سواپ در فارکس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

سواپ (SWAP) در فارکس یکی از پرکاربردترین مفاهیم این حوزه است. اگر بخواهیم آن را به صورت دقیق و علمی تعریف کنیم، باید از مبانی اقتصاد کمک بگیریم. از دیدگاه اقتصادی، سوآپ نوعی مبادلۀ اوراق بهادار بین دو شرکت یا دو نمایندۀ فروش است.

این مبادله معمولاً منجر به گردش مالی نسبتاً کم در حجم زیاد می شود. در اقتصاد مدرن به «سواپ چیست» بیش تر توجه شده است؛ زیرا خدمات بانکی و شرکتی افزایش یافته است. اگر بخواهیم در یک کلمه بگوییم سوآپ چیست، می توان آن را مبادله ای مبتنی بر مبادلۀ جریان نقدی در آینده در نظر گرفت.

سواپ در فارکس چیست؟

سوآپ (SWAP) در فارکس به زبان ساده چیزی شبیه به سود بانکی است اما تفاوت هایی هم با آن دارد. سوآپ (SWAP) در فارکس کارمزدی است که کارگزار برای مبادله دریافت می کند.

SWAP در فارکس چگونه کار می کند؟

برای درک نحوۀ عملکرد SWAP در معاملات فارکس، باید به نحوۀ انجام مبادله توسط کارگزاران توجه کنیم. به عنوان یک سرمایه گذار و معامله گر نمی توانید سهام را مستقیماً در بازارهای سهام مانند بازارهای سهام ایران و آمریکا و فارکس بخرید و بفروشید. برای خرید و فروش به یک کارگزار نیاز دارید. بنابراین، سوآپ (SWAP) در فارکس ایجاد می شود.

کارگزار برای خرید سهام موردنظر و فروش آن، باید به حساب معتبری تکیه کرده و وجوه لازم را از آن تأمین کند. برای تأمین بودجۀ موردنظر، کارگزار از بانک معتبر وام یک روزه می گیرد. این وام می تواند به منبع بودجه ای تبدیل شود که کارگزار به دنبال آن بوده است. براساس این وام، کارگزار می تواند سفارشات خرید و فروش شما را انجام دهد. اما مشکل این است که وام سودی دارد که به هر حال باید پرداخت شود. سهم شما از سود پرداختی این وام همان SWAP در فارکس است.

این ساده ترین شکل عملکرد سوآپ (SWAP) در فارکس است. نحوۀ محاسبۀ سوآپ اهمیت زیادی ندارد؛ تنها لازم است بدانید که SWAP در فارکس برای هر خرید و فروش اعمال نمی شود. این بدان معناست که به عنوان یک معامله گر مجبور نیستید در هر تراکنش SWAP بپردازید. با این حال، اگر معاملۀ شما به مدت 24 ساعت باز باشد، سوآپ (SWAP) در فارکس برای هر روز برای حساب شما در نظر گرفته می شود؛ یعنی هزینۀ بازنگه داشتن پوزیشن معاملاتی شما خواهد بود.

سواپ در فارکس از دیدگاهی دیگر

اجازه دهید سوآپ در فارکس را از زاویۀ دیگری بررسی کنیم. فارکس نوعی بازار CFD است؛ یعنی خرید و فروش از طریق تعهدی صورت می گیرد که در صورت کاهش قیمت، تاجر می تواند از آن بهره مند شود. از سوی دیگر، بازار فارکس 24ساعته باز است؛ یعنی یک تراکنش در عرض 24 ساعت در معرض تغییرات مختلفی قرار می گیرد و باعث افزایش یا کاهش قیمت می شود.

درنتیجه، کارگزار باید قادر باشد تعهد خود را در CFD انجام دهد؛ یعنی در صورت کاهش قیمت ها بتواند نرخ تفاوت را به بانک و در صورت افزایش قیمت ها، سود مشتری و تاجر را بپردازد. بنابراین، کارگزار عملاً به یک منبع مالی به عنوان پشتیبان خود برای یک دورۀ 24ساعته نیاز دارد. بنابراین، اگر قرار است معاملۀ شما بیش از 24 ساعت باقی بماند، مشمول پرداخت سود خود هستید که در فارکس به آن سوآپ  (SWAP)می گویند.

درواقع، هر 24 ساعت شما باید سود وام روز قبل خود را پرداخت کنید و این به عنوان سوآپ (SWAP) در نظر گرفته می شود. اما این همۀ ماجرا نیست. بانک ها و کارگزاران ارتباط مستقیم و منظمی با یکدیگر دارند و دورۀ 24ساعتۀ آن ها براساس ساعت جهانی تنظیم می شود. بنابراین، اگر نمی خواهید در فارکس مشمول پرداخت سوآپ (SWAP) شوید، بهتر است ساعت خود را روی ساعت جهانی تنظیم کنید. به نظر می رسد که از این طریق می توانید از پرداخت سوآپ (SWAP) در معاملات فارکس فرار کنید.

سواپ (SWAP) در فارکس از دید اسکالپرها و معامله گران کوتاه مدت

جالب است بدانید که اسکالپرها بر این باورند که سوآپ (SWAP) در فارکس یک ضرر غیرقابل جبران است. سوآپ (SWAP)  در فارکس برای آن ها معادل مالیات برای دولت است. آن ها بر این باورند که شما برای بازنگه داشتن معامله خود درحالی که ممکن است سود نداشته باشید، سوآپ می پردازید.

اسکالپرها روزانه معامله نمی کنند و به نوعی سعی در کسب سودهای کوچک دارند. به این ترتیب، آن ها می توانند از سوآپ (SWAP) در فارکس فرار کنند. به جز اسکالپرها، معامله گران کوتاه مدت که بیش از چند ده پیپ سود دریافت نمی کنند، علاقه ای به پرداخت سوآپ ندارند.

منظور از سواپ در ارز دیجیتال چیست و چه تفاوتی با سواپ در فارکس دارد؟

همانطورکه پیش تر اشاره کردیم، سوآپ فارکس راهی برای دریافت سهم شما از سود بانکی است که کارگزار باید بپردازد. خیلی مهم است بدانید که این سوآپ به زمان بستگی دارد و نه مدت زمان معاملۀ شما.

به عنوان مثال، اگر شما یک موقعیت را در ساعت ۰۰: ۱۲ بعد از ظهر باز کردید و کارگزار خواست سوآپ خود را در ساعت ۰۰ : ۱ بامداد پرداخت کند، موقعیت شما مشمول این تبادل خواهد بود. بنابراین، اگر می خواهید از پرداخت این مبلغ که همانند نوعی مالیات است خودداری کنید، بهتر است زمان خود را با زمان پرداخت صرافی برنامه ریزی کنید. به طور معمول، هر صرافی به صورت جداگانه زمان دریافت وام روزانه و پرداخت سوآپ روز قبل را اعلام می کند. شما می توانید معاملات خود را براساس این ساعت تنظیم کنید.

اما سؤال اصلی این است که منظور از سوآپ در ارز دیجیتال چیست و چه تفاوتی با سوآپ در فارکس دارد؟

برای پاسخ به این سؤال، به معنای لغوی سوآپ توجه کنید. سوآپ به معنای مبادلۀ یک کالا یا چیزی در بازار است. اگر در حین مبادله واسط ها حذف شوند، هزینه کاهش می یابد. به عبارت دیگر، این یک مبادلۀ کالا به کالا به روز شده است. معنای سوآپ در فارکس تقریباً مشابه است. درواقع سوآپ فارکس در ازای دریافت وام بین صرافی و بانک ها انجام می شود.

محاسبه سواپ در فارکس

محاسبۀ سوآپ به نرخ بهرۀ یک شبه محدود نمی شود. در کنار این معیار و این متغیر، باید متغیرهای دیگر را نیز بررسی و محاسبه کنیم. فرمول های زیادی برای محاسبۀ سوآپ ارائه شده است که باید براساس شرایط بازار و معامله از هرکدام استفاده کرد.

حساب بدون سواپ چیست؟

اگر شما از آن دسته افرادی هستید که به صورت روزانه اتفاقات بازار فارکس را دنبال می کنید، حتماً اصطلاح «حساب بدون سوآپ» را شنیده اید. اما حساب فارکس بدون سوآپ چیست؟

از این حساب در شرایطی استفاده می شود که فرد به دلایل شرعی نمی خواهد بهره ای پرداخت کند. برخی از قوانین اسلامی با برخی از سازوکارهای بازار ارز مغایرت دارد. یکی از موضوعاتی که شرع آن را نهی کرده، بحث سوآپ است.

به همین منظور، وظیفۀ کارگزار فارکس که تنظیم و دریافت مبلغ سوآپ است، گاه با افتتاح حساب اسلامی برای یک فرد مسلمان، حساب بدون سوآپ را برای او طراحی می کند و شخص را عملاً از پرداخت سوآپ معاف می کند.  البته، همۀ کارگزاران این قوانین را اجرا نمی کنند و تنها تعداد کمی خود را مؤظف به بازکردن یک حساب فارکس بدون سوآپ یا اسلامی می دانند.

تفاوت سود بانکی و سواپ

سوآپ درواقع تفاوت نرخ سود بانکی در رابطه با دو ارز درگیر در یک جفت ارز است. سوآپ می تواند شامل ضرر یا سود و به نفع یا ضرر معامله گر باشد. سوآپ تفاوت بین نرخ های بانکی دو ارز مختلف است؛ دو ارز مختلف در فارکس یعنی چیزی شبیه یورو/دلار آمریکا. تفاوت نرخ بهرۀ این دو را سوآپ ارزی می گویند.

در ابتدای سال هر بانک نرخ سود ارز خود را اعلام می کند که چشم انداز برنامه های اقتصادی را نشان می دهد. دو ارز ذکرشده دارای نرخ سود ویژه ای هستند که توسط بانک مرکزی صادرکنندۀ آن ها تعیین شده است. برای درک تغییر نرخ سوآپ در معاملات، باید نرخ سود بانکی دو ارز را در نظر بگیرید و این مربوط به کشوری است که بانک در آن قرار دارد.

ابزاری برای محاسبۀ سواپ

پیش تر اشاره کردیم که برای محاسبۀ سوآپ، مابه التفاوت نرخ سود بانکی جفت ارز را در نظر می گیریم؛ اما این کافی نیست و برای محاسبۀ آن به تعاریف و ابزار بیش تری نیاز داریم. برای محاسبۀ سوآپ، فرمولی وجود دارد که براساس اندازۀ سفارش، تفاوت بین نرخ بهرۀ ارزهای پایه و متقابل، کارمزد کارگزاری، نرخ جاری جفت ارز و تعداد روزهای سال اندازه گیری می شود.

مهم ترین پارامتر در این فرمول، تفاوت بین نرخ بهرۀ ارزهای متقابل و پایه است. مبنای محاسبۀ سوآپ، تفاوت نرخ بهرۀ بانک های مرکزی دو کشور است. در مورد سوآپ، پارامترهای کلیدی معمولاً در طول سال ثابت هستند. پارامتر اصلی نرخ بهره است. می توانید سوآپ را در پلتفرم های معاملاتی مانند CTrader و MetaTrader پیدا کنید.

زمان ایجاد سواپ در ایران

برای انجام معاملات خود در بازار فارکس، باید بدانید که بازار چه زمانی شروع می شود. زمان شروع، با بازار سیدنی در استرالیا آغاز می شود و با بورس نیویورک در ایالات متحده به پایان می رسد. وقتی ساعت کاری یک بازار به پایان می رسد، ساعت کاری بازار دیگری در شهری دیگر شروع می شود؛ بنابراین صرافی همیشه فعال است.

فارکس در ایران نیز فعال است و ساعات کاری مشخصی در زمان ایجاد سوآپ دارد. ساعات کاری برخی از بازارها در کشورهای مختلف با هم همپوشانی دارد. نمونه ای از این همپوشانی، ساعات کاری نیویورک و لندن است که 70درصد کل معاملات در این زمان انجام می شود. ما از این همپوشانی برای بازار ایران استفاده می کنیم که بین ساعت ۳۰: ۱۶ تا ۳۰: ۲۰ خواهد بود.

70درصد معاملات در این ساعت در بورس ایران انجام می شود. باتوجه به تفاوت شش ماهۀ اول و دوم سال، این دو دوره یک ساعت اختلاف زمانی دارند. دانستن این تفاوت زمانی برای انجام معاملات خود در این بازۀ زمانی مهم است.

سواپ خرید (Swap short) و سواپ فروش  (Swap long)

دو نوع سوآپ وجود دارد:Swap Long  که برای بازنگه داشتن پوزیشن های خرید و Swap Short برای بازنگه داشتن پوزیشن های فروش در طول شب استفاده خواهد شد. به طور کلی، سوآپ به معنای خرید و فروش در شب است و دو نوع لانگ و شورت هرکدام جداگانه این دو عمل را در شب امکان پذیر می کنند.

اگر می خواهید فروش انجام دهید، موقعیت لانگ و اگر می خواهید خرید انجام دهید موقعیت شورت را در نظر بگیرید. استفاده از swapمی تواند برای شما مفید باشد؛ بنابراین سعی کنید از آن به درستی استفاده کنید.

آیا باید نگران مبلغ سواپ باشیم؟

اگر جلسۀ معاملاتی شما در کم تر از یک روز به پایان رسید، نگران سوآپ نباشید. در چنین معاملاتی، نرخ سوآپ اهمیتی ندارد؛ زیرا اعمال نمی شود اما در معاملاتی که موقعیت شما برای بیش از یک روز باز می ماند، نرخ سوآپ مهم است. در این نوع تراکنش باید به نرخ سوآپ توجه کرد. سوآپ می تواند برای سرمایه گذاران مفید باشد و به معامله گر برای کسب سود کمک کند.

با استفاده از نرخ سوآپ، می توانید بخشی یا تمام هزینه های تراکنش را بازیابی کنید؛ البته، اگر نرخ سوآپ مثبت باشد، این هزینه ها پوشش داده می شود. اگر نرخ سوآپ منفی بماند، هزینه های مبادله افزایش می یابد. برای آشنایی با سوآپ ها در فارکس از معامله گران حرفه ای کمک بگیرید؛ همۀ کسانی که به صورت حرفه ای در بورس معامله به جنبه های مثبت و منفی سوآپ ها توجه دارند.

اگر معاملات بلندمدت انجام می دهید، سوآپ برای شما بسیار مهم بوده و ممکن است سودآور باشد. در غیر این صورت، سوآپ مهم نیست و برای کسب سود بهتر است روی عوامل دیگر تمرکز کنید.

سوآپ مثبت و سواپ منفی چیست؟

سوآپ در فارکس یک بار در روز ایجاد می شود؛ بنابراین، شرایط سوآپ برای کسانی اعمال می شود که موقعیت های معاملاتی خود را برای مدت زمان قابل توجهی باز نگه می دارند و اساساً به نوسانات قیمت در طول روز توجه نمی کنند و بیش تر به حرکات قیمت توجه می کنند. درواقع، معامله گران موقعیت های تجاری استراتژیک را باز می کنند و براساس تغییرات اساسی در روند بازار معامله می کنند. طبق این نسخه، معاملات فارکس برای افرادی که معاملات خود را برای چند ساعت باز می گذارند اهمیت چندانی ندارد.

اما به طور کلی و برای خلاصه کردن نحوۀ محاسبه نرخ بهرۀ یک شبه در فارکس (سوآپ)، اگر تفاوت بین نرخ بهرۀ جفت ارزهای موردمعاملۀ ما مثبت باشد (سوآپ مثبت)، میزان این تفاوت در پایان روز تسویه و به حساب ما اضافه می شود و اگر این تفاوت نرخ سود منفی باشد (سوآپ منفی)، در پایان روز تسویه شده و از حساب ما کسر می شود. البته، کارگزارانی که فرصت معاملۀ CFD را دارند، از نرخ سوآپ در فارکس استفاده می کنند. هر کارگزاری یک جدول نرخ بهره دارد که باید آن را در نظر بگیرید.

چگونه از سواپ منفی جلوگیری کنیم؟

سوآپ مثبت برای معامله گران بسیار مطلوب است؛ یعنی اگر اختلاف نرخ بهره بین دو ارز مثبت باشد، سود می کنید. برای جلوگیری از سوآپ منفی راه هایی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

معامله برای سوآپ مثبت

قبل از بازکردن یک موقعیت، به مثبت یا منفی بودن نرخ سوآپ توجه کنید. ممکن است فکر کنید که نرخ های سوآپ ناچیز هستند و ارزش توجه را ندارند اما اگر سعی کنید قبل از سرمایه گذاری در مسیر مثبت باشید، هزینه های اضافی را حذف کرده اید. این کار سود شما را به حداکثر می رساند و دیگر لازم نیست نگران سوآپ منفی باشید. از ابتدا موقعیت خود را در سوآپ مثبت باز کنید.

معاملات روزانه انجام دهید

این ساده ترین راه برای جلوگیری از سوآپ منفی است؛ یعنی موقعیت خود را در روز شروع کنید و معاملات را در شب به پایان برسانید. منظور از شب، درواقع ساعت 5 بعدازظهر است که پایان ساعت کاری بازار نیویورک خواهد بود. البته، در نظر داشته باشید که سوآپ تنها یک عامل است و عوامل دیگری را می توان برای سرمایه گذاری در نظر گرفت.

استفاده از یک حساب بدون سوآپ

برخی از کارگزاران، حساب های بدون سوآپ را به مشتریان خود ارائه می دهند. اگر می خواهید از سوآپ و به خصوص سوآپ های منفی در امان باشید، یک حساب بدون سوآپ باز کنید؛ البته، همۀ کارگزاران این گزینه را ارائه نمی دهند.

نرخ سواپ در روز چهارشنبه

اگر پوزیشن بازی در عصر چهارشنبه را دارید، باید نرخ سوآپ را سه بار محاسبه کنید؛ زیرا تسویۀ معاملات نقدی فارکس سه روز طول می کشد و تسویۀ تراکنش هایی که در عصر چهارشنبه باز بوده اند، به شنبه و یکشنبه می رسد. بنابراین، نرخ های یک شبۀ سوآپ نیز در این دو شب اعمال می شوند. به همین دلیل، نرخ سوآپ در فارکس در عصر چهارشنبه سه برابر خواهد شد. در صورت بازبودن تراکنش در شب های بعد، سوآپ در روزهای کاری بعدی مانند پنجشنبه و جمعه هر شب به طور معمول محاسبه و کسر می شود و فقط عصر چهارشنبه سوآپ به صورت ارز سه برابر خواهد شد.

آیا سواپ همیشه باید پرداخت شود؟

خیر، پاسخ به این سؤال ارتباط مستقیمی با نرخ سودی دارد که بانک ها در کشورهای مختلف دریافت می کنند. در ایران، رسم اینگونه است که هر بار که از بانک وام دارای سود بالا می گیریم، باید اصل و سود آن را به بانک برگردانیم اما در همۀ کشورهای دنیا این موضوع مانند ایران نیست. گاهی کشورهایی هستند که نرخ بهرۀ آن ها صفر است؛ یعنی سود وام دریافت نمی کنند و برخی دیگر درصدهای کمی دریافت می کنند.

همچنین، باید توجه داشته باشید که اگر معاملات شما کم تر از یک روز است و اگر در پایان روز، قبل از زمان تسویه، معاملات را ببندید، نیازی به دانستن نرخ سوآپ ندارید. با این حال، اگر معاملات شما بیش تر از یک روز باشد و معمولاً معاملات را برای چند روز باز نگه دارید، نرخ سوآپ برای شما مهم است. نرخ سوآپ می تواند سود یا زیان قابل توجهی را به معاملات شما تحمیل کند.

با درنظرگرفتن SWAP در فارکس چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

یکی از مهم ترین نکاتی که در مورد سوآپ فارکس باید به آن توجه کرد، این است که وقتی معاملۀ شما باز است و شما خریدار هستید، نرخ سوآپ منفی است؛ به این معنی که باید سوآپ فارکس را بپردازید اما اگر فروشنده باشید، این قیمت توسط خریدار به شما پرداخت خواهد شد.

بنابراین، برخی از افرادی که نحوۀ محاسبۀ سوآپ را می دانند، سعی می کنند میزان اسپرد یا کارمزد کارگزاری را در خرید و فروش خود به صفر برسانند اما پیشنهاد ما این است که زیاد درگیر محاسبۀ این موارد نشوید. ازآنجایی که سوآپ با یک معامله و در عرض چند روز مبلغ زیادی را به همراه ندارد، فقط سعی کنید سهام خود را قبل از چهارشنبه بفروشید تا مشمول پرداخت سوآپ سه برابری نشوید. درنتیجه، می توان گفت که سوآپ صرفاً یک ضرورت اقتصادی بوده که از دهۀ 1940 وجود داشته است. سوآپ خواه و نا خواه روی معاملات شما تأثیر می گذارد.

آیا باید نگران نرخ سواپ باشیم؟

اگر پوزیشن معاملاتی شما در کم تر از یک روز به پایان می رسد، زیاد به نرخ سوآپ فکر نکنید؛ زیرا نرخ سوآپ برای چنین معاملاتی اعمال نمی شود (مگر اینکه معامله پس از تغییر یک روز معاملاتی کارگزار بسته شود) اما معامله گرانی که موقعیت هایی را برای بیش از یک روز باز نگه می دارند، باید نرخ سوآپ را در معاملات خود لحاظ کنند.

سوآپ می تواند یک امتیاز برای سرمایه گذاران باشد. درواقع، با کمک نرخ سوآپ می توانید بخشی یا در برخی موارد تمام هزینه های تراکنش مانند پورسانت یا اسپرد تراکنش را بازیابی کنید (البته به شرط مثبت بودن نرخ سوآپ).

با این حال، زمانی که نرخ سوآپ منفی است، هزینه های تراکنش به نحوی افزایش می یابد. تمام معامله گران حرفه ای در بازار ارز به این امر توجه ویژه ای دارند. این امر به ویژه برای کسانی که در بلندمدت معامله می کنند، بسیار مهم است.

سخن پایانی

سوآپ در فارکس درواقع تفاوت نرخ سود بانکی بین ارزهایی است که در معاملات استفاده می کنیم. به دلیل تفاوت در نرخ بهره در کشورهای مختلف، زمانی که این تفاوت مثبت شود، به ما سود پرداخت می شود که ممکن است بر معاملات ما تأثیر بگذارد.

از طرفی هر تراکنش باید باتوجه به استراتژی معاملاتی و اطلاع از هزینه های معامله مانند سوآپ منفی یا سوآپ مثبت انجام شود تا فرد در حین انجام معامله متحمل ضرر نشود. به طور کلی، بازارهای مالی ازجمله فارکس می توانند بسیار سودآور باشند اما رسیدن به آن درآمد نیازمند مهارت های فردی و ذهنی زیادی است و این مهارت ها منجر به سود در بازارهای مالی می شود.

سؤالات متداول