معاملات نقدی و آتی چه تفاوت هایی با هم دارند؟

معاملات نقدی (اسپات) با آتی (فیوچرز) 

معاملات در بازارهای مالی به دو دسته نقدی و آتی تقسیم می شوند. در این مطلب قصد داریم تفاوت معاملات نقدی و آتی را برای شما بیان کنیم. بهترین راه برای اینکه تفاوت معاملات نقدی و آتی را متوجه شوید معرفی آن ها است. ابتدا به معرفی معاملات نقدی می پردازیم و سپس معاملات آتی را با ارائه مثال به صورت کامل بیان می کنیم.

معاملات اسپات

معاملاتی که در طی آن ها ما در همان لحظه ای که پول را پرداخت می کنیم به صورت آنی کالا را دریافت کنیم معامله به صورت نقدی انجام شده است. بدیهی است همین حالت را برای فروش نیز داریم، اگر ما به عنوان فروشنده، کالایی را به روش نقدی بفروشیم، همان لحظه ای که پول را دریافت کردیم موظف به تحویل کالا به خریدار هستیم.

نکته دیگری که راجع به بازارهای نقدی وجود دارد، یک طرفه بودن آن ها است، به این معنی که امکان سود بردن فقط وقتی فراهم است که رشد قیمت وجود داشته باشد.

در معاملات نقدی هیچ وقت دارایی شما از بین نمی رود. مثلا اگر شما یک واحد بیت کوین خریداری کنید، شما یک واحد بیت کوین خواهید داشت، می توانید آن را از بازار خارج کنید، هولد کنید یا هرتصمیمی که بخواهید بگیرید.

ارزش یک واحد بیت کوین کم یا زیاد می شود ولی به هر حال شما یک واحد بیت کوین دارید.

اصطلاحات معاملات اسپات

• Spot Trading

منظور همان معاملات نقدی است، چیزی که ما قصد داریم در این بخش از مطلب به صورت کامل توضیح دهیم.

• Spot Price

اسپات پرایس به قیمت لحظه ای در معامله نقدی اشاره دارد. این قیمت در معامله همان قیمتی است که کالا یا ارز یا سهام در آن قیمت معامله می شوند.

• Spot Market

بازارهای نقدی به بازارهایی اشاره دارد که معاملات در آن بازار از نوع نقدی در حال انجام هستند. بد نیست به این نکته اشاره کنیم که تمام صرافی های داخلی در زمینه رمزارزها از نوع  بازارهای نقدی هستند.

انواع سفارش های معاملاتی در بازارهای نقدی

• Limit Order

در سفارشات محدود، دو مشخصه را باید تعیین کنیم. Price یا قیمت که با تعیین آن می گوییم سفارش در آن قیمت ثبت شود، و Amount یا مقدار که حجم سفارش را تعیین می کند. به عنوان مثال فرض کنید که شما قصد خرید یک واحد بیت کوین را در قیمت 50 هزار دلار دارید.

در این صورت Price شما “50 هزار دلار” و Amount که به تعداد اشاره می کند برای شما در این معامله “یک” است. با توجه به اینکه معامله شما از نوع نقدی بوده به محض اینکه روی دکمه های Buy یا Sell کلیک کنید، سفارش شما ثبت خواهد شد.

• Market Order

اما اگر در بازارهای نقدی از سفارش بازار استفاده کنید، فقط یک فاکتور هست که شما باید مشخص کنید، که آن هم Amount و یا مقدار ارز یا کالایی هست که قصد خرید یا فروش آن را دارید و فاکتور قیمت در این نوع از معاملات نقدی توسط صرافی تعیین می شود. این قیمت درواقع آخرین قیمتی است که در صرافی در حال انجام است.

• Stop limit Order

این نوع سفارش از جهاتی شباهت به اولین نوع سفارش یعنی لیمیت اردر دارد، تفاوتی که می توان برای این نوع سفارش بیان کرد، این است که در سفارش توقف محدود ما یک شرط را هم در معامله لحاظ می کنیم. این نوع سفارش را با بیان مثالی برای شما روشن تر می کنیم.

در نظر بگیرید قیمت اتریوم الان 1,500 دلار است. شما با توجه به مسائلی که بررسی کرده اید و تحلیلی که انجام داده اید به این نتیجه رسیده اید که قیمت اتریوم رشد خواهد کرد، و مشخص کرده اید که در صورتی که قیمت اتریوم از 1,600 دلار عبور کند، معامله شما انجام شود. در این روش شما باید سه فاکتور را مشخص کنید:

Stop یا استاپ که به قیمتی که در شرط آورده می شود اشاره دارد. در واقع شما به صرافی دستور می دهید که اگر قیمت از قیمت Stop که مشخص کردید عبور کرد، سفارش شما در قیمت limit ثبت شود.

Limit که در آن شما قیمتی را مشخص می کنید که به صرافی دستور دهد معامله در آن قیمت انجام شود.

Amount که مقدار یا تعداد رمزارز، سهام یا هر چیز دیگر را باید به وسیله آن تعیین کنید.

• OCO Order

این نوع سفارش را می توان ترکیبی از سفارش نوع اول و سوم دانست. Oco مخفف عبارت One Cancel the Other هست که یعنی یک سفارش، سفارش دیگر را کنسل می کند. این نوع سفارش گذاری را وقتی استفاده می کنیم که با تحلیل هایی که انجام دادیم امکان هر دو مسیر برای روند ممکن است، درواقع ما نمی دانیم قیمت، روند کاهشی خواهد داشت یا افزایشی. در این صورت از اردرهای نوع چهارم استفاده می کنیم.

به عنوان مثال فرض کنید در حال حاضر قیمت اتریوم روی 1,200 دلار است، و شما نمی دانید قیمت اتریوم به رشد خود ادامه می دهد یا نزول می کند. با کمک نوع چهارم اردر گذاری در بازارهای نقدی می توانید دو قیمت را مشخص کنید که در صورتی که اتریوم به هر کدام رسید، دومین قیمت عملا بی تاثیر شود. مثلا شما می خواهید اگر اتریوم رشد کرد و قیمت از1,500 عبور کرد معامله شما انجام شود و در صورتی که قیمت نزولی بود خرید اتریوم در قیمت 1000 دلار انجام شود. فاکتورهایی که در این نوع معامله باید وارد کنیم عبارتند از:

Price: در مثالی که ما زدیم همان 1000 دلار است، ما به صرافی دستور دادیم در صورتی که قیمت به 1000 دلار رسید یک واحد اتریوم برای ما خریداری کند.

stop: در مثالی که ما زدیم 1,500 دلار است. در این صورت ما به صرافی دستور می دهیم در صورتی که قیمت از 1,500 دلار عبور کرد، شرط 1000 دلار کنسل شود و معامله در فیمتی بالای 1,500 دلار انجام شود. مثلا در قیمت 1,550

Limit: قیمت 1,550 در این مثال درواقع همان لیمیت است که معامله خرید در صورت رشد قیمت در این قیمت فعال می شود.

Amount: مقدار یا تعداد ارز، سهام یا کالایی که خریداری می شود.

معاملات فیوچرز

در معاملات نقدی ما کالا، سهام یا ارزی را می خریم، و کالا یا ارز همان لحظه به ما تحویل داده می شود ولی در معاملات آتی که بر اساس یک قرارداد منعقد شده بین دونفر است، ما کالا، سهام و یا ارز را می خریم، مبلغی را به عنوان وجه تضمین قرار می دهیم، ولی کالا و پول در تاریخ منعقد شده در قرارداد مبادله می شوند.

همچنین در معاملات آتی ما علاوه بر بالا رفتن قیمت می توانیم از پایین آمدن قیمت نیز سود کنیم. به این بازارها بازارهای دوطرفه نیز گفته می شود.

بازاری که فعالیت در آن به تخصص کافی نیاز دارد و توصیه می شود جز افرادی که تجربه و آگاهی کامل در این زمینه ندارند از آن استفاده نکنند. درواقع در معاملات آتی برای باز کردن پوزیشن شرت یا موقعیت فروش، صرافی به شما مثلا یک واحد بیت کوین قرض می دهد، شما بیت کوین را در قیمت 60 هزار دلار می فروشید و وقتی قیمت به 50 هزار دلار رسید یک بیت کوین خریده به صرافی تحویل می دهیم و 10 هزار دلار سود نصیب شما شده است.

توجه کنید که مطلبی که توضیح دادیم روند کار بود و شما به جز پوزیشنی که در اول کار باز می کنید نیازی به باز کردن پوزیشن دیگر ندارید.

در معاملات آتی بر خلاف معاملات نقدی که هیچ وقت دارایی شما صفر نمی شد، ممکن است دارایی شما به طور کامل از بین برود.

اصطلاحات معاملات فیوچرز

• Long Position یا لانگ پوزیشن را وقتی در معاملات آتی سفارش خرید می گذاریم استفاده می کنیم. به عبارتی موقعیت خرید باز میکنیم.
• :Short Position یا شرت پوزیشن، وقتی در معاملات آتی سفارش فروش ست میکنیم یا به عبارتی موقعیت فروش باز میکنیم مورد استفاده قرار میگیرد.
• Laverage: لوریج یا اهرم به ضریب سرمایه ای گفته می شود که صرافی (در زمینه ارزهای دیجیتال) در اختیار ما می گذارد تا بتوانیم سودهای بیشتری داشته باشیم، البته اگر ضرر کنیم هم ضرر بیشتری خواهیم داشت.
• لیکوئید: در واقع حساب شما وقتی لیکوئید می شود که میزان ضرر شما از دارایی شما بیشتر شود، که در این صورت صرافی حساب شما را می بندد و گفته می شود که حساب شما لیکوئید شده است.

یکی از امکاناتی که در معاملات آتی وجود دارد و افراد زیادی را به سمت خود کشیده است، استفاده از اهرم یا لوریج در معاملات است. اهرم یا لوریج (مثلا در بازار کریپتوکارنسی) سرمایه ای است که صرافی به شما قرض می دهد و شما با استفاده از آن می توانید معاملاتی تا چند برابر سرمایه خود را داشته باشید. با یک مثال مفهوم اهرم را برای شما روشن می کنم.

فرض کنید شما 10 هزار دلار دارید ولی می خواهید بیت کوین به قیمت 50  هزار دلار را بخرید یا بفروشید. با کمک اهرم این امکان برای شما فراهم است تا چنین معاملاتی داشته باشید.

اگر بخواهید از اهرم 25 استفاده کنید دارایی (بالقوه) شما به جای 10 هزار دلار، 250 هزار دلار خواهد بود و شما می توانید معامله تا مبلغ 250 هزار دلار را انجام دهید. اما فراموش نکنید در معاملات آتی که از اهرم یا لوریج استفاده شود علاوه بر سود، ضرر شما نیز ضریبی از عدد اهرمی است که انتخاب کرده اید.

مثلا اگر در حالت عادی معامله شما به اندازه 5 دلار ضرر داشته باشد با استفاده از اهرم 25، شما متحمل 125 دلار ضرر خواهید شد.

اگر میزان ضرر شما به میزان دارایی شما نزدیک شود، صرافی با احتساب کارمزد معامله که از حساب شما کسر کرده، حساب شما را لیکوئید می کند یا به عبارتی دارایی شما به صفر می رسد.

حالا که با خطرات استفاده از لوریج آشنا شدید این موضوع را هم یاآوری می کنیم که اگر تحلیل های شما درست باشد و معامله شما وارد سود شود، اگر با استفاده از معاملات بدون استفاده از اهرم فقط 5 دلار سود می کردید، حالا با استفاده از اهرم 25 (به عنوان مثال) سود شما به جای 5 دلار 125 دلار خواهد بود.

پس فراموش نکنید استفاده از اهرم همانطور که می تواند شیرین باشد، امکان دارد کل سرمایه شما را نیز نابود کند.

مثال هایی از بازارهای نقدی و آتی

نقدی:

بخش عمده بازار بورس ایران

صرافی های داخلی در زمینه ارز دیجیتال

آتی:

بازار کالای شیکاگو

صرافی بیت مکس

• اکثر صرافی های معتبر نظیر صرافی بایننس از هر دو نوع معاملات نقدی و آتی پشتیبانی می کنند.

کلام آخر

حضور در بازارهای مالی به دانش خاص خود نیاز دارد و اگر شخصی بدون اطلاع از ویژگی های بازارها اقدام به ترید کند، قطعا با شکست مواجه خواهد شد. ما سعی کردیم در این مطلب با اشاره به تفاوت های معاملات نقدی و آتی، بخشی از اطلاعات مورد نیاز در این مسیر را  به شما ارائه دهیم.

بهتر است اگر قصد ورود به بازارهای مالی را دارید، حتی اگر اطلاعات شما در این زمینه کامل است، فعالیت خود را با معاملات نقدی شروع کنید.