سود باز (Open Interest) چیست؟

به حجم کلی از تعداد قراردادهای باز برای یک بازار یا ارز خاص Open Interest یا همان سود باز گفته می شود. اپن اینترست در یک قرارداد مشتقه به میزان حجم باز در معامله گفته می شود و نشان دهنده حجم قراردادها از معاملات افتتاح شده بازار منهای قراردادهای بسته یا تسویه شده است.

معامله گران با استفاده از معیارهای حجمی و سود باز می توانند فرصت های معاملاتی را شناسایی کنند و امکان ورود و خروج راحت تر به بازار با بهترین قیمت را داشته باشند. سرعت پیشرفت در معاملات ارزهای دیجیتال در فضای مشتقات کاملاً مشهود است.

قراردادهای مشتقه مبتنی بر دارایی های دیجیتال در مدتی بسیار کوتاه توانست جذابیت زیادی را میان افراد پیدا کند و مزایای زیادی را برای بازار ارزهای دیجیتال و صنعت بلاک چین به همراه داشته باشد. بحران نقدینگی به وجودآمده در چند سال گذشته این امکان را برای بازیکنان بزرگ تر یا همان نهنگ ها فراهم کرده است تا بتوانند با قدرت خرید یا فروش گسترده خود قیمت را دست کاری کنند.

با به وجود آمدن مبادلات مشتقات در سراسر جهان این مشکل در حال تبدیل شدن به مسئله ای حل نشدنی است. به طورکلی اکوسیستم مشتقات، در حال رشد و تسهیل شرایط بازی است و به تریدرها این اجازه را می دهد که از سرمایه بیشتر استفاده کنند و سودهای مستمر به دست آورند.

بازار مشتقات انواع مختلفی دارد؛ هرچند که اساس کار همه آن ها به این صورت است که معامله گران می توانند درباره نحوه عملکرد آینده بازار با یکدیگر شرط بندی کنند این کار به روش های مشخص و با رقابت زیاد انجام می شود. اینکه کدام روند به معامله گران برتری می دهد و کدام یک به نابودی کامل آن ها منجر می شود، مسئله مهمی است که تشخیص آن نیازمند دقت و تخصص است.

سود باز (Open Interest) به چه معناست؟

سود باز را می توان حجم کلی از تعداد قراردادهای مشتقه باز یا قراردادهای معوق برای یک بازار یا یک ارز دیجیتال خاص تعریف کرد. برای محاسبه این سود تمامی پوزیشن های باز خرید و فروش از پوزیشن های بسته شده کسر می شود. با وجود اینکه حجم کل معاملات شامل تمامی معاملات بوده و اپن اینترست تنها شامل پوزیشن های باز است، می توان تا حدودی این دو را به هم مرتبط دانست. همچنین سود باز با توجه به تعداد قراردادهای باز تغییر می کند.

Open Interest در بازار ارز دیجیتال

تریدرهای بازار ارز دیجیتال همواره به دنبال اطلاعاتی هستند که سبب برتری آن ها در بازار شود. یکی از باارزش ترین اطلاعات برای آن ها دانستن کارهای سایر معامله گران است. اپن اینترست یکی از روش هایی است که تا حدودی چنین اطلاعاتی را در اختیار معامله گرها قرار می دهد.

سود باز نشان دهنده چیست؟

در ابتدا به بررسی نحوه ایجاد قراردادها می پردازیم. همان طور که می دانید، هر معامله دو طرف دارد، خریدار و فروشنده. در صورتی که نوع قرارداد آتی یا آپشن باشد، به وجود یک فروشنده نیاز است و برای اینکه ارزشی وجود داشته باشد، باید شخصی باشد که آن ارزش را خریداری کند.

قراردادهای مشتقه به قراردادهایی گفته می شود که خریدار و فروشنده در آن توافقات مالی انجام می دهند و در بیشتر موارد خریدار می تواند دارایی را با قیمت مشخص پس از مدت زمان از پیش تعیین شده بفروشد و بالعکس.

دوره اختصاصی

دوره نخبگان، استاد تمامی در ترید

دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است

دریافت اطلاعات بیشتر

مثال 1

برای مثال، اگر یک معامله گر تصمیم به خرید قرارداد آتی بیت کوین در ژانویه داشته باشد و پیش بینی کند که قیمت در 90 روز افزایش می یابد، اگر در آن زمان 10 درصد رشد داشته باشد، می تواند دارایی را به قیمت ژانویه خریداری کند و بلافاصله آن ها را با 10 درصد سود بفروشند.

قراردادهای مشتقه از دارایی های اساسی خود ارزش کسب می کنند و همین وابستگی سبب می شود آن ها هماهنگ با قیمت بازار دارایی در حرکت باشند. برای خرید این قراردادها لازم است معامله گران مبلغی مشخص را به عنوان کارمزد پرداخت کنند، اما این مبلغ ثابت نیست و براساس فاکتورهای مختلف است؛ از جمله اینکه چقدر دور از قیمت بازار انتظار دارند که دارایی جابه جا شود یا از لحاظ زمانی چقدر به انقضای قرارداد مانده است.

مثال 2

برای مثال اگر یک معامله گر قراردادی آتی را با انتظار کاهش قیمت خریداری کرده باشد، اما ارزش دارایی تغییری نکند، تریدر تنها کارمزد پرداختی برای خرید قرارداد را از دست می دهد. اساس ارزش کارمزد براساس مفهوم «cost of carry» محاسبه می شود که به معنای هزینه فرصت ازدست رفته موجود است.

با این حال، سرمایه گذارها همیشه می توانند برای دریافت درآمد ثابت، در اوراق قرضه مطمئنی که حداقل ریسک را دارند و بازدهی ثابتی دارند، سرمایه گذاری کنند. قراردادهای آپشن را نیز می توان همان معاملات آتی یا فیوچر دانست؛ با این تفاوت که در این قراردادها شرکت کنندگان هیچ تعهدی برای انجام معامله در تاریخ انقضای مشخص ندارند و در هر مرحله ای که بخواهند حق دریافت وجه دارند.

مثال 3

برای مثال اگر یک تریدر با انتظار افزایش یافتن ارزش بیت کوین تا پایان ماه BTC خریداری کرده باشد، در صورتی که ارزش بیت کوین در هفته بعد از خرید قرارداد 10 درصد افزایش یابد، معامله گر می تواند بلافاصله سود 10 درصد منهای کارمزد را دریافت کند.

قراردادهای آتی و آپشن گزینه های بسیار مناسب و ایده آل برای معامله گران سرمایه گذار است تا بتوانند با افزایش قدرت خرید خود، دارایی اصلی بیشتری به دست آورند، اما یکی از معایب این قراردادها منقضی شدن است؛ بنابراین سرمایه گذاران باید به طور مداوم حساب های خود را مدیریت کنند.

برای حل مشکل تاریخ انقضای قرارداد، نوع دیگری از سرمایه گذاری مشتق شده با نام perpetual swap ایجاد شد که به محبوبیت بیشتری در فضای دارایی های دیجیتال رسیده است. این نوع معامله برخلاف معاملات آتی و آپشن، تاریخ انقضا ندارد و سرمایه گذاران می توانند به صورت بلندمدت و تا زمانی که ممکن است موقعیت خود را حفظ کنند.

محاسبه دارایی در معاملات پرپچوال، با دقت بیشتری از سایر معاملات با استفاده از مکانیسمی به نام «نرخ تأمین مالی» یا همان (Funding Rate) انجام می شود. این مکانیسم هزینه ای را ردیابی می کند که برای حفظ موقعیت های سرمایه گذار و تقاضای خریدار یا فروشنده برای حفظ قیمت پرداخت می شود.

تمامی قراردادهای مشتقات را با توجه به تاریخ انقضا و شرایط آن ها، می توان به طور مستقیم خرید و فروش کرد. تمامی قراردادها تا زمانی که طرف مقابل قرارداد تصمیم به بستن آن نگیرد، باز تلقی می شود و Open interest بازار، مجموع قراردادها از معاملات «افتتاح شده» منهای قراردادهای بسته یا تسویه شده را به ما نشان می دهد.

افزایش و کاهش اپن اینترست

سود باز، با خرید و فروش معامله گران در طول روز تغییر می کند و صعود یا نزولی بودن یک بازار را نشان می دهد. به طورکلی، افزایش اپن اینترست را می توان نشان دهنده قدرت در بازار دانست؛ زیرا مادامی که تعداد قراردادها در حال افزایش است، فعالیت و اشتیاق درباره حرکت دارایی اساسی نیز افزایش می یابد و بالعکس. اگر مسیر اپن اینترست نزولی باشد، روند بازار نیز نزولی است و این بدان معناست که معامله گران در حال بستن موقعیت های خود با سرعت بیشتر از آنچه دیگران باز می کنند، هستند.

استفاده از سود باز با سایر شاخص های فنی

Open interestیا همان سود باز را با OI نشان می دهند. با استفاده از این شاخص می توان درک کرد که روند بازار به چه صورت است؛ آیا بازار روند خاصی را طی می کند یا بین نقاط مختلف در حال رنج زدن است؟ با افزایش OI می توان متوجه شد که موقعیت های جدید در حال افزایش بوده و بازار سالم و فعال است، اما درصورت کاهش شاخص OI، تعداد موقعیت ها کاهش می یابد و بازار وارد یک مرحله محدود می شود.

سود باز و حجم تجارت

اپن اینترست را از نظر مفهومی می توان مشابه حجم تجارت دانست، اما واقعیت این است که ویژگی این دو کاملاً متفاوت است. به تعداد سهام یا قراردادهای معامله شده در یک دوره خاص حجم معاملات گفته می شود که نسبی است و پیگیری روند آن ها می تواند در ارزیابی روند حرکت قیمت دارایی اساسی به معامله گران کمک کند.

سرمایه گذاری ها با مارکت کپ کمتر، حجم معاملات کمتری از سهام کلان دارند و حجم آن ها باید با متوسط حجم روزانه دارایی مشاهده شود. به طورکلی می توان گفت یک تغییر قابل توجه در قیمت با حجم تجارت بالاتر از حد معمول نشانگر یک تغییر بالقوه در جهت روند است؛ همچنین افزایش قابل توجه قیمت با حجم معاملات کم نیز ممکن است نشان دهنده یک روند معکوس باشد.

به طور خلاصه می توان گفت حجم معاملات تعداد قراردادهای معامله شده در یک دوره خاص و سود باز مجموع کل قراردادهای زنده را نشان می دهد که در بازار تسویه نشده اند. اپن اینترست گزینه ای ایده آل برای بازارهای آتی است؛ درحالی که این شاخص گزینه مناسبی برای سنجش واقعی خرید و فروش آپشن نیست و برای معاملات آپشن باید از حجم تجارت برای وضوح حرکات قیمت قدرت روند و نقدینگی و… استفاده کرد.

اگر حجم تجارت در یک روز مشخص از سود باز موجود بگذرد، نشان دهنده آن است که معاملات در آن گزینه و در آن روز خاص فوق العاده بوده است. علاوه بر موارد گفته شده، نقدینگی یک سهم یا ارز دیجیتال را نیز می توان به کمک اپن اینترست درک و بررسی کرد.

نکته مهم دیگر این است که هیچ بازار ثانویه ای برای آپشن بدون سود باز وجود نخواهد داشت؛ زیرا بازارهای ثانویه این احتمال را می دهند که قراردادهای آپشن با قیمت های منصفانه فروخته شوند. بازارهای آپشن همچنین دارای OI قابل توجه و ترید راحت تر هستند. تریدرها تحت هیچ شرایطی نمی خواهند در قراردادهایی با نقدینگی کم که منافع کم و OI بالایی ندارند، گرفتار شوند.

شناسایی فرصت های معاملاتی با استفاده از شاخص های حجم و اپن اینترست، این امکان را به معامله گران می دهد تا با آرامش بیشتر و با بهترین قیمت وارد بازارها شوند. همچنین تریدرها می توانند از تغییرات قیمت، حجم و سود باز برای سنجش سنیتمنت بازار نیز استفاده کنند.

برای مثال اگر قیمت، حجم و OI در حال افزایش باشند، تمایل به بازار بسیار صعودی است. با این حال اگر قیمت در حال افزایش و حجم و OI در حال کاهش باشند، روند بازار نزولی است. همچنین اگر قیمت همراه با کاهش حجم و OI کاهش یابد، بازار نزولی خواهد بود.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی و بررسی سود باز پرداختیم. از آنجا که بازار ارزها در روزها، ساعت ها و حتی چند دقیقه نزدیک به منقضی شدن قراردادها ممکن است ناپایدار شود، برای سرمایه گذارانی که درک کاملی از عملکرد آن ندارند، می تواند خطرناک باشد.

هرچند معاملات آتی و آپشن این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند که بدون مواجهه مستقیم از بازارهای خاص سود ببرند، رویدادهای تأثیرگذار روی این بازار می توانند به میزان قابل توجهی بر سودآوری این قراردادها تأثیر بگذارند. همچنین از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال برخلاف سهام و اوراق بهادار سنتی، شبانه روزی هستند، هر لحظه مستعد تحرکات ناشی از رویدادهای بازار جهانی هستند.

با استفاده از شاخص OI و درک اینکه این شاخص چگونه بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر می گذارد، معامله گران می توانند با تحلیل سناریوی فعلی بازار و تفسیر صحیح احساسات بازار، تصمیم گیری های دقیق تر و آگاهانه تری درباره محل سرمایه گذاری خود داشته باشند.

پرسش های متداول