یکی از چالش‌های معامله‌گران در بازارهای مالی کمبود نقدینگی است. شما ممکن است بارها به‌دلیل نبود نقدینگی فرصت مناسب را برای نوسان‌گیری از دست داده باشید؛ از این‌رو ابزارهای مالی ایجاد شده‌اند تا به سهولت معاملات کمک کنند. یکی از این ابزارها اهرم یا لوریج است که در معاملات فیوچرز، آپشن و مارجین کاربرد دارد.
معرفی اهرم یا لوریج (Leverage)
این ابزار با هدف افزایش بازدهی در سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. زمانی که شما از اهرم استفاده می‌کنید، نیازی نیست کل سرمایه خود را وارد بازار کنید؛ برای مثال اگر می‌خواهید 1000 دلار روی دارایی خاصی سرمایه‌گذاری کنید، اما این مبلغ را ندارید، می‌توانید معامله را با استفاده از اهرم و به میزانی که سرمایه دارید شروع کنید، مابقی سرمایه از طریق صرافی تأمین می‌شود. درواقع شما با استفاده از این ابزار پول قرض می‌گیرید. اگر جمع سرمایه‌گذاری شما بیشتر از بازپرداخت شما باشد، سود کردید. این ابزار درصد نرخ بازگشت سرمایه را تغییر نمی‌دهد. میزان آن نیز به میزان دارایی شما و قوانین بستگی دارد؛ مثلاً برای استفاده از این ابزار در صرافی‌ها باید به قوانین آن‌ها توجه کنید. البته باید توجه داشته باشید که استفاده از اهرم پرریسک است و درصورت خطا، زیان بسیاری را متحمل می‌شوید.
کاربرد لوریج
از این ابزار می‌توان برای خرید خانه یا سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی بهره برد. لوریج در کسب‌وکار، مالی شخصی و سرمایه‌گذاری حرفه‌ای استفاده می‌شود. اگر بنگاهی بخواهد فعالیت خود را توسعه دهد، می‌تواند علاوه بر سرمایه خود به منبع دیگری متوسل شود. استفاده از سرمایه و دارایی‌ها، منبع محدودی در دسترس کسب‌وکار قرار می‌دهد. اگر این بنگاه به دریافت وام یا تسهیلات اقدام کند، می‌تواند علاوه بر حفظ منابع خود سرمایه بیشتری به‌دست آورد. البته باید میزان عایدی پروژه‌ای که برای آن وام دریافت می‌کند، از میزان نرخ بهره وام بیشتر باشد. دقت داشته باشید که اهرم زمانی معنا دارد که بخواهید وضع موجود را ارتقا دهید و به سود بیشتر یا امکانات یا دارایی بیشتر (مسکن، کسب‌وکار بهتر و…) برسید.
همان‌طور که اشاره شد، کاربرد این ابزار در حوزه مالی بسیار گسترده است و افراد یا کسب‌وکارهای بسیاری از آن استفاده می‌کنند. اهمیت این ابزار از آن حیث است که به توانایی شرکت‌ها در انجام تعهدات مالی و بازپرداخت بدهی‌هایشان اشاره می‌کند. آگاهی از این موضوع، به سهام‌داران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند؛ زیرا می‌دانیم که در بیشتر موارد، تأمین مالی پروژه‌ها از محل حقوق صاحبان سهام و بدهی انجام می‌شود. تقسیم تمام بدهی‌ها به حقوق صاحبان سهام، یکی از انواع رایج نسبت لوریج یا اهرم مالی است. هرچه عدد به‌دست‌آمده کمتر باشد، شرکت موردنظر گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. اگر عدد این از دو بیشتر باشد، پروژه پرخطری به شمار می‌آید.
تفاوت لوریج و مارجین
در هر دو حالت پولی قرض گرفته می‌شود. در معاملات لوریج‌دار در مارجین، معامله‌گر از سرمایه‌ای که قرض گرفته استفاده می‌کند، اما در معاملات فیوچرز، قرضی در کار نیست و تنها قراردادی میان شخص و صرافی بسته می‌شود، اما در مارجین پول قرض داده می‌شود و شخص سفارش خود را ثبت می‌کند. در حساب‌های مارجین، اهرم را با نسبت‌هایی مانند ۱: ۵۰ (یک به پنجاه)، ۱: ۱۰۰ (یک به صد) و… نشان می‌دهند؛ یعنی قدرت پول شما ۵۰ یا ۱۰۰ برابر خواهد شد. اگر افراد در حالت مارجین وارد محدوده حد ضرر شوند، به آن کال مارجین می‌گویند. در این حالت کارگزار موقعیت شما را می‌بیند و شما باید نقدینگی حساب خود را افزایش دهید. نکته مدنظر درباره این ابزار این است که صرافی دارایی خاصی را به شما قرض می‌دهد و شما باید همان دارایی را پس بدهید؛ مثلاً اگر صرافی روی جفت ارز بیت کوین به تتر به شما لوریج دهد، نمی‌توانید رمز ارز دیگری بخرید و تنها باید بیت کوین بخرید، اما در این ابزار چنین شرطی وجود ندارد. این نکته تفاوت اصلی میان معاملات مارجین و معاملات لوریج‌دار در بازار فیوچرز است.
مزایای لوریج
ابزارهای مالی برای سهولت معامله و کسب سود بیشتر معامله‌گران پدید آمده‌اند. اگر شما راهبرد مناسبی داشته باشید، می‌توانید حتی با مبالغ کم وارد بازار شوید و از لوریج بهره ببرید. یکی از بهترین بازارها برای استفاده از این ابزار، بازار ارزهای دیجیتال است. در ادامه به بررسی مزایای این ابزار می‌پردازیم:
-
آزادی عمل
شما با استفاده از لوریج، آزادی عمل بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارید. همچنین با این ابزار می‌توانید تنوع زیادی در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشید و به‌کمک این ابزار سرمایه خود را چندین برابر کنید. درواقع با سرمایه کم و البته استفاده از لوریج می‌توان ارزش کل سرمایه را بالاتر برد و سبد سرمایه‌گذاری مناسبی ایجاد کرد.
-
افزایش سود
زمانی که شما از این اهرم استفاده می‌کنید، قرض می‌کنید تا بتوانید با سرمایه بیشتری وارد بازار شوید. در ازای این قرض نیز بهره ثابتی می‌پردازید. اگر به سود برسید و این سود بیش از بهره پرداختی باشد، شما معامله موفقی داشتید؛ برای مثل اگر فردی برای خرید بیت کوین از لوریج ۱۰ استفاده کند، هر 1 درصد رشد قیمت بیت کوین، برای این ترید معادل ۱۰ درصد رشد اعمال خواهد شد (لوریج او ۱۰ است و درنتیجه سود او نیز ۱۰ برابر خواهد شد)؛س پس هرچه تعداد معاملات موفق شما از ناموفق‌ها بیشتر باشد، سرمایه شما با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد.
معایب لوریج
هر ابزاری در کنار فواید خود معایبی نیز دارد که بهتر است از آن آگاه باشیم. استفاده از اهرم‌ها نیازمند تجربه و دانش است. شما باید بدانید از ابزاری استفاده می‌کنید که مبتنی بر قرض و بدهی است. راهبرد شما برای معامله باید معین و شفاف باشد و احتیاط لازم را داشته باشید. در ادامه با معایب این روش نیز آشنا می‌شویم.
-
نابودی سرمایه
به همان اندازه که امکان سودآوری شما با اهرم افزایش می‌یابد، ممکن است ضرر کنید و سرمایه‌تان نابود شود. اگر شما از این ابزار استفاده نکنید، در بدترین حالت قیمت صفر می‌شود، اما کال مارجین شدن، صفرشدن سرمایه و شرایطی به‌مراتب بدتر از افت قیمتی بدون حالت اهرم است. شاید بهتر باشد پیش از استفاده از اهرم، به اهمیت سرمایه موجود، احتمال کال مارجین شدن و میزان مهارت خود در معامله توجه کنید.
-
صرفاً نوسان
اگر شما یک معامله‌گر بلندمدت و هولدر هستید، لوریج را فراموش کنید! شما به‌کمک این ابزار می‌توانید از نوسانات کوتاه‌مدت بازار بهره ببرید، اما با نگه‌داشتن دارایی در حال ریزش، تنها به خود ضربه می‌زنید. زمانی که قیمت دارایی افت می‌کند و شما هولدر هستید، به این فکر می‌کنید که در آینده قیمت مجدد رشد خواهد کرد و زیان شما جبران می‌شود، اما اگر اهرم استفاده کنید و دارایی در حال سقوط را نگه دارید، با ادامه ریزش قیمت دارایی شما صفر و سرمایه شما نابود می‌شود؛ پس اگر سرمایه‌گذار بلندمدتی هستید، دنبال راه مطمئن‌تری باشید و اهرم را فراموش کنید.
-
پرداخت کارمزد
اگر می‌خواهید از لوریج استفاده کنید، باید به صرافی کارمزد بدهید. این کارمزد در معاملات بلندمدت به‌صرفه نیست و به‌حدی است که ممکن است بخشی از سود شما را از بین ببرد. پس دقت داشته باشید در زمان استفاده از معاملات لوریج حتماً باید به کارمزد معامله که روزبه‌روز به مقدار آن اضافه می‌شود نیز توجه کنید.
-
اصل سرمایه حفظ نمی‌شود!
مورد دیگری که باید به آن توجه کرد، این است که در معامله با اصل سرمایه و بدون لوریج، اصل پول ما حفظ خواهد شد، اما در معاملاتی که لوریج دارند، این‌گونه نیست؛ برای مثال اگر با 500 دلار بیت کوین خریداری کردید و قیمت آن دچار افت شد، شما می‌توانید آن‌قدر صبر کنید تا کاهش قیمت جبران شود و اصل سرمایه برگردد، اما با وجود اهرم نگه‌داشتن دارایی در حال ریزش اشتباه محض است؛ زیرا نه‌تنها اصل سرمایه بازنمی‌گردد، بلکه همه نقدینگی شما از بین می‌رود.
نتیجه‌گیری
استفاده از هر ابزاری، چالش‌های خاص خود را دارد. لوریج ابزاری مطلوب در بازارهای مالی است، اما بدانید پیش از استفاده دانش و مهارت استفاده از آن را بیاموزید و راهبرد معاملاتی شفافی برای خود تعریف کنید. همچنین به میزان ریسک‌پذیری خود واقف باشید و به کارمزد معاملات و نوسانات روزمره توجه کنید. در پایان بدانید نوسان ذات هر بازاری است و ضرر اتفاق اجتناب‌ناپذیر است؛ پس ابزار مناسب خود را بیابید و با آن سود کنید.
