بیت کوین که اغلب با نام پادشاه ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود، طرز تفکر ما در مورد پول و معاملات را متحول کرده و یک سیستم پرداخت همتا به همتا ارائه می‌دهد. این رمزارز مشهور به‌صورتی غیرمتمرکز و بدون نظارت واحد مرکزی مانند بانک یا دولت عمل می‌کند. ساختار منحصربهفرد بیت کوین که بر اساس فناوری بلاک چین ساخته شده است، جایگاه آن را به‌عنوان شکلی از ارز و ذخیره ارزش تثبیت کرده است. در این مقاله با خانه سرمایه همراه باشید تا متوجه شوید بیت کوین چیست و نحوه عملکرد آن به چه صورت است. همچنین اطلاعات دقیقی در مورد نحوه ایجاد بیت کوین‌های جدید و چگونگی خرید و نگهداری آن به شما ارائه می‌دهیم. در ادامه نیز کاربردهای مختلف بیت کوین در بخش‌های مختلف فعالیت‌های جهانی را بررسی و به چشم‌انداز آینده آن را می‌پردازیم.
بخش اول: بررسی ماهیت بیت کوین و اهمیت آن
در این بخش به مفاهیم اولیه می‌پردازیم؛ از جمله اینکه بیت کوین چیست، چگونه کار می کند. همچنین اطلاعات مربوط به رشد قیمت بیتکوین و دلایل اهمیت آن را بررسی می کنیم.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین نوعی ارز دیجیتال یا رمزارز است که در سال ۲۰۰۹ (دی ۱۳۸۷)، توسط فرد یا گروه ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. این رمزارز، بدون وجود مرجع مرکزی مانند بانک یا دولت کار می‌کند؛ در‌عوض به یک شبکه‌ی غیرمتمرکز و همتابههمتا (Peer-to-Peer) متکی است. در شبکه بیت کوین، تراکنش‌ها توسط نگهبانان شبکه که اصولا ماینر (Miner) نامیده می‌شوند، تأیید شده و تمامی اطلاعات در یک دفترکل عمومی به نام بلاک چین ذخیره می‌گردند.
بیت کوین از چند جهت با ارزهای سنتی متفاوت است:
- غیرمتمرکز بودن: هیچ نهاد یا مرجع واحدی بیت کوین را کنترل نمی‌کند. این شبکه، توسط ماینرهایی نگهداری می‌شود که تراکنش‌ها را تأیید و سیستم را ایمن می‌کنند.
- فناوری بلاک چین: تراکنش‌های بیت کوین بر روی یک بلاک چین ثبت می‌شوند. بلاک چین در اصل یک دفترکل شفاف و عمومی از اطلاعات شبکه است که برای همه قابل‌دسترسی می‌باشد.
- عرضه محدود: تعداد کل بیت کوین‌هایی که تا ابد در دسترس خواهد بود، فقط ۲۱ میلیون سکه است. این محدود بودن عرضه، آن را به یک دارایی ضدتورمی تبدیل می‌کند که تا حد بالایی بر ارزش آن تاثیرگذار است.
- تراکنش‌های همتابههمتا: کاربران میتوانند بیت کوین را مستقیماً و بدون واسطه ارسال و دریافت کنند. این مزیت، کارمزدها و زمان تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد.
اهمیت بیت کوین چیست؟
بیت کوین با ویژگی‌های منحصربهفرد خود، سیستم‌های مالی سنتی را به چالش می‌کشد. در ادامه به مهم‌ترین تحولاتی که بیت کوین در دنیای مالی ایجاد کرده است اشاره می‌کنیم:
جایگزین پول فیات
بیت کوین نوعی سرمایهگذاری پوششی یا هجینگ (Hedging) برای ارزهای فیات تحت کنترل دولت است و همچنین به حفاظت از ارزش سرمایه در برابر تورم کمک می‌کند. برخلاف ارزهای فیات که میتوانند در مقادیر نامحدودی توسط دولت‌ها به چاپ برسند، بیت کوین دارای محدودیت عرضه است.
آزادی اقتصادی
تراکنش‌های بیت کوین، نیاز به بانک یا پردازشگرهای پرداخت را از بین می‌برند و به کاربران اجازه می‌دهند تا تراکنش‌ها را به‌طور مستقیم انجام دهند. این یک فاصله‌گیری مهم از سیستم‌های بانک‌داری سنتی است که به‌شدت به واسطه‌ها متکی بوده و تحت نظارت هستند.
در کشورهایی که دارای ارزهای ناپایدار یا سیستم بانکی محدودکننده هستند، بیت کوین می‌تواند ابزاری جایگزین برای تراکنش‌ها و انجام معاملات باشد.
ذخیره ارزش
بسیاری از سرمایه‌گذاران، بیت کوین را «طلای دیجیتال» و سپری در برابر تورم می‌دانند. عرضه‌ی محدود و ماهیت غیرمتمرکز این رمزارز، آن را به یک ذخیره‌گاه جذاب ارزش تبدیل کرده است.
کارمزد تراکنش کمتر
تراکنش‌های بیت کوین معمولاً در مقایسه با حواله‌های بانکی یا خدمات حواله‌ی سنتی، به‌ویژه در پرداختهای بین‌المللی، دارای کارمزد بسیار کمتری هستند.
دسترسی گسترده
بیت کوین برای افرادی که فاقد دسترسی به خدمات بانکی هستند یا قصد استفاده از خدمات بانکی را ندارند، شیوه‌ی جدیدی برای دسترسی به خدمات مالی ارائه می‌دهد. در مناطقی که زیرساخت‌های بانکی وجود ندارد، هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند در شبکه‌ی بیت کوین شرکت کند.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
ظهور بیت کوین، راه را برای ایجاد پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز که به آنها دیفای گفته می‌شود، هموار کرده است. این یعنی انواع خدمات مالی ازجمله وام، حساب‌های پس‌انداز و بیمه از طریق پلتفرم‌های بلاکچین و بدون نیاز به بانک‌های سنتی قابل‌دسترسی هستند.
خالق بیت کوین کیست؟
هویت خالق بیت کوین که تنها با عنوان مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) شناخته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین رازها در دنیای فناوری و مالی است. ناکاموتو پس از معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، به مدت دو سال به طور فعالانه با جامعه‌ی اولیه‌ی بیت کوین در ارتباط بود، تا اینکه به‌یکباره از دید عموم ناپدید شد. علی‌رغم بسیاری از نظریه‌ها و ادعاها، تاکنون هیچ‌کس به‌طور‌قطع نتوانسته ثابت کند که ناکاموتو واقعاً کیست. عده‌ای بر این عقیده‌اند که با توجه به پیچیدگی طراحی بیت کوین، ناکاموتو ممکن است نه یک شخص، بلکه گروهی از توسعه‌دهندگان باشد.
تاکنون فرضیات متعددی مبنی بر اینکه ناکاموتو چه کسی است مطرح شده و اسامی چندین نفر به عنوان مظنون اصلی بر سر زبان‌ها افتاده است؛ ازجمله برخی دانشمندان علوم کامپیوتر مانند هال فینی (Hal Finney) که از توسعه‌دهندگان اولیه‌ی بیت کوین است، یک متخصص رمزنگاری به‌نام نیک سابو (Nick Szabo) و کریگ رایت (Craig Wright) که بحث‌هایی جنجالی پیرامون ناکاموتو بودن او وجود دارد. بااینحال، هیچ کدام از این ادعاها تاکنون تأیید نشده‌اند. هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو همچنان از افکار عمومی گریزان است و این امر، بحث پیدایش و ظهور بیت کوین را بیش‌از‌پیش رازآلود می‌کند.
وایت‌پیپر بیت کوین چیست؟
وایت‌پیپر (Whitepaper) بیت کوین با عنوان «بیت کوین: سیستم پولی الکترونیک همتابههمتا» توسط ساتوشی ناکاموتو در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ (۱۰ آبان ۱۳۷۸) منتشر شد. این سند (فایل اطلاعات) در حقیقت یک معرفی‌نامه است که مفاهیم اصلی و چارچوب فنی بیت کوین را به طور اجمالی بیان می‌کند. این وایت‌پیپر، یک سیستم ارز دیجیتال غیرمتمرکز را معرفی کرده که می‌تواند تراکنش‌های مستقیم و همتابههمتا را بدون اتکا به شخص ثالث مثل بانک یا مؤسسه‌ی مالی تسهیل کند.
نکات کلیدی ارائه شده در وایت پیپر بیت کوین چیست؟
وایت پیپر بیت کوین تنها ۹ صفحه است، اما شامل مفاهیمی است که نشان می‌دهد بیت کوین نه تنها دنیای دیجیتال، بلکه بسیاری از جنبه‌های فناوری و اقتصاد را نیز متحول کرده است.
در این بخش قابلیت‌های اصلی و مهم بیتکوین که در وایت پیپر معرفی شده‌اند را به‌صورت خلاصه بررسی می‌کنیم:
جلوگیری از دو بار خرج کردن (Double Spending)
یک نوآوری قابل‌توجه در وایت‌پیپر این بود که بیت کوین با کمک فناوری بلاک چین از دو بار خرج کردن جلوگیری می‌کند. این موضوع ایرادی است که به افراد اجازه می‌دهد از یک ارز دیجیتال برای انجام چند تراکنش مختلف به صورت هم‌زمان یا در فواصل زمانی بسیار کوتاه استفاده کنند که نوعی تخطی قانون محسوب می‌شود.
تمرکززدایی (Decentralization)
این وایت‌پیپر بر اهمیت حذف واسطه‌های اعتمادمحور (مانند بانک‌ها) و جایگزینی آنها با شبکه‌ای از اعتبارسنج‌ها که تراکنش‌ها را از طریق اثبات رمزنگاری تأیید می‌کند، تأکید دارد.
ماینینگ و اثبات کار (Mining and Proof of Work)
ناکاموتو سیستمی را معرفی کرد که در آن اعتبارسنجان شبکه (ماینرها)،برای حل مسائل محاسباتی پیچیده باهم رقابت می‌کنند. اولین کسی که مسئله را حل می‌کند، یک بلاک جدید به بلاک چین اضافه و مقداری بیت کوین به‌عنوان پاداش دریافت می‌کند. این فرآیند، روشی غیرمتمرکز برای صدور بیت کوین جدید و ایمن‌سازی شبکه ارائه می‌دهد.
اولین تراکنش بیت کوین
اولین تراکنش بیت کوین در ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹ (۲۳ دی ۱۳۸۷) بین ساتوشی ناکاموتو و هال فینی، متخصص رمزنگاری که یکی از اولین حامیان بیت کوین بود انجام شد. ناکاموتو ۱۰ بیت کوین (BTC) را برای تست سیستم برای فینی ارسال کرد. فینی می‌دانست در کار خارق‌العاده‌ای شرکت کرده است که به زودی سروصدا به پا خواهد کرد و بعدها که درباره‌ی تجربه‌اش از اجرای نرم‌افزار بیت کوین از او پرسیدند، آن را تجربه‌ای سورئال توصیف کرد. آن اولین تراکنشی بود که از بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتالی استفاده کرد.
روند رشد اولیه بیت کوین
بیتکوین در ابتدا فاقد ارزش پولی بود و استفاده از آن به گروه کوچکی از علاقه‌مندان به نوآوری رمزنگاری محدود می‌شد. اما با ثبت اولین تراکنش تجاری این رمزارز در سال ۲۰۱۰، اوضاع شروع به تغییر کرد. در ۲۲ مه ۲۰۱۰ (۱ خرداد ۱۳۸۹)، برنامه‌نویسی به نام لازلو هانیز (Laszlo Hanyecz) با خرید دو پیتزا به قیمت ۱۰,۰۰۰ BTC خاطره‌ای تاریخ‌ساز رقم زد. این روز بعدها به عنوان روز پیتزای بیت کوین (Bitcoin Pizza Day) نام‌گذاری شد. در آن زمان، ۱۰,۰۰۰ بیت کوین معادل ۴۱ دلار بود، اما امروزه صدها میلیون دلار ارزش دارد که نشان‌دهنده‌ی رشد باورنکردنی ارزش بیتکوین در طول این سال‌ها است.
قیمت بیت کوین با شیب ثابتی شروع به افزایش کرد و در اوایل سال ۲۰۱۱ (زمستان ۱۳۸۹) به ۱ دلار آمریکا رسید. این نقطه‌ی عطف، آغاز سفر بیت کوین از یک رمزارز ناشناخته به یک دارایی مالی جهانی بود. در اواخر سال ۲۰۱۳ (پاییز ۱۳۹۲)، بیت کوین توجه رسانه‌های بیشتری را به خود جلب کرد و قیمت هر سکه آن تقریباً به ۱۰۰۰ دلار رسید. این رشد عظیم، توجه بسیاری از افراد ازجمله سرمایه‌گذاران، علاقه‌مندان به فناوری و کارشناسان مالی را به خود جذب کرد. بدین ترتیب زمینه برای ادامه‌ی رشد بیت کوین به عنوان یک رمزارز و یک دارایی مناسب برای سرمایهگذاری فراهم شد.
بخش دوم: معرفی بلاک چین و نحوه عملکرد آن
در این قسمت به نحوه عملکرد زیرساخت بیتکوین می‌پردازیم و نحوه استخراج و تچهیزات موردنیاز آن را معرفی می‌کنیم. در ادامه نیز پاداش استخراج و رویداد هاوینگ بیت کوین را بررسی می‌کنیم.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین یک فناوری دفترکل غیرمتمرکز و توزیع‌شده است که با ثبت تراکنش‌ها در چندین کامپیوتر، امنیت، شفافیت و تغییرناپذیری اطلاعات را تضمین می‌کند. برخلاف پایگاه‌های سنتی داده که معمولاً توسط یک مرجع مرکزی مدیریت می‌شوند، بلاک چین‌ها بر روی یک شبکه‌ی همتابههمتا کار می‌کنند؛ جایی که تمامی ماینرها به تمام دفترکل دسترسی دارند. این ساختار غیرمتمرکز تضمین می‌کند که هیچ نهاد واحدی توانایی کنترل داده‌ها را ندارد؛ بنابراین شبکه در برابر دسترسی و سانسور مقاوم است.
بلاک چین از واحدهایی به نام بلاک تشکیل شده است که داده‌های تراکنش را ذخیره می‌کنند. هر بلاک به بلاک قبلی متصل می‌شود و زنجیره‌ای از بلاک‌ها یا همان بلاک چین را تشکیل می‌دهد. این ساختار، تغییر اطلاعات یک بلاک را بدون تغییر تمام بلاک‌های بعدی تقریباً غیرممکن کرده و یک‌پارچگی داده‌ها را تضمین می‌کند.
نحوه عملکرد بلاک چین بیت کوین
بلاک چین بیت کوین، فناوری بنیادین در پشت شبکه‌ی بیت کوین و یک دفترکل عمومی است که تمام تراکنش‌های بیت کوین را به صورت غیرمتمرکز ثبت می‌کند. به‌این‌معنی که هر کسی با تهیه ابزار مناسب می‌تواند در تأیید و ثبت تراکنش‌ها شرکت کند. بلاک چین بیت کوین توسط فرآیندی به نام استخراج یا ماینینگ (Mining) به‌روز می‌شود. ماینینگ فرآیندی است که طی آن ماینرها برای افزودن بلاک‌های جدید به زنجیره، به رقابت می‌پردازند و هرکدام مسائل رمزنگاری پیچیده را حل می‌کنند. به این روش ایمن‌سازی شبکه، اثبات کار (Proof of Work) گفته می‌شود. هنگامی که داده‌ها در بلاک چین بیت کوین ثبت می‌شوند، دیگر نمی‌توان آنها را تغییر داد. این تغییرناپذیری، امنیت و قابل‌اعتماد بودن دفترکل را تضمین می‌کند.
نحوه ثبت تراکنش ها و داده‌ها در بلاک چین بیت کوین چیست؟
هنگامی که یک تراکنش بیت کوین انجام می‌شود، اطلاعات آن تراکنش در میان شبکه‌ای از ماینرها که تراکنش را تأیید می‌کنند منتشر می‌شود. یک تراکنش بیت کوین، معمولاً شامل انتقال بیت کوین از یک کیف پول دیجیتال به یک کیف دیگر است که توسط امضاهای رمزنگاری‌شده تأیید می‌شود. هر تراکنش، حاوی داده‌های ضروری زیر است:
- آدرس فرستنده
- آدرس گیرنده
- مقدار بیت کوینی که انتقال پیدا می‌کند.
- امضای دیجیتالی که ثابت می‌کند تراکنش توسط فرستنده تأیید شده است.
تراکنش پس از انتشار، به بخشی به نام مم‌پول (mempool) که استخری از تراکنش‌های تأییدنشده است می‌رود. سپس ماینرها تراکنش‌ها را از این استخر جمع‌آوری کرده و در‌صورت تایید آنها را به بلاک چین اضافه می‌کنند.
همانطور که پیش‌از این گفتیم، ماینرها با حل یک مسئله رمزنگاری پیچیده به نام هشینگ (Hashing)، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. این فرآیند شامل دریافت داده‌های تراکنش و ارسال آنها از طریق یک تابع هش است که یک خروجی با طول ثابت تولید می‌کند. هدف این فرایند، یافتن هشی است که با معیارهای خاص تعیین‌شده توسط شبکه موسوم به هدف سختی (Difficulty Target) مطابقت داشته باشد. زمانی که یک ماینر مسئله‌ای را با موفقیت حل کرد، راه‌حل را به شبکه پخش می‌کند و دیگر ماینرها اعتبار بلاک را تأیید می‌کنند. اگر بلاک معتبر باشد، به زنجیره بلاک اضافه می‌شود و بیت کوینی که به‌تازگی ایجاد شده، به عنوان پاداش به ماینر تعلق می‌گیردکه درحالحاضر ۶.۲۵ BTC است.
توجه داشته باشید که مبلغ پاداش ثابت نیست و تقریباً هر ۴ سال یک‌بار نصف می‌شود. پس‌از تایید شدن تراکنش‌ها و اضافه شدن آنها به بلاک، شبکه به استخراج یا ماین بلاک بعدی می‌پردازد.
فرآیند استخراج یا ماینینگ بیت کوین (Bitcoin Mining)
استخراج بیت کوین یا ماینینگ، فرآیندی است که طی آن تراکنش‌ها تأیید شده و به بلاک چین بیت کوین اضافه می‌شوند. درنتیجه بیت کوین‌های جدید ایجاد شده و وار گردش می‌شوند.در زیر، سازوکار فرآیند استخراج به زبان ساده شرح داده شده است:
- اعتبارسنجی تراکنش‌ها: زمانی که افراد برای یکدیگر بیت کوین ارسال می‌کنند، این تراکنش‌ها در گروهی به نام «بلاک» جمع‌آوری می‌شوند.
- حل مسئله ریاضی: ماینرها برای انجام محاسبات ریاضی که به قدرت محاسباتی قابل‌توجهی نیاز دارند، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. هدف در این پروسه، یافتن راه‌حلی متناسب با معیارهای شبکه است.
- افزودن بلاک: اولین ماینری که معما را حل می‌کند، بلاک تراکنش را به بلاک چین اضافه و در ازای این کار، بیت کوین پاداش می‌گیرد.
- تأیید: دیگر ماینرهای شبکه، معتبربودن بلاک را تأیید می‌کنند. آن بلاک پس از تأیید شدن، به طور دائم به بلاک چین اضافه می‌شود.
در روزهای آغازین تولد بیت کوین، امکان استخراج آن با استفاده از کامپیوترهای معمولی خانگی وجود داشت؛ اما با افزایش محبوبیت آن، فرآیند استخراج به‌مرور رقابتی‌تر و سخت‌تر شد. امروزه ماینرها از تجهیزات مخصوصی موسوم به ASIC (مدار مجتمع کاربرد) برای استخراج بیت کوین استفاده می‌کنند. این ماشین‌ها صرفاً برای استخراج بیت کوین طراحی شده‌اند و بسیار کارآمدتر از کامپیوترهای استاندارد عمل می‌کنند.
تجهیزات اساسی موردنیاز برای استخراج بیت کوین عبارتند از:
- ماینر ASIC: یک ماشین تخصصی که می‌تواند محاسبات لازم برای حل مسئله‌های استخراج را انجام دهد.
- نرم‌افزار ماینینگ: برنامه‌هایی که ماینر را به شبکه‌ی بیت کوین متصل و فرآیند استخراج را مدیریت می‌کنند.
- منبع تغذیه: تجهیزات ماینینگ، برق زیادی مصرف می‌کنند؛ بنابراین به یک منبع پایدار و قدرتمند برق نیاز دارند.
- سیستم خنک‌کننده: تجهیزات استخراج بیت کوین گرمای زیادی تولید می‌کنند؛ بنابراین تعبیه‌ی سیستم‌های خنک‌کننده مانند فن‌ها یا تهویه‌ی مطبوع برای جلوگیری از داغ شدن بیش‌از‌حد آنها ضروری است.
پاداش بلاک و رویداد هاوینگ
زمانی که یک ماینر بلاکی را با موفقیت به بلاک چین اضافه می‌کند، مقداری بیت کوین به عنوان پاداش بلاک دریافت می‌کند. این پاداش شامل بیت کوین‌های تازه‌ضرب‌شده و کارمزد تراکنش‌های ذخیره‌شده در آن بلاک است. در روزهای ابتدایی، زمانی که بیت کوین به‌تازگی راه‌اندازی شده بود، پاداش بلاک ۵۰ BTC بود. بااینحال، بیت کوین دارای یک ویژگی داخلی موسوم به هاوینگ (Halving) یا نصف شدن است که پاداش بلاک را تقریباً هر ۴ سال یک‌بار نصف می‌کند. هدف از این فرآیند، اطمینان از محدود ماندن عرضه‌ی کل بیت کوین است؛ زیرا درنهایت بایستی فقط ۲۱ میلیون بیت کوین وجود داشته باشند.
فرآیند هاوینگ از ابتدا تاکنون به شرح زیر بوده است:
- سال ۲۰۰۹: پاداش بلاک: ۵۰ BTC
- سال ۲۰۱۲: اولین هاوینگ: BTC ۲۵
- سال ۲۰۱۶: دومین هاوینگ: ۱۲.۵ BTC
- سال ۲۰۲۰: سومین هاوینگ: ۶.۲۵ BTC
- سال ۲۰۲۴: چهارمین هاوینگ: ۳.۱۲۵ BTC
هرچه هاوینگ‌های بیشتری انجام می‌شود، سودآوری ماینینگ از لحاظ بیت کوین‌هایی که می‌توان به دست آورد کمتر می‌شود، اما کارمزد تراکنش‌ها و افزایش ارزش بیت کوین به جبران این امر برای ماینرها کمک می‌کنند.
چالش های استخراج بیت کوین چیست؟
استخراج بیت کوین علی‌رغم سودآور بودن با چالش‌های قابل‌توجهی نیز همراه است. در این قسمت تعدادی از این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم:
سختی شبکه
با پیوستن ماینرهای بیشتر به شبکه، سختی ماینینگ افزایش پیدا می‌کند. این یعنی مسئله‌های ریاضی که ماینرها باید حل کنند، سخت‌تر شده و قدرت محاسباتی و انرژی بیشتری را طلب می‌کنند. سختی شبکه به صورت اتوماتیک به ازای هر ۲۰۱۶ بلاک (تقریباً هر دو هفته یک‌بار) تنظیم می‌شود تا مدت‌زمان استخراج یک بلاک در حدود ۱۰ دقیقه باقی بماند.
مصرف انرژی
ماینینگ، مقدار زیادی برق مصرف می‌کند. نیاز ASICها به مقادیر بالایی انرژی برای استخراج نگرانی‌هایی را پیرامون اثرات زیست‌محیطی استخراج بیت کوین، به‌ویژه در مناطقی که برق را از منابع تجدیدناپذیر تولید می‌کنند، ایجاد کرده است. برخی ماینرها برای کاهش تولیدات کربن‌دی‌اکسید دستگاه‌های خود، به دنبال راهحلهای تجدیدپذیر انرژی هستند؛ اما معضل مصرف انرژی در حوزه‌ی استخراج بیت کوین، همچنان مسئله‌ای حیاتی است.
هزینه‌های اولیه
تجهیزاتی مانند ASICها گران هستند و هزینه‌ی برق، سیستم‌های خنک‌کننده و نرم‌افزار نیز به هزینه‌ی تهیه‌ی این تجهیزات اضافه می‌شوند. این موضوع، مانعی برای ورود ماینرهای جدید است؛ به‌خصوص که سودآوری ماینینگ نیز با هر بار فرآیند هاوینگ کاهش پیدا می‌کند.
رقابت
افزایش سختی و وجود پدیده‌ی هاوینگ به این معنی است که ماینینگ فعالیتی بسیار رقابتی است. مزارع بزرگ ماینینگ با صدها یا هزاران دستگاه ASIC حاکمین بی‌چون‌وچرای حوزه استخراج بیت کوین هستند و کسب سود را برای ماینرهای منفرد کوچک بسیار سخت می‌کنند. بنابراین بسیاری از ماینرهای کوچک‌تر به استخر ماینینگ (Mining Pools) روی می‌آورند تا قدرت محاسباتی دستگاه خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از پاداش استخراج گروهی سهم ببرند.
بخش سوم: صرافی های خرید و فروش بیت کوین
پس از آشنایی کلی با بیت کوین و شبکه آن، این سوال پیش می‌آید که بیت کوین را از کجا بخریم؟ در این قسمت صرافیهای معتبر برای خرید و فروش بیت کوین و انواع روش معامله آن را توضیح می‌دهیم:
صرافی ارز دیجیتال چیست؟
صرافی ارز دیجیتال، پلتفرم آنلاینی است که به کاربران امکان خرید، فروش و معامله رمزارزهایی مانند بیت کوین و دیگر دارایی‌های دیجیتال را می‌دهد. صرافی‌ها در حقیقت به‌عنوان واسطه عمل کرده و خریداران را به فروشندگان متصل می‌کنند. آنها از این طریق بازاری فراهم می‌کنند که در آن می‌توان ارزهای دیجیتال را با پول فیات (مثلاً یورو، دلار یا پوند) یا دیگر ارزهای دیجیتال مبادله کرد.
صرافیهای ارز دیجیتال نیز فعالیتی مشابه کارگزاری‌های بورس دارند و برای ارائه خدماتی مانند تسهیل تراکنش‌ها و ابزارهای به کاربران، کارمزد دریافت می‌کنند.
محبوب‌ترین صرافیهای ارز دیجیتال خارجی
در این بخش، برخی از بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی در سطح جهانی که خدمات برای خریدوفروش و مبادله‌ی بیت کوین یا دیگر رمزارزها را ارائه می‌دهند. معرفی می‌کنیم:
1. صرافی ارز دیجیتال XT
صرافی XT یک پلتفرم ارز دیجیتال بین‌المللی است که در سال 2018 تأسیس شد. این صرافی از معاملات مختلف ارزهای دیجیتال، قراردادهای فیوچرز و همچنین خدمات معاملاتی پیشرفتهای مانند معاملات اهرمی پشتیبانی می‌کند. XT با ارائه امنیت بالا و انواع ابزارهای معاملاتی، توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یک صرافی معتبر در بازار جهانی ارزهای دیجیتال تثبیت کند. علاوه بر این، XT به کاربران ایرانی نیز خدمات می‌دهد و امکانات گسترده‌ای برای معامله‌گران حرفه‌ای فراهم کرده است.
2. صرافی ارز دیجیتال ال بانک (LBank)
صرافی LBank یکی از صرافیهای معتبر در زمینه معاملات ارزهای دیجیتال است که در سال 2016 راه‌اندازی شد. LBank به دلیل کارمزد پایین و دسترسی به بیش از 1000 جفت ارز معاملاتی، در بین معامله‌گران ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این صرافی از امکانات پیشرفتهای مانند معاملات مارجین، استیکینگ، و همچنین امنیت بالا برخوردار است. LBank یکی از انتخاب‌های محبوب برای کاربران ایرانی به دلیل کارمزدهای مناسب و پشتیبانی از تعداد زیادی ارز دیجیتال است.
3. صرافی ارز دیجیتال KCEX
KCEX یک صرافی ارز دیجیتال کمتر شناخته‌شده اما رو به رشد است که تمرکز آن بر ارائه خدمات به تریدرهای حرفه‌ای و مبتدی است. این پلتفرم از معاملات ارزهای دیجیتال و ابزارهای معاملاتی متنوع مانند معاملات مشتقات و فیوچرز پشتیبانی می‌کند. یکی از ویژگی‌های این صرافی کارمزدهای پایین و رابط کاربری ساده و کارآمد است. با اینکه KCEX هنوز به اندازه سایر صرافی‌ها شناخته‌شده نیست، اما امکانات معاملاتی مناسبی را ارائه می‌دهد و برای کاربرانی که به دنبال یک صرافی جدید هستند، گزینه قابل‌توجهی محسوب می‌شود.
4. صرافی ارز دیجیتال توبیت
توبیت یکی دیگر از صرافیهای فعال در بازار ارزهای دیجیتال است که در سال‌های اخیر با ارائه خدمات به معامله‌گران بین‌المللی، به‌ویژه از کشورهای آسیایی، توانسته است جایگاهی پیدا کند. این صرافی امکانات معاملاتی مختلفی از جمله پشتیبانی از ارزهای دیجیتال متنوع، امنیت بالا و کارمزدهای مناسب ارائه می‌دهد. توبیت تلاش می‌کند تا با به‌روزرسانی‌های مداوم و بهبود عملکرد، تجربه کاربری بهتری برای معامله‌گران ایجاد کند.
محبوب‌ترین صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی
در این بخش، به معرفی بهترین صرافیهای ارز دیجیتال که برای کاربران ایرانی مناسب هستند، پرداخته‌ایم. این صرافی‌ها از نظر امنیت، امکانات و خدمات ارائه‌شده مورد توجه قرار گرفته‌اند و گزینه‌های مناسبی برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند.
صرافی بیت پین (Bitpin)
صرافی بیت پین یکی از جدیدترین صرافیهای ارز دیجیتال در ایران است که با سرعت زیادی در حال رشد است. این صرافی با ارائه خدمات متنوع، امنیت بالا و کارمزدهای پایین، به یکی از انتخاب‌های محبوب کاربران تبدیل شده است. از مزایای بیت پین می‌توان به اپلیکیشن موبایل آن اشاره کرد که برای دسترسی سریع و آسان به بازار استفاده می‌شود.
صرافی نوبیتکس (Nobitex)
صرافی نوبیتکس یکی از محبوب‌ترین صرافیهای ارز دیجیتال در ایران است. این صرافی با ارائه بیش از ۲۰ نوع ارز دیجیتال، رابط کاربری آسان و پشتیبانی قوی، انتخابی مناسب برای کاربران مبتدی و حرفه‌ای است. همچنین نوبیتکس به دلیل امنیت بالا و کارمزدهای رقابتی مورد توجه قرار گرفته است.
صرافی والکس (Wallex)
صرافی والکس یک صرافی معتبر ایرانی است که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال با ریال را برای کاربران فراهم می‌کند. این صرافی با تمرکز بر امنیت و ارائه خدمات سریع، جایگاه خود را میان کاربران ایرانی تثبیت کرده است. والکس دارای رابط کاربری ساده و پشتیبانی ۲۴ ساعته است.
صرافی رمزینکس (Ramzinex)
صرافی رمزینکس یکی از قدیمی‌ترین صرافیهای ارز دیجیتال در ایران به شمار می‌رود و با ارائه خدمات متنوع و امنیت بالا توانسته است توجه کاربران را به خود جلب کند. این صرافی امکان معامله بیش از ۲۰ نوع ارز دیجیتال را فراهم کرده و با داشتن اپلیکیشن موبایل، دسترسی راحت به بازار را برای کاربران فراهم می‌آورد.
صرافی اکسیر (Exir)
صرافی اکسیر با ارائه بیش از ۲۰ نوع ارز دیجیتال و تمرکز بر امنیت، به یکی از بهترین صرافیهای ایرانی تبدیل شده است. این صرافی با کارمزدهای رقابتی و پشتیبانی قوی، تجربه‌ای مطلوب برای کاربران خود ایجاد می‌کند و دارای رابط کاربری ساده و کاربرپسندی است.
صرافی آبان تتر (Aban Tether)
صرافی آبان تتر یک صرافی معتبر ارز دیجیتال است که به کاربران امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال با تومان را می‌دهد. این صرافی با تمرکز بر امنیت و ارائه خدمات سریع، جایگاه خود را در میان کاربران ایرانی پیدا کرده است. آبان تتر همچنین دارای رابط کاربری ساده و پشتیبانی ۲۴ ساعته است.
روش‌های خرید بیت کوین
خرید بیت کوین ساده است و کاربران، بسته به صرافی مورد انتخاب خود، میتوانند به شیوه‌های مختلفی آن را خریداری کنند. رایج‌ترین روش‌های خرید بیت کوین عبارتند از:
حواله‌ی بانکی
اکثر صرافی‌ها، ازجمله بایننس و کوین‌بیس دبه کاربران اجازه می‌دهند تا حساب‌های بانکی خود را برای خرید بیت کوین، به صرافی متصل کنند. نقل‌وانتقالات بانکی معمولاً امن و مقرون‌به‌صرفه است، هرچند که ممکن است پردازش آنها چند روزی طول بکشد.
کارت‌های اعتباری یا نقدی (Credit or Debit Cards)
بسیاری از صرافی‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بیت کوین را فوراً با کارت اعتباری یا کارت نقدی خریداری کنند. این روش سریع است، اما اغلب در مقایسه با حواله های بانکی، کارمزد بیشتری دریافت می‌کند.
این یک روش راحت برای خرید بیت کوین به‌خصوص برای کاربران خود پی‌پال است؛ هرچند که ممکن کارمزدهای بالاتری داشته باشد و فقط در برخی کشورها در دسترس است.
معاملات همتابههمتا (P2P)
برخی از صرافی‌ها، مانند بایننس، بازارهای P2P ارائه می‌دهند که کاربران در آنها میتوانند بیت کوین را مستقیماً از افراد دیگر خریداری کنند. روش‌های پرداخت در این بازارها متنوع است و می‌تواند شامل حواله‌های بانکی، پول نقد یا پرداختهای دیجیتال باشد.
دستگاه‌های خودپرداز ارز دیجیتال (Crypto ATMs)
دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین به کاربران اجازه می‌دهند تا بیت کوین را با پول نقد یا کارت از کیوسک‌های فیزیکی خریداری کنند. این روش، دسترسی فوری به بیت کوین ارائه می‌دهد؛ اما معمولاً در مقایسه با صرافیهای آنلاین، کارمزد بالاتری دارد.
خرید مستقیم از صرافیهای ارز دیجیتال
علاوه بر روش‌هایی مانند حواله‌های بانکی و کارت‌های اعتباری، بسیاری از صرافیهای ارز دیجیتال به کاربران اجازه می‌دهند بیت کوین را با پرداخت دلار دیجیتالی که اصطلاحا استیبل‌کوین (Stablecoin) نامیده می‌شوند، خریداری کنند. از جمله این استیبل کوینها می‌توان به تتر (USDT) و یو‌اس‌دس‌سی (USDC) اشاره کرد. همچنین خرید بیت کوین با استفاده از دیگر ارزهای دیجیتال نیز امکان‌پذیر است. این روش بیشتر در بین افرادی رایج است که دارایی‌های دیجیتالی دیگری در اختیار دارند و می‌خواهند آنها را با بیت کوین معامله کنند. این روش معمولاً سریع است و اغلب در مقایسه با روش‌های استفاده از پول فیات، با کارمزد کمتری همراه است؛ زیرا تراکنش، مستقیماً بین ارزهای دیجیتال انجام می‌شود.
بخش چهارم: روش نگهداری بیت کوین
در این بخش با کیف پول‌های ارز دیجیتال آشنا شده و انواع آنها را به شما معرفی می‌کنیم. همچنین لیستی از نکات کاربردی که حین استفاده از کیف پول ارز دیجیتال باید درنظر داشته باشید را ارائه می‌دهیم.
کیف پول بیت کوین چیست؟
کیف پول بیت کوین که اغلب والت (Wallet) نیز نامیده می‌شود، ابزاری دیجیتالی است که به کاربران امکان ذخیره، ارسال و دریافت بیت کوین را می‌دهد. توجه داشته باشید که کیف پول، خود بیت کوین را ذخیره نمی‌کند، بلکه کلید خصوصی (شکلی از رمزعبور رمزنگاری‌شده) را ذخیره می‌کند و به شما امکان دسترسی به بیت کوین‌تان را در بلاک چین می‌دهد. شما بدون والت نمی‌توانید دارایی بیت کوین خود را مدیریت کنید؛ بنابراین داشتن یک کیف پول ایمن برای هر شخصی که قصد خرید یا معامله‌ی بیت کوین را دارد، ضروری است. کیف پول‌ها دارای دو جزء کلیدی هستند:
- کلید عمومی: این کلید مانند شماره‌حساب بانکی شماست. کلید عمومی یک آدرس بیت کوین است که می‌توانید آن را برای دریافت دارایی بیت کوین، در اختیار دیگران قرار دهید.
- کلید خصوصی: مانند پین (PIN) یا رمز عبور شماست. کلید خصوصی باید محرمانه نگه داشته شود؛ زیرا از طریق آن می‌توانید به بیت کوین‌های خود دسترسی داشته باشید و تراکنش‌ها را تأیید کنید.
انواع مختلف کیف پول بیت کوین
کیف پول‌های بیت کوین به اشکال مختلفی عرضه می‌شوند که هر کدام دارای سطوح مختلف راحتی و امنیت هستند. انواع اصلی این کیف پول‌ها عبارتند از:
کیف پول گرم (Hot Wallets)
این کیف پول‌ها به اینترنت متصل هستند و علی‌رغم کاربرپسند بودن، از امنیت پایین‌تری برخوردار هستند. این نوع والت‌ها برای تراکنش‌های متعدد ایده‌آل هستند، اما به دلیل آنلاین بودن در برابر هک و حملات سایبری آسیب‌پذیرند.
در ادامه انواع کیف پول‌های گرم را بررسی می‌کنیم:
کیف پول موبایل
برنامه‌هایی که بر روی گوشی‌های هوشمند نصب می‌شود، مانند کیف پول تراست والت (Trust Wallet) یا کیف پول متامسک (Metamask) و شما می‌توانید بیت کوین‌های خود را در آنها ذخیره و مدیریت کنید. کیف پول‌های موبایلی برای استفاده‌ی روزمره عالی هستند، اما در برابر خطراتی مانند سرقت تلفن همراه یا حمله‌ی بدافزارها آسیب‌پذیر هستند.
کیف پول دسکتاپ
کیف پول‌های نرم‌افزاری مانند کیف پول الکتروم (Electrum) یا کیف پول اکسودوس (Exodus) که روی دسکتاپ نصب می‌شوند، به شما امکان ذخیرهی بیت کوین را می‌دهند. کیف پول‌های نرم‌افزاری کنترل بیشتر بر دارایی و همچنین ویژگی‌های گسترده‌تری را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. اما در صورت ایمن نبودن کامپیوتر شما، میتوانند در برابر ویروس‌ها یا هک‌شدن آسیب‌پذیر باشند.
کیف پول تحت وب
به کیف پول‌هایی مانند بلاک چین‌دات‌کام (Blockchain.com) یا متامسک که از طریق مرورگر وب قابل دسترسی هستند، کیف پول‌های تحت وب گفته می‌شود. استفاده از این کیف پول‌ها آسان است، اما به سرورهای شخص ثالث متکی هستند؛ بنابراین برای ایمن نگه‌داشتن کلیدهای خصوصی‌تان باید به ارائه‌دهنده‌ی این کیف پول‌ها اعتماد کنید.
کیف پول صرافی
کیف پولی که پس از ساخت حساب کاربری در تمامی صرافیهای ارز دیجیتال به کاربران تعلق می‌گیرد برای نگهداری و مدیریت وجوه و تسهیل فعالیت‌های معاملاتی استفاده می‌شود. والت صرافی به‌عنوان یک منبع مرکزی که در آن رمزارزها ذخیره می‌شود عمل کرده و امکان دسترسی سریع و پردازش تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. باتوجه به حجم زیاد تراکنش‌ها و نیازهای نقدینگی بالا، این کیف پول‌ها اغلب به ویژگی های امنیتی پیشرفته از جمله پروتکل‌های رمزگذاری و چند امضایی مجهز هستند تا از وجوه در برابر تهدیدات سایبری احتمالی و دسترسی غیرمجاز محافظت کنند. بااینحال، کلیدهای خصوصی آنها توسط صرافی کنترل می‌شود. بنابراین کاربران برای ایمن‌نگه‌داشتن وجوه خود باید به صرافی اعتماد کنند که البته کار چندان درستی نیست.
کیف پول سرد (Cold Wallets)
کیف پول‌های سرد، کیف پول‌هایی آفلاین هستند و از امنیت بسیار بالایی در برابر تهدیدات آنلاین برخوردار می‌باشند. بااینحال، کار کردن با این کیف پول‌ها به راحتی کار کردن با کیف پول‌های گرم نیست و برای معاملات روزانه، گزینه‌ی چندان ایده‌آلی محسوب نمی‌شوند.
در ادامه، انواع کیف پول‌های سرد را به شما معرفی می‌کنیم:
کیف پول سخت‌افزاری
دستگاه‌هایی فیزیکی که ظاهری مانند یواس‌بی (USB) دارند و کلیدهای خصوصی شما را به صورت آفلاین ذخیره می‌کنند. از جمله معروف‌ترین کیف پول‌های نرم‌افزاری می‌توان به برند لجر (Ledger) یا ترزور (Trezor) اشاره کرد. این کیف پول‌ها به دلیل عدم اتصال به اینترنت بسیار ایمن هستند، اما لازم است در برابر سرقت یا آسیب‌دیدگی فیزیکی محافظت شوند.
کیف پول کاغذی
این نوع کیف پول یک تکه کاغذ است که شامل کلیدهای عمومی و خصوصی شما به شکل کدهای کیوآر (QR) می‌باشد. کیف پول‌های کاغذی به دلیل آفلاین بودن، جزو کیف پول‌های امن محسوب می‌شوند؛ اما در صورت گم شدن یا از بین رفتن کاغذ، دسترسی به بیت کوین خود را برای همیشه از دست خواهید داد.
کیف پول حضانتی و غیرحضانتی (Custodial and Non-Custodial Wallets)
در این بخش با مفهوم کیف پول‌های حضانتی و غیرحضانتی آشنا می‌شویم که در نحوه انتخاب آنها بسیار موثر است:
کیف پول حضانتی
این کیف پول‌ها توسط یک واسطه مثل صرافی‌هایی مانند بایننس یا کوکوین، مدیریت می‌شوند و کلیدهای خصوصی شما را برایتان نگه می‌دارند. اگرچه استفاده از کیف پول‌های حضانتی آسان و راحت است، اما روی دیگر سکه این است که شما کل وجوه خود را به شخص ثالث می‌سپارید. اگر صرافی هک شود یا از کار بیفتد، ممکن است دسترسی به بیت کوین خود را از دست بدهید.
کیف پول غیرحضانتی
این کیف پول‌ها به شما کنترل کاملی بر کلیدهای خصوصی‌تان را می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، کیف پول‌های موبایل مانند تراست والت یا کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر، غیرحضانتی هستند. کیف پول‌های غیرحضانتی امنیت بیشتری را برای دارایی کاربران فراهم می‌کنند؛ زیرا به شخص ثالث متکی نیستند، اما از طرفی مسئولیت بیشتری را برای مدیریت ایمن کلیدهای خصوصی بر روی دوش شما می‌گذارند.
بخش پنجم: نحوه ارسال و دریافت بیت کوین چیست؟
ارسال و دریافت بیت کوین پس از درک اصول اولیه‌ی این فرایند، بسیار ساده خواهد بود. در این بخش، راهنمای گام‌به‌گام ارسال و دریافت بیت کوین با توضیحات کامل ارائه شده است:
نحوه ارسال بیت کوین
ارسال بیت کوین شامل انتقال آن از یک کیف پول به کیف پول دیگری است که با وارد کردن آدرس گیرنده و مبلغی است که قرار است ارسال شود صورت می‌گیرد.
این فرآیند نیاز به دقت و توجه به جزئیات دارد تا اطمینان حاصل شود که تراکنش به طور ایمن و صحیح انجام شده است.
۱.یک صرافی امن انتخاب کنید
قدم اول، خرید بیت کوین از یک صرافی معتبر و مطمئن است. در این مورد می‌توانید صرافی مدنظر خود را از لیست بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که صرافی از ویژگی‌های امنیتی قوی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) استفاده می‌کند. پیشنهاد می‌شود از صرافی‌ها فقط برای خرید و فروش دارایی‌های استفاده کنید و تنها مبلغی که برای ترید روزانه استفاده می‌کنید را در کیف پول صرافی نگهداری کنید.
۲.بیت کوین را خریداری کنید
پس از انتخاب یک صرافی معتبر ارز دیجیتال، یک حساب کاربری ایجاد کنید. پس از راه‌اندازی حسابتان، با استفاده از روش پرداخت پشتیبانی‌شده مانند انتقال بانکی یا کارت اعتباری، وجوه را به آن واریز کنید. با تامین مالی حساب خود، به بخش معاملات صرافی بروید، بیت کوین را از میان ارزهای رمزنگاری موجود انتخاب کنید و سرمایه‌ای که می‌خواهید به خرید اختصاص دهید را مشخص کنید. سپس با انتخاب قیمتی که مایل هستید برای خرید بیت کوین پرداخت کنید، سفارش خرید خود را ثبت کنید. پس از تایید تراکنش، بیت کوین به کیف پول صرافی شما واریز می شود. برای آشنایی کامل با نحوه خرید بیت کوین، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را مطالعه نمایید. توجه داشته باشید که یکی از بهترین صرافیهای خارجی که برای ایرانیان در دسترس است، ال بانک می‌باشد. در این راستا، مقاله نحوه خرید بیت کوین از ال بانک را حتما مطالعه نمایید.
۳.آدرس بیت کوین گیرنده را دریافت کنید
برای ارسال بیت کوین، به آدرس عمومی کیف پولی نیاز دارید. این آدرس، رشته‌ای از حروف و اعداد (یا یک کد QR) است که مقصد بیت کوینی را که می‌خواهید ارسال کنید را مشخص می‌کند. حتماً این آدرس را دوبار چک کنید، زیرا ارسال بیت کوین به آدرس اشتباه می‌تواند منجر به از دست دادن دائمی وجوه شود.
۴.در داشبورد کیف پول خود گزینه ارسال را انتخاب کنید
در کیف پولتان به دنبال گزینه یا دکمه‌ی ارسال (send) بگردید. با زدن این دکمه، صفحه‌ای باز می‌شود که در آن می‌توانید جزئیات تراکنش خود را وارد کنید.
۵.آدرس کیف پول گیرنده را وارد کنید
آدرس گیرنده را در قسمتی با عنوان «Recipient» (گیرنده) یا «To» (انتقال به) جاگذاری کنید. اگر آدرس در قالب یک کد QR ارائه شده، بسیاری از کیف پول‌ها به شما اجازه می‌دهند تا کد را مستقیماً اسکن کنید تا از اشتباهات تایپی پیش‌گیری شود.
۶.مقدار بیت کوینی که می‌خواهید ارسال کنید را وارد نمایید
مشخص کنید که چه مقدار بیت کوین می‌خواهید ارسال کنید. می‌توانید مقدار را به بیت کوین بنویسید یا عدد مدنظر را به دلار یا یورو وارد کنید. برای مثال مقداری بیت کوین معادل دلار ۲۰ دلار انتخاب می‌کنید.
۷.جزئیات تراکنش را تأیید کنید
قبل از ارسال، تمام جزئیات تراکنش را بررسی کنید: آدرس گیرنده، مقدار بیت کوین و کارمزد تراکنش. مطمئن شوید که همه چیز درست است.
۸.برای اطمینان می‌توانید تراکنش را رهگیری کنید
پس از ارسال، می‌توانید وضعیت تراکنش را با استفاده از شناسه‌ی تراکنش (TXID) رهگیری کنید. اغلب کیف پول‌ها لینکی برای مشاهده‌ی تراکنش در یک مرورگر بلاک (Block Explorer) ارائه می‌دهند که از طریق آن می‌توانید زمان تأییدشدن تراکنش در بلاک چین را مشاهده نمایید.
نحوه‌ی دریافت بیت کوین
دریافت بیت کوین شامل ارائه آدرس کیف پول شما به فرستنده است که تراکنش انتقال را آغاز می کند. پس از تکمیل تراکنش، بیت کوین معمولاً در بلاک چین تایید شده و به کیف پول شما واریز می شود.
در ادامه مراحل ساده دریافت بیت کوین را به شما ارائه می‌دهیم:
۱.یک کیف پول بیت کوین راه‌اندازی کنید
مشابه ارسال بیت کوین، برای دریافت آن نیز به یک کیف پول که می‌توانید آن را از لیست بهترین کیف پول ارز دیجیتال انتخاب کنید نیاز دارید. اطمینان حاصل کنید که کیف پولتان راه‌اندازی شده و آماده‌ی دریافت وجوه است.
۲.آدرس بیت کوین کیف پول خود را کپی کنید
در کیف پولتان به دنبال دکمه‌ی «Receive» (دریافت) بگردید. این دکمه، یک آدرس بیت کوین منحصربهفرد (رشته‌ای از کاراکترها یا یک کد QR) ایجاد می‌کند که می‌توانید به فرستنده ارائه دهید. تمامی کیف پول‌ها به دلایل امنیتی، آدرس‌های منحصربهفردی برای هر تراکنش ایجاد می‌کنند؛ هرچند که آدرس‌های قدیمی نیز همچنان کار می‌کنند.
۳.آدرس بیت کوین خود را در اختیار فرستنده قرار دهید
آدرس بیت کوین خود را کپی و در اختیار شخصی قرار دهید که قصد دارد برایتان بیت کوین ارسال کند. اگر به یکدیگر نزدیک هستید، می‌توانید از وی بخواهید تا کد QR را مستقیماً از نرم‌افزار یا داشبورد کیف پولتان اسکن کند.
۴.منتظر انجام تراکنش از سمت فرستنده بمانید
پس از آنکه فرستنده تراکنش را آغاز کرد، ممکن است کمی طول بکشد تا بیت کوین در کیف پول شما ظاهر شود. تراکنش در ابتدا به صورت تأیید نشده ظاهر می‌شود و پس از چندین بار تأیید شدن در بلاک چین (معمولاً ۳ الی ۶ تأیید)، به طور کامل در دسترس شما قرار می‌گیرد.
۵.موجودی خود را بررسی کنید
پس از تأیید شدن تراکنش، موجودی کیف پول خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید بیت کوین به حساب شما واریز شده است.
بخش ششم: کاربردهای بیت کوین چیست؟
بیت کوین موارد استفاده‌ی متعددی دارد که شامل تراکنش‌های روزمره، پرداختهای برون‌مرزی و کاربرد در اقتصاد کلان می‌شود. چیزی که به عنوان یک سیستم دیجیتال همتابههمتا شروع شد، اکنون به یک دارایی همه‌کاره با کاربردهای بسیار زیاد در دنیای واقعی تبدیل شده است. موارد کلیدی استفاده از بیت کوین از جمله تراکنش‌های روزانه، تراکنش‌های بین‌المللی، استفاده به عنوان ذخیرهی ارزش و موارد دیگر در ادامه شرح داده شده‌اند.
موارد استفاده‌ی روزانه: پرداخت هزینه محصولات و خدمات
با پذیرفته شدن روزافزون بیت کوین در دنیای امروزی، استفاده از آن به عنوان یک روش پرداخت در تراکنش‌های روزمره نیز روز‌به‌روز در حال رشد است:
خرید‌های آنلاین
بسیاری از پلتفرم‌ها و خرده‌فروشان آنلاین، مانند اوراستاک (Overstock) و نیوگ (Newegg)، امکان خرید کالاهایی مانند لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی را با بیت کوین فراهم کرده‌اند. خدماتی مانند بیت‌پی (BitPay) نیز به کسب‌وکارها اجازه می‌دهند تا پرداختهای بیت کوین را پذیرفته و فورا آن را به ارزهای فیات تبدیل کنند تا خطرات ناشی از نوسانات قیمت بیت کوین را به حداقل برسانند.
فروشگاه‌های خرده‌فروشی حضوری
برخی از کسب‌وکارهای حضوری، به‌ویژه در مناطق توسعه یافته، امکان پرداختهای حضوری هزینه خدمات با بیت کوین را فراهم کرده‌اند.
برخی از کافه‌ها، رستوران‌ها و حتی بنگاه‌های املاک به مشتریان این امکان را می‌دهند که با اسکن یک کد QR در کیف پولشان، پرداخت خود را با بیت کوین انجام دهند.
مسافرت و پذیرش مسافر
شرکت‌هایی مانند اکسپدیا (Expedia) و تراوالا (Travala) به مسافران اجازه می‌دهدن تا پروازها، هتل و دیگر خدمات مسافرتی را با بیت کوین رزرو کنند. این قابلیت، کار را برای افرادی که مدام به مسافرت می‌روند و ارزهای دیجیتال را به ارزهای فیات ترجیح می‌دهند، آسان‌تر می‌کند.
کارت‌های هدیه و خدمات اشتراک
پلتفرم‌هایی مانند بیترفیل (Bitrefill) به کاربران اجازه می‌دهند تا از خرده‌فروشی‌های بزرگی مانند آمازون (Amazon)، والمارت (Walmart) و استارباکس (Starbucks)، با استفاده از بیت کوین کارت هدیه بخرند. همچنین پلتفرم‌هایی مانند توویچ (Twitch) و اکسپرس وی‌پی‌ان (ExpressVPN) نیز امکان تهیه‌ی اشتراک با پرداخت بیت کوین را فراهم کرده و دایره‌ی کاربرد آن را گسترده‌تر کرده‌اند.
پرداختهای بین‌المللی و کاهش کارمزدهای انتقال وجه
یکی از مهم‌ترین موارد استفاده از بیت کوین، توانایی آن در تسهیل پرداختهای بین‌المللی با سرعتی بالا و کارمزد پایین است. در ادامه به کاربردهای آن می‌پردازیم:
انتقالات وجه برون‌مرزی
پلتفرم‌های سنتی ارائه‌کننده خدمات حواله وجه برون‌مرزی کارمزدهای بالایی برای تراکنش‌های بین‌المللی دریافت می‌کنند و پردازش آنها نیز اغلب چندین روز طول می‌کشد. اما تراکنش‌های بیت کوین، بسته به شلوغی شبکه، در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پردازش می‌شوند و اغلب با کارمزد کمتری همراه هستند. این موضوع، بیت کوین را برای ارسال پول به اقصی نقاط دنیا به گزینه‌ای ایده‌آل تبدیل می‌کند؛ به‌خصوص برای مهاجران که نیاز به ارسال وجوه به اعضای خانواده‌ی خود در کشورهای دیگر دارند.
پرداختهای غیرمتمرکز
در مناطقی که زیرساخت‌های بانکی در آنها محدود است یا وجود ندارد، بیت کوین به افراد اجازه می‌دهد تا در اقتصاد جهانی مشارکت کنند. تنها چیزی که برای این منظور نیاز است، یک تلفن همراه هوشمند و دسترسی به اینترنت برای ارسال، دریافت و ذخیرهی بیت کوین است.
در کشورهایی که سیستم‌های مالی ناپایدار یا کنترل سرمایه‌ی سخت‌گیرانه‌ای دارند، بیت کوین راهی برای ارسال و دریافت وجوه بدون موانع نظارتی ارائه می‌کند.
کارمزد کمتر
کارمزد تراکنش‌های بیت کوین معمولاً بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که توسط بانک‌ها یا پلتفرم‌های پرداختهای بین‌المللی اخذ می‌شوند. بااینکه کارمزدها بر اساس ترافیک شبکه ممکن است دارای نوسان باشند، اما در مجموع (به‌خصوص برای انتقال وجوه قابل‌توجه بین کشورهای مختلف) ارزان‌تر هستند.
ذخیره ارزش و طلای دیجیتال
استفاده از بیت کوین به عنوان ذخیره ارزش، توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است؛ به‌خصوص که اغلب با طلا نیز مقایسه می‌شود:
طلای دیجیتال
نام بیت کوین اغلب «طلای دیجیتال» است؛ زیرا مانند طلا عرضه‌ی محدود ۲۱ میلیون سکه‌ای دارد و به عنوان یک سپر محافظ در برابر تورم در نظر گرفته می‌شود. اکنون بسیاری از سرمایه‌گذاران به خرید بیت کوین روی آورده‌اند و مشابه نگهداری طلا، آن را بخشی از استراتژی سرمایهگذاری بلندمدت خود می‌دانند.
پوشش (هجینگ) در برابر کاهش ارزش ارز
در کشورهایی که ارزهای رایج درآنها مستعد کاهش ارزش یا تورم هستند، بیت کوین به عنوان راهی برای محافظت از پس‌انداز ایفای نقش می‌کند. عرضه‌ی محدود بیت کوین آن را در برابر تورم غیرقابل کنترل (Hyperinflation) که می‌تواند اقتصادهای ملی را نابود کند، مقاوم می‌کند. همچنین از آنجا که بیت کوین به هیچ دولت یا بانک مرکزی وابسته نیست، یک ذخیرهی ارزش جایگزین ارائه می‌دهد که نسبت به رکود‌های اقتصادی یا تغییرات سیاست مقاوم‌تر است.
دارایی امن (Safe-haven asset)
در دوره‌های عدم اطمینان مالی یا رکود بازار، بسیاری از سرمایه‌گذاران به بیت کوین به عنوان یک دارایی «امن» روی می‌آورند.
ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین همراه با پذیرش فزاینده‌ی آن از طرف عموم، این رمزارز باارزش را به یک سرمایهگذاری قابل‌اعتماد جایگزین (به‌ویژه در دورانی که بازارهای سنتی پرنوسان هستند) تبدیل کرده‌است.
سرمایهگذاری و ترید
بیت کوین برای بسیاری از افراد، ابزاری برای سرمایهگذاری یا انجام ترید است:
معامله‌گری سوداگرانه (Speculative Trading)
بیت کوین به دلیل ماهیت نوسانی‌اش، اغلب توسط سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب سود از تغییرات قیمت آن هستند، مورد معامله قرار می‌گیرد. تقریبا تمامی صرافی‌ها (چه ایرانی و چه خارجی) بازاری برای خریدوفروش بیت کوین فراهم کرده‌اند. بسیاری از معامله‌گران درباره‌ی تغییرات قیمت آینده بیت کوین گمانه‌زنی کرده و استراتژی‌های معاملاتی کوتاه‌مدت خود را برآن پیاده‌سازی می‌کنند.
سرمایهگذاری بلندمدت
عده‌ای بیت کوین را مشابه سهام یا اوراق قرضه، یک سرمایهگذاری بلندمدت می‌دانند. در طول سالیان متمادی، بسیاری از سرمایه‌گذاران با این ایده که ارزش بیت کوین با رشد پذیرش آن در بین عموم افزایش خواهد یافت، اقدام به خرید و نگهداری این رمزارز کرده‌اند.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
بیت کوین همچنین در دنیای رو‌به‌رشد دیفای، نقش مهمی ایفا می‌کند:
وثیقه‌گذاری برای وام
در برخی از پلتفرم‌های دیفای، کاربران برای دریافت وام رمزارزی دیگر میتوانند بیت کوین‌های خود را وثیقه بگذارند. این قابلیت به دارندگان بیت کوین اجازه می‌دهد تا بدون فروش دارایی‌های خود نقدینگی آزاد کنند.
کسب درآمد غیرفعال
پلتفرم‌های دیفای این امکان را به کاربران می‌دهند که از طریق وام دادن یا استیکینگ، از سرمایه‌ی بیت کوین خود سود کسب کنند. کاربران با سپرده‌گذاری بیت کوین در پروتکل‌های خاص میتوانند یک درآمد منفعل داشته باشند و در‌عین‌حال مالکیت دارایی‌های خود را نیز حفظ نمایند.
کمک‌های خیریه و تأمین مالی جمعی
بسیاری از مؤسسات خیریه و سازمان‌های غیرانتفاعی، کمک‌هایی که با بیت کوین پرداخت می‌شوند را می‌پذیرند. این امر امکان انتقال سریع و کم‌هزینه‌ی مبالغ را بدون محدودیت‌های جغرافیایی فراهم می‌سازد.
پلتفرم‌هایی مانند بیت‌گیو (BitGive) نیز با استفاده از بیت کوین در اقدامات جذب سرمایه به سازمان‌های غیرانتفاعی کمک می‌کنند تا پول را به شیوه‌ای شفاف و ایمن جمع‌آوری کنند. شفافیت بیت کوین به اهداکنندگان این امکان را می‌دهد که مسیر و مقصد وجوه را از طریق بلاک چین پیگیری کنند.
بخش هفتم: چالش‌ها و مسائل کلیدی پیش روی بیت کوین چیست؟
اگرچه بیت کوین دنیای امور مالی و دارایی‌های دیجیتالی را متحول کرده است، اما عاری از چالش نیست. از نوسانات شدید قیمت بگیرید تا عدم قطعیت نظارتی و مشکلات زیست‌محیطی، مسیر حرکت بیت کوین به سمت پذیرش گسترده مملو از موانع است. در ادامه، چالش‌های کلیدی که امروزه پیش روی بیت کوین قرار دارند را به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم.
فراز و نشیب‌های قیمت و نوسانات
بیت کوین به نوسانات شدید قیمتش شناخته می‌شود که این موضوع، هم می‌تواند یک مزیت و هم یک چالش مهم باشد؛ به طوری که گاهاً در عرض مدتی کوتاه، هزاران دلار افزایش یا کاهش می‌یابد. به‌عنوان مثال، قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۱ به بالاترین حد خود یعنی ۶۹ هزار دلار رسید، اما در عرض چند ماه به نصف این رقم کاهش یافت. این نوسانات میتوانند بیت کوین را برای تراکنش‌های روزمره مخاطره‌آمیز کنند؛ زیرا ارزش یک خرید یا پرداخت ممکن است در بازه‌ی کوتاهی به‌شدت تغییر کند. بیشتر نوسانات بیت کوین، ناشی از سوداگری (Speculation) یا سفته‌بازی است. بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به خرید و فروش بیت کوین می‌پردازند و اساس تصمیمات معاملاتی آنها ماهیت این رمزارز نیست ؛ بلکه نوسانات قیمت است. این دیدگاه سوداگرانه، پیش‌بینی قیمت بیت کوین را دشوار می‌کند.
از طرفی همین نوسانات قیمت بیت کوین، برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان یک چالش مهم است. بازرگانان ممکن است تمایلی به پذیرش آن در پرداخت‌ها نداشته باشند؛ زیرا ارزش تراکنش ممکن است تا تبدیل شدن بیت کوین به یک ارز ثابت، کاهش پیدا کند. به‌‌طور‌مشابه، مردم نیز ممکن است به خاطر ترس از افت ارزش این رمزارز، در انجام خرید‌های روزانه با آن تردید کنند.
عدم قطعیت نظارتی و تأثیرات قانونی
بیت کوین تحت سیستم نظارتی (رگولاتوری) پیچیده‌ای فعالیت می‌کند و کشورهای مختلف، رویکردهای متفاوتی را نسبت به وضعیت قانونی آن اتخاذ می‌کنند:
واضح نبودن وضعیت قانونی
در بسیاری از کشورها، بیت کوین در یک حالت بلاتکلیف قرار دارد؛ به‌طوری‌که نه می‌توان گفت قانونی است و نه غیرقانونی. این موضوع، برای کسب‌وکارها و سرمایه‌گذارانی که مطمئن نیستند مقررات آینده چگونه بر ارزش بیت کوین تأثیر خواهد گذشت، عدم اطمینان ایجاد می‌کند. تاکنون طی چندین مورد، دولت‌ها محدودیت‌های شدید یا ممنوعیت‌های سخت‌گیرانه‌ای را بر بیت کوین اعمال کرده و کاربردهای آن را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای محدود کرده‌اند.البته ناگفته نماند که تعداد کشورهایی که از بیتکوین استقبال کرده‌اند نیز کم نیست. اما در مجموع وضعیت قانونی این رمزارز چندان مشخص نیست.
پتانسیل افزایش نظارت
بسیاری از دولت‌ها در حال تصویب یا بحث پیرامون مقرراتی هستند که نگرانی‌های مربوط به پول‌شویی، فرار مالیاتی و کلاه‌برداری از طریق بیت کوین را برطرف می‌کنند.
اگرچه قوانین نظارتی میتوانند مشروعیت بیشتری ایجاد کنند، اما از طرفی نیز میتوانند خلاقیت‌ها را در نطفه خفه یا هزینه‌های کاربران را افزایش دهند.
فشارهای دولت
برخی کشورها مانند چین، مقررات سخت‌گیرانه‌ای وضع کرده یا استخراج و معامله‌ی بیت کوین را به بهانه‌هایی مانند مصرف بالای انرژی و خطرات مالی ممنوع کرده‌اند. این محدودیت‌ها میتوانند بر بازار جهانی بیت کوین تأثیر بگذارند و برای کاربران آن کشورها موانعی قانونی ایجاد نمایند.
چالش‌های مالیاتی
استفاده از بیت کوین به عنوان یک ارز یا دارای سرمایهگذاری، پیامدهای مالیاتی منحصربهفردی برای کاربران به همراه دارد. در بسیاری از حوزه‌های قضایی، بیت کوین به عنوان مال یا دارایی شامل مالیات می‌شود؛ به این معنی که کاربران محاسبات بیت کوین‌های خود را به دقت تحت‌نظر داشته باشند. این چالش برای کاربرانی که تراکنش‌های متعددی دارند می‌تواند یک بار اضافی قابل‌ملاحظه باشد.
مسائل مقیاس پذیری
با رشد محبوبیت بیت کوین، توانایی آن در انجام حجم بالایی از تراکنش‌ها با محدودیت‌های قابل‌توجهی روبرو شده‌است:
سرعت پایین تراکنش‌های بیت کوین
بلاک چین بیت کوین در هر ثانیه تقریباً می‌تواند ۷ تراکنش را پردازش کند که در مقایسه با سیستم‌های پرداخت سنتی مانند ویزا (Visa) که میتوانند هزاران تراکنش را در ثانیه مدیریت کنند، کُند محسوب می‌شود. این محدودیت، به‌ویژه در دوره‌های تقاضای بالا که تأیید تراکنش‌ها ممکن است ساعت‌ها به طول بینجامد، می‌تواند به تأخیر در روند کار منجر شود.
افزایش کارمزد تراکنش
هنگامی که شبکه بیت کوین شلوغ می‌شود، کارمزد تراکنش‌ها به میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. در زمان‌هایی که میزان تقاضا زیاد است، کاربران ممکن است برای دراولویت‌قراردادن تراکنش‌های خود مجبور به پرداخت کارمزدهای بالاتر شوند که این امر می‌تواند پرداختهای کوچک را غیراقتصادی کند.
خطرات امنیتی و ذخیره ایمن بیت کوین
با اینکه خود بیت کوین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و رمزگذاری‌شده‌اش ایمن است، اما ذخیره و مدیریت بیت کوین با ریسک‌هایی همراه است:
مدیریت کلید خصوصی
کاربران برای دسترسی به بیت کوین‌های خود و کنترل آنها، باید کلیدهای خصوصی کیف پول را در جایی امن ذخیره کنند. اگر این کلید‌ها به سرقت یا از بین بروند، بیت کوین‌های مرتبط با آنها غیرقابل بازگشت خواهند بود. این مسئله تاکنون به تعداد دفعات بی‌شماری اتفاق افتاده است. به این شکل که افراد کلیدهای خصوصی خود را گم کرده یا مورد کلاه‌برداری و هک واقع شده‌اند و مقدار قابل‌توجهی بیت کوین را از دست داده‌اند.
هک شدن صرافی و کیف پول
اگرچه بلاک چین بیت کوین تاکنون هرگز هک نشده است، اما صرافی‌ها و کیف پول‌های آنلاین دائماً در معرض این خطر قرار دارند. به‌عنوان‌مثال، صرافی خارجی مت گاکس (Mt. Gox) در سال ۲۰۱۴ مورد حملات هکی وسیعی قرار گرفت که به از‌دست‌رفتن میلیون‌ها دلار بیت کوین منتهی شد. نمونه دیگر این مدل مشکلات، نابودی صرافی اف‌تی‌اکس (FTX) بود که در نتیجه ورشکستگی این صرافی بوجود آمد. بنابراین کاربران باید در انتخاب کیف پول‌های ایمن، دقت بسیاری به خرج دهند و از نگهداری مقادیر زیادی بیت کوین در صرافی‌ها اجتناب نمایند.
فیشینگ و کلاه‌برداری
مجرمین سایبری، اغلب کاربران بیت کوین را از طریق کلاه‌برداری‌های فیشینگ، پلتفرم‌های سرمایهگذاری جعلی یا جوایز رایگان تقلبی هدف قرار می‌دهند. این کلاه‌برداری‌ها، به‌ویژه برای افراد کم‌آگاه، می‌تواند به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منتهی شوند.
مصرف انرژی و تأثیرات زیست محیطی
ماینینگ بیت کوین، فرآیندی پرمصرف است که به مقادیر قابل‌توجهی قدرت محاسباتی نیاز دارد. این قدرت محاسباتی از مصرف میزان بالایی از انرژی تأمین می‌شود:
مصرف انرژی در فرآیند ماینینگ
همانطور که گفته شد، استخراج بیت کوین به مکانیزم اجماع اثبات کار متکی است که شامل حل مسئله‌های پیچیده‌ی برای اعتبارسنجی تراکنش‌های بیتکوین می‌شود. این فرآیند، به سخت‌افزارهایی تخصصی، موسوم به ASIC، که مصرف برق بسیار بالایی دارند متکی است. مصرف انرژی سالانه‌ی بیت کوین، با مصرف انرژی برخی کشورهای کوچک برابر است و این موضوع، نگرانی‌هایی پیرامون تأثیرات زیست‌محیطی آن ایجاد کرده است.
انتقادات زیست‌محیطی
بیت کوین به دلیل نقشی که در انتشار کربن دارد، با انتقادهایی از سوی سیاست‌مداران و گروه‌های طرف‌دار محیط زیست روبرو شده است. به‌ویژه در مواردی که ماینرها برای تولید برق از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند. برخی کشورها مانند چین، نگرانی‌های زیست‌محیطی را یکی از دلایل سخت‌گیری‌های وضع‌شده بر استخراج بیت کوین عنوان می‌کنند.
البته در پاسخ به نگرانی‌های زیست‌محیطی، برخی از ماینرهای بیت کوین به انرژی‌های تجدید‌پذیری مانند باد، خورشید یا انرژی هیدروالکتریک روی می‌آورند. ابتکاراتی مانند شورای استخراج بیت کوین (Bitcoin Mining Council) نیز ظهور کرده‌اند که شفافیت و استفاده از انرژی‌های سالم‌تر در عملیات ماینینگ را ترویج می‌دهند.
سختی استفاده و تجربه کاربری
پیچیدگی بیت کوین، مانعی در برابر ورود بسیاری از کاربران بالقوه است. مواردی مانند درک نحوه‌ی کار بیت کوین، نحوه‌ی استفاده از کیف پول و تأمین امنیت کلیدهای خصوصی، میتوانند برای کاربران جدید سخت باشند. فرآیند خرید، ذخیره، و انتقال بیت کوین نیز در مقایسه با سیستم‌های مالی سنتی پیچیدهتر است.
علاوه‌براین، اگرچه فناوری کیف پول امروزه نسبت به سال‌های قبل بهبود یافته است، اما بسیاری از کیف پول‌ها همچنان برای کاربران غیرفنی کاربرپسند نیستند. از آنجایی که از دست دادن دسترسی به کیف پول می‌تواند به از دست رفتن دائمی بیت کوین منجر شود، اتخاذ ملاحظات مناسب امنیتی بسیار ضروری است.
بخش هشتم : جایگاه بیت کوین بازار ارز دیجیتال
بیت کوین به‌عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال، موقعیت غالبی را در بازار رمزارزها دارد. بااینحال، ظهور رمزارزهای متنوعی که تعداد آنها بی‌شمار است، کاربرد و عملکرد بیت کوین را مدان تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این بخش، وضعیت فعلی بیت کوین را در مقابل دیگر رمزارزها بررسی خواهیم کرد و تاثیراتی که بیت کوین بر بازار دارد را شرح می‌دهیم.
مقایسه بیت کوین در مقابل دیگر ارزهای دیجیتال
آلت‌کوین تمامی رمزارزها غیر از بیت کوین هستند که با تمرکز بر بهبود فناوری و عملکرد بیت کوین طراحی شده‌اند. برخی از شناخته‌شده‌ترین آلت‌کوین‌ها عبارتند از: اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، لایت‌کوین (LTC)، کاردانو (ADA) و سولانا (SOL). از طرفی بیت کوین نیز به‌عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال، استاندارد مهمی را با امنیت قوی و ماهیت غیرمتمرکز خود بناگذاری کرده است. بنابراین نمی‌توان قدمت آن را نادیده گرفت.
اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، متوجه می‌شویم که آلت کوینها ویژگی‌های منحصربهفردی دارند و قابلیت‌هایی را ارائه می‌دهند که آنها را از بیت کوین متمایز می‌کنند. به‌عنوان مثال، اتریوم قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DAPP) را معرفی می‌کند و برای توسعه‌دهندگان گزینه کاربردی‌تر و محبوب‌تری است. ازجمله موارد دیگرد می‌توان به ریپل اشاره کرد که روی پرداختهای بین‌المللی سریع و کم‌هزینه تمرکز دارد.
بنابراین درحالیکه بیت کوین باارزش‌ترین و قابل‌اعتمادترین ارز دیجیتال است، آلت کوینها به صورت تخصصی روی کاربردهای خاص تمرکز دارند و در راستای کاربردی‌تر و خلاقانه‌تر کردن اکوسیستم ارزهای دیجیتال تلاش می‌کنند.
تأثیر بیت کوین بر بازار ارز دیجیتال
- تاثیر قابل‌توجه بر حرکات بازار: بیت کوین نقش غالبی در بازار ارزهای دیجیتال دارد و تغییرات قیمت آن به طور قابل‌توجهی بر کل بازار، از جمله آلت‌کوین‌ها، تأثیر می‌گذارد. زمانی که قیمت بیت کوین به‌شدت افزایش یا کاهش می‌یابد، اغلب باعث نوسانات مشابهی در قیمت آلت‌کوین‌ها می‌شود؛ زیرا آنها نیز تمایل دارند روند بیت کوین را دنبال کنند.
- ورود نقدینگی و ایجاد اعتماد: ثبات و نقدینگی بیت کوین، پایه‌‌ای قوی برای بازار دیگر رمزارزها فراهم می‌کنند. درواقع عملکرد قوی بیت کوین، اعتماد‌به‌نفس سرمایه‌گذاران را برای سرمایهگذاری در تمام دارایی‌های کریپتو افزایش می‌دهد.
- ایجاد رقابت: پس از ظهور بیت کوین، بسیاری از توسعه‌دهندگان تلاش کردند رمزارزی جدید ایجاد کنند که نقاط ضعف بیت کوین را پوشش می‌دهد. در همین راستا رمزارز اتریوم ایجاد شد که درحالحاضر رتبه دوم را از نظر ارزش بازار به خود اختصاص داده است. ازین پس نیز پروژه‌های مختلف در حال ساخت بلاکچین‌های جدید‌تری هستند که بتوانند نقاط ضعیف اتریوم را پوشش دهند و این چرخه به همین ترتیب ادامه دارد. بنابراین بیت کوین پایه و اساس اکوسیستم ارز دیجیتال است و موجب ایجاد رقابت برای ساخت رمزارزهای جدید با قابلیت‌های متنوع شده است.
بخش نهم: آینده بیت کوین چیست؟
با ادامه‌ی تکامل بیت کوین، آینده‌ی آن موضوعی است که مورد بحث کارشناسان، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران بسیاری قرار گرفته است. آیا بیت کوین به ارزی با پذیرش جهانی یا یک دارایی کلیدی برای سرمایهگذاری تبدیل خواهد شد؟ یا با چالش‌هایی مواجه خواهد شد که رشد آن را محدود خواهند کرد؟
عوامل متعددی وجود دارند که آینده‌ی بیت کوین به آنها وابسته است. این عوامل شامل پیشرفتهای فنی، تأثیر بیت کوین بر اقتصاد جهانی، افزایش پذیرش‌های نهادی و تحولات نظارتی می‌شوند. در ادامه، آینده‌ای را که کارشناسان برای بیت کوین و عملکرد آن در بلندمدت پیش‌بینی کرده‌اند، بررسی می‌کنیم.
پیش‌بینی های تخصصی و احساسات بازار
نظرات ضدونقیضی پیرامون آینده‌ی بیت کوین وجود دارد و عده‌ای از کارشناسان نسبت به آن خوش‌بین هستند و عده‌ای نامطمئن. در ادامه چشم‌انداز‌های مختلف را بررسی می‌کنیم:
چشم انداز مثبت و صعودی
بسیاری از افراد دارای دسترسی محرمانه و تحلیل‌گران صنعت، نسبت به آینده‌ی بیت کوین خوش‌بین هستند. برخی مانند مایکل سیلور (Michael Saylor) که مدیرعامل کمپاتی تکنولوژی مایکرواستراتژی (MircroStrategy) است، معتقدند که بیت کوین به‌عنوان یک ذخیرهی ارزش یا طلای دیجیتال به فعالیت خود ادامه خواهد داد. او سرانجام بیت کوین را تبدیل‌شدن به یک دارایی کلیدی در پورتفوی نهادهای مختلف و رسیدن به قیمتی بسیار بالاتر از قیمت فعلی می‌بیند.
همچنین بسیاری از کارشناسان، از جمله کتی وود (Cathy Wood) از مجموعه سرمایهگذاری آرک اینوست (Ark Invest)، با در نظر گرفتن عرضه‌ی ثابت بیت کوین و تقاضای روزافزون سرمایه‌گذاران نهادی، رشد قابل‌توجه قیمت بیت کوین را در سال‌های آینده پیش‌بینی می‌کنند. براساس برخی از پیش‌بینی‌های بلندمدت، قیمت هر بیت کوین ممکن است به ۵۰۰ هزار دلار یا حتی ۱ میلیون دلار برسد؛ به‌ویژه که افراد و شرکت‌های بسیاری نیز آن را یک سپر محافظ در برابر تورم می‌دانند و به آن پناه می‌برند.
چشم‌انداز منفی و بدبینی
در سوی دیگر، برخی از اقتصاددانان و کارشناسان مالی، نسبت به موفقیت بلندمدت بیت کوین تردید دارند. چهره‌هایی مانند نوریل روبینی (Nouriel Roubini)، اقتصاددان برجسته، بیت کوین را یک حباب سوداگرانه می‌دانند و هشدار می‌دهند که نوسانات و عدم ارزش ذاتی آن ممکن است مانع از پذیرش گسترده آن به عنوان یک ارز جهانی شوند. دیگر کارشناسان نیز هشدار می‌دهند که بیت کوین ممکن است در برابر سخت‌گیری‌های نظارتی یا مشکلات تکنولوژیک که میتوانند رشد آن را محدود کنند، آسیب‌پذیر باشد.
تأثیر بر اقتصاد جهانی
بیت کوین، پتانسیل بالایی برای تأثیرگذاری بر اقتصاد جهانی، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند امور مالی، تجارت و سیاست‌های پولی دارد. همانطور که پیش از این اشاره کردیم، بیت کوین می‌تواند با ارائه یک سیستم مالی غیرمتمرکز و فرامرزی، به عنوان راه‌حلی برای افراد فاقد حساب بانکی، به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه با زیرساخت‌های ضعیف بانکی یا ارزهای ناپایدار عمل کرده و دسترسی آنها به اقتصاد جهانی را تسهیل کند. همچنین، استفاده از بیت کوین در حواله‌های بین‌المللی و تجارت جهانی می‌تواند با کاهش هزینه‌ها و زمان تراکنش‌ها، نقش واسطه‌های بانکی را کمرنگ کرده و معاملات را ساده‌تر کند. علاوه‌براین، با افزایش اعتماد به بیت کوین، این رمزارز می‌تواند چالشی برای ارزهای ملی، به‌ویژه در کشورهایی با تورم بالا یا سیاست‌های پولی ضعیف، ایجاد کند و توانایی بانک‌های مرکزی در مدیریت اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهد.
تحولات فناوری و راه‌حل های مقیاس پذیری بیت کوین
آینده‌ی بیت کوین همچنین به حل چالش‌های فنی، به‌ویژه چالش‌های مرتبط با مقیاس‌پذیری و سرعت معاملات که پیش‌تر به آنها اشاره کردیم وابسته است:
شبکه لایتنینگ
یک توسعه‌ی بزرگ تکنولوژیک که می‌تواند محدوده‌ی کاربرد بیت کوین را به میزان قابل‌توجهی گسترش دهد، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است؛ یک پروتکل که به عنوان لایه‌دوم بر شبکه اصلی بیت کوین قرار می‌گیرد و برای پردازش تراکنش‌های کوچک‌تر بیت کوین در بیرون از بلاکچین طراحی شده است. شبکه لایتنینگ با امکان‌پذیر کردن معاملات فوری و کم‌هزینه می‌تواند بیت کوین را برای استفاده‌های روزمره‌ای مانند ریزتراکنش‌ها و خرید کالاها کارآمدتر کند. این شبکه در صورت استفاده‌ی گسترده، حتی می‌تواند در رقابت با سیستم‌های پرداخت سنتی مانند ویزا (Visa) و مسترکارت (Mastercard) نیز به بیت کوین کمک کند.
ارتقای تپروت (Taproot Upgrade)
ارتقای تپروت که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، حریم خصوصی و کارآیی شبکه بیت کوین را تقویت کرد. این به‌روزرسانی، امکان انعقاد قراردهای هوشمند پیچیدهتر و انجام تراکنش‌های چندامضایی (Multisig Transactions) را فراهم کرد و عملکرد بیت کوین را از چند پرداخت ساده‌ی همتابههمتا فراتر برد.
کاهش تأثیرات زیست‌محیطی
رسیدگی به معضل مصرف انرژی بیت کوین، به‌ویژه جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر در فرآیند استخراج بیت کوین، می‌تواند نقش مهمی در پایداری طولانی‌مدت آن داشته باشد. امروزه ابتکارات مفیدی برای کاهش ردپای کربن (انتشار کربن به محیط زیست) در فرآیند استخراج بوجود آمده اند. از جمله آن می‌توان به روی‌آوردن ماینرها به انرژی‌های خورشیدی، بادی یا آبی اشاره کرد. در صورت استمرار این انتقال، بیت کوین می‌تواند یکی از مهم‌ترین موانع برسر راه خود یعنی تأثیر مخرب زیست‌محیطی را برطرف نماید.
پذیرش نهادی و ادغام مالی
یکی از امیدوار‌کننده‌ترین نشانه‌های آینده‌ی درخشان بیت کوین، افزایش علاقه‌‌ی مؤسسات مهم مالی به این ارز دیجیتال است:
سرمایه‌گذاری‌های نهادی
شرکت‌هایی مانند تسلا (Tesla)، اسکوئر (Square) و مایکرواستراتژی (MicroStrategy)، بیت کوین را به ترازنامه‌های خود اضافه کرده‌اند که این موضوع، نشانه‌ای از افزایش اعتماد شرکت‌ها به بیت کوین است. به‌همین‌ترتیب، شرکت‌های سرمایهگذاری، صندوق‌های تأمینی و دفاتر خانواده نیز درحال اضافه کردن این رمزارز به پورتفوی خود به عنوان محافظی در برابر تورم و کاهش ارزش ارزی هستند.
همچنین با راه‌اندازی شدن صندوق‌های قابل‌معامله در بورس بیت کوین (Bitcoin ETF) در ایالات متحده، سرمایه‌گذاران نهادی اکنون از راه‌های بیشتری میتوانند با بیت کوین تعامل برقرار کنند که این موضوع، بیش‌از‌پیش به اعتبار بیت کوین به عنوان یک دارایی اضافه می‌کند.
ادغام با پلتفرم‌های مالی مهم
پلتفرم‌های پرداخت معروفی مانند پی‌پال و اسکوئر با بیت کوین ادغام شده‌اند؛ درنتیجه، میلیون‌ها کاربر این پلتفرم‌ها میتوانند به خرید، فروش و استفاده از این رمزارز بپردازند. اگر بانک‌های سنتی و شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی کارت اعتباری، بیت کوین را بیشتر در پیشنهادات خود بگنجانند، پذیرش و دامنه‌ی کاربرد آن می‌تواند به میزان چشم‌گیری افزایش پیدا کند. برخی بانک‌ها مدتی است که ارائه‌ی خدمات حضانتی بیت کوین را آغاز کرده‌اند؛ درحالیکه برخی دیگر، تصمیم به ادغام بیت کوین در خدمات تجاری خود را دارند.
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)
اگرچه خود بیت کوین غیرمتمرکز است، اما افزایش ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) می‌تواند بر آینده‌ی آن تأثیر بگذارد. برخی از کارشناسان معتقدند که بیت کوین می‌تواند با این ارزهای دیجیتال هم‌زیستی داشته باشد؛ در حالی که برخی دیگر معتقدند ارزهای دیجیتالی تحت حمایت دولت میتوانند باعث کاهش جذابیت بیت کوین شوند. بااینحال، ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین، همچنان مزایای قابل‌توجهی نسبت به این رمزارزهای متمرکز که تحت حمایت دولت‌ها هستند ارائه می‌دهد.
چشم‌انداز نظارتی و پیروی از قوانین
یکی از چالش‌های کلیدی بیت کوین، عدم وجود یک اجماع نظارتی جهانی است. برخی از کشورها بیت کوین را با آغوشی باز می‌پذیرند؛ در حالی که برخی دیگر مانند هند، آن را غیرقانونی اعلام می‌کنند. بنابراین، عملکرد آزادانه‌ی بیت کوین در سرتاسر مرزها و کشورها منوط به یک هماهنگ‌سازی جهانی در استانداردهای نظارتی است. اما درحالحاضر که چنین شرایطی وجود ندارد، آینده‌ی بیت کوین به قوانینی که توسط دولت‌ها نسبت به آن وضع می‌شوند بستگی دارد. در ادامه حالت مثبت و منفی قوانین را بررسی می‌کنیم:
اعمال قوانین مثبت
برخی دولت‌ها در حال اتخاذ یک رویکرد متعادل هستند و سعی دارند چارچوب‌هایی نظارتی معرفی کنند که در عین محافظت از مصرف‌کنندگان، سبب ترغیب نوآوری نیز می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، ایالات متحده قوانین محدودکننده‌ای را در مبادلات ارز دیجیتال اعمال کرده‌است؛ درحالیکه برخی کشورها مانند السالوادور (El Salvador)، بیت کوین را به عنوان ارز رایج کشور و پول قانونی پذیرفته‌اند.
اگر مقررات روشنی برای بیت کوین در کشورهای بیشتری وضع شود، این امر می‌تواند باعث پذیرش و ادغام گسترده‌تر بیت کوین در سیستم مالی جهانی شود.
اعمال قوانین محدودکننده
در طرف دیگر، مقررات سخت‌گیرانه یا ممنوعیت‌های محض میتوانند رشد بیت کوین را با کندی مواجه کنند. کشورهایی مانند چین، ممنوعیت‌های سخت‌گیرانه‌ای علیه استخراج یا معامله‌ی بیت کوین وضع کرده‌اند و برخی کشورها نیز به دلایلی مانند پیش‌گیری از پول‌شویی، فرار مالیاتی و بی‌ثباتی مالی، کمابیش چنین رویکردهایی را اتخاذ نموده‌اند. همانطور که قانون‌گذاران به دنبال محافظت از سیستم‌های مالی و مصرف‌کنندگان هستند، برخی اقدامات نظارتی میتوانند موانعی در مسیر پیشرفت بیت کوین باشند ؛ به‌خصوص اگر ماهیت غیرمتمرکز این ارز دیجیتال با منافع ملی در تلاقی باشد.
بخش دهم: آیا پذیرش بیت کوین به عنوان یک ارز رایج امکان پذیر است؟
در حالی که بیت کوین شاهد افزایش پذیرش از سوی برخی شرکت‌ها بوده است، اما استفاده از آن به عنوان یک ارز رایج و معمول، محدود باقی مانده است. بسیاری از مشاغل به دلیل نوسانات و سرعت پایین معاملات بیت کوین، همچنان روش‌های سنتی پرداخت را ترجیح می‌دهند. بااینحال، با پذیرش روزافزون راهحلهای لایه‌دومی مانند شبکه لایتنینگ، استفاده از بیت کوین در خرید‌های روزمره می‌تواند به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای گسترش پیدا کند.
همچنین گسترش استفاده از بیت کوین، منوط به افزایش آگاهی و اعتماد عمومی نسبت به این فناوری است. گرچه علاقه به بیت کوین در حال افزایش است، بسیاری از کاربران بالقوه به دلیل نگرانی از نوسانات، خطرات امنیتی و مسائل نظارتی، درخصوص استفاده از آن تردید می‌کنند. بنابراین آموزش و تسهیل استفاده از این ارز دیجیتال می‌تواند نقشی حیاتی در گسترش پایگاه کاربران آن داشته باشد.
سخن پایانی
بیت کوین چیزی فراتر از یک ارز دیجیتال است. بیت کوین به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز و همتابههمتا، جایگزینی برای مؤسسات مالی سنتی ارائه می‌دهد که دارای شفافیت، شمول مالی و استقلال بیشتری است. علی‌رغم چالش‌هایی مانند نوسانات، موانع نظارتی و نگرانی‌های زیست‌محیطی، تداوم تکامل بیت کوین می‌تواند با تأثیرات مثبتی مانند کاهش اتکا به بانک‌های مرکزی، ساده‌سازی پرداختهای بین‌المللی و جلوگیری از تورم، روح تازه‌ای در کالبد اقتصاد جهانی بدمد. هرچه مؤسسات مالی، دولت‌ها و کسب‌وکارهای بیشتری با ارزش بیت کوین آشنا شوند، این ارز دیجیتال می‌تواند نقش محوری‌تری در اقتصاد آینده ایفا کند و راه را برای ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز که افراد از سرتاسر جهان میتوانند در آن مشارکت کنند هموارتر کند. تأثیر بلندمدت بیت کوین اگرچه هنوز نامشخص است، اما به گواه متخصصین، از پتانسیل بالایی برای بازتعریف دانش مالی در مقیاسی جهانی برخوردار است.