یکی از موضوعات مهم در هر سرمایه گذاری خرد و کلانی صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) آن می‌باشد. در این مقاله شما با این مفهوم آشنا خواهید شد.
صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟
به بیانی ساده، صندوق های پوشش ریسک، دسته‌ای از شرکت‌های خصوصی هستند که سرمایه گذاران، پول خود را در آن قرار می‌دهند تا در فرصت‌های مختلف سرمایه گذاری کنند. این‌گونه شرکتها دارای استراتژی‌های متفاوتی برای کسب سود هستند.
صندوق پوشش ریسک، گونه‌ای خاص از سرمایهگذاری نیست بلکه ساختاری در سرمایه گذاری مشترک است که بهوسیلهی شرکت «مدیریت مالی» یا «مشاور سرمایه گذاری» تشکیل شده است و امکان حضور را به سرمایه گذاران خود می‌دهد تا بتوانند در طیف وسیع‌تری سرمایهگذاری خود را انجام دهند.
اداره‌ی این صندوقها توسط افراد باتجربه و حرفه‌ای انجام میشود. درحقیقت، نحوه‌ی عملکرد این شرکتها به این صورت است که فرصت‌های مناسبی برای سرمایهگذاری پیدا می‌کنند که ریسک بالایی داشته باشد و درصورتی‌که سود داشته باشد، سودرسانی آن بسیار زیاد باشد.
این فرصت‌های سرمایهگذاری به بررسی و تحقیقات زیادی نیاز دارد و ممکن است تا مقدار زیادی به اطلاعاتی وابسته باشند که به‌آسانی در اختیار همه قرار نمی‌گیرد. به همین دلیل است که بیان کردیم افراد حرفه‌ای در سرمایهگذاری، چنین شرکت‌هایی را اداره می‌کنند.
معمولاً صندوق‌های پوشش ریسک، صندوق‌های پوششی در بین افراد معروف است. شرکت‌های خصوصی به دوصورت «مشارکت محدود» و «مسئولیت محدود» وجود دارد. برای مشارکت در آن‌ها، تعداد اندکی سرمایهگذار و نهادهای معتبر نیاز است تا حداقل سرمایهی اولیه را دارا باشند. این سرمایه عموماً سازمان‌هایی مانند صندوق بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و اشخاص متمول هستند.
انتخاب واژه‌ی صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) برای نام این شرکت دارای یک علت تاریخی است و از فرصت‌های خرید و فروش استقراضی گرفته میشود؛ به این دلیل که اولین صندوق، به‌منظور پوشش ریسک معاملات اهرمی و مارجین در بازارهای نزولی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در طی زمان، انواع مفهوم پوشش ریسک گسترش پیدا کرد و بدین ترتیب در گونه‌های مختلف سرمایه گذاری به کار برده شد. هم اکنون، صندوق‌های پوششی با بهره‌مندی از ابزارهای مالی و تکنیک‌های مدیریتی ریسک، در طیف گسترده‌ای از بازارها و استراتژی‌ها حضور دارند. هدف بیشتر استراتژی‌های سرمایه گذاری، رسیدن به بازدهی بالا در شرایط بد بازار است.
مدیران پوشش سرمایه، اغلب پول خود را در سرمایه‌ای که وظیفه‌ی کنترلش را بر عهده دارند، سرمایه گذاری می‌کنند و این کار باعث میشود مدیران و دیگر سرمایه گذاران در یک راه یکسان قرار بگیرند.
ویژگی‌های مهم صندوق های پوشش ریسک (Hedge Fund)
صندوق‌های پوشش ریسک به دلیل گزینه‌های زیر با صندوق‌های سنتی متفاوت هستند و این ویژگی‌ها به‌صورت زیر است:
-
فقط برای سرمایه‌گذاران واجد شرایط در دسترس قرار می‌گیرد؛
صندوق‌های پوشش ریسک فقط اجازه دارند از سرمایه‌گذاران و اشخاصی که واجد شرایط هستند، به‌شرط داشتن استانداردهای زیر پول بگیرند. به‌طور مثال، در آمریکا، داشتن یکی از شرایط نام برده برای سرمایهگذاری ضروری است.
- دارابودن درآمد 200.000 دلاری در طی یک سال و ضمانت‌دادن برای حفظ همین درآمد در آینده. برای اشخاص متأهل این مقدار برابر 300.000 دلار است.
- ارزش دارایی خالص یک فرد به غیر از ارزش خانه‌ی محل سکونتش باید بیش از یک میلیون دلار باشد.
- مدیر اجرایی، متصدی، شریک و دیگر افراد واجد شرایط که خود به صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) وابستگی داشته باشد.
بدین ترتیب کمیسیون بورس و اوراق بهادر آمریکا سرمایهگذارانی را مناسب تشخیص می‌دهد که قدرت کنترل و مدیریت ریسک‌های احتمالی سرمایهگذاری گسترده‌تر را دارند. سرمایه‌گذاران نهادی، حدود 65درصد از سرمایهی صندوق پوشش را تشکیل می‌دهند.
-
گزینه‌های بیش‌تری نسبت به دیگر صندوقها عرضه میکند؛
اصولاً، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به‌راحتی می‌تواند در هر چیزی مانند زمین، املاک، مستغلات، سهام، فروش استقراضی و قراردادها و ارزها سرمایهگذاری کند. درمقابل، صندوق‌های مشترک که Mutual Funds نام دارند، فقط به فعالیت در حوزه‌ی سهام و اوراق قرضی می‌پردازند.
ابزارهای مالی این امکان را برای مدیران فراهم می‌کنند که حتی وقتی بازار سهام در رکود است، آن‌ها بتوانند سودآوری داشته باشند؛ این افراد اغلب از اهرم‌ها استفاده می‌کنند. صندوق‌های پوشش ریسک اغلب از معاملات مارجین و وجوه استقراضی برای افزایش سود بهره می‌برند.
-
ساختار کارمزدی 2درصدی؛
اغلب صندوق‌های پوشش ریسک، ضریب هزینه و کارمزد نحوه‌ی عملکرد را به‌طور هم‌زمان دریافت می‌کنند. این ساختار کارمزد به‌عنوان «دو و بیست» بیان میشود؛ یعنی 2درصد کارمزد مدیریت دارایی و 20درصد سودی که به دست می‌آید.
لازم به ذکر است که این شرکتها بهدلیل دریافت این 2درصد، مورد نقد واقع می‌شوند؛ زیرا بدون توجه به کسب سود و ضرر این مبلغ را دریافت می‌کنند. فرض کنید، صندوقی که حدود 1 میلیارد جذب سرمایه دارد، بدون انجام کاری، سالانه بیست میلیون دلار به دست آورد.
-
نظارت زیادی بر روی آن‌ها وجود ندارد؛
نهادهای ناظرِ بازار سرمایه در سایر کشورها بر روی فعالیت‌های صندوق سرمایه نظارت زیادی دارند. این در حالی است که صندوق‌های پوشش ریسک هیچ‌کدام از قوانین و مقررات نظارت بر نهادهای سرمایهگذاری در بازار را شامل نمی‌شود و درب‌هایشان به‌طور کامل بر روی هر نوع بازرسی بهوسیلهی دولت و یا هر سازمان دیگری بسته است؛ از همین رو، در خفای کامل به فعالیت‌های خود اشتغال دارند. با این وجود، این اتفاق به معنی اجازه‌دادن نهادهای نظارتی به کلاهبرداری نیست. معمولاً صندوق‌های پوشش ریسک در جذب اعتبار توانایی بالایی دارند و ضریب آن‌ها در جذب اعتبار از مؤسسات مالی و بانک‌ها بالا است.
این شرکتها در عمل چندبرابر از سرمایهی خود را به بازار وارد می‌کنند.
راهبردهای سرمایه گذاری در صندوق های پوشش ریسک
بیش‌ترین تفاوت صندوق‌های پوشش ریسک با صندوق‌های سنتی، عملکرد این صندوقها در نحوه‌ی سرمایهگذاری می‌باشد.
ازجمله مهم‌ترین راهبردهای صندوق سرمایهگذاری صندوق‌های پوششی به‌صورت زیر است:
- فروش استقراضی: فروش استقراضی به‌معنی فروش سهامی است که در مالکیت صندوق نیست. در این روش، صندوق با حدس قیمت در آینده، سهامی را که مال فرد دیگری است، قرض می‌گیرد؛ سپس از طریق معامله‌ای در بازار، از نوسان قیمت‌ها استفاده میکند.
- استفاده از آربیتراژ: بهره‌بردن از اختلاف قیمت در بازارهای متنوع است.
- استفاده از ابزارهای مالی مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله.
- سرمایهگذاری در اوراق بهاداری که کمتر از حد معمول ارزش داشته باشند و یا مطلوبیت نداشته باشند.
- سعی برای استفاده از مزیت‌های شکاف بین قیمت کنونی بازار و قیمت واقعی سهام.
- سرمایهگذاری در بازارهای تازه شکل‌گرفته: سرمایهگذاری روی سهام یا وام با ارزهای مستعد تورم و بازارهای نوسانی.
معایب و خطرات صندوق های پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟
بهدلیل مواردی که در بالا ذکر شده است، یعنی سرمایهگذاری در کارهای مختلف و نبود مقررات محدودکننده، سرمایهگذاری در صندوق‌های پوشش ریسک با کسب سود زیادتری همراه است. لازم است بدانید که این گسترده بودن همواره می‌تواند خطرات زیادی را نیز به همراه داشته باشد.
بعضی از معروف‌ترین نمونه‌های شکست اقتصادی، در رابطه با صندوق‌های پوشش ریسک است. با این وجود، این منعطف‌بودن صندوق‌های پوشش ریسک موجب شده است تا برخی از مدیران مالی سودهای بلندمدت زیادی را به دست آورند.
یادآوری این نکته لازم است که «پوشش ریسک» تلاشی برای کم‌کردن ریسک است ولی امروزه هدف بیشتر صندوق‌های پوششی، به حداکثر رساندن صندوق‌های پوششی و سود به دست آمده از سرمایهگذاری است؛ بنابراین، فکر اینکه کاربرد این شرکتها فقط پوشش ریسک است، درست نیست.
درحقیقت، مدیران صندوق‌های پوششی، سرمایه‌گذاری‌های پرخطری را انجام می‌دهند که نسبت به دیگر سرمایه‌گذاری‌ها ریسک بالاتری دارد. به‌طور دقیق، همین ریسک است که سرمایه‌گذاران زیادی را با فکر «ریسک بیشتر باعث سود بیشتر میشود» به سمت این شرکتها جذب میکند.
بعضی از خطراتی که صندوق ریسک می‌تواند به همراه داشته باشد، عبارتند از:
۱- اثر اهرم: جدا از پولی که سرمایه‌گذاران در صندوق‌های پوشش ریسک سرمایهگذاری می‌کنند، این صندوقها پول‌ها را از بانک‌ها و دیگر نهادهای مالی قرض می‌کنند. برای مثال، مطابق با مقررات آمریکا صندوق‌های پوشش ریسک می‌توانند در مقابل هر یک دلاری که به‌عنوان سرمایه جذب می‌کنند، حدود نُه دلار را از بانک‌ها و نهادهای دیگر مالی قرض نمایند.
با وجود این شرایط، یک زیان 10درصدی می‌تواند به قیمت ازدست‌دادن کل سرمایه در صندوق منجر شود. به‌کاربردن اهرم و پول استقراضی می‌تواند خسارت کوچک را به یک ضرر بزرگ تبدیل نماید.
۲- استقبال از دارایی ریسک‌پذیر: این صندوق ها به‌طور ذاتی در پی سرمایهگذاری پر ریسک‌تر و با بازده حداکثری هستند.
۳- غیرشفاف بودن: استراتژی معاملات، متنوع‌سازی سبد دارایی یا پورتفولیو و سایر تصمیم‌های صندوق به‌صورت واضح برای سرمایه‌گذاران بیان نمی‌شود.
۴- کمبود نظارت: ایجاد و انجام فعالیت‌های صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به داشتن نظارت بر روی امور مالی آن نیست؛ درنتیجه، اغلب آن‌ها دارای ریسک ساختاری پنهان هستند.
صندوق پوشش ریسک در ارز دیجیتال چیست؟
افزایش روند صعودی بیت‌کوین و سایر رمزارزها در سال‌های گذشته، درنظر سرمایه‌گذاران قانونی و موجّه جلوه کرده و آن‌ها را به‌سوی خود جذب کرده است. ولی همانطور که می‌دانید، سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال همواره با ریسک همراه است؛ زیرا تنها یک دهه از عرضه‌ی این مفهوم و واردشدن این نوع ارز به جهان می‌گذرد و مانند ارزهای فیات بهوسیلهی دولت پشتیبانی نمی‌شود.
این بدان معنی نیست که سرمایهگذاری در ارز دیجیتال باعث خسارت میشود و هیچ سودی به شما نمی‌رساند. بسیاری از اشخاص با سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال و انتخاب استراتژی‌های صحیح خرید و فروش، سود خوبی به دست می‌آورند. این چیزی است که سرمایه‌گذاران صندوق‌های پوشش ریسک را جذب میکند.
صندوق‌های بزرگ، عملکرد بیت‌کوین که نسبت به طلا و ارزهای فیات حجم سرمایهی کمی دارد، دیده و علاوه بر آن از علاقه و تقاضای مردم به سرمایهگذاری آگاهی دارند.
این‌گونه از صندوقها با دودیدگاه کاملاً متضاد، نگرانی و قدردانی، به جامعه‌ی ارز دیجیتال می‌نگرند؛ زیرا ارزهای دیجیتال هم می‌توانند رقیبی برای صندوقها به حساب بیایند و هم موقعیتی مناسب برای به‌دست‌آوردن سود بالا برای این صندوقها باشند.
صندوق‌های پوششی در ارزهای دیجیتال مانند یک صندوق پوشش ریسک معمولی عمل می‌کنند که یک پورتفوی شامل ارز دیجیتال را کنترل می‌کنند. هم اکنون دو نوع صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال موجود است که به شرح ذیل است:
۱- صندوق‌هایی که به‌طور انحصاری ارز دیجیتال را کنترل می‌کنند.
۲- صندوق‌هایی که در سبد دارایی‌شان علاوه بر مال‌های دیگر، ارز دیجیتال را نیز شامل می‌شوند.
در هر دوحالت بالا، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال به‌دنبال یک فرصت مناسب برای زیادکردن سود است؛ بنابراین، آن‌ها در ICO یا ارزهای دییجیتال سرمایهگذاری می‌کنند و در وقت مناسب خرید و فروش را انجام می‌دهند.
همانطور که قبل‌تر نیز گفته شد، این فرصت‌های سرمایهگذاری بهوسیلهی سرمایه‌گذاران متخصص و ماهر، کنترل، تعادل بخشی و تجزیه می‌شوند. درحقیقت، صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) یک فرصت بُردبُرد را برای سرمایهگذار و متخصصان به وجود می‌آورد.
ایده‌ی میلیونرشدن در مدت زمانی کوتاه برای اولین‌بار در سال 2017 رخ داد و این وضعیت بهدلیل انفجار قیمت ارزهای دیجیتال در این سال بود.
این رویداد رشد تعداد زیادی از صندوق‌های پوشش ریسک ارز دیجیتال را توجیه میکند. از معروف‌ترین شرکت‌های سرمایهگذاری و صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال، می‌توان به پانترا کپیتال، کوین کپیتال، بلک مون و بیت اسپرد اشاره کرد.
لازم به ذکر است که ارز دیجیتال، ارزی نوسانی و خطرپذیر است. با سرمایهگذاری در این صندوق پوششی، شما ریسک خود را دوبل می‌کنید؛ زیرا همانطور که قبل‌تر نیز بیان شد، ریسک صندوق‌های پوشش بالا است و از نظر برخی‌ها حتی به قمار شباهت دارد. هنگامی که قصد سرمایهگذاری در صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) ارز دیجیتال را دارید، ابتدا باید تحقیقات لازم را در ارتباط با اعتبار صندوق و مدیرهای آن انجام دهید. این نکته را از یاد نبرید که آینده‌ی مالی شما به توانایی و علم این اشخاص در بازار مالی وابسته است.
سؤالات متداول
۱- منظور از اشخاص خاص در صندوق های پوشش ریسک چیست؟
منظور از افراد خاص، سرمایهگذارانی هستند که قصد سرمایهگذاری بالایی را در صندوقها دارند.
۲- سرمایهی لازم برای سبدگردانی به چه میزان است؟
سرمایهی لازم حدود پنج میلیارد است. البته، این رقم در شرایط زمانی متفاوت تغییر میکند ولی بهدلیل وجود هزینههای عملیاتی، پذیرش سرمایههای کمتر از این هزینه برای شرکتها بهصرفه نیست.
۳- صندوق‌های پوشش ریسک چه زمانی شروع به فعالیت کردند؟
زمان دقیق این فعالیت‌ها در دهه‌ی 1950 است. بازارهای مالی جهانی در آن سال برای هدف پوشش ریسک در بازارهای نزولی اقدام به سرمایهگذاری کردند.
۴- هزینهی سرمایهگذاری در صندوقها به چه میزان است؟
هزینههای هر صندوق به دوقسمت تقسیمبندی میشود. قسمتی از محل داراییهای آن پرداخت شده و قسمتی دیگر بهوسیلهی شخص سرمایهگذار برای دیدن نامهی موردنظر پرداخت میشود.
۵- چه مدت پس از ثبت درخواست ابطال می‌توان وجه موردنظر را دریافت نمود؟
این کار اغلب بین 2 تا 7 روز زمان نیاز دارد.
سخن پایانی
بر اساس همه‌ی توضیحات بیان شده، صندوق پوششی نوعی صندوق سرمایهگذاری است که سرمایه‌گذاران بزرگ و دارای شرایط، پول خود را در آن قرار می‌دهند که در گونه‌های دارایی و بازارهای مالی سرمایهگذاری میشود. تفاوت صندوق پوششی با صندوق سرمایهگذاری سنتی در برخی از جزئیات مانند شرایط سرمایهگذاری، راهبردها و همچنین ریسک‌های آن است.
