دامیننس بیتکوین به درصد تسلط بیتکوین بر کل بازار ارزهای دیجیتال گفته میشود. این شاخص نشان میدهد که چه مقدار از کل مارکت کپ ارزهای دیجیتال به بیتکوین اختصاص دارد. دامیننس بیتکوین به تحلیلگران کمک میکند تا وضعیت بازار را درک کنند؛ برای مثال، وقتی دامیننس بیتکوین بالا باشد، یعنی بیتکوین در بازار غالب است و سرمایهگذاران بیشتر به آن توجه دارند. در مقابل، اگر دامیننس کاهش یابد، ممکن است نشاندهنده رشد آلتکوینها و تغییر تمایلات بازار باشد. در این مقاله با هم بررسی میکنیم که دامیننس بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد.
دامیننس بیت کوین چیست؟
دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) به سهم ارزش بازار بیت کوین از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال گفته میشود. این شاخص به ما نشان میدهد که چه سهمی از کل بازار ارزهای دیجیتال به بیت کوین اختصاص دارد. بهعبارتی، اگر دامیننس بیت کوین ۵۰٪ باشد، یعنی نصف ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت کوین است. پس در جواب این سوال که دامیننس بیت کوین چیست میتوانیم به زبان ساده بگوییم که این شاخص به درصد تسلط بیت کوین بر کل بازار اشاره دارد.
تفاوت بین دامیننس و سهم بازار چیست؟
دامیننس (Dominance) و سهم بازار مفاهیمی نزدیک به هم هستند با کاربردهای متفاوت. دامیننس برای ارز دیجیتالی به کار میرود که بر بازار غالب و مسلط است و از ابتدای پیدایش ارزهای دیجیتال بیتکوین رمزارز غالب بر کل بازار ارزهای دیجیتال بوده است و به همین دلیل دامیننس معمولاً برای بیتکوین به کار میرود.
سهم بازار (Market Share) هم بهطور مشابه سهم ارزش بازار یک دارایی خاص را نسبت به کل ارزش بازار بهصورت درصد نشان میدهد و علاوهبر ارزهای دیجیتال در سایر بازارهای مالی کاربرد دارد. به بیان ساده، سهم بازار برای هر رمزارز قابل محاسبه است، اما دامیننس را بیشتر برای بیتکوین به کار میبریم که رمزارز مسلط بر بازار است. مثلاً برای اتریوم (Ethereum)، معمولاً از سهم بازار استفاده میشود.
به این نکته هم توجه داشته باشید که حتی با بررسی دامیننس بیت کوین، برای خرید و فروش آن باید از صرافیهای معتبر استفاده کنید. برای این کار میتوانید از بهترین صرافی های ارز دیجیتال ایرانی استفاده کنید. همچنین، این امکان وجود دارد که از صرافیهای معتبر خارجی مانند صرافی کوین لوکالی و صرافی XT کمک بگیرید. به همین دلیل، بهتر است صفحه مربوط به بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی در خانه سرمایه را نیز بررسی کنید.
نمودار دامیننس بیت کوین و نحوه تفسیر آن
برای فهم دقیقتر اینکه دامیننس بیت کوین چیست، میتوانیم به نمودار این شاخص نگاهی بیندازیم. برای مشاهده نمودار دامیننس بیت کوین، میتوانید از وبسایتهای معتبری مانند CoinMarketCap و TradingView استفاده کنید. در این وبسایتها، نمودار دامیننس بیت کوین در کنار نمودار قیمت قابل دسترسی است و شما میتوانید به راحتی تاریخچه و روند تغییرات این شاخص را مشاهده کنید.
چگونه نمودار دامیننس بیت کوین را بخوانیم؟
خواندن نمودار دامیننس بیت کوین به معنای تحلیل تغییرات سهم بیت کوین در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال است.
اگر دامیننس بیت کوین در حال افزایش باشد، این به این معنی است که بیت کوین در حال قویترشدن نسبت به آلتکوینها است. این معمولاً نشاندهنده این است که سرمایهگذاران به بیت کوین بهعنوان یک دارایی امنتر نسبت به سایر ارزهای دیجیتال نگاه میکنند.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
اگر دامیننس بیت کوین در حال کاهش باشد، این نشان میدهد که سرمایه به سمت آلتکوینها در حال حرکت است و علاقهمندی سرمایهگذاران به پروژههای دیگر در حال افزایش است. بهعنوان مثال، در زمانهایی که بازار به شدت صعودی است، سرمایهگذاران به دنبال داراییهای با ریسک بالاتر (آلتکوینها) هستند که ممکن است سود بیشتری به همراه داشته باشد.
تحلیل دادههای تاریخی برای درک الگوها
تحلیل دادههای تاریخی دامیننس بیت کوین به ما کمک میکند تا الگوهای رفتاری بازار را بهتر بشناسیم و عملاً درک کنیم که دامیننس بیت کوین چیست.
بهعنوان مثال:
- افزایش دامیننس بیت کوین در دوران رکود بازار: معمولاً وقتی بازار نزولی است، سرمایهگذاران تمایل دارند که به بیت کوین بهعنوان یک دارایی امنتر پناه ببرند. این موضوع باعث افزایش دامیننس بیت کوین میشود. برای مثال، در بازار نزولی سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲، دامیننس بیت کوین افزایش یافت، چون بسیاری از سرمایهگذاران داراییهای خود را از آلتکوینها به بیت کوین منتقل کردند.
- کاهش دامیننس در دوران رونق آلتکوینها: در دورههایی که آلتکوینها به محبوبیت بالایی دست پیدا میکنند، دامیننس بیت کوین کاهش مییابد. بهعنوان مثال، در اواخر ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۲۱، موج رشد آلتکوینها باعث کاهش دامیننس بیت کوین شد و بسیاری از سرمایهگذاران به دنبال کسب سود از پروژههای جدید بودند.
رابطه دامیننس بیت کوین با مارکت کپ و آلتکوینها
مارکت کپ (Market Capitalization) یا «ارزش بازار» یک ارز دیجیتال، به مجموع ارزش تمامی واحدهای در گردش آن ارز دیجیتال گفته میشود. بهعبارت ساده، مارکت کپ برابر است با تعداد واحدهایِ یک ارز دیجیتال خاص در بازار ضرب در قیمت فعلی آن ارز. برای مثال، اگر یک ارز دیجیتال ۱ میلیون واحد در بازار داشته باشد و هر واحد آن ۱۰۰ دلار ارزش داشته باشد، مارکت کپ آن ارز ۱۰۰ میلیون دلار خواهد بود. اما سوالی پیش میآید مبنی بر اینکه ارزش بازار یا مارکت کپ با دامیننس بیت کوین چیست.
رابطه دامیننس بیت کوین با مارکت کپ
ارتباط مارکت کپ با دامیننس بیت کوین به این شکل است که دامیننس بیت کوین درصدی از کل مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل میدهد. بهعبارتی، دامیننس بیت کوین نشاندهندۀ این است که از کل مارکت کپ تمامی ارزهای دیجیتال، چه مقدار به بیت کوین اختصاص دارد. برای محاسبه دامیننس، مارکت کپ بیت کوین را تقسیم بر مارکت کپ کل بازار ارزهای دیجیتال کرده و سپس در ۱۰۰ ضرب میکنیم.
دامیننس بیت کوین = (مارکتکپ کل بازار ارزهای دیجیتال / مارکتکپ بیتکوین) * 100
تاثیر دامیننس بیت کوین بر قیمت آلتکوینها چیست؟
دامیننس بیت کوین به طور غیرمستقیم میتواند بر قیمت آلتکوینها تاثیر بگذارد:
زمانیکه دامیننس بیت کوین بالا باشد، این نشان میدهد که بیت کوین تسلط بیشتری بر بازار دارد و سرمایهگذاران تمایل دارند که بیشتر داراییهای خود را به بیت کوین اختصاص دهند. در چنین شرایطی، معمولا آلتکوینها یا ارزهای دیجیتال دیگر با فشار فروش روبهرو میشوند و قیمت آنها نزولی میشود.
برعکس، وقتی دامیننس بیت کوین کاهش مییابد، به این معناست که سرمایهگذاران به دنبال ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین هستند و وارد بازار آلتکوینها میشوند. این وضعیت میتواند باعث افزایش قیمت آلتکوینها شود، زیرا سرمایهگذاران به امید کسب سود بیشتر وارد این ارزها میشوند.
عوامل مؤثر بر دامیننس بیت کوین
چندین عامل میتواند بر تغییرات دامیننس بیت کوین تاثیر بگذارد، از جمله:
- روندهای بازار: در بازارهای نزولی یا دوران رکود، دامیننس بیت کوین معمولاً افزایش مییابد زیرا سرمایهگذاران به دنبال داراییهایی با ریسک پایینتر هستند. در دورانهای صعودی، به ویژه زمانی که آلتکوینها عملکرد خوبی داشته باشند، دامیننس بیت کوین کاهش مییابد.
- اعتماد به بیت کوین: هر چه اعتماد به بیت کوین بیشتر باشد، احتمالاً دامیننس آن افزایش خواهد یافت. این اعتماد میتواند به دلیل رویدادهای خاصی مانند پذیرش جهانی بیشتر، سرمایهگذاریهای نهادی یا توسعههای تکنولوژیکی در شبکه بیت کوین باشد.
- رشد آلتکوینها: ظهور پروژههای جدید و موفقیتآمیز آلتکوینها میتواند باعث کاهش دامیننس بیت کوین شود. بهطور مثال، زمانی که اتریوم یا سایر پروژهها رشد زیادی داشته باشند، سرمایهگذاران ممکن است داراییهای خود را از بیت کوین به آلتکوینها منتقل کنند.
- وضعیت اقتصادی جهانی: بحرانهای اقتصادی جهانی یا سیاستهای پولی بانکهای مرکزی (مثل چاپ پول یا کاهش نرخ بهره) میتوانند بر تمایل سرمایهگذاران به خرید ارزهای دیجیتال تاثیر بگذارند. این موارد میتوانند باعث تغییرات در دامیننس بیت کوین شوند.
- وضعیت قانونی و نظارتی: هر گونه اخبار یا تغییرات در قوانین و مقررات مرتبط با ارزهای دیجیتال در سطح جهانی میتواند بر دامیننس بیت کوین تاثیر بگذارد. اگر قانونی برای حمایت از بیت کوین یا محدود کردن آلتکوینها ایجاد شود، دامیننس بیت کوین افزایش مییابد.
کاربردهای دامیننس بیت کوین در تحلیل بازار
دامیننس بیت کوین یک ابزار مفید در تحلیل بازار ارزهای دیجیتال است و میتواند در موارد مختلف به تحلیلگران و سرمایهگذاران کمک کند. در ادامه با ارائۀ کاربردهای عملی پاسخ خواهیم داد که کاربرد دامیننس بیت کوین چیست.
۱. پیشبینی روند بازار
تغییرات دامیننس بیت کوین میتواند سیگنالی از روند کلی بازار بدهد. به طور مثال، افزایش دامیننس بیت کوین ممکن است نشاندهنده آغاز یک بازار نزولی برای آلتکوینها باشد، در حالی که کاهش دامیننس ممکن است به معنای رشد آلتکوینها و احتمالاً شروع یک بازار صعودی باشد.
۲. انتخاب استراتژیهای سرمایهگذاری
در صورتی که دامیننس بیت کوین بالا باشد، ممکن است برای سرمایهگذاران منطقی باشد که بیشتر روی بیت کوین سرمایهگذاری کنند و کمتر روی آلتکوینها ریسک کنند. اما زمانی که دامیننس کاهش یابد، آلتکوینها میتوانند گزینههای جذابتری برای سرمایهگذاری باشند.
۳. شناسایی فرصتهای بازار
وقتی که دامیننس بیت کوین کاهش مییابد، ممکن است فرصتهایی برای خرید آلتکوینها با قیمتهای پایینتر به وجود آید. برعکس، زمانی که دامیننس در حال افزایش است، سرمایهگذاران میتوانند از این وضعیت برای سرمایهگذاری بیشتر در بیت کوین بهرهبرداری کنند.
۴. اندازهگیری تمایل به ریسک
دامیننس بیت کوین به نوعی نشاندهنده تمایل بازار به ریسک است. در بازارهای با دامیننس بالا، سرمایهگذاران معمولاً ترجیح میدهند به سمت بیت کوین بهعنوان یک دارایی امنتر بروند. در حالی که در بازارهای با دامیننس پایین، نشاندهنده این است که بازار بیشتر به سمت آلتکوینها حرکت کرده است که ریسک بالاتری دارند اما در عوض پتانسیل سود بالاتری هم دارند.
در نهایت، تحلیل دامیننس بیت کوین به تنهایی نمیتواند تمامی پیچیدگیهای بازار ارزهای دیجیتال را توضیح دهد، اما در کنار سایر شاخصها و ابزارهای تحلیلی، میتواند به یک ابزار مؤثر در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری تبدیل شود.
آیا دامیننس بیت کوین قابل اعتماد است؟
دامیننس بیت کوین ابزار مفیدی برای تحلیل وضعیت بازار ارزهای دیجیتال است، اما لازم است علاوهبر مزایا، محدودیتهای آن را شناخته و نسبت به چالشهایی که پیش رو دارد آگاه باشیم.
مزایای دامیننس بیت کوین
مزایای دامیننس بیت کوین در ادامه آورده شده است.
- نشاندهنده وضعیت بازار: دامیننس بیت کوین نشاندهنده تسلط این ارز بر بازار است. وقتی دامیننس بالا باشد، نشاندهنده رشد و پذیرش بیشتر بیت کوین است.
- اندازهگیری ریسک بازار: تغییرات دامیننس میتواند نشان دهد که بازار به سمت بیت کوین (ریسک کمتر) یا آلتکوینها (ریسک بیشتر) حرکت میکند.
- پیشبینی روندهای آتی: کاهش دامیننس ممکن است نشاندهنده علاقه بیشتر به آلتکوینها باشد، در حالی که افزایش آن به نفع بیت کوین است.
معایب و محدودیتهای دامیننس بیت کوین
معایب دامیننس بیت کوین در ادامه آورده شده است.
- بیثباتی آلتکوینها: دامیننس بیت کوین نمیتواند تغییرات سریع در بازار آلتکوینها را به درستی منعکس کند.
- اثر استیبلکوینها: حجم زیاد استیبلکوینها ممکن است دامیننس بیت کوین را تحت تاثیر قرار دهد، حتی اگر بازار تغییرات زیادی نداشته باشد.
- عدم پیشبینی دقیق: دامیننس نمیتواند تاثیر عوامل اقتصادی و سیاسی خارج از بازار ارزهای دیجیتال را پیشبینی کند.
- وابستگی به بیت کوین: برخی آلتکوینها ممکن است نوسانات مستقلی داشته باشند که در دامیننس بیت کوین قابل مشاهده نباشد.
چالشهای استفاده از دامیننس بیت کوین
- تأثیر نوسانات قیمت بیت کوین: تغییرات شدید قیمت بیت کوین میتواند دامیننس را بهطور مصنوعی تغییر دهد.
- دیر به دیر بودن سیگنالها: دامیننس معمولاً تغییرات بلندمدت را نشان میدهد و سیگنالهای کوتاهمدت ضعیف است.
آینده دامیننس بیت کوین
در آینده، روند دامیننس بیت کوین تحت تاثیر چند عامل اصلی قرار خواهد گرفت:
- رشد آلتکوینها: آلتکوینها همچنان به رشد خود ادامه خواهند داد، بهویژه پروژههایی که در زمینههای مختلف مانند قراردادهای هوشمند، دیفای (DeFi)، و توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) فعالیت میکنند. این رشد میتواند فشار زیادی بر دامیننس بیت کوین وارد کند، زیرا سرمایهگذاران تمایل دارند که ریسکهای بیشتری را پذیرفته و در پروژههای نوآورانهتری مانند اتریوم، سولانا یا سایر پروژههای بلاکچین سرمایهگذاری کنند.
- افزایش محبوبیت استیبلکوینها: استیبلکوینها به عنوان داراییهایی که با دلار آمریکا یا سایر ارزهای فیات پشتیبانی میشوند، نقش بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال پیدا کردهاند. این ارزها معمولاً در برابر نوسانات شدید قیمت مقاوم هستند و به همین دلیل در موقعیتهای مختلف (مثل تراکنشها یا حفظ ارزش) مورد استفاده قرار میگیرند. رشد استفاده از استیبلکوینها میتواند دامیننس بیت کوین را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا حجم کلی بازار افزایش مییابد، اما این افزایش نمیتواند به طور کامل در دامیننس بیت کوین منعکس شود.
- پذیرش نهادی بیت کوین: پذیرش بیشتر بیت کوین توسط موسسات مالی و شرکتهای بزرگ میتواند دامیننس این ارز را در بازار افزایش دهد. همانطور که در گذشته مشاهده کردهایم، نهادهایی مثل تسلا و مایکرواستراتژی به خرید بیت کوین روی آوردهاند، که نشاندهنده افزایش اعتماد به این ارز دیجیتال بهعنوان یک دارایی ارزشمند است. این تغییرات میتواند باعث تقویت دامیننس بیت کوین شود.
فرصتها و تهدیدهای دامیننس بیت کوین برای سرمایهگذاران
دامیننس بیت کوین همانند هر ابزار تحلیلی دیگری جنبههای از فرصت و تهدید به همراه دارد:
فرصتهای استفاده از دامیننس بیت کوین
- سرمایهگذاری در آلتکوینها: کاهش دامیننس بیت کوین میتواند فرصت خوبی برای سرمایهگذاری در آلتکوینها فراهم آورد، بهویژه در صورتی که آلتکوینها به رشد چشمگیری برسند و عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین داشته باشند.
- استفاده از استیبلکوینها برای محافظت از سرمایه: رشد استیبلکوینها میتواند فرصتی برای سرمایهگذاران باشد که از نوسانات شدید بازار بیت کوین و آلتکوینها دور بمانند و در عین حال بتوانند از مزایای بلاکچین و ارزهای دیجیتال بهرهبرداری کنند.
تهدیدهای استفاده از دامیننس بیت کوین
- آینده نامشخص آلتکوینها: گرچه بسیاری از آلتکوینها در حال رشد هستند، اما خطرات زیادی در این بازار وجود دارد، زیرا بسیاری از این پروژهها هنوز در مراحل ابتدایی هستند و ممکن است در آینده با شکست مواجه شوند. کاهش دامیننس بیت کوین میتواند سرمایهگذاران را به سمت آلتکوینها بکشاند که احتمالاً همراه با ریسک بیشتری است.
- قوانین و مقررات جدید: تغییرات در قوانین و مقررات جهانی میتواند تاثیرات زیادی بر دامیننس بیت کوین و آلتکوینها بگذارد. هر گونه محدودیت یا ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال میتواند باعث کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش دامیننس بیت کوین شود.
ابزارها و منابع برای پیگیری دامیننس بیت کوین
برای پیگیری دامیننس بیت کوین و تحلیل روند آن، منابع و ابزارهای مختلفی وجود دارد که به شما کمک میکنند دادهها و نمودارهای این شاخص را مشاهده و تحلیل کنید:
وبسایت مرجع CoinMarketCap
سایت مرجع کوینمارکتکپ یکی از محبوبترین منابع برای پیگیری دامیننس بیت کوین است. این سایت علاوه بر قیمتها و مارکت کپ ارزهای دیجیتال، نمودار دامیننس بیت کوین را بهطور دقیق نمایش میدهد.
لینک: coinmarketcap.com
نرمافزار و وبسایت TradingView
تریدینگوییو ابزارهای پیشرفتهای برای تحلیل فنی ارائه میدهد. شما میتوانید نمودار دامیننس بیت کوین را در کنار دیگر شاخصها مشاهده کنید و تحلیل تکنیکال انجام دهید.
لینک: tradingview.com
وبسایت مرجع CoinGecko
اطلاعات دقیقی درباره دامیننس بیت کوین و دیگر ارزها بهصورت زنده ارائه میدهد. این سایت برای بررسی تغییرات قیمت و مارکت کپ نیز مفید است.
لینک: coingecko.com
وبسایت Glassnode
پلتفرمی برای تحلیل دادههای زنجیرهای (on-chain) ارزهای دیجیتال است. این ابزار اطلاعات دقیق و پیشرفتهای درباره دامیننس بیت کوین ارائه میدهد.
لینک: glassnode.com
پلتفرم Messari
یک پلتفرم جامع برای تحلیل ارزهای دیجیتال است که تحلیلهای عمیقی درباره دامیننس بیت کوین و دیگر ارزها ارائه میدهد.
لینک: messari.io
نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که برای بررسی تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال میتوانید از صفحه قیمت ارزهای دیجیتال خانه سرمایه کمک بگیرید و قیمت ارزهایی همچون قیمت بیت کوین یا قیمت تتر و سایر ارزهای دیجیتال را رصد کنید.
جمعبندی
در این مقاله به این پرسش پاسخ دادبم که دامیننس بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد. دامیننس بیت کوین یک شاخص مهم و کاربردی است که به ما کمک میکند تا وضعیت کلی بازار ارزهای دیجیتال و جایگاه بیت کوین در این بازار را درک کنیم. این شاخص بهویژه برای ارزیابی روندهای بازار و تعیین استراتژیهای سرمایهگذاری مفید است. در حالی که دامیننس بیت کوین میتواند یک ابزار قوی برای تحلیل بازار باشد، اما باید در نظر داشته باشید که به تنهایی نمیتواند تمامی پیچیدگیهای بازار ارزهای دیجیتال را پوشش دهد. بهویژه در شرایطی که آلتکوینها و استیبلکوینها به سرعت در حال رشد هستند، دامیننس بیت کوین ممکن است تصویر دقیقی از وضعیت بازار ارائه ندهد.
با توجه به این نکات، برای تحلیل دقیقتر بازار و اتخاذ تصمیمات هوشمندانهتر، بهتر است دامیننس بیت کوین را در کنار دیگر ابزارهای تحلیلی و دادهها استفاده کنید. علاوه بر این، پیگیری اخبار، روندهای اقتصادی، و تغییرات در قوانین و مقررات نیز به شما کمک خواهد کرد تا بهتر بتوانید فرصتها و تهدیدهای بازار ارزهای دیجیتال را شناسایی کنید.