شاید شما هم فکر می‌کردید که فعالیت در بازار فارکس به معاملۀ خرید و فروش جفت‌ارزها در این بازار خلاصه می‌شود اما این‌طور نیست و این بازار برای طیف وسیعی از کاربران و سازمآن‌های بزرگ و کوچک طراحی شده است؛ طوری که هم ما به‌عنوان افراد حقیقی خرد امکان کسب سود را از این بازار داریم و هم بهترین و بزرگ‌ترین بانک‌ها و مژؤسسات مالی در سطح دنیا. همان‌طورکه گفته شد، امکان انجام انواع معامله در بازار فارکس وجود دارد اما باید بدانید که ما به‌عنوان کاربران خرد امکان معامله‌گری در همۀ بخش‌ها را نداریم و اصلاً همۀ بخش‌ها برای ما مناسب نیستند. برای آنکه متوجه شوید کدام یک از انواع معاملات در فارکس می‌تواند بیش‌ترین سود را در اختیار شما بگذارد، ناچارید که با همۀ آنها آشنا شوید. ما در این مقاله از سری مقالات آموزش فارکس قصد داریم اطلاعاتی راجع‌به انواع معاملات در فارکس یا به عبارت دقیق‌تر، قراردادها را در بازار فارکس بررسی کنیم. به این ترتیب، شما قادر خواهید بود که مناسب‌ترین نوع معامله را برای فعالیت خود انتخاب کنید.
انواع روش‌های معامله در فارکس
انواع معاملات در فارکس یکی از جذابیت‌های این بازار است که باعث شده افراد با سلایق و مهارت‌های متنوعی در این بازار گرد هم آیند. درواقع، حتی درصورتی‌که فردی اطلاعات چندانی از بازار فارکس و به‌طور کلی بازارهای مالی نداشته باشد، جایی در این بازار دارد. فقط کافی است به این موضوع آگاه باشد که سرمایه‌گذاری به‌خصوص در این روزها باید به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی‌هایمان تبدیل شود. با این حال، عمدۀ کاربران را تریدرهایی تشکیل می‌دهند که استراتژی معاملاتی برای خود دارند پس بهترین راه آموزش فارکس به صورت علمی است. در ادامه، انواع معاملات فارکس را بررسی خواهیم کرد.
صندوقهای ETF
فعالیت در بازارهای مالی در این روزها به یکی از ضروری‌ترین مهارت‌ها تبدیل شده است. ما شاهد آن هستیم که روزبه‌روز بر تعداد افرادی که با هدف پوشش تورم یا حداقل حفظ ارزش دارایی به این بازارها کشیده می‌شوند افزوده می‌شود. اما حقیقتی که وجود دارد، این است که همۀ افراد زمان و تخصص کافی برای فعالیت در بازار فارکس یا دیگر بازارهای مالی را ندارند. به همین دلیل، صندوقهای ETF به این صورت طراحی شده‌اند که مؤسسات مالی دسته‌ای از ارزها و دارایی‌ها را نگه‌داری کرده و واحد‌هایی را برای این صندوقهای ETF تعریف می‌کنند. به این ترتیب، کاربران می‌توانند با پیداکردن صندوقهای ETF که در برخی از بروکرها ارائه می‌شود، واحدهای این صندوق‌ها را به تعداد دلخواه خریداری کنند. نکتۀ مثبتی که در رابطه با این صندوق‌ها وجود دارد، آن است که برخی از بروکرها، کمسیون دریافتی از این صندوق‌ها را بسیار پایین درنظر می‌گیرند.
قراردادهای اختیار (Options)
معاملات اختیار یکی دیگر از انواع معاملات فارکس است. همان‌طورکه از نام آن انتظار می‌رود، هیچ ضرورتی در خرید و فروش دارایی وجود ندارد. درحقیقت، در این نوع معامله تریدر «حق» خرید یا فروش را دریافت می‌کند و براساس قراردادی که تریدر انتخاب کرده است، می‌تواند در تاریخ انقضای قرارداد، دارایی موردنظر (جفت‌ارز، سهام و…) را خریداری کند یا بفروشد. باز هم تکرار میکنیم که هیچ اجباری در خرید یا فروش دارایی در تاریخ سررسید قرارداد وجود ندارد.
به‌عنوان مثال، فرض کنید که براساس تحلیل شما ارزش یک دارایی تا دو ماه آینده افت خواهد کرد اما قراردادی را مشاهده می‌کنید که قیمت یک دارایی را برای دو ماه آینده بالاتر از قیمتی ثبت کرده است که شما پیش‌بینی کرده بودید. در این حالت شما با داشتن «حق خرید» دارایی در قیمت منعقد در قرارداد، می‌توانید دارایی را در زمان سررسید با قیمت منعقدشده در قرارداد خریداری کنید و نه قیمت لحظه‌ای آن در دو ماه آینده. توجه داشته باشید درصورتی‌که روند قیمتی دارایی برخلاف پیش‌بینی شما به جریان بیفتد نیز می‌توانید با پرداخت جریمه از خرید دارایی صرف‌نظر کنید و هیچ ضرورتی در خرید دارایی انتخابی نخواهید داشت.
معاملات فیوچرز در فارکس (Futures)
خریدار و فروشنده در معاملات فیوچرز به توافق می‌رسند که یک دارایی (از سهام، شاخص و… الی کالاهای فیزیکی) را در یک تاریخ خاص که در قرارداد ثبت می‌شود و با قیمتی خاص که باز هم در قرارداد ثبت می‌شود معامله کنند. درصورتی‌که فردی قرارداد خرید یک سهام یا جفت‌ارز را در بازار فارکس خریداری کند، به این معنا است که باتوجه به قیمت منعقدشده در قرارداد، آن تریدر پیش‌بینی می‌کند که قیمت به کدام سمت در حرکت خواهد بود. به‌عنوان مثال، درصورتی‌که تریدری پیش‌بینی کند قیمت یک دارایی در ماه آینده افزایش خواهد یافت، می‌تواند قراردادی که قیمت پایین‌تری برای آن دارایی در آن تاریخ در نظر گرفته است را خریداری کند. به این ترتیب، آن تریدر می‌تواند دارایی موردنظر خود را در زمان سررسید قرارداد با قیمت ثبت‌شده در قرارداد (که در صورت تحلیل درست تریدر پایین‌تر از قیمت لحظه‌ای خواهد بود) خریداری کند و نه قیمت واقعی آن دارایی در آن تاریخ.
به‌عنوان مثال، فرض کنید که ارزش سهام شرکت X در حال حاضر 20 دلار است و شما پیش‌بینی می‌کنید که ارزش سهام این شرکت در تاریخ دو ماه آینده به 25 دلار خواهد رسید. حالا اگر در پلتفرم معاملاتی خود بتوانید قراردادی را پیدا کنید که سهام X را برای تاریخ دو ماه آینده مثلاً 18 دلار ثبت کرده باشد، می‌توانید آن قرارداد را خریداری کرده و به این ترتیب در روز سررسید قرارداد سهام شرکت X را با قیمت 18 دلار خریداری کنید و نه 25 دلار که قیمت لحظه‌ای آن سهام است. به این ترتیب، شما برای هر واحد از این سهام 7 دلار سود خواهید کرد (زیرا قیمتی که شما سهام را در آن می‌خرید، 18 دلار است که 7 دلار ارزان‌تر از قیمت لحظه‌ای سهام در دو ماه آینده خواهد بود).
معاملات فوروارد (Forward)
اگر مفهوم قراردادهای آتی (از انواع معاملات فارکس) را متوجه شده باشید، نباید در درک مفهوم قراردادهای فوروارد مشکلی داشته باشید. در هر دو نوع قرارداد آتی و فوروارد، دو طرفی که قرارداد را امضاء می‌کنند، یک دارایی را با قیمت مشخص و در تاریخ مشخص مبادله می‌کنند. این دو نوع قرارداد بسیار به هم شبیه هستند اما تفاوتی میان این دو قرارداد وجود دارد که باعث ایجاد شکافی بین این دو نوع قرارداد شده است. در ادامه، این تفاوت‌های بنیادین را بررسی خواهیم کرد.
- قراردادهای آتی در بازار مالی انجام می‌شوند درحالی‌که قراردادهای فوروارد در خارج از محیط بازار انجام می‌شوند.
- درصورتی‌که شما بخواهید یک معاملل فیوچرز یا آتی انجام دهید، نیازی نیست که طرف مقابل را در قرارداد خود بشناسید؛ زیرا بروکرها به‌عنوان واسط امکان انجام یک معاملۀ امن را برای تریدرها فراهم خواهند کرد. این در حالی است که برای انجام معاملات فوروارد، شناخت طرف مقابل می‌تواند معاملۀ مطمئن‌تری را برای شما رقم بزند.
- قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد فوروارد می‌تواند متغیر باشد درحالی‌که قراردادهای فیوچرز با قیمتی قطعی در قرارداد ثبت شده و معامله با همان قیمت انجام خواهد شد.
- به‌طور کلی، می‌توان قراردادهای فیوچرز را به‌عنوان یک قرارداد استاندارد به رسمیت شناخت درحالی‌که این عنوان را نمی‌توان به‌راحتی به قرادادهای فوروارد اطلاق کرد.
قراردادهای نقدی (Spot)
در معاملات نقدی یا اسپات، تریدرهایی که در سمت خریدار یا فروشنده قرار می‌گیرند، دارایی موردنظر خود را در لحظه و با قیمت لحظه‌ای آن معامله می‌کنند و قیمت دارایی در دو ماه آینده در این نوع قراردادها مطرح نیست. به‌عنوان مثال، فرض کنید که قصد رفتن به یک کشور خارجی را دارید و به همین دلیل به صرافی مراجعه کرده و باتوجه به قیمت لحظه‌ای، ارز موردنظر خود را در ازای ریال دریافت خواهید کرد. در ادامه، انواع قراردادهای اسپات را بررسی خواهیم کرد.
انواع قراردادهای اسپات
خورده فروشی (Retail Forex)
در معاملات خرده‌فروشی که بخش مناسبی برای کاربران عادی همچون ما به حساب می‌آید، تریدرها قراردادهایی (نه ارزها) را معامله می‌کنند که بندهای قرارداد، نرخ این ارزها را تعیین کرده است. در این نوع معاملات باتوجه به تحلیل و معامله‌ای که روی جفت‌ارز باز می‌کنید، ممکن است سود کنید یا متحمل ضرر شوید. به‌عنوان مثال، فرض کنید که شما حساب کاربری خود را در بازار فارکس با دلار آمریکا شارژ کرده‌اید و حالا در نظر دارید در ازای 100 دلار آمریکا مقداری ین ژاپن (باتوجه به قیمت لحظه‌ای آن) خریداری کنید. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، این است که با وجود اینکه معامله از نوع اسپات است، شما اسکناس ین ژاپن را به‌صورت فیزیکی آن دریافت نخواهید کرد. درحقیقت، در صورت افزایش نرخ ین ژاپن شما سود کرده و در صورت افت ارزش آن شما متحمل ضرر خواهید شد. امکان استفاده از لوریج باعث می‌شود که تریدرهای بخش Retail بتوانند با سرمایه‌ای چندبرابر سرمایۀ خود معاملاتی را انجام دهند.
اسپرد بت (Spread Bet)
یکی از روش‌هایی که فعالان بازار فارکس می‌توانند از طریق آن به سود برسند، روش اسپرد بت (Spread bet) یا شرط‌بندی روی تغییرات قیمتی سهام یا دارایی است. درحقیقت، در این روش شما بر سر افزایش یا افت ارزش دارایی شرط‌بندی می‌کنید و همچون روش خرده‌فروشی در روش اسپرد بت نیز هیچ دارای‌ای به‌صورت فیزیکی به شما تعلق نخواهد گرفت و تنها در صورت همسوبودن حرکت قیمت سهام یا هر دارایی دیگر با شرط‌بندی شما، سودی به شما تعلق خواهد گرفت و در صورت وجود اختلاف در این جهت با حرکت قیمت دارایی‌ای که شرط‌بندی کرده بودید، شما متحمل ضرر خواهید شد.
CFD
CFD مخفف عبارت Contract For Difference است و همان‌طورکه از نام آن پیداست، قیمت لحظه‌ای و قیمت زمان بسته‌شدن معامله در این نوع قرارداد اهمیت دارد؛ به طوری که میزان سود یا ضرر کاربر باتوجه به اختلاف ارزش بین این دو قیمت محاسبه خواهد شد. امکان استفاده از اهرم و معامله در هر دو سوی بازار در کنار کارمزد پایین و امکان بستن قرارداد در هر لحظه از مزایای قراردادهای CFD به حساب می‌آیند درحالی‌که ریسک بالا و احتمال انجام تعداد معاملات بالا (به‌دلیل کارمزد پایین) ممکن است منجر به ضرر شما شود. با این حال، درصورتی‌که تسلط کافی به بازار داشته باشید، می‌توانید با این روش به سود خوبی برسید.
شاید در نگاه اول به نظر بیاید که CFDها شبیه قراردادهای فیوچرز هستند اما این‌طور نیست و تفاوت‌های بنیادی‌ای بین این دو نوع قرارداد وجود دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
- ازآنجایی‌که در معاملات CFD سهام یا کالایی را خریداری نمی‌کنید، مالیاتی هم پرداخت نخواهید کرد و تنها نیم‌درصد کارمزد معامله را پرداخت خواهید کرد.
- از طرف دیگر، تاریخ انقضای قرارداد در معاملات فیوچرز تعیین شده و شما نمی‌توانید در این بازه تا رسیدن به زمان انقضای قرارداد از تصمیم خود منصرف شوید درحالی‌که اگر در طی رسیدن به تاریخ انقضای قرارداد تشخیص دادید که روند تغییر خواهد کرد و شما اشتباه پیش‌بینی کرده بودید، می‌توانید قرارداد خود را در همان لحظه ببندید.
کلام آخر
بازار فارکس به‌دلیل بزرگی و عمقی که دارد، کاربرانی را از گروه‌های مختلف به‌سوی خود جذب کرده است. این بازار و امکانات متنوع آن به قدری گسترده هستند که با شناسایی همۀ امکانات آن بألاخره یک بخش آن را پیدا خواهید کرد که برای شما و افرادی مثل شما طراحی شده باشد. درصورتی‌که شما زمان و تخصص کافی برای فعالیت در بازارهای مالی را نداشته باشید نیز می‌توانید یکی از انواع معاملات فارکس را به‌نام معاملۀ ETF استفاده کنید که در آن متخصصان این بازار ترکیبی از چند دارایی را به‌صورت واحدهای صندوق به فروش می‌رسانند و خود مدیریت آن را بر عهده می‌گیرند. بنابراین، باید متوجه شده باشید که با شناخت انواع معاملات در فارکس می‌توانید به میزان بیش‌تری از آن سود کسب کنید. ارتباط مستقیم دانش با کسب سود بیش‌تر، محدود به بازار فارکس نمی‌شود و به‌عنوان مثال کاربران بازار ارزهای دیجیتال نیز می‌توانند با شرکت در یک دوره آموزش ارز دیجیتال با تمام ابعاد و ویژگی‌های این بازار آشنا شده و بهترین روش کسب درآمد را از این بازار برای خود انتخاب کنند. ما در خانه سرمایه سعی کرده‌ایم در این مقاله انواع معاملات در این بازار را بررسی کنیم تا شما بتوانید مناسب‌ترین نوع را برای فعالیت خود در این بازار انتخاب کنید.
سؤالات متداول
صندوقهای ETF، قراردادهای اختیار (Options)، معاملات فیوچرز در فارکس (Futures)، معاملات فوروارد (Forward) و قراردادهای نقدی (Spot) که شامل موارد زیر هستند:
قراردادهای آتی در بازارهای مالی انجام می‌شوند درحالی‌که قراردادهای فوروارد در خارج از محیط بازار مالی انجام می‌شوند. قراردادهای فیوچرز استانداردتر هستند و علاوه بر این‌ها، قیمت دارایی در زمان سررسید، در قراردادهای آتی باید طبق قیمت منعقد در قرارداد باشد درحالی‌که این بند در قراردادهای فوروارد ضرورت ندارد.
در معاملات فیوچرز تاریخ انقضاء در قرارداد تعیین شده است و تریدر نمی‌تواند در این بازه تا رسیدن به زمان انقضای قرارداد از تصمیم خود منصرف شود اما اگر به هر دلیلی شما در بازۀ زمانی رسیدن به تاریخ انقضای قرارداد تشخیص دادید که روند تغییر خواهد کرد و شما اشتباه پیش‌بینی کرده بودید، می‌توانید به‌راحتی قرارداد CFD خود را در همان لحظه ببندید و این تفاوت اصلی میان معاملات CFD و فیوچرز است.
