آموزش بورس را شروع کنیم

آموختن هر دانش تازه، مانند باز کردن یک درب جدید به روی دنیایی کشف نشده است. فرد ناآشنا به این دنیا در ابتدا با حجم انبوهی از ناشناخته ها روبه رو می شود؛ کمی می ترسد، گاهی گیج می زند و حتی ممکن است از قدم گذاشتن در این دنیای تازه حسابی پشیمان شود. چون به خودش و توانایی هایشان اعتماد چندانی ندارد. اما وقتی کمی صبوری می کند و خوب اطرافش را زیر نظر می گیرد می بیند که ماجرا آن قدرها هم سخت و پیچیده نیست. آموزش بورس هم دنیایی تازه برای کسانی است که تا به حال خودشان را در زمینه مالی محک نزده اند.

دکتر جوزف مورفی

قانون زندگی، قانون باور و باورمندی است. اگر باور کنید که می توانید، راهی برای انجامش پیدا خواهید کرد.

یک توصیه بزرگ که به شما داریم این است که آموزش بورس یک مسیر طولانی است که ما در تمام این مسیر همراه شما هستیم آموزش بورس رایگان و آنلاین همه در همین راستا برای شما ایجاد شده اند. یادتان باشد که یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در آموزش روش های سرمایه گذاری در بورس این است که مطالب را به درستی و تفکیک شده آموزش ببینید.

ما در خانه سرمایه این کار را برای شما کرده ایم، به عبارت بهتر اگر شما از جای اشتباهی آموزش خود را شروع کنید ممکن است به دلیل پیچیدگی مباحث، فکر کنید بورس چیز سختی است و ممکن است برای شما مناسب نباشد.

اما اگر این صفحه را به همین ترتیبی که توضیح داده ایم مطالعه کنید، خواهید فهمید بورس یکی از جذاب ترین و بهترین بازارهای سرمایه گذاری است، که با کمی آموزش درست می توانید به نتیجه دلخواه خود برسید، پس به صورت گام به گام با ما در این پست پیش بروید تا بتوانید مسیر آموزش سرمایه گذاری در بورس خود را درست و سریع شروع کنید.

آموزش بورس اوراق بهادار در 32 گام

موضوع آموزش در مقوله سرمایه گذاری که ریسک از دست دادن سرمایه مطرح است، بیش از پیش اهمیت دارد. ریسک از نادانی ناشی می شود و هرچقدر تخصص و مهارت سرمایه گذار نسبت به بازار بیشتر باشد، ریسک نیز کمتر خواهد بود.

در این یادداشت، گام به گام همراه شما خواهیم بود و به اصلی ترین ابهامات ورود به بازار جذاب بورس پاسخ خواهیم داد:

گام اول: چرا آموزش بورس ضروری است؟

آموزش، جلیقه نجات، در دریای متلاطم سرمایه گذاری در بورس است. می توان گفت رشد ثروت در بازار سرمایه بیش از هر چیزی به رشد تخصص سرمایه گذاران وابسته است.

بورس یک روی سود و یک روی زیان دارد، سود در بورس از جیب تازه کاران به جیب متخصصان می رود و اگر پیش از سرمایه گذاری در بورس، روی آموزش خود سرمایه گذاری نکنید، بورس روی زیان خود را به شما نشان خواهد داد!

هیچ چیز به اندازه آموزش و تخصص نمی تواند ریسک این سرمایه گذاری را کاهش دهد!

وارن بافت:

ریسک از آنجایی ناشی می شود که ندانید در حال انجام چه کاری هستید!

تعداد زیاد سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، اهمیت موضوع آموزش را بیش از پیش نشان می دهد، انتخاب چند شرکت و سپس تخصیص سرمایه به این شرکت ها نیازمند دانش کافی از شرکت ها، صنایع آن ها و شرایط اقتصاد است.

گام دوم: چرا بورس؟

در ابتدا به مزایای سرمایه گذاری در بورس اشاره کرده و سپس آن را با یکی از مهم ترین گزینه های سرمایه گذاری در اقتصاد ایران (بانک) مقایسه خواهیم کرد:

مزایای سرمایه گذاری در بورس چیست؟

چه مزایایی، سرمایه گذاری در این بازار را جذاب کرده است؟

  1. سودآوری در بورس: امکان سودآوری از دو محل دریافت سود نقدی (DPS) و افزایش ارزش سهام شرکت ها (Capital Gain)، تنها از طریق سهامداری “یک” شرکت، شبیه یک تیر است با دو نشان! سهامداران معمولا در طول زمان سهامداری از نوسانات قیمت و در پایان سال مالی و پس از برگزاری مجمع عادی سالیانه از سود تقسیمی بهره مند می شوند.
  2. نقد شوندگی: یک کد آنلاین و گذاشتن سفارش فروش در ساعات معاملاتی (۸:۳۰-۱۲:۳۰)، سریع ترین مسیر دسترسی به سرمایه در این بازار است! گرد هم آوردن تعداد بالای عرضه و تقاضا در کنار هم در این بازار ورود و خروج به این بازار را آسان تر از سایر بازارها می کند.
  3. شفافیت اطلاعاتی: شفافیت اطلاعاتی و نظارت نهادی همچون سازمان بورس را در کمتر فرصت سرمایه گذاری­ هایی به صورت هم زمان می توان یافت! صورت های مالی شرکت ها در ادوار سه ماهه و گزارش عملکرد در بازه های ماهانه به صورت منظم در سامانه کدال منتشر و به صورت عمومی در دسترس سهامداران قرار می گیرد.
  4. حفاظت در برابر تورم: شراکت در سهام شرکت هایی که درآمدزایی آن ها متاثر از تورم است، سرمایه را در برابر تورم حفظ می کند. با توجه به اقتصاد تورمی ایران، حفاظت از “کاهش ارزش پول” اهمیت زیادی دارد.
  5. معافیت مالیاتی: سود تقسیمی در بورس معاف از مالیات است. بدین معنی که تمام سود دریافتی از معاملات بعد از در نظر گرفتن کارمزد در حدود ۰٫۵% تماما متعلق به سهامدار است.

سرمایه گذاری در بانک یا بورس؟

بدون شک سهولت سرمایه گذاری در بانک، این فرصت سرمایه گذاری را در ردیف گزینه های ابتدایی سرمایه گذاری قرار می دهد، اما همیشه اولین و راحت ترین گزینه ممکن، بهترین نیست! زیرا:

  • بررسی بازدهی: نرخ سود سپرده بانکی، به دلیل تضمین در پرداخت سودهای دورهای به عنوان یک نرخ سود بدون ریسک مطرح شده و بازدهی کمتری را برای سرمایه گذاران به همراه دارد.
  • سودآوری از دو محل در بورس: در بورس، علاوه بر پرداخت سود نقدی، می توان از رشد قیمت سهام شرکت ها نیز منتفع شد.
  • اهمیت عملکرد سرمایه گذار: سودآوری در بورس برخلاف بانک، به طور صددرصد به عملکرد سرمایه گذاران بستگی دارد و تضمینی در برخورداری از سودآوری در صورت انتخاب فرصت های سرمایه گذاری اشتباه وجود ندارد.
  • بررسی تضمین سودآوری: در بازار سهام قرار بر دریافت سود ثابت ماهانه و بدون پذیرش ریسک نیست و سودآوری سهامداران ارتباط مستقیمی با عملکرد شرکت ها دارد.
  • بررسی ریسک بورس: ریسک بالاتر بورس، منجر به بازدهی بالاتر برای سرمایه گذارانی می شود که تخصص کافی برای انتخاب سهام مناسب را دارند.
  • مقایسه سودآوری بورس و بانک: هم اکنون نرخ سود سپرده های سرمایه گذاری به صورت سالانه در محدوده ۱۸% تا ۲۲% قرار می گیرد. حال آن که در صورت انتخاب صحیح گزینه ی سرمایه گذاری در بورس، قابلیت افزایش سرمایه تا سقف ۵% تنها در یک روز وجود دارد.
  • مزیتی فراتر از بازدهی: با فرض بازدهی بالاتر سپرده پنج ساله، این سپرده، جهت برداشت زودتر از موعد با نرخ شکست روبرو است که این عیب نیز با مزیت نقد شوندگی در بورس قابل رقابت نیست!
  • مزیتی فراتر از پوشش تورم: با توجه به مقادیر پیش بینی نرخ تورم در چند سال آتی، عملا باقی ماندن سرمایه در بانک توجیهی ندارد! چراکه نرخ سپرده های بانکی هم اکنون در حدود ۲۰% یا کمتر از آن است و این در حالی است که طبق پیش بینی صندوق بین المللی پول، نرخ تورم برای سه سال آتی بالای ۲۵% خواهد بود.

گام سوم: حداقل سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟

برای کسی که تجربه ای از بورس و معامله در آن ندارد، اولین پرسشی که ذهنش را قلقک می دهد این است که: «اگر بخواهم در بازار بورس سرمایه گذاری کنم چقدر باید پول داشته باشم؟» خوشبختانه این پرسش، پاسخ ترسناکی ندارد.

در حال حاضر، حداقل سرمایه مورد نیاز برای ورود به بورس، ۵۰۰ هزار تومان است. شما با این مبلغ می توانید سهام شرکت های کوچک و بزرگ را تا جایی که سرمایه تان – یعنی همان ۵۰۰ هزار تومان – اجازه می دهد خریداری کنید.

جالب اینجا است که سقفی برای این مبلغ وجود ندارد. یعنی می توانید میلیاردها تومان سرمایه را وارد بورس کنید و مشکلی هم به وجود نیاید.

گام چهارم: نگاهی به حداقل و حداکثر سود در بورس

ماجرای سود کردن در بورس با دیگر بازارها – مثلا بازارهای سنتی – بسیار متفاوت است. در واقع، سود و زیان در بورس، درصدی از سرمایه شما را تشکیل می دهد. این موضوع، باعث می شود که درصد سود و زیان برای شما – با فرض اینکه همان ۵۰۰ هزار تومان را وارد بورس کرده اید – با فردی که ۵۰ میلیون تومان را وارد بورس کرده است یکسان باشد.

مثلا ممکن است هر دو ۱۰ درصد سود یا ضرر کنید. به این ترتیب، مبلغ سود شما ۵۰ هزار تومان و فرد دیگر ۵ میلیون تومان خواهد شد. تفاوتی که در میزان مبلغ سود نهایی شما دو نفر دیده می شود تنها به علت تفاوت در حجم سرمایه اولیه است نه درصد سود.

در این میان، نکته مهم و سرنوشت ساز برای سرمایه شما، میزان مهارتتان در تحلیل و بررسی موقعیت های سرمایه گذاری است. هر چقدر که مهارتتان بیشتر شود، توانایی کشف معامله های پُر سود را پیدا می کنید و به این ترتیب میزان سودتان افزایش و از ضررهایتان کاسته می شود.

بزرگ ترین ظلمی که می توانید در حق سرمایه ارزشمندتان روا دارید معامله کردن بدون داشتن دانش و اطلاعات حرفه ای است. چون با این کار، حاصل زحمت های خود را به راحتی از دست می دهید.

گام پنجم: آیا بدون تحصیلات مرتبط می توان وارد بورس شد؟

یکی از جذابیت های بورس این است که کاری به مدرک تحصیلی افراد ندارد. شما با هر رشته تحصیلی می توانید وارد این بازار شوید و دست به معامله بزنید. شاید تنها تفاوت میان شما و کسانی که در رشته های مرتبط با بورس تحصیل کرده اند این باشد که کمتر از آنها درباره اصطلاحات بازارهای مالی می دانید. این خلاء می تواند با تلاش، مطالعه و شرکت در دوره های معتبر بورسی پُر شود.

اگر مدرک تحصیلی شما زیر دیپلم است می توانید از طریق تماس با کارگزارتان و به صورت آفلاین به خرید و فروش سهم هایتان بپردازید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از موفق ترین سرمایه گذاران و معامله گران بورس، تحصیلات مرتبط با این بازار را نداشتند. اما اکنون از آن سودهای کلانی می برند و حتی دانسته های خود را به دیگران می آموزند.

نکته طلایی این است که شما توانایی خود را برای تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود در بورس بالا ببرید. برای این کار هم به جای تحصیلات دانشگاهی به مهارت و تجربه نیاز دارید.

گام ششم: کارگزاری چیست؟

وقتی می خواهید در بانک حساب باز کنید، باید شال و کلاه کرده و همراه با مدارک مورد نیاز – مثلا شناسنامه و کارت ملی – به نزدیک ترین شعبه بانک در محل زندگی خود بروید. چون این تنها راه برای داشتن یک حساب در بانک است.

شرکت های کارگزاری بورس هم چیزی شبیه به بانک هستند. شما برای معامله در بازار بورس باید در یک کارگزاری حساب باز کنید. شاید بپرسید: «چرا باید این کار را بکنم؟ مگر خودم نمی توانم در بازار بورس خرید و فروش کنم؟ کارگزاری چه اهمیتی دارد؟» در پاسخ باید بگوییم که هیچ فردی نمی تواند به صورت مستقیم در بورس کار خرید و فروش سهام را انجام دهد. همه معامله ها با کمک یک واسطه – یعنی همان شرکت کارگزاری – انجام می شوند.

شما به عنوان یک سرمایه گذار از طریق کارگزار خود سهامتان را با دیگر سهام داران معامله می کنید. در واقع، کارگزار، واسطی میان سرمایه گذار با بازار سرمایه است. در این میان، شرکت های کارگزاری هم مبلغ اندکی را به عنوان دستمزد این کار از حساب شما نزد آن کارگزاری، برداشت می کنند.

گام هفتم: آشنایی با مراحل ثبت نام و ورود به بورس

در این بخش به صورت گام به گام تمام کارهایی که باید برای ورود به بورس انجام دهید را برایتان توضیح می دهیم. بعد از گذراندن این سه گام، شما به طور رسمی سهام دار می شوید. این مراحل ساده هستند و در کمتر از چند روز تمام می شوند. قبل از دیدن گام های ثبت نام باید با سه اصطلاح مهم آشنا شوید. بیایید نگاهی به آنها بیندازیم:

  • گرفتن کد بورسی

اولین گام برای ثبت نام و ورود به بورس «گرفتن کد بورسی» است. «کد بورسی» شناسه ای ویژه شما است که با استفاده از آن می توانید در بازار بورس یا فرابورس دست به معامله سهام بزنید. این کُد چند ویژگی دارد:

  • کارکردی شبیه به کد ملی در بازار بورس دارد. یعنی شما با این کد در بازار سرمایه شناسایی می شوید.
  • این کد از پنج رقم تصادفی و سه حرف اول نام خانوادگی تان تشکیل شده است.
  • هر شخص حقیقی – یعنی فرد عادی و نه یک شرکت – فقط می تواند یک کد بورسی داشته باشد.
  • برای انجام معامله در «بورس کالا» و «بورس انرژی» باید کدهای بورسی متفاوتی دریافت کنید.
  • احراز هویت

منظور از احراز هویت، فرآیندی است که در آن شما به عنوان یک شخص واقعی شناسایی می شوید. احراز هویت به ۲ صورت انجام می شود:

  1. احراز هویت غیرحضوری یا الکترونیکی
  2. احراز هویت حضوری
  • ثبت نام کارگزاری

انتخاب یک کارگزاری مناسب و معتبر هم در شمار اقدام هایی قرار می گیرد که باید به هنگام ثبت نام در بورس انجام دهید. همان طور که بانک ها و موسسه های مالی زیادی برای افتتاح حساب بانکی وجود دارند، شرکت های کارگزاری هم متفاوت هستند. باید قبل از انتخاب کارگزار مناسب، تحقیق کنید تا شرکتی را بیابید که کمترین میزان دستمزد را دریافت کند و بالاترین سطح خدمات را در میان شرکت های کارگزاری دیگر ارائه دهد.

سه گام تا مهیا شدن برای معامله در بازار سرمایه

گام اول: یک شرکت کارگزاری را انتخاب کرده و در آن به صورت حضوری یا آنلاین ثبت نام کنید.

گام دوم: در سامانه «سجام» ثبت نام کرده و کد پیگیری ۱۰ رقمی خود را دریافت کنید.

گام سوم: برای احراز هویت خود به یکی از دفاتر پیشخوان منتخب دولت مراجعه کنید و یا به صورت غیرحضوری احراز هویت شوید. حتما قبل از مراجعه، کد پیگیری ۱۰ رقمی که از سامانه سجام دریافت کرده اید را به همراه اصل شناسنامه و اصل کارت ملی با خود همراه داشته باشید. چند روز بعد از انجام این سه گام، می توانید به عنوان یک سهامدار معتبر دست به معامله در بازار سرمایه بزنید.

گام هشتم: میزان سود و ضرر در بورس چقدر است؟

تغییرات قیمت سهام در بورس به صورت درصدی است، لذا میزان سود یا ضرر بستگی به میزان سرمایه اولیه و درصد تغییرات مثبت و یا منفی قیمت سهام دارد.

در معاملات سهام، محدودیت دامنه نوسان (در حال حاضر مثبت و منفی ۵%) برای تغییرات قیمتی روزانه وجود دارد. در بورس یک شبه نمی توان پولدار شد! حقیقت آن است که میزان بازدهی در بورس به صورت مستقیم با میزان توانایی و تخصص استفاده از فرصت های سرمایه گذاری موجود در آن ارتباط دارد.

وارن بافت

سرمایه گذاری موفقیت آمیز نیازمند گذشت زمان، برخورداری از نظم و دیسیپلین و داشتن صبر و حوصله است. فارغ از اینکه چقدر استعداد و تلاش به خرج بدهید، بعضی کارها وقت می خواهند، نمی توان با ۹ زن باردار، بچه ای را یک ماهه به دنیا آورد

گام نهم: شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس، یک معیار است که آن را به صورت عدد بیان می کنند. شما می توانید با کمک شاخص بورس وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های مختلف، ارزیابی کرده و حتی به وسیله آن روند آینده بورس را پیش بینی کنید. توجه داشته باشید که نکته مهم در شاخص ها میزان تغییرات آنها است نه عددی که نمایش می دهند.

در بازار سرمایه، شاخص های فراوانی وجود دارند. اما این شاخص ها چه هستند و چه کارکردی دارند؟ برایتان می گوییم.

  • شاخص کل

معمولا اولین بخش مهم در اخبار اقتصادی، بیان کردن «شاخص بورس تهران» است. البته منظور گوینده خبر، همین «شاخص کل» است. نام دیگر شاخص کل «شاخص قیمت و بازده نقدی» (TEDPIX) است. این شاخص، سطح عمومی قیمت ها و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس را در حالت کلی به نمایش می گذارد. در شاخص کل، هر شرکت به اندازه ارزش آن تاثیر دارد. مثلا شرکت های چند هزار میلیاردی، تاثیر بسیار زیادی روی کاهش یا افزایش شاخص کل دارند.

  • شاخص قیمت

این شاخص، روند عمومی قیمت سهام همه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را به نمایش می گذارد. در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار می گیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت ها هم در محاسبه شاخص در نظر گرفته می شود.

  • شاخص ۵۰ شرکت برتر

هر شرکتی که سهامش ساده تر و سریع تر خرید و فروش شود و در اصطلاح «نقد شوندگی» بیشتری داشته باشد، جواز ورود به فهرست ۵۰ شرکت فعال را دریافت می کند. سازمان بورس، هر سه ماه یک بار این فهرست را بازبینی می کند.

گام دهم: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

دو روش اصلی برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه وجود دارد:

  • مستقیم

در روش مستقیم، شما خودتان سرمایه تان را مدیریت می کنید و به معامله سهم های مورد علاقه تان می پردازید. برای موفق شدن در این روش، باید خودتان را به سلاح دانش، مهارت و تجربه مسلح کنید.

  • غیر مستقیم

در روش غیر مستقیم، شما یا دانش کافی برای معامله در بازار سهام را ندارید یا زمان کافی برای بررسی سهم های مختلف و کشف موقعیت های مناسب خرید را پیدا نمی کنید. در این حالت، دو راه پیش رویتان دارید:

  1. صندوق های سرمایه گذاری

در صندوق سرمایه گذاری می توانید بسته به میزان سرمایه تان تعدادی واحد (یونیت) از یک صندوق را خریداری کنید. به این ترتیب، مدیر آن صندوق با استفاده از کارشناس هایی که دارد سهم های سوده یا موقعیت های خوب سرمایه گذاری را شناسایی می کند و سود حاصل از این فرآیند را بعد از برداشت کارمزدش به شما می پردازد.

  1. سبدگردان ها

راه دومی که پیش رویتان قرار دارد استفاده از شرکت های سبدگردان و سپردن سرنوشت سرمایه تان به دست افرادی خبره است که مسئول خرید، فروش و مدیریت مجموعه سهم های شما می شوند. نکته مثبت این ماجرا مصاحبه ای است که شرکت سبدگردان با شما انجام می دهد تا از این راه بتواند میزان ریسک پذیریتان را شناسایی کند.

گام یازدهم: انواع روش های تحلیل در بورس

تصور سرمایه گذاری در بازار سرمایه بدون استفاده از تحلیل ها مانند حرکت کردن با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت آن هم با چراغ هایی خاموش در جاده ای سنگلاخی و مه آلود است.

کسی که بدون استفاده از روش های مختلف تحلیل داده های بورسی، سرمایه ارزشمند خود را وارد این بازار می کند طعمه سرمایه گذارانی می شود که می دانند کجا هستند و به کجا می خواهند بروند.

در نتیجه، اگر به دنبال این هستید که سرمایه گذاری مستقیم را در بورس انجام دهید، چاره ای به جز یادگیری دانش تحلیل ندارید. در دنیای بورس، تحلیل ها به دو دسته اصلی تقسیم بندی می شوند:

۱- تحلیل تکنیکال

نگاه تحلیل تکنیکال به گذشته است. در این روش تحلیلی، شما داده های مالی سهم های مختلف را با هدف بررسی دقیق تر و کشف الگوهای منطقی فراز و فرود آنها مورد بررسی قرار می دهید. قلب تپنده تحلیل تکنیکال این فرض است که تمام فاکتورهای لازم برای تصمیم گیری در قیمت سهم پنهان شده اند و تاریخ تکرار می شود.

این روش در تمام بازار هایی که بر اساس عرضه و تقاضا فعالیت می کنند کاربرد دارد، بازار هایی همچون ارزهای خارجی، بورس اوراق بهادار و بازار طلا، فلزات گران بها و مسکن را با استفاده از این روش می توان تحلیل کرد.

تحلیلگران تکنیکال بر خلاف تحلیلگران بنیادی ارزش ذاتی اوراق بهادار را اندازه گیری نمی کنند، آنها از روی تحلیل و بررسی نمودارها رفتار آتی قیمت را پیش بینی می کند.

تحلیل تکنیکال بر سه اصل استوار است:

  1. همه چیز در نمودار قیمت دیده شده است.
  2. قیمت ها طبق روند مشخصی حرکت می کنند.
  3. تاریخ تکرار می شود.

۲- تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی روشی برای آنالیز کردن سهام یا اوراق بهادار به واسطه محاسبه ارزش ذاتی آن است. این تحلیل، بامطالعه تمامی موارد تأثیرگذار بر ارزش، نظیر وضعیت مالی و مدیریت شرکت، صنعت و شرایط اقتصادی کلان انجام می شود.

هدف اصلی چنین تحلیل هایی، کشف ارزش خاصی است که بتوان آن را با قیمت فعلی مقایسه کرد و درنتیجه مقایسه یک سرمایه گذار بتواند برای خرید یا فروش سهم و اوراق بهادار تصمیم گیری کند.

در تحلیل سهام، یک تحلیلگر بنیادی با در نظر گرفتن عواملی مانند درآمد شرکت، عواید کوتاه مدت، حاشیه سود، رشد آینده تحلیل را انجام می دهد و به عبارت دیگر، وضعیت مالی یک شرکت مدنظر است.

گام دوازدهم: پرتفوی چیست؟

اگر تصور کنیم که سهم ها میوه های قرار گرفته روی درخت بورس هستند، هر سرمایه گذار باید برای خرید این میوه ها هزینه کند و آنها را در سبدی کنار هم قرار دهد.

در دنیای بورس به این سبد و میوه های درون آن «سبد سهام» یا «پرتفوی» می گویند. به زبان ساده، پرتفوی مجموعه دارایی های خریداری شده توسط شما است. تشکیل سبد دارایی، راهی مطمئن برای کاهش ریسک های سرمایه گذاری است.

سبد دارایی شما باید از انواع مختلف دارایی ها تشکیل شود. یادتان باشد، در بازار سرمایه نباید تمام سرمایه خود را صرف خرید سهام یک صنعت کنید و تک سهم شوید.

گام سیزدهم: عرضه اولیه چیست؟

به روز اول عرضه سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس یا فرابورس «عرضه اولیه» می گویند. عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است.

معمولا عرضه های اولیه طرفداران زیادی دارند. چون قیمت آنها به دلیل ارائه تخفیف ها توسط سازمان بورس مناسب هستند. هر سرمایه گذار می تواند ۴۸ ساعت بعد از درج آگهی عرضه اولیه شرکت در سایت سازمان بورس یا فرابورس سفارش خود را ثبت کند.

تعداد سهام عرضه اولیه قابل خریداری به تعداد کل خریداران بستگی پیدا می کند.

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

شما می توانید از فردای روز عرضه اولیه، سهام خریداری شده خود را به فروش برسانید. در واقع، کشف بهترین زمان برای فروش به تصمیم شما به عنوان یک معامله گر بستگی پیدا می کند.

در نتیجه، باید با توجه به روند فعلی بازار بورس، بررسی وضعیت فعلی و پیش بینی آینده شرکت، بزرگ یا کوچک بودن شرکت و … تصمیم به فروش سهام عرضه اولیه خودتان بگیرید.

گام چهاردهم: EPS و DPS چیست؟

در این بخش قرار است باب آشنایی را با دو اصطلاح بسیار مهم بورسی باز کنیم:

EPS چیست؟

«EPS» کوتاه شده عبارت «Earnings Per Share» و به معنای «درآمد هر سهم» است. این مقدار از طریق تقسیم میزان سود شرکت – البته پس از کسر مالیات – بر تعداد سهام آن شرکت به دست می آید.

DPS چیست؟

«DPS» کوتاه شده عبارت «Dividend Per Share» است. در واقع «DPS» آن قسمتی از «EPS» است که بین سهامداران تقسیم می شود. شرکت های مختلف، سیاست های گوناگونی برای تقسیم این مقدار سود بین سهامداران خودشان دارند. در نتیجه، این مقدار ثابت نیست.

گام پانزدهم: آشنایی با مجامع شرکت ها و انواع آن

«مجمع ها» جلسه ها یا گردهمایی هایی هستند که شرکت های سهامی برای مدیران و سهامداران خود ترتیب می دهند و در طول آن تصمیم هایی در مورد فعالیت آن شرکت می گیرند. در کل، دو نوع مجمع وجود دارد:

۱- مجمع عمومی عادی سالیانه

مجمع های عادی با هدف بررسی صورت های مالی، تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام داران و ارائه گزارش های هیئت مدیره به سهامداران برگزار می شوند. برای به رسمیت رسیدن این مجمع، دست کم باید ۵۰ درصد از سهامداران حضور داشته باشند.

۲- مجمع عمومی فوق العاده

هر مجمعی که عادی نباشد، فوق العاده است. مجمع های فوق العاده با هدف دریافت مجوز اجرا از سهامداران توسط هیئت مدیره برای انجام کارهای خاصی مانند افزایش سرمایه و تغییر اساسنامه برگزار می شوند.

گام شانزدهم: افزایش سرمایه و روش های آن

یکی از راه هایی که شرکت های بورسی می توانند سرمایه لازم برای پروژه های جدید خود یا در کل، تامین مالی شرکت را به دست بیاورند «افزایش سرمایه» است.

گذشته از این شرکت های بورسی می توانند از افزایش سرمایه برای بهبود یا اصلاح ساختار مالی شرکت و جلوگیری از خروج نقدینگی استفاده کنند. به زبان ساده تر شرکت های بورسی برای اینکه سرمایه خود را افزایش دهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کنند و به سهامداران بفروشند تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تامین کنند.

افزایش سرمایه، به چهار روش انجام می شود:

۱- سود انباشته

شرکت های بورسی باید هر سال، درصدی از سود خود را در حسابی به نام «سود انباشته» نگهداری کنند. وقتی مبلغ این سود به مقدار قابل توجهی می رسد شرکت ها از این سود به عنوان منبعی برای افزایش سرمایه و تامین نیازهای مالی خود بهره می برند.

این روش افزایش سرمایه به «سهام جایزه» معروف است. چون هیچ نقدینگی وارد شرکت نمی شود و سهامداران آن شرکت بدون اینکه پولی بپردازند سهام جدیدی را در سبد خود دریافت می کنند.

در این روش، درصد مالکیت سهم های شما تغییر نمی کند. مثلا اگر ۲۰۰۰ سهم از یک شرکت را به ارزش ۵ میلیون تومان داشته باشید و آن شرکت از طریق سهام جایزه، سرمایه خود را افزایش دهد، شما در ظاهر مثلا ۵۰۰ سهم جدید دریافت خواهید کرد اما به دلیل اینکه قیمت سهم ها کاهش می یابد در انتها میزان دارایی شما همان ۵ میلیون تومان باقی خواهد ماند.

۲- فروش حق تقدم

در این روش، شرکت ها برای تامین منابع مالی خود به دنبال جذب سرمایه جدید می گردند. در نتیجه، سهام های بیشتری را برای فروش می گذارند و اولویت خرید این سهم های تازه را به سهامداران قدیمی خود می دهند.

سهامدار قدیمی می تواند در طول یک بازه زمانی ۶۰ روزه، بابت خرید هر سهم مبلغ مشخصی – معمولا ۱۰۰۰ ریال – را بپردازد یا اینکه امتیاز این حق تقدم خرید را به دیگران واگذار کند.

۳- تجدید ارزیابی دارایی ها

روش تجدید ارزیابی دارایی ها، تنها یک فرآیند حسابداری است. چون هیچ پول جدیدی وارد شرکت نمی شود و تنها افزایش قیمت دارایی های کنونی شرکت در محاسبات مالی جدید در نظر گرفته می شود.

مثلا اگر شرکت در سال ۶۶ یک دستگاه را به مبلغ ۱۰ میلیون تومان خریده باشد و اکنون قیمت آن دستگاه ۱۰ میلیارد تومان باشد، مابه التفاوت این دو عدد به عنوان نوعی افزایش سرمایه شرکت در نظر گرفته می شود.

۴- صرف سهام

در این روش، شرکت از طریق پذیره نویسی، سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی به فروش می رساند و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را به حساب اندوخته منتقل می کند یا در ازای آن سهام جدیدی به سهامداران قبلی خود می دهد.

گام هفدهم: سبدگردانی چیست؟

اگر شما هم جزو افرادی هستید که سرمایه زیادی دارند اما زمان یا دانش کافی برای مدیریت سرمایه شان را در اختیار ندارند، سبدگردانی برایتان یک گزینه خوب و طلایی به شمار رود.

شرکت های سبدگردانی، تیم هایی تخصصی از افراد کارکشته و با تجربه را در اختیار دارند که با توجه به ویژگی های شخصیتی شما مانند، میزان ریسک پذیری و توانایی خطر کردنتان سبدی از سهم های مناسب شما را برایتان انتخاب و مدیریت می کنند. قبل از هر اقدامی باید چند نکته مهم را در مورد شرکت های سبدگردانی بدانید:

  • این شرکت ها یک حداقل سرمایه را برای خودشان مشخص کرده اند و با سرمایه کمتر از آن کار نمی کنند. مثلا یکی از شرکت های سبدگردانی حداقل سرمایه برای آغاز کار را یک میلیارد تومان در نظر گرفته است.
  • سبدگردان ها دستمزد خود را از روی سود حاصل از سهام شما برمی دارند. معمولا این دستمزد ۲۰ درصد از سودهای بالای ۲۰ درصد را شامل می شود.
  • هیچ شرکت سبدگردانی سود تضمین شده در اختیار سرمایه گذار قرار نمی دهد.
  • این شرکت ها در ضرر حاصل از معاملات شریک نمی شوند و در هر صورت دستمزد خود را برمی دارند.

گام هجدهم: تغییر کارگزار ناظر

گاهی به عنوان یک سهامدار و به دلیل های مختلفی مانند بالا بودن دستمزد کارگزاری، کُندی سیستم پلتفرم و … تصمیم می گیرید که کارگزار ناظر خود را تغییر دهید. با دو روش می توانید این کار را انجام دهید:

روش اول: چمدانتان را ببندید و کارگزاری را ترک کنید

در این روش باید تمام سهام خود در کارگزاری را به فروش برسانید و پول خود را از سیستم بیرون بکشید. سپس با موجودی خود در کارگزاری جدیدتان شروع به خرید سهم ها کنید. اما این روش از طرف ما توصیه نمی شود. چون ممکن است در این میان که شما مشغول فروش دارایی ها و انتظار برای واریز پولتان به حسابتان هستید، سهم هایی که فروختید رشد کنند و شما ضرر کنید.

روش دوم: جمع کردن چمدانتان را به عهده کارگزاری بسپارید

به سراغ کارگزاری جدید بروید و کارهای ثبت نام خود را تمام کنید. وارد کد معاملاتی خود شوید و بعد از مشخص کردن سهامتان گزینه «تغییر کارگزار ناظر» را انتخاب کرده و درخواست خود را ثبت کنید تا بعد از ۴۸ ساعت سهام به حساب کارگزاری جدیدتان منتقل شود. این کار نه تنها هیچ هزینه ای را برایتان به دنبال ندارد، بلکه از ضررهای احتمالی که ممکن بود در روش اول گرفتارشان شوید هم جلوگیری می کند.

گام نوزدهم: بورس به عنوان شغل

بورس شغل دوم، درآمد اول؟

مهم ترین سوالی که فعالان این بازار مطرح می کنند آن است که آیا می توان به ثبات درآمدزایی از بورس رسید؟

پاسخ به این سوال به سرمایه اولیه و نحوه عملکرد سرمایه گذار وابسته است، همچنین:

  • این حرفه هم مانند هر حرفه دیگری، هم نیاز به مهارت و هم تخصیص زمان دارد.
  • وجه تمایز این حرفه آنجاست که مهارت، “اهرم” کسب درآمد شما خواهد بود، تخصص بیشتر بازدهی بالاتری به همراه دارد.
  • در کنار تایم معاملاتی بازار، لازم است پیگیر عوامل اقتصادی موثر بر شرکت ها باشید تا بتوانید فرصت های سرمایه گذاری را شناسایی کنید.
  • هرچقدر بیشتر برای فهم این بازار زمان بگذارید، هوشمندتر می شوید و بازار به سرمایه گذاران هوشمند خود بازدهی بیشتری می دهد.
  • بورس شغلی است که نیازی ندارد در زمان و مکان مشخصی حاضر شوید و این مورد نیز بر جذابیت های آن می افزاید.

گام بیستم: برای بُردن باید راه و رسم بازی را بدانید

بازار بورس یکی از بزرگ ترین زمین های بازی در جهان است که بدون هیچ تعصبی به همه علاقه مندان به بازی پول، خوش آمد می گوید. اما تنها کسانی می توانند در این بازی برنده باشند که قبل از هر کاری، راه و رسم بازی را به خوبی بدانند و در ابتدا برای محک زدن خودشان و توانایی هایشان با مبلغ های کم بازی را شروع کنند. در این صورت، آنها نیز قدم به قدم در جُرگه بازیکنان حرفه ای قرار می گیرند.

نظرتان چیست؟ آیا دوست دارید وارد این بازی ثروت ساز و هیجان انگیز شوید؟

رابرت کیوساکی:

«پول نه یک واقعیت بلکه یک بازی است.»

گام بیست و یکم: منظور از کد به کد کردن در بورس چیست؟

سهامداران بازار سرمایه به دو دسته «حقیقی» و «حقوقی» تقسیم می شوند. یک فرد ممکن است هم به عنوان یک شخص حقیقی کد معاملاتی داشته باشد و هم به عنوان یک شرکت دارای کد حقوقی باشد.

این موضوع به آن فرد امکان می دهد تا در یک معامله، خودش به طور همزمان نقش خریدار و فروشنده را بازی کند. مثلا یک سهم را با کد حقیقی خود می فروشد و با کد حقوقی خود آن را می خرد. به این روش خرید و فروش، «کد به کد کردن» می گویند.

چه اهدافی پشت معامله های کد به کد پنهان شده اند؟

شاید در نگاه اول با خودتان بگویید: «این موضوع بیشتر شبیه به یک بازی است. چرا یک نفر باید سهم های یک نماد را بخرد و بفروشد؟» در پاسخ باید بگوییم که موضوع کمی پیچیده تر از این حرف ها است. اما در کل، کد به کد کردن معامله ها با دو هدف انجام می شود:

  1. جابه جا کردن سهم برای آغاز یک حرکت مثبت یا منفی
  2. گمراه کردن کردن سهام داران دیگر

با این وجود، رصد معاملات و درک کد به کد کردن می تواند به کشف موقعیت های خوب برای معامله کمک کند.

گام بیست و دوم: خرید پله ای یا نگه داشتن یکی دو پُل برای بازگشت

روش های گوناگونی برای خرید سهام در بازار سرمایه وجود دارند. خرید پله ای یکی از این روش ها است که با هدف حمایت و حفظ سرمایه انجام می شود. اجازه بدهید بیشتر برایتان توضیح بدهیم.

تصور کنید شما تغییرات یک نماد را زیر نظر می گیرید و در نتیجه تحلیل هایی که کرده اید بخشی از سرمایه خود را به خرید این سهم اختصاص می دهید. اما به دلیل تردیدی که دارید، این خرید را یک باره انجام نمی دهید.

مثلا یک روز 200 سهم و روز بعد 300 سهم را خریداری می کنید تا به سقف خرید مد نظرتان برای این نماد برسید. در این میان که شما کم کم خرید خود را انجام می دهید شاید متوجه شوید که تحلیل هایتان غلط از آب درآمده اند. در این حالت می توانید نقشه خود را تغییر دهید، خرید خود را متوقف کرده و از سرمایه تان محافظت کنید.

گام بیست و سوم: حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا، ابزاری است که از آن برای حفظ آرامش در بازار بورس استفاده می شود. با استفاده از حجم مبنا می توان جلوی ایجاد نوسان های غیرطبیعی قیمت را گرفت.

به زبان ساده، حجم مبنا این گونه تعریف می شود: «تعداد سهام معامله شده در دامنه نوسان.» البته برای محاسبه آن به فاکتور دیگری به نام «قیمت پایانی» نیاز داریم. به این ترتیب، حجم مبنا از تقسیم حجم مبنای کل – که از طرف سازمان بورس ارائه می شود – بر قیمت پایانی به دست می آید.

گام بیست و چهارم: نگاهی کوتاه به قیمت پایانی

قیمت هر سهم در طول یک روز معاملاتی می تواند بین دو بازه ابتدایی و انتهایی مجاز در حرکت باشد. اگر از این قیمت ها یک میانگین وزنی بگیریم، نتیجه کار، قیمت پایانی آن سهم را نشان می دهد. قیمت پایانی یک سهم در روز گذشته، مبنای قیمت سهم برای معامله در روز بعدی است.

گام بیست و پنجم: منظور از ارزش معاملات چیست؟

ارزش معامله، فاکتوری است که سرمایه گذار با کمک آن می تواند به داده های زیر دسترسی داشته باشد:

  • میزان سهام داد وستد شده در یک روز کاری
  • تخمین حجم نقدینگی موجود در بازار

اگر بخواهیم ارزش معاملات را به زبان ساده تعریف کنیم می گوییم: «جمع ارزش تمام معاملات انجام شده روی سهام، ارزش معاملات را نشان می دهد.» بد نیست چند نکته مهم را در مورد ارزش معاملات بدانید:

  1. ارزش روزانه معاملات سهام در سایت «tsetmc» قرار می گیرد.
  2. واحد ارزش معاملات «میلیارد ریال» است.
  3. ارزش معاملات درج شده در سایت بورس اوراق بهادار، معاملات بلوکی را هم در برمی گیرد. بنابراین برای کشف ارزش واقعی معاملات باید حجم معاملات بلوکی را از عدد نمایش داده شده به عنوان ارزش معاملات کم کنیم.

گام بیست و ششم: اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله در دسته «اوراق بهادار مشتقه» قرار می گیرند. این بدان معنی است که ارزش خود را از یک دارایی فیزیکی دریافت می کنند.

در قراردادهای اختیار معامله یا آپشن، یک طرف قرارداد که مالک است متعهد می شود که قرارداد را اجرا کند و طرف دیگر که قرارداد را امضا کرده است اختیار دارد که اگر معامله برای او سودی نداشت از آن بیرون برود. در این قرارداد، گزینه های دارایی، زمان و قیمت از قبل مشخص می شوند.

گام بیست و هفتم: با حجم معاملات در بازار بورس آشنا شوید

حجم معاملات، تعداد معامله های خرید یا فروش در طول یک بازه زمانی مشخص – روزانه، هفتگی یا ماهانه – را در برمی گیرد. واحد حجم معاملات «میلیون» است که آن را با حرف «m» نشان می دهند. این حجم دو حالت دارد:

  1. اگر تعداد معاملات خرید و فروش در یک بازه مشخص روی یک سهم را در نظر بگیریم، حجم معاملات آن سهم به دست می آید.
  2. اگر تعداد معاملات خرید و فروش در تمام بازار بورس و در یک بازه زمانی مشخص را در نظر بگیریم، حجم معاملات تمام بازار را به دست می آوریم.

گام بیست و هشتم: ارزش بازار چیست و چه چیزی را نشان می دهد؟

ارزش بازار، فاکتوری است که میزان بزرگی یک شرکت و اندازه تاثیر آن بر شاخص بازار سرمایه را نشان می دهد. این فاکتور، هم به طور ویژه برای هر نماد و هم به طور کلی برای تمام بازار محاسبه می شود.

به زبان ساده می توان ارزش بازار یک نماد را این گونه تعریف کرد: «اگر همین حالا تصمیم بگیرید تمام سهم های موجود در یک نماد را بخرید چقدر باید هزینه کنید؟ آن هزینه، ارزش بازار آن نماد را نشان می دهد.» ارزش بازار یک سهم، از ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت سهم به دست می آید.

گام بیست و نهم: سهام شناور چیست؟

هر شرکت بورسی از دو نوع سهام دار تشکیل شده است:

  1. سهام دار راهبردی

سهام دار راهبردی کسی است که مقدار قابل توجهی از سهام شرکت را در اختیار دارد و هدف نهایی او تبدیل شدن به مهره ای کلیدی در شرکت است.

  1. سهام دار عادی

فردی است که قصد دخالت در کارهای داخلی شرکت را ندارد و با دیدگاه کوتاه مدت دست به معامله سهام آن شرکت می زند.

در یک تعریف ساده، می توان سهام شناور آزاد را این گونه تعریف کرد: «به تعدادی از سهام یک شرکت بورسی که سهام داران عادی می توانند هر روز آن را در بازار بورس خرید و فروش کنند، سهام شناور آزاد گفته می شود.»

گام سی ام: میانگین حجم ماه و کاربردهای آن

به تعداد حجم هایی که در طول یک ماه معامله می شوند، میانگین حجم ماه می گویند. این آیتم، یکی از گزینه های مهم در تابلوخوانی است. با استفاده از این میانگین می توانید:

  • درستی نقطه های حمایت و مقاومت را راستی آزمایی کنید.
  • ورود پول به سهم را شناسایی کنید.
  • میزان نقدشوندگی سهم مورد نظر را بسنجید.

گام سی و یکم: نوسان گیری چیست؟

وقتی قیمت یک سهم در طول زمان دستخوش تغییر می شود، می گویند که سهم، دچار نوسان شده است. به افرادی که سود خود را از طریق این نوسان ها می گیرند، «نوسان گیر» گفته می شود. نوسان گیری از بازار سرمایه، کار ساده ای نیست.

برای انجام این کار باید تجربه و مهارت زیادی در بازار سرمایه به دست بیاورید و از مواردی همچون تحلیل تکنیکال، درک بازار، شرایط حاکم بر آن و تجزیه و تحلیل داده های شرکت سردربیاورید و مهم تر از همه، محدودیتی در مورد سرمایه نداشته باشید. ریسک این کار برای کسانی که به تازگی وارد بازار سرمایه شده اند بسیار بالا است.

گام سی و دوم: روش مارتینگل، یک بازی به ظاهر پر ریسک اما سودده

در بازار سرمایه روش های زیادی برای کسب سود وجود دارند. یکی از این روش های جالب، «مارتینگل» نام دارد. با به کار بردن روش مارتینگل می توان از شدت ضررها کم کرد و خیلی زودتر به سود رسید. در این روش، سرمایه ای که برای خرید یک سهم مشخص در نظر گرفته اید را به چهار دسته نامساوی تقسیم می کنید.

به طوری که سرمایه شما در دسته اول کمترین مقدار و در دسته چهارم بیشتر مقدار را در بربگیرد. سپس خرید اول خود را انجام می دهید. وقتی سهمی که خریداری کردید دچار افت قیمت شد به جای فروش آن، دو برابر مقدار خرید اولیه خود دوباره از آن سهم می خرید. یعنی از بخش دوم سرمایه خود برای این کار استفاده می کنید.

اگر سهم دوباره دچار افت شد، این بار چهار برابر دفعه قبل از آن سهم خریداری می کنید و بخش سوم سرمایه خود را برای خرید این مقدار از سهم در نظر می گیرید. بخش چهارم سرمایه شما به دنبال آخرین افت قیمت برای این سهم هزینه می شود.

مزیت روش مارتینگل این است که شما در نهایت بیشتر از روش خرید عادی خود سود می کنید. اما چون به گونه ای خلاف جهت آب شنا خواهید کرد و در بازار منفی دست به خرید می زنید باید خودتان را از نظر روانی برای انجام آن روش آماده کنید.

گام اول تا سی و دوم آموزش بورس با خانه سرمایه

با آموزش شروع کردیم و اکنون لازم است بگوییم که آموزش نه تنها گام آخر که همراه همیشگی در مسیر سرمایه گذاری در این بازار جذاب است و تنها آموزش و تجربه است که رمز پیشرفتی است که شما را هر روز از دیروز خود باهوش تر می کند.

توقف در مسیر یادگیری، به معنی آمادگی برای مغلوب شدن در برابر ریسک هاست. نکته مهم در آموزش بورس، تعریف “مسیر صحیح و منظم یادگیری” است، در کلاس آموزش بورس نخبگان خانه سرمایه، بسته به سطح نیاز شما در آموزش، مقالات متعددی آماده است تا شما را بر ریسک های بازار غالب کند!

خانه سرمایه از سال ۱۳۹۰ به صورت تخصصی بر روی آموزش سرمایه گذاری در بورس فعالیت می کند و دوره های و آموزش های تولید شده پختگی بسیار بالایی دارند و دانشجویان بسیار از خانه سرمایه در حال کسب سود از بورس و خرید و فروش سهام در بورس هستند.

در هر گامی که هستید می­توانید در ساعات اداری با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۷۵۹۰ تماس بگیرید و تمامی سوالات خود را از مشاوران آموزش خانه سرمایه بپرسید.

یک گام فراتر در آموزش بورس

در خانه سرمایه دوره های جامع آموزش سرمایه گذاری در بورس آماده شده است و امکان شرکت در این دوره ها به صورت عادی (حضوری) و نوین (غیرحضوری) فراهم است، بدون شک شرکت در رده های آموزشی با بهره گیری از اساتید با تجربه این حوزه، به دلیل انتقال مفاهیم تجربی، اثرگذاری بیشتری در معاملات شما خواهد داشت.