اسپرد (spread) یکی از رایج‌ترین مفاهیم و اصطلاحات فارکس است. برای درک اسپرد در فارکس، پیش از هر چیز باید با ساختار معاملات بازار فارکس آشنا شوید. به‌طور کلی، تمام معاملات در فارکس از طریق واسطه‌هایی انجام می‌شوند که هزینۀ خدمات خود را دریافت می‌کنند. این هزینه که تفاوت معامله بین قیمت پیشنهادی و درخواستی است، «اسپرد» نامیده می‌شود.
در بازارهای فارکس و سایر بازارهای مالی، اسپرد تفاوت بین قیمت خرید و قیمت فروش یک دارایی است که می‌تواند متغیر یا ثابت باشد. درواقع، معامله‌گران قیمت مشخصی را برای خرید ارز پرداخت می‌کنند و اگر بخواهند فوراً آن را بفروشند، باید قیمت کم‌تری بابت آن دریافت کنند. به‌عنوان مثال، تصور کنید وقتی یک خودروی کاملاً جدید خریداری می‌کنید و قیمت بازاری آن را می‌پردازید. به محض اینکه آن را از کارخانه تحویل می‌گیرید، قیمت خودرو کاهش می‌یابد. اگر می‌خواهید بلافاصله آن را به خریداری بفروشید، باید پول کم‌تری برای آن بگیرید.
قیمت خرید در بروکرهای فارکس همیشه بالاتر از قیمت فروش یک دارایی است.؛ به این معنی که اگر یک موقعیت را باز کنید و بلافاصله آن را ببندید، اسپرد ضرر خواهید داشت. بنابراین، زمانی که معامله‌ای را باز می‌کنید، قبل از اینکه بتوانید به‌طور بالقوه سود کسب کنید، باید بازار معادل مقدار اسپرد به نفع شما حرکت کند. لازم به ذکر است که اسپرد در فارکس، یکی از منابع اصلی درآمد بروکرها به همراه کمیسیون و کارمزد سوآپ است.
در بازار FX، پیپ چهارمین رقم بعد از نقطۀ اعشار در نرخ ارز است و اسپرد فارکس از طریق پیپ اندازه‌گیری می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر GBP/USD درحال‌حاضر به قیمت 1.29300/1.29310 معامله می‌شود، تفاوت بین این ارقام 0.0001 خواهد بود. بنابراین، می‌توان گفت اسپرد یک پیپ است.
میزان اسپرد در فارکس در هر بروکر متفاوت است و همچنین به نوسانات و حجم معامله در یک ابزار بستگی دارد. EUR/USD پرمعامله‌ترین جفت ارز است و معمولاً از کم‌ترین اسپرد برخوردار است.
همان‌طورکه در بالا دیدیم، اسپرد فارکس برحسب پیپ اندازه‌گیری می‌شود اما چگونه می‌توانیم ارزش آن را به یک ارز رایج تبدیل کنیم؟ ارزش نقدی اسپرد به مقدار دارایی‌ای که در حال معامله هستید بستگی دارد؛ زیرا مقدار اندازۀ هر پیپ را تعیین می‌کند. برای محاسبۀ مقدار پیپ در فارکس برحسب ارز مظنۀ (دومین ارز فهرست‌شده در یک جفت) 0.0001 را در مقدار قرارداد ضرب کنید.
به‌عنوان مثال، معاملۀ 1 لات پوند/دلار آمریکا (100000 واحد پوند) ارزش پیپ 10 دلار (0001/0000 × 100 دلار در دومین ارز فهرست‌شده) را به همراه خواهد داشت. شاید راه ساده‌تر برای بررسی این موضوع این باشد که برای همۀ جفت ارزها (به‌جز آن‌هایی که از ین ژاپن استفاده می‌کنند) با اندازۀ قرارداد مالی 1 لات، ارزش پیپ 10 واحد برحسب ارز مظنه به دست آید. برای جفت ارزهای مظنه‌شده به ین ژاپن، یک پیپ دومین رقم بعد از نقطۀ اعشار است؛ به این معنی که در محاسبۀ فوق به‌جای 0.0001 از 0.01 استفاده می‌شود. بنابراین، اگر مثال خود را از بخش قبلی ادامه دهیم، مثالی که اسپرد برابر با 1 پیپ به دست آمد، می‌توان گفت که هزینۀ اسپرد برای اندازۀ معاملۀ 1 لات 10 دلار بوده است.
قیمت پیشنهادی برای خریدارن در بازار فارکس با ASK نشان داده می‌شود درحالی‌که قیمت پیشنهادی برای تریدرهایی که قصد فروش دارند را با عبارت Bid می‌توان شناسایی کرد. به عبارت دیگر، درصورتی‌که شما قصد خرید یک جفت‌ارز را داشته باشید، باید به قیمت پیشنهادی‌ای که فروشندگان ارائه می‌دهند (ستون Ask) توجه کنید درحالی‌که اگر قصد فروش یک جفت‌ارز را داشته باشید باید به قیمت پیشنهادی خریداران یعنی Bid توجه کنید.
اگر نرم‌افزار معامله‌گری متاتریدر که توسط بسیاری از کاربران بازار فارکس مورد استفاده قرار می‌گیرد را بررسی کنید، متوجه می‌شوید که در بخش Market Watch می‌توانید لیستی از جفت‌ارزها و به‌طور کلی دارایی‌ها را در کنار هم داشته باشید تا در زمان موردنیاز بدون اتلاف وقت به آن‌ها دسترسی داشته باشید. اطلاعاتی که در مورد دارایی‌های مختلف در این بخش قرار می‌گیرند می‌توانند توسط کاربر شخصی‌سازی شوند اما معمولاً قیمت پیشنهادی خریدار و فروشنده با عناوین Ask و Bid به‌طور پیش‌فرض در کنار نام دارایی‌ها به چشم می‌خورد.
کاری که هر تریدری می‌تواند در این بخش انجام دهد این است که ستون اسپرد را نیز به این بخش اضافه کند تا برای بررسی این آیتم مجبور به محاسبۀ اختلاف قیمت خریدار و فروشنده نباشد. برای این کار در بخش Market Watch کلیک‌راست کرده و سپس آیتم Spread را فعال کنید. با این کار ستون جدیدی در کنار ستون‌های Ask و Bid به چشم خواهد خود که Spread را محاسبه و به کاربر نشان می‌دهد.
نکتۀ دیگری که باید به آن اشاره کنیم، میزان اسپرد در انواع مختلف حساب حتی در یک بروکر است. به‌عنوان مثال، در تصویر بالا این مقدار را برای حساب ECN مشاهده می‌کنید درحالی‌که در تصویر زیر مقدار آن برای حساب استاندارد دیده می‌شود. با بررسی ستون‌های Spread متوجه خواهید شد که میزان این آیتم برای حساب‌های ECN کم‌تر از حساب‌های استاندارد است. درنتیجه، با توجه به نوع فعالیت شما در بازار فارکس بهتر است که علاوه بر انتخاب بروکر معتبر و با ویژگی‌های مناسب، به نوع حسابی که باز می‌کنید نیز توجه داشته باشید.
کار دیگری که برای بررسی مدام اسپرد می‌توان انجام داد، این است که به چارت دارایی موردنظر مراجعه کنید و سپس با کلیک‌راست‌کردن روی چارت، گزینۀ Properties را انتخاب کنید و یا دکمۀ میان‌بر F8 از صفحه‌کلیک را فشار دهید. با این کار پنجرۀ جدیدی برای شما باز می‌شود که می‌توانید تنظیماتی را روی آن اعمال کنید.
در پنجرۀ جدیدی که برای شما باز می‌شود موارد مختلفی به چشم می‌خورند که برخی از آن‌ها فعال و برخی غیرفعال هستند و می‌توانید طبق نظر خود موارد را فعال یا غیرفعال کنید. یکی از تنظیمات در این بخش با عنوان Show Ask Line به چشم می‌خورد که غیرفعال است. ابتدا باید تب Common را از بالای پنجره کلیک کنید. در این بخش هم با فعال‌کردن گزینۀ Show Ask Line که در تصویر هم مشخص شده است، خطی افقی را روی نمودار قیمتی مشاهده خواهید کرد که با تغییرات و نوسانات قیمت پیشنهادی خریدار تغییر می‌کند. پس از فعال‌کردن گزینۀ Show Ask Line روی گزینۀ OK در پایین پنجره کلیک کنید تا بتوانید خط Ask Line را روی نمودار قیمتی خود مشاهده کنید.
با دنبال‌کردن آنچه در بخش‌های پیش توضیح دادیم، مشاهده خواهید کرد که خطی افقی آبی‌رنگ به نمودار قیمتی اضافه می‌شود که با تغییرات قیمت پیشنهادی خریدار نوسان می‌کند. شاید این سؤال برای شما مطرح شود که پس قیمت پیشنهادی فروشنده چه می‌شود؟ جواب این است که قیمت پیشنهادی فروشنده به‌طور پیش‌فرض و به رنگ قرمز روی نمودار قیمتی وجود داشته است. با نگاهی به تصویر قبل متوجه خواهید شد که خطی افقی به رنگ قرمز روی نمودار قیمتی وجود دارد که درواقع همان Bid Line است.
اگر توجه کرده باشید، زمانی‌که معامله‌ای را در بازار باز می‌کنید از ابتدا و بدون اینکه روند قیمتی دارایی برخلاف جهت موردنظر شما در جریان باشد، شما وارد ضرر خواهید شد. مقدار این ضرر به میزان اسپرد مربوط است و هرچه این عدد کم‌تر باشد، مقدار ضرر اولیل شما هم کم‌تر خواهد بود. البته، باید این نکته را نیز یادآور شویم که با هدف درک مفهوم Spread ما نمودار قیمتی را در تایم‌فریم یک‌دقیقه‌ای تنظیم کردیم تا بتوانید اختلاف قیمت خریدار و فروشنده را مشاهده کنید؛ زیرا همان‌طورکه پیش از این نیز اشاره کردیم، در حساب‌های ECN اختلاف قیمت خریدار و فروشنده معمولاً به چند پیپت محدود می‌شود به همین دلیل مشاهدۀ آن در نمودارهای قیمتی در تایم‌فریم‌های بالاتر مثلاً چهارساعته سخت است و معمولاً به‌صورت یک خط دیده می‌شوند.
میزان اسپرد در فارکس و معاملات به عوامل زیر بستگی دارد:
اکثر بروکرها اسپرد ثابت دارند اما شایان ذکر است که برخی هنوز هم از چیزی که به‌عنوان اسپرد متغیر شناخته می‌شوند استفاده می‌کنند. اگر کارگزار شما به‌عنوان یک بازارساز نیز فعالیت می‌کند، در این صورت اسپرد ثابتی روی ارزها ارائه می‌کند. با این حال، کارگزاران غیربازارساز ممکن است از مدل اسپرد متغیر با شرایط بازار استفاده کنند. اسپرد متغیر می‌تواند ریسک‌پذیرتر باشد؛ زیرا ممکن است شرایط به سمت‌و‌سویی که شما امیدوارید تغییر نکند! چنین بروکرهایی ممکن است در مواقعی اسپردهای محدودتری داشته باشند اما این امکان نیز وجود دارد که اسپردها بیش‌تر شوند و باعث شود که شما برای یک جفت ارز بیش‌تر از هزینه با یک بروکر با اسپرد ثابت بپردازید.
ترید با اسپرد ثابت مزایای زیادی دارد. بزرگ‌ترین مزیت آن این است که به سرمایۀ اولیۀ زیادی برای ترید نیاز ندارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران فارکس فقط مقدار کمی پول برای اختصاص به بازارهای فارکس در نظر می‌گیرند. بنابراین، اگر شما هم سرمایۀ کمی برای معامله در فارکس دارید، بهتر است به‌دنبال بروکر با اسپرد ثابت باشید.
یکی دیگر از مزایای بزرگ استفاده از اسپرد ثابت در معاملات این واقعیت است که شما همیشه می‌دانید که در یک جفت معین باید با چه اسپردی پرداخت کنید. اساساً، زمانی که می‌دانید چقدر باید پرداخت کنید، می‌توانید استراتژی معاملاتی خود را بسیار راحت‌تر برنامه‌ریزی کنید.
یکی از رایج‌ترین (و آزاردهنده‌ترین) معایب برای کسانی که از بروکرهایی با اسپرد ثابت استفاده می‌کنند، این است که قیمت‌گذاری مجدد برای آن‌ها اتفاق بیفتد. قیمت‌گذاری مجدد زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط بازار بی‌ثبات می‌شود و بروکر نمی‌تواند قیمت اصلی‌ای که به معامله‌گر ارائه کرده است، ثابت نگه دارد. در چنین شرایطی، بروکر مجبور است یک قیمت جدید برای معامله پیشنهاد دهد.
اگر بروکر اسپرد متغیر داشته باشد، در شرایط نقدینگی بالا می‌تواند اسپرد بسیار کمی به کاربران خود پیشنهاد دهد.
شاید زمانی وارد معامله شوید که اسپرد آن 1.5 پیپ باشد اما ناگهان به اسپرد 5 پیپ تغییر کند و ممکن است در معامله گیر کرده باشید!
اسپرد در فارکس زمانی تغییر می‌کند که تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک جفت ارز تغییر کند. این اسپرد برعکس اسپرد ثابت، متغیر نامیده می‌شود. هنگام معامله در فارکس، همیشه با اسپرد متغیر سروکار دارید. اگر یک خبر مهم یا رویدادی وجود داشته باشد که باعث نوسانات بیش‌تر بازار شود، ممکن است اسپرد فارکس افزایش یابد. یکی از نکات منفی اسپرد متغیر این است که اگر اسپرد به‌طور چشمگیری افزایش یابد، موقعیت‌های شما ممکن است بسته شود یا در یک کال مارجین قرار بگیرید. بنابراین، به تقویم اقتصادی توجه داشته باشید تا از رویدادهای مالی آینده مطلع شوید.
آیا می‌توان بدون اسپرد فارکس معامله کرد؟ همان‌طورکه گفته شد، میزان اسپرد فارکس در بروکرهای مختلف متفاوت است. با این حال، باید مراقب تبلیغاتی باشید که وعده با اسپرد کم یا صفر را می‌دهند. برخی کلاهبرداری‌های فارکس قول چنین حساب‌هایی را می‌دهند تا شما را وادار به واریز پول کنند؛ پولی که ممکن است برای همیشه از دست بدهید!
کارمزدی که بروکر از شما در ازای انجام معاملات دریافت می‌کند، ،منبع درآمد بروکر است و این پول می‌تواند برای توسعه و بهبود آتی خدمات و بستر معاملاتی آن‌ها استفاده شود. بنابراین، همیشه ارزان‌ترین بروکر بهترین انتخاب نیست بلکه به‌دنبال بروکری باشید که بهترین قیمت را نسبت به کیفیت دارد.
برای مشاهدۀ اسپرد در متاتریدر 5 (MetaTrader 5)، ابتدا باید آن را دانلود کنید!
پس از دانلود، پلتفرم معاملاتی MetaTrader 5 خود را باز کنید و به بخش «Market Watch» در سمت چپ صفحه بروید. اگر چنین گزینه‌ای وجود دارد، Control+ M را روی صفحه‌کلید خود فشار دهید تا آن را مشاهده کنید. در پنجرۀ Market Watch کلیک راست کنید، به‌سمت «Columns» بروید و از اینجا «Spread» را انتخاب کنید. یک ستون جدید در سمت راست در پنجره ظاهر می‌شود که تفاوت ارزش بین قیمت پیشنهادی و درخواستی را برای هر ابزار معاملاتی نشان می‌دهد.
از طرف دیگر، اگر می‌خواهید یک نمایش بصری از اسپرد فعلی داشته باشید، نمودار قیمت را باز کنید، کلیک‌راست‌کرده و «Properties» را انتخاب کنید. تب «نمایش» را انتخاب کنید و سپس «نمایش قیمت پیشنهادی» و «نمایش قیمت درخواستی» را انتخاب کنید. پس از تأیید، دو خطی که نشان‌دهندۀ قیمت فعلی است، شکاف بین آن‌ها اسپرد در فارکس است. در زیر خط Ask Price قرمز و خط Bid Price سبز است.
هرکسی که می‌خواهد معامله‌گر فارکس شود، باید تصمیم بگیرد که کدام سبک معاملاتی برای او بهتر عمل می‌کند. آیا می‌خواهید تنها برای چند دقیقه یا چند ثانیه موقعیت‌های خود را حفظ کنید یا می‌خواهید در بازۀ زمانی طولانی‌تری موقعیت خود را حفظ کنید؟ هر معامله‌گر بسته‌به سبک و استراتژی معاملاتی که اتخاذ می‌کند، درجۀ متفاوتی از حساسیت به هزینۀ اسپرد خواهد داشت. برای معامله‌گران روزانه، مانند اسکالپرها، اسپرد عامل بسیار مهمی است که باید هنگام معامله در نظر گرفت. ازآنجایی‌که این نوع معامله‌گران مجبورند بارها در طول روز وارد بازار شوند، اگر اسپرد خیلی زیاد باشد می‌تواند به‌شدت بر سود بالقوۀ آن‌ها تأثیر بگذارد.
هرچه مدتی که معامله می‌کنید طولانی‌تر باشد، اسپرد تأثیر کم‌تری بر سود شما خواهد داشت. به‌عنوان مثال، برای یک معامله‌گر نوسانی که به‌دنبال انباشت سود بیش‌تر در طول روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها است، در مقایسه با اندازۀ حرکات بازاری که آن‌ها به آن امیدوار هستند، اسپرد تأثیر کمی بر آن‌ها خواهد داشت. معامله‌گرانی که به‌طور منظم وارد بازار می‌شوند و از آن خارج می‌شوند، می‌توانند شاهد افزایش هزینه‌های اسپرد باشند. اگر این روند به‌نظر سبک معاملاتی شماست، باید اطمینان حاصل کنید که سفارش‌های خود را در زمان‌هایی که اندازۀ اسپرد بهینه است، ثبت می‌کنید. هنگام معامله با اندیکاتورهای تکنیکال، معمولاً ایدۀ خوبی است که از اندیکاتورهای اضافی برای تأیید سیگنال‌های ارائه‌شده توسط اندیکاتور اصلی خود استفاده کنید. برای معامله‌گرانی که به‌طور مکرر وارد بازار می‌شوند، یک اندیکاتور اسپرد می‌تواند به‌عنوان «فیلتر نهایی» قبل از ورود به بازار استفاده شود تا اطمینان حاصل شود که در زمان بدی از نظر اسپرد وارد نمی‌شوید.
شما دو راه برای به‌حداقل‌رساندن هزینۀ این اسپرد دارید:
عنوان بروکر با اسپرد صفر ممکن است هر تریدری را به خود جذب کند اما حقیقت این است که هیچ بروکری خدمات خود را به‌صورت رایگان به کاربران خود ارائه نمی‌دهد. پیش از هرچیز باید بدانید که میزان صفر این مورد به این معنا است که قیمت خریدار و فروشنده یکسان باشد و ممکن است در دفعات محدود چنین حالتی پیش بیاید. اگر به ویژگی‌های نوع حساب معاملاتی که قرار است در یک بروکر باز کنید توجه داشته باشید، متوجه خواهید شد که در برخی از انواع حساب (همان‌طورکه پیش از این نیز به آن اشاره کردیم) اسپرد از صفر آغاز می‌شود؛ یعنی ممکن است گاهی مقدار آن برابر صفر باشد اما بهتر است منطقی باشید و هزینۀ معاملات خود را تنها محدود به این مورد ندانید. بهتر است زمانی‌که قصد انتخاب بروکر و نوع حساب معاملاتی را داشته باشید، مقدار کمیسیون و سواپ را نیز بررسی کنید.
عوامل مختلفی ازجمله نوع حساب می‌تواند مبلغ پرداختی شما را تحت‌تأثیر قرار دهد. بدیهی است درصورتی‌که شما بتوانید سرمایۀ اولیۀ بیش‌تری را به بروکر واریز کنید، امکان ساخت حساب‌هایی را با پرداخت مبلغ کم‌تر خواهید داشت. در چنین حالتی، بروکر سعی دارد از سود سپردۀ شما درآمد خود را تأمین کند و درعوض مبلغ کم‌تری را از شما دریافت کند.
پیش از این نیز به این موضوع اشاره کردیم که بروکرها در ازای خدماتی که به کاربران خود ارائه می‌دهند از آن‌ها کارمزدی را دریافت می‌کنند. Spread کمیسیون و سواپ از روش‌های مختلفی هستند که بروکرها از طریق آن‌ها کسب سود می‌کنند و درواقع درآمد آن‌ها از همین موارد تدمین می‌شود اما بروکرها خدمات خود را برای گروه‌های مختلفی از کاربران طراحی و ارائه می‌کنند تا هر کاربری بتواند نوع حساب مناسب برای خود را انتخاب کند. اگر حساب شما در بروکر لایت فارکس از نوع ECN باشد، اسپرد شما از تقریباً 0 پیپت شروع می‌شود و معمولاً تا زیر 10 پیپت هستند. این نوع حساب به‌خصوص برای اسکلپرها بسیار مناسب است اما میزان این آیتم برای کاربرانی که حساب کلاسیک دارند از 1.8 پیپ آغاز می‌شود که همیشه هم خوش‌شانس نخواهند بود که این میزان را به‌عنوان Spread بپردازند بلکه معمولاً پیپ‌‌های بالاتری پرداخت خواهند شد.
اما از طرف دیگر اگر میزان کمیسیون را برای حساب ECN بررسی کنید، متوجه خواهید شد که تریدرها در این نوع حساب پس از انجام یک لات معامله، مبلغ 5 دلار را به‌عنوان کمیسیون (Commission) پرداخت می‌کنند. از طرف دیگر با بررسی میزان کمیسیون در حساب کلاسیک می‌بینید که بروکر هیچ کمیسیونی را از کاربران برای معاملات دریافت نمی‌کند. درحقیقت، تمام کارمزد بروکر در حساب‌های کلاسیک به یک باره و با نام اسپرد از تریدر گرفته خواهد شد درحالی‌که تریدرهایی که حساب‌هایی از نوع ECN باز می‌کنند، مقدار کم‌تری را پرداخت می‌کنند اما در ازای هر لات معامله نیز 5 دلار بابت کمیسیون می‌پردازند.
اسکلپرها معمولاً حساب ECN را برای خود انتخاب می‌کنند؛ زیرا یک اسکلپر با کسب چند پیپ سود قرار است از معامله خارج شود اما اگر حساب کلاسیک را برای خود انتخاب کند، از ابتدای امر بیش از مقدار سودی که قصد داشت کسب کند در ضرر خواهد بود و تازه پس از آنکه ضرر جبران شد، باید منتظر چند پیپ سود باشد که اصلاً منطقی نیست.
خلاصه مطلب
اسپرد در فارکس یکی از روش‌های کسب درآمد بروکر از انجام معاملات است که براساس عوامل متعددی ازجمله میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. اسپرد دارای دو نوع ثابت و متغیر است که مزایا و معایب هریک در این مطلب به‌طور مفصل بیان شده است. بسته‌به اینکه یک دارایی چقدر گران است، نوسان و نقدینگی دارد، اسپرد همراه با قیمت دارایی و حجم معاملات نوسان می‌کند.
اسپرد پیشنهاد و تقاضا تفاوت بین قیمت پیشنهادی (خرید) و قیمت درخواستی (فروش) یک ابزار مالی است. قیمت‌های خریدوفروش، زنده در پلتفرم معاملاتی نمایش داده می‌شوند و بسته‌به عوامل مختلفی ازجمله احساسات بازار و نقدینگی در بازار تغییر می‌کنند.
برای محاسبۀ اسپرد یک ابزار مالی، قیمت پیشنهادی (خرید) را از قیمت خرید (فروش) کم کنید.
