با مفهوم دیفای بیشتر آشنا شویم (DeFi)
دیفای به معنای امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است، اصطلاحی فراگیر که برای انواع برنامه‌های مالی در ارزهای رمزپایه یا بلاک چین که به منظور کمرنگ کردن واسطه‌های مالی ایجاد شده‌اند، به کار می‌رود.
دیفای از بلاکچین، فناوری پشت ارز دیجیتال بیت کوین الهام گرفته شده است که به چندین نهاد امکان می‌دهد تا نسخه‌ای از تاریخچه معاملات را نگه دارند، به این معنی که تراکنشات دیگر توسط یک منبع مرکزی کنترل نمی‌شود. این موضوع مهمی است؛ زیرا سیستم‌های متمرکز و مراکز کنترل انسانی می‌توانند سرعت و پیچیدگی معاملات را محدود کنند؛ در حالی که کاربران کنترل مستقیم کمتری بر پول خود دارند. دیفای منحصر به فرد است، زیرا کاربرد بلاکچین را از انتقال ارزش ساده به موارد استفاده مالی پیچیده‌تر گسترش می‌دهد.
بیت کوین و بسیاری دیگر از دارایی‌های دیجیتال با روش‌های پرداخت قدیمی مانند روش‌های اجرا شده توسط ویزا کارت و پی پل فرق دارند، به این دلیل که همه واسطه‌ها را از معاملات حذف می‌کنند. وقتی با یک کارت اعتباری در یک کافه پول قهوه را پرداخت می‌کنید، یک موسسه مالی با کنترلی که بر معامله شما دارد، بین شما و کافه مستقر می‌شود و اختیار متوقف کردن یا مکث و حفظ آن را در دفاتر خصوصی خود دارد. با بیت کوین، این موسسات عملا از سیستم حذف می‌شوند.
خرید مستقیم تنها نوع معامله یا قرارداد تحت نظارت شرکت‌های بزرگ نیست. برنامه‌های مالی مانند وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات، شرطبندی و موارد دیگر نیز در کنترل آن‌هاست. قطع واسطه‌ها از انواع معاملات از مزایای اصلی دیفای است.
برنامه‌های دیفای بر بستر اتریوم
اکثر برنامه‌هایی که خود را “دیفای” می‌خوانند، با تکیه بر Ethereum ساخته شده‌اند. دومین پلتفرم بزرگ ارز رمزنگاری شده در جهان خود را از پلت فرم Bitcoin متمایز می‌کند؛ زیرا استفاده از آن برای ساخت انواع دیگر برنامه‌های غیرمتمرکزی که فراتر از معاملات ساده هستند، آسان‌تر است. این موارد پیچیده‌تر استفاده مالی حتی توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، در سال 2013 در وایت پیپر نیز بیان شده است.
این موضوع که اتریوم انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری را ارائه می‌دهد، به دلیل بستر قراردادهای هوشمند آن است که در صورت تحقق برخی شرایط به طور خودکار معاملات را انجام می‌دهد. زبان‌های برنامه نویسی اتریوم، مانند Solidity، به طور خاص برای ایجاد و استقرار چنین قراردادهای هوشمندی طراحی شده‌اند.
به عنوان مثال، فرض کنید یک کاربر می‌خواهد سه شنبه هفته آینده پولش برای یکی از دوستانش ارسال شود، اما فقط در صورتی که هوا مطابق با weather.com بالاتر از 90 درجه فارنهایت باشد. چنین قوانینی را می‌توان در یک قرارداد هوشمند نوشت.
با وجود قراردادهای هوشمند، ده‌ها برنامه دیفای در اتریوم کار می‌کنند که برخی از آنها در زیر بررسی می‌شوند. نسخه جدید 2.0 که شبکه اتریوم به آن ارتقا می‌یابد، می‌تواند با کنار زدن مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم، این برنامه‌ها را تقویت کند.
محبوب‌‌ترین برنامه‌های دیفای عبارتند از:
- مبادلات غیرمتمرکز (DEX): مبادلات آنلاین به کاربران کمک می‌کنند ارزها را به ارزهای دیگر تبدیل کنند، چه دلار آمریکا به بیت کوین و چه اتر بهDAI . DEX نوعی صرافی است که کاربران را مستقیماً به هم متصل می‌کند تا بتوانند ارزهای رمزنگاری شده را با یکدیگر مبادله کنند، بدون اینکه به هیچگونه واسطه‌ای با سپردن پولشان اعتماد کنند.
- Stablecoins: ارز رمزنگاری شده‌ای است که برای ثبات قیمت به دارایی خارج از ارز رمزپایه (دلار یا یورو) گره خورده است.
- بسترهای وام دهی: این سیستم عامل‌ها از قراردادهای هوشمند برای جایگزینی واسطه‌هایی مانند بانک‌ها که وام را مدیریت می‌کنند، استفاده می‌کنند.
- Wrapped Bitcoins (WBTC): روشی برای ارسال بیت کوین به شبکه اتریوم است تا بیت کوین بتواند مستقیماً در سیستم defi اتریوم استفاده شود. WBTC به کاربران امکان می‌دهد سود بیت کوین‌های قرض داده شده از طریق سیستم عامل‌های وام غیرمتمرکز را که در بالا توضیح داده شده است، کسب کنند.
- بازارهای پیش‌بینی: بازارهایی برای شرطبندی روی نتیجه رویدادهای آینده مانند انتخابات. هدف این نسخه‌های دیفای در بازارهای پیش‌بینی ارائه عملکرد یکسان اما بدون واسطه است.
علاوه بر این برنامه‌ها، مفاهیم جدید دیفای نیز حول آنها به وجود آمده است:
- تولید محصول: برای معامله گران آگاه که مایل به ریسک هستند، این امکان ایجاد شده است. جایی که کاربران توکن‌های مختلف دیفای را اسکن می‌کنند تا فرصت‌هایی را برای بازده بیشتر پیدا کنند.
- قابلیت انعطاف‌پذیری: برنامه‌های دیفای منبع باز هستند، به این معنی که کد پشت آنها برای مشاهده همه افراد عمومی است. به همین ترتیب، از این برنامه‌ها می‌توان برای “ساخت” برنامه‌های جدید با کدهایی که به منزله بلوک‌های سازنده هستند، استفاده کرد.
- لگوهای پول: با بررسی مفهوم “قابلیت انعطاف‌پذیری به روش دیگر، برنامه‌های دیفای مانند Lego هستند، بچه‌ها بلوک‌های اسباب بازی را برای ساخت ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و غیره با هم ترکیب می‌کنند. برنامه‌های دیفای را می‌توان به طور مشابه مانند “لگوهای پول” برای ساخت محصولات جدید مالی در کنار هم جمع کرد.
پلتفرم‌های وام دهی
بازارهای وام یکی از انواع محبوب دیفای است که وام گیرندگان را به وام دهندگان ارزهای رمزپایه متصل می‌کند. پلت فرم محبوب Compound، به کاربران امکان می‌دهد ارزهای رمزپایه را قرض بگیرند یا وام‌های خود را ارائه دهند. کاربران می‌توانند بابت وام دادن پول خود، سود خود را از بهره بدست آورند. Compound نرخ بهره را به صورت الگوریتمی تنظیم می‌کند، بنابراین اگر تقاضای بیشتری برای وام گرفتن ارز رمزپایه وجود داشته باشد، نرخ بهره بالاتر خواهد رفت.
وام دهی مبتنی بر وثیقه است، به این معنی که کاربر برای گرفتن وام، نیاز به ارائه وثیقه (اغلب اتر، که یکی از منشاهای قدرت اتریوم است) دارد. این بدان معناست که برخلاف سیستم‌های متمرکز کاربران هویت یا نمره اعتبار مرتبط خود را برای گرفتن وام اعلام نمی‌کنند.
Stablecoins
شکل دیگر دیفای، Stablecoins است. ارزهای رمزنگاری شده اغلب نوسانات شدیدتری نسبت به فیات یا ارزهای معمول را تجربه می‌کنند، که برای افرادی که می‌خواهند بدانند یک هفته دیگر پول آنها چقدر ارزش دارد، موضوع خوبی نیست.
استیبل کوین ارزهای رمزنگاری شده را به ارزهای غیر رمزپایه مانند دلار آمریکا متصل می‌کند تا قیمت آنها را تحت کنترل باشد. همانطور که از نام آن پیداست، استیبل کوین برای ایجاد “ثبات” قیمت تلاش می‌کنند.
بازارهای پیش بینی
یکی از قدیمی‌ترین برنامه‌های دیفای که بر اساس اتریوم ابجاد شده‌اند به اصطلاح “بازار پیش بینی است، جایی که کاربران روی نتیجه برخی از رویدادها مانند “آیا دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 برنده خواهد شد؟” شرطبندی می‌کنند.
هدف شرکت کنندگان بدست آوردن پول است، با این حال بازارهای پیش‌بینی گاهی اوقات می‌توانند نتایج را بهتر از روش‌های معمول مانند نظرسنجی پیش‌بینی کنند.
بازارهای پیش‌بینی متمرکز با سوابق خوب در این زمینه شامل Intrade و PredictIt است. دیفای این امکان را دارد که علاقه افراد را به بازارهای پیش‌بینی افزایش دهد، زیرا به طور سنتی توسط دولت‌ها مورد بی‌مهری قرار می‌گرفت و وقتی به طور متمرکز اداره می‌شدند، اغلب فعالیتشان متوقف میشد.
سوالات متداول در رابطه با دیفای
ارزش نهفته در پروژه‌های Ethereum DeFi در حال انفجار است، زیرا طبق گزارشات بسیاری از کاربران درآمد زیادی از این طریق کسب می‌کنند.
نه، پرریسک است. بسیاری بر این باورند که دیفای آینده مالی جهان است و سرمایه گذاری زودهنگام در این فناوری غیر متمرکز می‌تواند به دستاوردهای عظیم منجر شود.
در حالی که افراد بیشتری به سمت برنامه‌های دیفای می‌روند، سخت است که بگوییم این اتفاق کی می‌افتد. بیشتر این موارد بستگی به این دارد که چه کسی و چرا آنها را مفید می‌داند.
