی کشورهای اروپای شرقی مثل روسیه و بلاروس و همینطور در برخی کشورهای آفریقایی لوریج‌های صد و حتی بالاتر نیز مجاز است.

همچنین از آنجا که بازار رمزارزها به نسبت بازار سهام و بازار فارکس از قدمت کمتری برخوردار است، هنوز قوانین سخت‌گیرانه زیادی برای آن وضع نشده است و از همین رو معامله‌گران این بازار سودها و ضررهای بسیار بزرگتری را تجربه می‌کنند. همچنین قوانین حفاظت از سرمایه مشتریان در بازار رمزارزها به سفت و سختی قوانین بازار سهام و فارکس نیست.

تاثیر قوانین و مقررات بر معاملات مارجین

قوانین و مقررات تأثیر بسزایی بر رفتار معامله‌گران و پویایی بازار می‌گذارد. محدود کردن حداکثر اهرم قابل‌استفاده توسط قانونگذار به مدیریت ریسک معامله‌گران کمک می‌کند و همچنین باعث می‌شود بازار از نوسانات غیرواقعی و ناگهانی در امان باشد و دستکاری در بازار به حداقل برسد.

بیان شفاف خطرهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف باعث می‌شود معامله‌گران تصمیمات آگاهانه‌ بگیرند و ریسک و سرمایه خود را بهتر مدیریت کنند، این شفافیت همچنین باعث می‌شود حس اعتماد بر بازارهای مالی حاکم باشد.

از طرفی قوانین سخت‌گیرانه ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر را از ورود به بازار منصرف کند و حجم معاملات مارجین را تا حدی کاهش دهد، همچنین تبعیت از قوانین ممکن است هزینه‌هایی برای صرافی یا بروکر داشته باشد و طبیعتاً بر کارمزد دریافتی از مشتریان تأثیر بگذارد.

به طور کلی کشورها باید به سطح متعادلی از قوانین نظارتی برسند که نه رقابت، هیجان و نوآوری در بازار را کاهش دهد و نه به افزایش کلاهبرداری و ضرر مشتریان منجر شود.

خلاصه ای از مقاله مارجین چیست ؟

مارجین یکی از ابزارهای مهم در بازارهای مالی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با استفاده از اهرم وارد پوزیشن‌های بزرگ‌تری شوند و از این طریق می‌تواند به سودآوری بیشتر معامله‌گران منجر شود. با این حال، معاملات مارجین ریسک‌های زیادی دارد و ممکن است به ضررهای سنگین و لیکویید شدن ختم شود.

برای موفقیت در معاملات مارجین، مدیریت مارجین، استراتژی‌های کاهش ریسک و نظارت مرتب بر پوزیشن ضروری است. با اینکه معاملات مارجین پتانسیل زیادی برای افزایش سود دارند، استفاده از آن‌ها مستلزم درکی عمیق از بازار، مدیریت ریسک و انطباق با قوانین است.

اگر به معاملات مارجین علاقمند هستید و قصد ورود به این دنیای پرهیجان و پرریسک را دارید اصول مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه را جدی بگیرید. از اهرم‌های خیلی بالا استفاده نکید، سبد سرمایه‌گذاری متنوع داشته باشید و اطلاعات خود را به‌روز نگه دارید.  با شیوه‌های معاملاتی منظم و استفاده از ابزارها و فناوری‌های پیشرفته، می‌توانید از هزارتوی معاملات مارجین به سلامت عبور کنید و به اهداف مالی خود برسید.