آشنایی با صندوق پوشش ریسک یا Hedge Fund

یکی از موضوعات مهم در هر سرمایه گذاری خرد و کلانی صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) آن می باشد. در این مقاله شما با این مفهوم آشنا خواهید شد.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

به بیانی ساده، صندوق های پوشش ریسک، دسته ای از شرکت های خصوصی هستند که سرمایه گذاران، پول خود را در آن قرار می دهند تا در فرصت های مختلف سرمایه گذاری کنند. این گونه شرکت ها دارای استراتژی های متفاوتی برای کسب سود هستند.

صندوق پوشش ریسک، گونه ای خاص از سرمایه گذاری نیست بلکه ساختاری در سرمایه گذاری مشترک است که به وسیله ی شرکت «مدیریت مالی» یا «مشاور سرمایه گذاری» تشکیل شده است و امکان حضور را به سرمایه گذاران خود می دهد تا بتوانند در طیف وسیع تری سرمایه گذاری خود را انجام دهند.

اداره ی این صندوق ها توسط افراد باتجربه و حرفه ای انجام می شود. درحقیقت، نحوه ی عملکرد این شرکت ها به این صورت است که فرصت های مناسبی برای سرمایه گذاری پیدا می کنند که ریسک بالایی داشته باشد و درصورتی که سود داشته باشد، سودرسانی آن بسیار زیاد باشد.

این فرصت های سرمایه گذاری به بررسی و تحقیقات زیادی نیاز دارد و ممکن است تا مقدار زیادی به اطلاعاتی وابسته باشند که به آسانی در اختیار همه قرار نمی گیرد. به همین دلیل است که بیان کردیم افراد حرفه ای در سرمایه گذاری، چنین شرکت هایی را اداره می کنند.

معمولاً صندوق های پوشش ریسک، صندوق های پوششی در بین افراد معروف است. شرکت های خصوصی به دوصورت «مشارکت محدود» و «مسئولیت محدود» وجود دارد. برای مشارکت در آن ها، تعداد اندکی سرمایه گذار و نهاد های معتبر نیاز است تا حداقل سرمایه ی اولیه را دارا باشند. این سرمایه عموماً سازمان هایی مانند صندوق بازنشستگی، شرکت های بیمه و اشخاص متمول هستند.

انتخاب واژه ی صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) برای نام این شرکت دارای یک علت تاریخی است و از فرصت های خرید و فروش استقراضی گرفته می شود؛ به این دلیل که اولین صندوق، به منظور پوشش ریسک معاملات اهرمی و مارجین در بازارهای نزولی مورداستفاده قرار می گیرد.

در طی زمان، انواع مفهوم پوشش ریسک گسترش پیدا کرد و بدین ترتیب در گونه های مختلف سرمایه گذاری به کار برده شد. هم اکنون، صندوق های پوششی با بهره مندی از ابزارهای مالی و تکنیک های مدیریتی ریسک، در طیف گسترده ای از بازارها و استراتژی ها حضور دارند. هدف بیش تر استراتژی های سرمایه گذاری، رسیدن به بازدهی بالا در شرایط بد بازار است.

مدیران پوشش سرمایه، اغلب پول خود را در سرمایه ای که وظیفه ی کنترلش را بر عهده دارند، سرمایه گذاری می کنند و این کار باعث می شود مدیران و دیگر سرمایه گذاران در یک راه یکسان قرار بگیرند.

ویژگی های مهم صندوق های پوشش ریسک (Hedge Fund) 

صندوق های پوشش ریسک به دلیل گزینه های زیر با صندوق های سنتی متفاوت هستند و این ویژگی ها به صورت زیر است:

• فقط برای سرمایه گذاران واجد شرایط در دسترس قرار می گیرد؛

صندوق های پوشش ریسک فقط اجازه دارند از سرمایه گذاران و اشخاصی که واجد شرایط هستند، به شرط داشتن استانداردهای زیر پول بگیرند. به طور مثال، در آمریکا، داشتن یکی از شرایط نام برده برای سرمایه گذاری ضروری است.

• دارابودن درآمد 200.000 دلاری در طی یک سال و ضمانت دادن برای حفظ همین درآمد در آینده. برای اشخاص متأهل این مقدار برابر 300.000 دلار است.
• ارزش دارایی خالص یک فرد به غیر از ارزش خانه ی محل سکونتش باید بیش از یک میلیون دلار باشد.
• مدیر اجرایی، متصدی، شریک و دیگر افراد واجد شرایط که خود به صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) وابستگی داشته باشد.

بدین ترتیب کمیسیون بورس و اوراق بهادر آمریکا سرمایه گذارانی را مناسب تشخیص می دهد که قدرت کنترل و مدیریت ریسک های احتمالی سرمایه گذاری گسترده تر را دارند. سرمایه گذاران نهادی، حدود 65درصد از سرمایه ی صندوق پوشش را تشکیل می دهند.

• گزینه های بیش تری نسبت به دیگر صندوق ها عرضه می کند؛

اصولاً، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به راحتی می تواند در هر چیزی مانند زمین، املاک، مستغلات، سهام، فروش استقراضی و قراردادها و ارزها سرمایه گذاری کند. درمقابل، صندوق های مشترک که  Mutual Funds نام دارند، فقط به فعالیت در حوزه ی سهام و اوراق قرضی می پردازند.

ابزارهای مالی این امکان را برای مدیران فراهم می کنند که حتی وقتی بازار سهام در رکود است، آن ها بتوانند سودآوری داشته باشند؛ این افراد اغلب از اهرم ها استفاده می کنند. صندوق های پوشش ریسک اغلب از معاملات مارجین و وجوه استقراضی برای افزایش سود بهره می برند.

• ساختار کارمزدی 2درصدی؛

اغلب صندوق های پوشش ریسک، ضریب هزینه و کارمزد نحوه ی عملکرد را به طور هم زمان دریافت می کنند. این ساختار کارمزد به عنوان «دو و بیست» بیان می شود؛ یعنی 2درصد کارمزد مدیریت دارایی و 20درصد سودی که به دست می آید.

لازم به ذکر است که این شرکت ها به دلیل دریافت این 2درصد، مورد نقد واقع می شوند؛ زیرا بدون توجه به کسب سود و ضرر این مبلغ را دریافت می کنند. فرض کنید، صندوقی که حدود 1 میلیارد جذب سرمایه دارد، بدون انجام کاری، سالانه بیست میلیون دلار به دست آورد.

• نظارت زیادی بر روی آن ها وجود ندارد؛

نهادهای ناظرِ بازار سرمایه در سایر کشورها بر روی فعالیت های صندوق سرمایه نظارت زیادی دارند. این در حالی است که صندوق های پوشش ریسک هیچ کدام از قوانین و مقررات نظارت بر نهادهای سرمایه گذاری در بازار را شامل نمی شود و درب هایشان به طور کامل بر روی هر نوع بازرسی به وسیله ی دولت و یا هر سازمان دیگری بسته است؛ از همین رو، در خفای کامل به فعالیت های خود اشتغال دارند. با این وجود، این اتفاق به معنی اجازه دادن نهادهای نظارتی به کلاهبرداری نیست. معمولاً صندوق های پوشش ریسک در جذب اعتبار توانایی بالایی دارند و ضریب آن ها در جذب اعتبار از مؤسسات مالی و بانک ها بالا است.

این شرکت ها در عمل چندبرابر از سرمایه ی خود را به بازار وارد می کنند.

راهبردهای سرمایه گذاری در صندوق های پوشش ریسک

بیش ترین تفاوت صندوق های پوشش ریسک با صندوق های سنتی، عملکرد این صندوق ها در نحوه ی سرمایه گذاری می باشد.

ازجمله مهم ترین راهبردهای صندوق سرمایه گذاری صندوق های پوششی به صورت زیر است:

• فروش استقراضی: فروش استقراضی به معنی فروش سهامی است که در مالکیت صندوق نیست. در این روش، صندوق با حدس قیمت در آینده، سهامی را که مال فرد دیگری است، قرض می گیرد؛ سپس از طریق معامله ای در بازار، از نوسان قیمت ها استفاده می کند.
• استفاده از آربیتراژ: بهره بردن از اختلاف قیمت در بازارهای متنوع است.
• استفاده از ابزارهای مالی مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله.
• سرمایه گذاری در اوراق بهاداری که کم تر از حد معمول ارزش داشته باشند و یا مطلوبیت نداشته باشند.
• سعی برای استفاده از مزیت های شکاف بین قیمت کنونی بازار و قیمت واقعی سهام.
• سرمایه گذاری در بازارهای تازه شکل گرفته: سرمایه گذاری روی سهام یا وام با ارزهای مستعد تورم و بازارهای نوسانی.

معایب و خطرات صندوق های پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

به دلیل مواردی که در بالا ذکر شده است، یعنی سرمایه گذاری در کارهای مختلف و نبود مقررات محدودکننده، سرمایه گذاری در صندوق های پوشش ریسک با کسب سود زیادتری همراه است. لازم است بدانید که این  گسترده بودن همواره می تواند خطرات زیادی را نیز به همراه داشته باشد.

بعضی از معروف ترین نمونه های شکست اقتصادی، در رابطه با صندوق های پوشش ریسک است. با این وجود، این منعطف بودن صندوق های پوشش ریسک موجب شده است تا برخی از مدیران مالی سودهای بلندمدت زیادی را به دست آورند.

یادآوری این نکته لازم است که «پوشش ریسک» تلاشی برای کم کردن ریسک است ولی امروزه هدف بیش تر صندوق های پوششی، به حداکثر رساندن صندوق های پوششی و سود به دست آمده از سرمایه گذاری است؛ بنابراین، فکر اینکه کاربرد این شرکت ها فقط پوشش ریسک است، درست نیست.

درحقیقت، مدیران صندوق های پوششی، سرمایه گذاری های پرخطری را انجام می دهند که نسبت به دیگر سرمایه گذاری ها ریسک بالاتری دارد. به طور دقیق، همین ریسک است که سرمایه گذاران زیادی را با فکر «ریسک بیش تر باعث سود بیش تر می شود» به سمت این شرکت ها جذب می کند.

بعضی از خطراتی که صندوق ریسک می تواند به همراه داشته باشد، عبارتند از:

۱- اثر اهرم: جدا از پولی که سرمایه گذاران در صندوق های پوشش ریسک سرمایه گذاری می کنند، این صندوق ها پول ها را از بانک ها و دیگر نهادهای مالی قرض می کنند. برای مثال، مطابق با مقررات آمریکا صندوق های پوشش ریسک می توانند در مقابل هر یک دلاری که به عنوان سرمایه جذب می کنند، حدود نُه دلار را از بانک ها و نهادهای دیگر مالی قرض نمایند.

با وجود این شرایط، یک زیان 10درصدی می تواند به قیمت ازدست دادن کل سرمایه در صندوق منجر شود. به کاربردن اهرم و پول استقراضی می تواند خسارت کوچک را به یک ضرر بزرگ تبدیل نماید.

۲- استقبال از دارایی ریسک پذیر: این صندوق ها به طور ذاتی در پی سرمایه گذاری پر ریسک تر و با بازده حداکثری هستند.

۳- غیرشفاف بودن: استراتژی معاملات، متنوع سازی سبد دارایی یا پورتفولیو و سایر تصمیم های صندوق به صورت واضح برای سرمایه گذاران بیان نمی شود.

۴- کمبود نظارت: ایجاد و انجام فعالیت های صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به داشتن نظارت بر روی امور مالی آن نیست؛ درنتیجه، اغلب آن ها دارای ریسک ساختاری پنهان هستند.

صندوق پوشش ریسک در ارز دیجیتال چیست؟ 

افزایش روند صعودی بیت کوین و سایر رمزارزها در سال های گذشته، درنظر سرمایه گذاران قانونی و موجّه جلوه کرده و آن ها را به سوی خود جذب کرده است. ولی همان طور که می دانید، سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال همواره با ریسک همراه است؛ زیرا تنها یک دهه از عرضه ی این مفهوم و واردشدن این نوع ارز به جهان می گذرد و مانند ارزهای فیات به وسیله ی دولت پشتیبانی نمی شود.

این بدان معنی نیست که سرمایه گذاری در ارز دیجیتال باعث خسارت می شود و هیچ سودی به شما نمی رساند. بسیاری از اشخاص با سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال و انتخاب استراتژی های صحیح خرید و فروش، سود خوبی به دست می آورند. این چیزی است که سرمایه گذاران صندوق های پوشش ریسک را جذب می کند.

صندوق های بزرگ، عملکرد بیت کوین که نسبت به طلا و ارزهای فیات حجم سرمایه ی کمی دارد، دیده و علاوه بر آن از علاقه و تقاضای مردم به سرمایه گذاری آگاهی دارند.

این گونه از صندوق ها با دودیدگاه کاملاً متضاد، نگرانی و قدردانی، به جامعه ی ارز دیجیتال می نگرند؛ زیرا ارزهای دیجیتال هم می توانند رقیبی برای صندوق ها به حساب بیایند و هم موقعیتی مناسب برای به دست آوردن سود بالا برای این صندوق ها باشند.

صندوق های پوششی در ارزهای دیجیتال مانند یک صندوق پوشش ریسک معمولی عمل می کنند که یک پورتفوی شامل ارز دیجیتال را کنترل می کنند. هم اکنون دو نوع صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال موجود است که به شرح ذیل است:

۱- صندوق هایی که به طور انحصاری ارز دیجیتال را کنترل می کنند.

۲- صندوق هایی که در سبد دارایی شان علاوه بر مال های دیگر، ارز دیجیتال را نیز شامل می شوند.

در هر دوحالت بالا، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال به دنبال یک فرصت مناسب برای زیادکردن سود است؛ بنابراین، آن ها در ICO یا ارزهای دییجیتال سرمایه گذاری می کنند و در وقت مناسب خرید و فروش را انجام می دهند.

همان طور که قبل تر نیز گفته شد، این فرصت های سرمایه گذاری به وسیله ی سرمایه گذاران متخصص و ماهر، کنترل، تعادل بخشی و تجزیه می شوند. درحقیقت، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) یک فرصت بُردبُرد را برای سرمایه گذار و متخصصان به وجود می آورد.

ایده ی میلیونرشدن در مدت زمانی کوتاه برای اولین بار در سال 2017 رخ داد و این وضعیت به دلیل انفجار قیمت ارزهای دیجیتال در این سال بود.

این رویداد رشد تعداد زیادی از صندوق های پوشش ریسک ارز دیجیتال را توجیه می کند. از معروف ترین شرکت های سرمایه گذاری و صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال، می توان به پانترا کپیتال، کوین کپیتال، بلک مون و بیت اسپرد اشاره کرد.

لازم به ذکر است که ارز دیجیتال، ارزی نوسانی و خطرپذیر است. با سرمایه گذاری در این صندوق پوششی، شما ریسک خود را دوبل می کنید؛ زیرا همانطور که قبل تر نیز بیان شد، ریسک صندوق های پوشش بالا است و از نظر برخی ها حتی به قمار شباهت دارد. هنگامی که قصد سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال را دارید، ابتدا باید تحقیقات لازم را در ارتباط با اعتبار صندوق و مدیرهای آن انجام دهید. این نکته را از یاد نبرید که آینده ی مالی شما به توانایی و علم این اشخاص در بازار مالی وابسته است.

سؤالات متداول

۱- منظور از اشخاص خاص در صندوق های پوشش ریسک چیست؟

منظور از افراد خاص، سرمایه گذارانی هستند که قصد سرمایه گذاری بالایی را در صندوق ها دارند.

۲- سرمایه ی لازم برای سبدگردانی به چه میزان است؟

سرمایه ی لازم حدود پنج میلیارد است. البته، این رقم در شرایط زمانی متفاوت تغییر می کند ولی به دلیل وجود هزینه های عملیاتی، پذیرش سرمایه های کم تر از این هزینه برای شرکت ها به صرفه نیست.

۳- صندوق های پوشش ریسک چه زمانی شروع به فعالیت کردند؟

زمان دقیق این فعالیت ها در دهه ی 1950 است. بازارهای مالی جهانی در آن سال برای هدف پوشش ریسک در بازارهای نزولی اقدام به سرمایه گذاری کردند.

۴- هزینه ی سرمایه گذاری در صندوق ها به چه میزان است؟

هزینه های هر صندوق به دوقسمت تقسیم بندی می شود. قسمتی از محل دارایی های آن پرداخت شده و قسمتی دیگر به وسیله ی شخص سرمایه گذار برای دیدن نامه ی موردنظر پرداخت می شود.

۵- چه مدت پس از ثبت درخواست ابطال می توان وجه موردنظر را دریافت نمود؟

این کار اغلب بین 2 تا 7 روز زمان نیاز دارد.

سخن پایانی

بر اساس همه ی توضیحات بیان شده، صندوق پوششی نوعی صندوق سرمایه گذاری است که سرمایه گذاران بزرگ و دارای شرایط، پول خود را در آن قرار می دهند که در گونه های دارایی و بازارهای مالی سرمایه گذاری می شود. تفاوت صندوق پوششی با صندوق سرمایه گذاری سنتی در برخی از جزئیات مانند شرایط سرمایه گذاری، راهبردها و همچنین ریسک های آن است.