معرفی دفتر کل یا DLT
دفتر کل، ساز و کاری است که در آن تمامی رویدادهای مالی ثبت و ذخیره‌سازی می‌شود و پردازش اطلاعات مرتبط با این رویدادها در شرکت، جامعه و هر محیطی که با عدد و ارقام سر و کار دارد، صورت می‌پذیرد.
به عبارت دیگر، از دفتر کل برای ثبت رویدادهای مالی استفاده می‌شود. با توجه به تعریف بیان شده می‌توان سیستم‌های حسابداری که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد را به عنوان دفتر کل در نظر گرفت.
با پیشرفت تکنولوژی، دفتر کل مورد استفاده نیز متمایز شده و ماهیت متفاوتی را به خود اختصاص داده است که در اصطلاح به آن دفتر کل توزیع شده می‌گویند.
دفتر کل توزیع شده که در زبان انگلیسی Distributed Ledger خوانده می‌شود، اشاره به دفتر کلی دارد که به اشتراک گذاشته شده است و البته همان‌طور که از نام آن مشخص است، به صورت توزیع شده عمل می‌کند و مرکزیت خاصی ندارد و به همین دلیل است که توسط ارگان و یا نهاد خاصی کنترل نمی‌شود.
توزیع‌پذیر بودن دفتر کل این امکان را فراهم می‌کند تا کلیه داده‌ها و اطلاعات موجود و در دسترس، بین بی‌شمار سیستم توزیع شود و فقط در یک سرور نگهداری نشود.
احتمالأ برایتان جذاب است بدانید که DLT چگونه کار می‌کند، بنابراین با ما همراه باشید تا شما را با این موضوع بیشتر آشنا کنیم.
DLT چگونه کار می کند؟
تکنولوژی دفتر کل توزیع شده، شبکه‌ای از افراد را تشکیل می‌دهد و در صورتی که زمان ثبت اطلاعات و یا تراکنشی باشد، این اطلاعات درون سیستم تمامی اعضا ذخیره و ثبت خواهد شد. این امکان توسط شبکه نود (Node) فراهم می‌شود.
به بیان دیگر، DLT به عنوان پایگاه داده‌ای عمل می‌کند که در شبکه گسترده‌ای از نودها به اشتراک گذاشته می‌شود. به این ترتیب، در صورتی که یکی از اعضا، اقدام به ایجاد رکوردی در دفتر کل نماید، این رکورد در عرض چند ثانیه توسط سایر اعضا که به این پایگاه داده دسترسی دارند، از طریق کامپیوتر شخصی قابل دسترسی است و این افراد می‌توانند به صورت لحظه‌ای اطلاعاتی که در این پایگاه داده ذخیره می‌شود را از طریق سیستم خود مشاهده کنند.
البته به این نکته توجه نمایید، برای اجرای رکوردهای ایجاد شده توسط اعضا، نودها باید رکوردها را اعتبارسنجی نمایند و صحت آنها ر تأییدکنند. برای مثال در شبکه بیت کوین این عمل با آزادسازی بلاک‌ها و از طریق عملیات استخراج انجام می‌پذیرد.
آشنایی با انواع دفتر کل توزیع شده
DLT ها، انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
- بلاکچین (Block chain)
- تنگل (Tangle)
- رادیکس(Radix)
- هش‌گراف(Hash graph)
- هولوچین(Holochain)
- گراف مدور جهت‌دار (DAG)
1- بلاکچین (Block chain)
یکی از شناخته شده‌ترین دفاتر کل توزیع شده، بلاکچین است که متشکل از شبکه‌ای از بلاک‌هاست. هر کدام از بلاک‌ها حاوی اطلاعاتی مانند زمان و اطلاعات مرتبط با ارسال کننده تراکنش و شماره شناسایی ID است که در اصطلاح به آن هش می‌گویند.
توجه کنید که هر بلاک با توجه به اطلاعاتی که در بر دارد، هش مختص به خود را نیز خواهد داشت. در صورتی که بخشی از اطلاعات تغییر کند و یا پاک شود، هش مرتبط با آن اطلاعات را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این تغییر بر سایر هش‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود چرا که در درون هر بلاکی، هش سایر بلاک‌ها نیز وجود دارد. به همین دلیل است که به بلاکچین، زنجیره بلاک‌ها می‌گویند.
2- تنگل (Tangle)
تنگل با هدف توسعه اینترنت اشیا، ذخیره‌سازی و پردازش تراکنش‌های مرتبط با شبکه آیوتا (IOTA) استفاده می‌شود. در واقع تنگل، برای ایجاد چارچوبی در تراکنش‌های اینترنت اشیا کاربرد دارد و با انجام هر تراکنش، تنگل، مقیاس پذیرتر خواهد شد.
3- رادیکس (Radix)
به کمک رادیکس و بدون نیاز به بلاکچین، می‌توانید دفتر کل توزیع شده Tempo را به صورت عمومی و یا خصوصی ایجاد نمایید. توجه داشته باشید که رادیکس بسیار سبک است و برای استخراج به سخت‌افزار خاصی نیاز ندارد.
4- هش گراف (Hash graph)
هش‌گراف با تکیه بر ویژگی‌هایی مثل برخورداری از امنیت بیشتر، معادلات ریاضی معقول‌تر و مقیاس‌پذیری بیشتر در هر ثانیه، مدعی پیشی گرفتن از فناوری بلاکچین است.
5- هولوچین (Holochain)
هولوچین با هدف ایجاد روش جدید برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز، تولید شده است. در واقع، در هولوچین، هیچ گونه محدودیتی در مقیاس‌پذیری وجود ندارد و به این ترتیب، برنامه‌های غیرمتمرکز که بر بستر هولوچین هستند، می‌توانند با کار کم‌تر به بازدهی بیش‌تری دست یابند.
6- گراف مدور جهت‌دار (DAG)
گراف مدور جهت‌دار، با تکیه بر این نکته که مقیاس‌پذیری همراه با رشد شبکه بهبود می‌یابد، امکان ارایه نانو تراکنش‌های بدون کارمزد را فراهم می‌کند.
اما گراف مدور جهت‌دار چگونه این کار را انجام می‌دهد؟
DAG با ذخیره کردن پردازش تراکنش‌ها در نودها، از یک مکانیزم اجماع متفاوت فعالیت می‌کند. به این ترتیب که هر نود، توانایی شروع تراکنش را دارد اما نیازمند تأیید نیز است که برای این تأیید باید، حداقل 2 تراکنش قبلی مورد تأیید واقع شود.
به این نکته توجه کنید که در بلاکچین، هش‌گراف و … که از انواع دفتر کل توزیع شده هستند، داده‌ها رمزنگاری می‌شوند و در بلوک‌های به هم پیوسته قرار داده خواهند شد.
مزایای دفتر کل توزیع شده
از جمله مزیت‌هایی که دفتر کل توزیع شده نسبت به دفتر کل در اختیار ما قرار می‌دهند، عبارتند از:
- سرعت
- امنیت
- شفافیت
- صرفه‌جویی در هزینه
1- سرعت
با بهره‌گیری از تکنولوژی که در دفتر کل توزیع شده به کار گرفته شده است، اعضا به صورت همتا به همتا به یکدیگر متصل هستند و به این ترتیب نقش واسطه‌گر در معاملات از بین رفته است و بالطبع سرعت در معاملات افزایش خواهد یافت.
2- امنیت
با توجه به این نکته که داده‌ها و اطلاعات در بین اعضا توزیع می‌شود و اگر فردی قصد هک کردن داشته باشد باید داده‌های موجود در سیستم تمام اعضا را تغییر دهد، بنابراین می‌توان بیان کرد که امنیت دفتر کل توزیع شده بسیار بالاست و امکان هک اطلاعات وجود ندارد.
3- شفافیت
استفاده از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده این امکان را می‌دهد که تمامی تغییرات به طور کامل توسط اعضا مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین امکان تغییر اطلاعات به خواست گروه و یا سازمانی وجود ندارد.
4- صرفه جویی در هزینه
با توجه به این نکته که نقش واسطه‌گر مالی در این تراکنش‌ها به طور کامل حذف می‌شود، بنابراین نیازی به پرداخت کارمزد نیست و به این ترتیب، در هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌شود.
با توجه به مزایایی که برشمردیم، حتمأ برایتان جذاب خواهد بود که بدانید DLT در چه صنایع و یا خدماتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، با ما همراه باشید:
آیا با کاربردهای دفتر کل توزیع شده آشنا هستید؟
به طور کلی می‌توان بیان کرد که هر فعالیت خدماتی و یا صنعتی که با داده سروکار دارد و نیازمند ذخیره‌سازی این داده‌ها هستند، از انواع DLT استفاده می‌کنند.
از جمله این موارد می‌توانیم به خدمات بهداشتی-درمانی، آموزش، گردشگری، دامپروری، کشاورزی و … اشاره کنیم.
