یکی از اتفاقاتی که تریدرها به‌شدت از آن واهمه داشته و درنتیجه برای اجتناب از آن دست به هر کاری می‌زنند، کال مارجین شدن (margin call) یا فراخوانی اعتبار است. از همین رو، درک مفهوم کال مارجین در بازار فارکس یک رکن اساسی برای انجام موفق معاملات به شمار می‌رود. در این مقاله قصد داریم نگاهی جامع به پدیدۀ کال مارجین انداخته و به شما نشان دهیم که چگونه می‌توانید از این رویداد ناخواسته در حوزۀ معاملات فارکس اجتناب کنید. پس اگر به دنبال پاسخ سوال “چگونه در فارکس کال مارجین نشویم؟” هستید، برای آشنایی با روش های کال مارجین نشدن در فارکس همراه ما باشید.
مارجین و لوریج چیست؟
برای اینکه درک بهتری از کال مارجین در فارکس پیدا کنید، ابتدا لازم است با مفاهیم درهم‌تنیده‌ای چون مارجین و لوریج آشنایی پیدا کنید. مارجین و لوریج درحقیقت دو روی یک سکه هستند. مارجین به حداقل میزان پول موردنیاز برای تحقق یک معاملۀ لوریج‌شده اطلاق می‌شود. از سوی دیگر، لوریج ابزاری است که به تریدرها این امکان را می‌دهد تا بدون دراختیارداشتن هزینۀ کامل معامله، اکسپوژر خود را به بازار افزایش دهند.
با این حال، نباید فراموش کرد که انجام معاملات با لوریج، ریسک قابل‌توجهی را به تریدرها تحمیل نموده و همانطورکه به‌طور بالقوه می‌تواند سود کلانی را برای افراد رقم بزند، در عین حال پتانسیل ضرر بالایی را نیز در بر خواهد داشت. بنابراین، لازم است هر فردی که قصد سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در بازار فارکس را دارد، با این خطرات آشنایی داشته و راه‌‌حل‌های مدیریت ریسک را بیاموزد.
علت کال مارجین شدن در معاملات فارکس چیست؟
کال مارجین‌شدن یا فراخوانی اعتبار هنگامی به وقوع می‌پیوندد که یک تریدر تمامی مارجین‌های قابل استفاده یا آزاد خود را از دست بدهد؛ به عبارت دیگر، حساب کاربری وی احتیاج به شارژشدن خواهد داشت. معمولاً این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که خسارات ناشی از انجام معاملات موجب پایین‌کشاندن مارجین قابل‌استفاده گردیده و مارجین از حد مورد پذیرشی که توسط بروکر تعیین شده است، پایین‌تر می‌رود.
احتمال کال مارجین‌شدن زمانی بیش‌تر است که تریدرها سهم قابل‌توجهی از اکوئیتی را به یک مارجین استفاده‌شده اختصاص داده و به این ترتیب جای مانور کم‌تری برای جبران خسارات می‌گذارند. از نقطه نظر بروکرها، این مکانیسمی اجتناب‌ناپذیر برای مدیریت و کاهش مؤثر ریسک در نظر گرفته می‌شود.
در ادامه، برخی علل شایع کال مارجین‌شدن بدون ترتیب اولویت آورده شده است:
۱. دیر رهاکردن یک معاملۀ پرضرر که مارجین قابل‌استفاده را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
۲. لوریج بیش از حد حساب کاربری در تلفیق با علت شمارۀ یک.
۳. تأمین مالی ناکافی حساب کاربری که تریدر را ناچار به انجام معاملات پی‌در‌پی با مارجین قابل‌استفاده اندک می‌سازد.
۴. عدم به‌کارگیری حد ضرر یا Stop در انجام معاملات؛ به‌خصوص زمانی‌که قیمت به‌شدت در حال نوسان و حرکت در جهت مخالف است.
پیامدهای کال مارجین در فارکس چیست؟
هنگامی‌که یک کال مارجین به وقوع می‌پیوندد، تریدر ناچار به نقدکردن دارایی (لیکوییدشدن) یا بستن معاملات خود می‌گردد. به این موضوع از دو جنبه می‌توان نگاه کرد: نخست آنکه تریدر دیگر پولی در حساب خود ندارد که برای نگه‌داشتن پوزیشن‌های بازنده پرداخت کند و از سوی دیگر، این خسارات موجب می‌گردد که پای بروکر نیز به این معامله باز شود که اتفاق ناخوشایندی برای بروکر است. شایان ذکر است که گاهی اوقات در برخی سناریوهای خاص، معامله با لوریج ممکن است موجب گردد که تریدر بیش‌تر از مقدار پول سپردۀ خود به بروکر بدهکار گردد.
در زیر مثالی از حساب یک تریدر را مشاهده می‌کنید که به احتمال زیاد به‌زودی دچار کال مارجین می‌شود:
سپرده: ۱۰۰۰۰ دلار
تعداد لات‌های (lot) استاندارد معاملات (در واحد ۱۰۰کا): ۴
درصد مارجین: ۲درصد
مارجین استفاده شده: ۹۰۰۰ دلار
مارجین آزاد: ۱۰۰۰ دلار
برای سادگی بیش‌تر، فرض کنید که این تنها پوزیشن خالی بوده و تمامی مارجین استفاده‌شده به آن تعلق می‌گیرد. بدین ترتیب، به‌وضوح می‌توانید مشاهده کنید که مارجین لازم برای بازنگه‌داشتن پوزیشن بخش قابل‌توجهی از اکوئیتی حساب را مصرف نموده و تنها مارجین آزادی معادل ۱۰۰۰ دلار باقی خواهد ماند.
ممکن است تریدرها به اشتباه فرض کنند که چنین حسابی در وضعیت خوبی قرار دارد. با این حال، استفاده از لوریج به این معناست که این حساب قابلیت کم‌تری برای تحمل نوسانات قیمت دارد. در مثال فوق، اگر بازار بیش‌تر از ۲۵ واحد نوسان پیدا کند (تازه آن هم بدون درنظرگرفتن اسپرد Spread)، تریدر کال مارجین‌شده و پوزیشن وی نقد می‌گردد (۴۰ دلار به ازای هر واحد نوسان که معادل ۱۰۰۰ دلار خواهد بود).
چگونه از کال مارجین شدن در فارکس جلوگیری کنیم؟
اغلب اوقات به‌درستی به لوریج نام شمشیر دولبه اطلاق می‌گردد. منظور از این حرف، آن است که هرچه لوریجی که تریدر به کار می‌گیرد بزرگ‌تر باشد (در مقایسه با مبلغ سپرده)، مارجین قابل‌استفاده برای جبران خسارات وارد آمده به تریدر کم‌تر خواهد بود. به عبارت دیگر، زمانی این شمشیر علیه تریدر خواهد شد که یک معامله با لوریج بالا به ضرر تریدر تمام شود. در این صورت، خسارات وارد آمده به‌سرعت حساب تریدر را خالی خواهد کرد.
هنگامی‌که درصد مارجین قابل‌استفاده به صفر درصد برسد، تریدر یک کال مارجین یا فراخوانی اعتبار دریافت خواهد کرد. به این ترتیب، از مطالب فوق اهمیت استفاده از حد ضرر یا استاپ‌ها را در به‌حداقل‌رساندن خسارات بالقوه در کم‌ترین زمان ممکن درمی‌یابیم.
در ادامه، به معرفی پنج راه‌حل کارآمد برای حل مشکل کال مارجین در فارکس می‌پردازیم:
از لوریج پایین‌تر استفاده کنید
اگرچه انجام معاملات با مارجین ممکن است سود قابل‌توجهی را نصیبتان کند، در عین حال با خطری به همان بزرگی رو به روست. تریدرهایی که بی‌مهابا حساب خود را لوریج می‌کنند، نسبت به افرادی که محتاطانه‌تر از لوریج‌ها استفاده می‌کنند، بیش‌تر درگیر کال مارجین در بازار فارکس خواهند شد. بنابراین، این نکتۀ مهمی است که در هنگام انجام معاملات خود بایستی به آن توجه داشته باشید و نگذارید طمع به‌دست‌آوردن پول بیش‌تر، شما را در نقطه‌ای قرار دهد که ناچار به پرداخت خسارت گردید.
محصول خود را بشناسید
یکی از علل رایجی که ممکن است موجب گردد به‌طور غیرمنتظره با کال مارجین‌شدن مواجه گردید، این است که پیش از معامله محصولتان را به‌خوبی نشناخته‌اید. به یاد داشته باشید که قیمت‌گذاری روی بسیاری از محصولات مالی، علی‌الخصوص مشتقات خیلی از اوقات ممکن است امری غیرقابل‌پیش‌بینی باشد؛ مخصوصاً در مواقعی که نوسانات و فرازوفرود بازار، اجتناب از ریسک و تغییر نرخ بهره روی آن اثر بگذارند.
حواستان به نقدینگی و ریسک‌های رویدادی (Event riskها) باشد
در مواقعی که نقدینگی کاهش می‌یابد و یا نوسانات بازار به حداکثر میزان خود می‌رسد، احتمال کال مارجین‌شدن نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. این بدان معناست که در بازه‌های تعطیلات و همچنین در حین وقوع رویدادهای اقتصادی مهم مانند سیاست‌گذاری‌های نرخ بهره و انتخابات‌ها، تریدرها با خطر بالاتر کال مارجین‌شدن روبه‌رو خواهند بود. در این مواقع، کمینۀ ملزومات مارجین ناگهان ممکن است بدون آگاهی قبلی افزایش یابد.
حد ضرر یا استاپ لاس‌ها
استاپ لاس‌ها ابزاری کاربردی برای مدیریت ضرر به حساب می‌آیند. با این حال، همواره نمی‌توان روی مصونیتی که این استاپ لاس‌ها در برابر شرایط ناپایدار بازار ایجاد می‌کنند حساب باز کرد؛ به‌ویژه در زمانی‌که به اصطلاح کفگیر نقدینگی به ته دیگ می‌رسد. در هنگام به‌کارگیری استاپ لاس‌ها باید دقت داشته باشید که همواره این استاپ لاس‌ها را با فاصلۀ امنی بالاتر از مرز وقوع کال مارجین قرار دهید.
نظارت دائم را فراموش نکنید
یک روش ساده برای اجتناب از کال مارجین‌شدن این است که حساب خود را به‌خوبی مدیریت کنید. این مدیریت ابعادی چون کنترل ریسک را نیز در بر گرفته و برای مثال می‌توانید برای این کار از VAR یا ارزش در معرض ریسک استفاده کنید. معمولاً اگر بتوانید بر شرایط پیش‌آمده سوار شوید و پیش از آنکه کنترل اوضاع از دستتان خارج شود و کار به بروکر برسد جلوی کال مارجین را بگیرید، بیش‌ترین نفع را خواهید برد.
جمع بندی
در این مقاله در خصوص کال مارجین در بازار فارکس و علل وقوع آن سخن گفتیم و به پنج راه‌حل کاربردی برای اجتناب از آن اشاره کردیم.
به یاد داشته باشید که همواره جفت‌های معاملاتی یا همان محصولات مالی مورد معاملۀ خود را بشناسید و با ملزومات مارجین آنها آشنایی پیدا کنید.
با نظارت مرتب روی حساب خود و به‌کارگیری حد ضرر، بهترین زمان خروج از معامله را دریابید و به این ترتیب میزان ضرر و زیان خود را به حداقل برسانید. شما همواره می‌توانید پس از مساعدشدن اوضاع مجدداً معاملات خود را از سر بگیرید.
نوسانات بازار را مدنظر قرار دهید و به یاد داشته باشید که اخبار و رویدادهای مختلف ممکن است موجب تغییرات ناگهانی و شدید قیمت بازار گردیند و حساب شما را در معرض خطر کال مارجین‌شدن قرار دهند.
درنهایت، فراموش نکنید که به‌عنوان یک تریدرَ، وظیفۀ شما این است که همواره مدیریت ریسک را در اولویت قرار دهید و تنها بعد از اطمینان از این فاکتور کلیدی، مزایای لوریج و سود حاصل از معاملات لوریج‌شده را مدنظر قرار دهید.
سؤالات متداول
مارجین به حداقل میزان پول موردنیاز برای تحقق یک معاملۀ لوریج شده اطلاق می‌شود. کال مارجین شدن یا فراخوانی اعتبار هنگامی به وقوع می‌پیوندد که یک تریدر تمامی مارجین‌های قابل‌استفاده یا آزاد خود را از دست بدهد.
نظارت مداوم به وضعیت بازار و نوسانات آن، آشنایی کامل با مارجین و مفاهیم مربوط به آن و همچنین شناسایی بهترین زمان ورود و خروج از بازار، از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از کال مارجین‌شدن هستند.
