بورس، بازاری پر از شرکت های گوناگون است که هر کدام در زمینه ای خاص فعالیت می کنند. به همین دلیل ایجاد یک نماد مشخص برای هر شرکت می تواند روند معاملات بورسی را سرعت ببخشد. اگر در بازار بورس فعالیت داشته باشید حتماً تا به حال نام هایی مانند فملی، شگل، تجارت و … را شنیده اید. نماد شرکت های بورس که هر کدام ترکیبی از نام شرکتی خاص و صنعت مورد فعالیت آن شرکت هستند، در اصطلاح، «نماد بورس» نامیده می شوند.

نماد بورس شرکت ها چگونه ساخته می شوند؟

نمادهای معاملاتی شرکت های بورسی در تالار معاملات بورس از دو بخش مهم تشکیل شده اند؛ بخش اول نماد بورسی، نشان دهنده صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می کند و بخش دوم، خلاصه ای از نام اصلی شرکت را در بر می گیرد. نماد بورس هر شرکت، صنعت آن شرکت بورسی را نمایش داده و باعث می شود که روند شناسایی و دسته بندی شرکت ها آسان شود. در واقع حروف اختصاری هر نماد بورس، نام و صنعت شرکت را به سادگی برای سهامداران تداعی می کند. البته در این دسته بندی استثناهایی هم وجود دارد که شما می تواند با مراجعه به «سایت شرکت مدیریت فناوری بورس» به نشانی «tsetmc.com» تمام نمادها و صنعت مربوط به آن ها را در قسمت «دیده بان بازار» مشاهده کنید. به عنوان مثال، گروه فلزات اساسی با حرف «ف» نشان داده می شوند؛ بنابراین نماد «فملی» مربوط به صنعت فلزات اساسی و شرکت صنایع ملی مس ایران است.

در ادامه برخی از نماد های اختصاری صنایع بورس اوراق بهادار را بررسی خواهیم کرد.

حروف اختصاری در ابتدای هر نماد بورس نشان دهنده چه صنعتی است؟

حرف «ف» نشان دهنده گروه فلزات اساسی است که در این میان نمادهای هرمز «فولاد هرمزگان جنوب»، فجر «فولاد امیرکبیر کاشان»، میدکو «هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه»، کیمیا «معدنی کیمیای زنجان گستران»، کاوه «فولاد کاوه جنوب کیش»، ارفع، زنگان و ذوب استثنا هستند.

حرف «و» نشان دهنده گروه بانک ها و مؤسسات اعتباری است و نماد دی «بانک دی» استثنای این گروه محسوب می شود. علاوه بر این گروه سرمایه گذاری ها نیز با حرف «و» آغاز می شوند؛ به عنوان مثالی از نمادهای این گروه می توان به «وسپه»، «وخارزم» و «وبیمه» اشاره کرد. نمادهای پردیس «سرمایه گذاری پردیس»، گوهران «سرمایه گذاری توسعه گستران امید»، اعتلا «شرکت سرمایه گذاری اعتلا البرز»، سرچشمه «سرمایه گذاری مس سرچشمه» و سردبیر «سرمایه گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان» از این قاعده پیروی نمی کنند.

حرف «س» در ابتدای هر نماد گروه سیمان، آهک و گچ را نشان می دهد. به عنوان مثالی از نماد های این گروه می توان به ستران «سیمان تهران» و سبزوا «سیمان لار سبزوار» اشاره کرد.

گروه محصولات غذایی با حرف «غ» شناخته می شوند. نمادهای «تبرک» و «بهپاک» از استثناهای این گروه هستند. البته صنعت قند و شکر، در گروه جداگانه ای قرار می گیرد و نام نمادهای بورسی این گروه با حرف «ق» آغاز می شود. برای مثال نماد های «قنیشا»، «قلرست» و «قثابت» از نماد های موجود در گروه قند و شکر هستند.

نمادهای «چکاپا»، «چکارن» و «چکاوه» تنها نمادهای گروه محصولات کاغذی هستند. نمادهای این گروه با حرف «چ» آغاز می شوند. این حرف برای گروه محصولات چوبی هم به کار برده می شود.

نمادهای «نطرین» و «نمینو» تنها نمادهای فعال گروه منسوجات هستند. نام نمادهای این گروه با حرف «ن» آغاز می شود.

گروه زراعت و خدمات وابسته با حرف «ز» شروع می شوند. نمادهای تلیسه «دامداری تلیسه نمونه» و سیمرغ از این قاعده پیروی نمی کنند.

در ابتدای نمادهای گروه کانی های غیرفلزی حرف «ک» وجود دارد. به عنوان مثالی از نمادهای این گروه می توان به «کسرام»، «کرازی» و «کسرا» اشاره کرد. علاوه بر این حرف «ک» برای گروه مختص به استخراج زغال سنگ و استخراج کانی های فلزی هم مورد استفاده قرار می گیرد. «کطبس»، «کپرور» و «کشرق» تنها نمادهای فعال گروه زغال سنگ و «کروی»، «کگهر» و «کگل» از نمادهای گروه کانی های فلزی هستند.

نمادهای گروه ماشین آلات و دستگاه های برقی با حرف «ب» آغاز می شود. «بسویچ»، «بموتو» و «بکام» از نمادهای این گروه به شمار می روند.

حرف «ش» در ابتدای نمادهای معاملاتی گروه فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای دیده می شود. به عنوان مثالی از نمادهای این گروه می توان به «شبندر»، «شسپا» و «شتران» اشاره کرد.

نمادهای گروه انبوه سازی، املاک و مستغلات معمولا با حرف «ث» در ابتدای نام نماد شناخته می شوند. نمادهای «ثمسکن»، «ثعمرا» و «ثتران» نمادهای متعلق به این گروه هستند.

تمام نمادهای گروه خودرو و ساخت قطعات با حرف «خ» آغاز می شوند. «خودرو»، «خساپا» و «خپارس» از نمادهای بزرگ و مهم این گروه هستند.

در گروه اطلاعات و ارتباطات تنها سه نماد فعال وجود دارد. این نماد ها عبارت اند از «های وب»، «اپرداز» و «اوان». همانطور که مشخص است بیشتر نمادهای این گروه با حرف «اِ» آغاز می شوند.

گروه خدمات فنی و مهندسی با حرف «ر» در ابتدای هر نماد شناخته می شود و در حال حاضر تنها سه نماد فعال دارد. «رمپنا»، «رنیک» و «رتکو» نمادهای فعال این گروه هستند.

نمادهای گروه حمل ونقل و انبارداری با حرف «ح» آغاز می شوند. نماد توریل «توکاریل» اسثنای این گروه به شمار می رود.

حرف «د» در ابتدای هر نماد نشان دهنده گروه مواد و محصولات دارویی است. کاسپین «داروسازی کاسپین تأمین»، هجرت «پخش هجرت» و برکت «گروه دارویی برکت» از استثنای گروه دارویی هستند.

گروه لاستیک و پلاستیک با حرف «پ» شروع می شود. «پلاسک»، «پردرخش» و «پاسا» از نمادهای این گروه هستند.

گروه ماشین آلات و تجهیزات با حروف «ت» یا «ل» آغاز می شوند. «لابسا»، «تکمبا»، «تایرا» و «لبوتان» ازجمله نمادهای گروه ماشین آلات و تجهیزات به شمار می روند.

نمادهای گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم معمولا با حرف «ب» شروع می شوند. در این گروه نمادهای مبین «پتروشیمی مبین» و دماوند «تولید نیروی برق دماوند» استثنا هستند.

نماد بورس ابزارهای مالی قابل معامله در بورس اوراق بهادار

علاوه بر آنچه گفته شد، علائم اختصاری دیگری هم در بورس اوراق بهادار وجود دارند. اگر به سایت شرکت فناوری بورس مراجعه کنید علاوه بر نماد شرکت های بورسی با نمادهایی همچون «وسبحانح»، «تسه»، «اخزا» و … رو به رو خواهید شد. در واقع این نمادها نشان دهنده ابزارهای مالی قابل معامله دیگری غیر از سهام شرکت ها در بازار بورس و فرابورس هستند.

هرگاه در انتهای یک نماد معاملاتی حرف «ح» وجود داشت، این نماد مربوط به حق تقدم آن نماد است که در بازه زمانی معینی در بورس قابل معامله بوده و پس از آن نماد مربوط به حق تقدم بسته خواهد شد و حق تقدم مانند سهام عادی شرکت معامله می شود.

نماد هایی که با نام «اخزا» آغاز می شوند، نشان دهنده اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می شوند.

نماد بورس «تسه» که در بازار فرابورس ایران معامله می شود همان اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن است که سررسید مشخصی دارد.

اگر در ابتدای نام نماد بورس حرف «ض» وجود داشت نشان دهنده آن است که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس است.

 نمادهایی که متعلق به ابزارهای مالی مانند حق تقدم ، اسناد خزانه، امتیاز تسهیلات مسکن و … هستند، تنها در دوره خاصی در بازار بورس یا فرابورس معامله می شوند و دارای سررسید مشخصی هستند. ولی نمادهای متعلق به سهام شرکت ها تا زمان انحلال شرکت در بازار بورس اوراق بهادار قابل معامله خواهند بود.