فرقی نمی کند که در کدام یک از بازارهای مالی سرمایه گذاری کرده اید، شما همیشه نیاز دارید در سریع ترین زمان ممکن سرمایه خود را به دارایی نقد تبدیل کنید تا بتوانید هزینه های زندگی و شرایط اضطراری احتمالی را پوشش دهید، اما باید در نظر داشته باشید برخی دارایی ها راحت تر از سایر دارایی ها به پول نقد تبدیل می شوند یا در اصطلاح نقدینگی دارند.
درواقع می توان نقدینگی را شبیه یک طیف در نظر گرفت که در انتهای آن دارایی های غیرنقدی قرار دارند که ارزش گذاری و فروش نقدی آن ها بسیار سخت است. برای درک بهتر مفاهیم نقدینگی (Liquidity) و دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
نقدینگی (Liquidity) در ارزهای دیجیتال به چه معناست؟
نقدینگی در ارز دیجیتال یا دیگر بازارهای مالی به فرایندی گفته می شود که در آن یک توکن به پول نقد یا دارایی دیجیتالی دیگر تبدیل می شود، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد؛ به عبارت دیگر Liquidity نشان دهنده سلامت کلی بازار است.
بنابراین به عنوان مثال هرچه یک کریپتو نقدینگی بیشتری داشته باشد، نوسان کمتر و پایدارتری دارد. درواقع اگر Liquidity بالا باشد، می توانید مطمئن باشید که خریدار یا فروشنده ای برای شما در هر لحظه وجود خواهد داشت. در حال حاضر، ارزهای فیات بیشترین نقدینگی را در سطح جهان دارند؛ زیرا هرکس به دنبال پول نقد رایج هر کشوری باشد، به راحتی به آن دست پیدا خواهد کرد. دقیقاً به همین دلیل است که بازار فارکس، بیشترین میزان Liquidity در سطح جهان را دارد.
در ادامه به مفهوم لیکویید در ارز دیجیتال می پردازیم. در بازار ارزهای دیجیتال، 3 نوع liquid وجود دارد:
۱- نقدینگی دارایی یا لیکوئیدبودن یک ارز زمانی است که برای یک دارایی به ویژه، خریدار و فروشنده وجود داشته باشد.
۲- منظور از Liquidity صرافی زمانی است که makers و takers و جفت های معاملاتی موردنظر برای استفاده وجود داشته باشند.
۳- نقدینگی بازار، شامل نقدینگی دارایی و صرافی است که موجب شکل گیری یک بازار سالم می شود.
نقدینگی چه اهمیتی دارد؟
پل کروگمن (Paul Krugman)، برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2008، می گوید: «اهمیت Liquidity برای بازارها همان روغن برای موتور خودروهاست». نقدینگی راه نجات بازار ارزهای دیجیتال است؛ زیرا ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد و مهم تر از همه، در تعریف استراتژی خروج به موقع شما از بازار کمک می کند؛ به همین دلیل حضور در بازارهایی با درصد نقدشوندگی بالا، اهمیت زیادی برای معامله گران دارد.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
کاهش احتمال دست کاری بازار
به عنوان یک فناوری نوپا، ارزهای رمزنگاری شده در حال حاضر مسیر مشخصی ندارند. ممیزی این بازار به سختی انجام می شود و به همین دلیل افرادی زیادی از این موضوع و با دست کاری بازار، شرایط را به نفع خود تغییر می دهند. با این حال، ماهیت نقدشوندگی زیاد ارزهای دیجیتال با عملکرد برتر، آن ها را در برابر دست کاری های بازار بسیار مقاوم می کند؛ درنتیجه شرایط برای کنترل بازار برای سرمایه داران کلان، سخت تر می شود.
ثبات قیمت و نوسانات کمتر
سرمایه گذاران باتجربه، بازارهایی با Liquidity بالا را باثبات تر و با نوسانات کمتر می دانند؛ چراکه هرچه لیکوییدتی بازار بیشتر باشد، یعنی فعالیت های تجاری بیشتری در آن در حال انجام است و این یعنی تعادل بین خریدار و فروشنده به خوبی برقرار است.
بنابراین هر زمان در حال فروش یا خرید هستید، چندین نفر دیگر مایل به انجام برعکس عملیات تجاری هستند. این روند به ثابت نگه داشتن قیمت و کاهش نوسانات کمک شایانی می کند. در بازارهایی با نقدشوندگی بالا افراد می توانند بدون تجربه نوسان قیمت یا لغزش زیاد، ورود و خروج به موقع از موقعیت های مختلف داشته باشند.
برای مثال، اگر می خواهید ارزهای دیجیتال با لیکوییدتی بسیار بالا مانند بیت کوین را بخرید، یافتن یک فروشنده آسان تر خواهد بود؛ زیرا تعداد علاقه مندان و سرمایه گذاران این ارز بسیار زیاد است؛ بنابراین عرضه و تقاضا در حالت تعادل خواهند بود. این بدان معناست که قیمت ارزهای دیجیتال در برابر نوسانات معاملات بزرگ پایدار و مقاوم خواهد بود؛ درحالی که در بازارهایی با نقدشوندگی کم، فعالیت نهنگ ها به سادگی می تواند شرایط بازار را تغییر دهد.
تحلیل آسان رفتار معامله گران
تعداد فعالان بازار و علاقه مند به یک ارز دیجیتال، معمولاً میزان نقدشوندگی یک بازار را تعیین می کند. مشارکت کنندگان بیشتر منجر به نقدینگی بیشتر می شوند. سفارش های خرید و فروش بیشتر سبب ایجاد اسپرد محدودتر (تفاوت بین قیمت پیشنهادی و درخواستی) می شود و نوسانات را به حداقل می رساند.
این عوامل به ایجاد نمودارهای فنی دقیق برای تعریف رفتار معامله گران و جهت گیری بازار کمک می کند؛ بنابراین تحلیل بازار، پیش بینی های دقیق و تصمیم گیری آگاهانه برای معامله گران آسان تر خواهد بود.
افزایش سرعت انجام معاملات
علاوه بر تجربه کاربری عالی و راحت، Liquidity در ارز دیجیتال نیز برای تریدرها برای به حداکثر رساندن سود بسیار مهم است. همان طور که پیش از این گفته شد، هرچه میزان لیکوییدتی یک بازار بیشتر باشد، یعنی تعداد افرادی که به خرید یا فروش تمایل دارند، بیشتر است، اما این موضوع برای تریدرها چه سودی دارد؟
در طول نوسانات شدید بازار، تریدرهایی که در این دارایی ها سرمایه گذاری کرده اند، وقتی بازار برخلاف موقعیت آن ها حرکت می کند، به راحتی می توانند از بازار خارج شوند؛ بدون آنکه متحمل ضرر زیادی شوند. درمقابل، دارندگان دارایی های غیر نقد شونده تا زمانی که خریدار علاقه مندی پیدا نکنند، در معاملات گرفتار خواهند شد، حتی اگر بازار علیه آن ها باشد.
در مقابل، در دارایی هایی که نقدشوندگی کمی دارند، انجام سفارش فروشندگان تا زمانی که خریدار مناسبی پیدا نشود، به تعویق می افتد.
نقدینگی چه کمکی به تعریف اثر بازار می کند؟
منظور از تأثیر بازار، تغییر قیمت ناشی از ترید (خرید و فروش) یک دارایی است. همان طور که گفته شد، نقدینگی سبب افزایش ثبات و کاهش نوسانات بازار می شود؛ به این معنا که تعداد معامله گران بیشتر با ثبات و نوسانات کمتر در بازار برابر است، اما دلیل این امر چیست؟
در بازاری با لیکوییدتی بالا، دارایی ها بین شرکت کنندگان بیشتری در بازار توزیع می شود؛ بنابراین وقتی تریدری تصمیم می گیرد از موقعیت معامله شده خارج شود، تنها بخش کوچکی از دارایی را می فروشد و این بر قیمت بازار تأثیری نخواهد داشت.
بازار غیر نقدشونده یا بازاری که لیکوییدتی کمی دارد، به این معناست که افراد کمتری به مشارکت علاقه مند هستند که سبب می شود تعداد محدودی قسمت عمده ای از دارایی ها را در اختیار داشته باشند؛ بنابراین وقتی یک تریدر می خواهد از موقعیت خارج شود، احتمالاً مقدار زیادی از دارایی را می فروشد و این امر به طور قابل توجهی بر بازار تأثیر می گذارد و سبب بی ثباتی و کاهش قیمت دارایی می شود.
نحوه اندازه گیری نقدینگی ارزهای دیجیتال
مفهوم لیکوییدشدن ارز دیجیتال برخلاف سایر اصطلاحات ارزهای دیجیتال، مقدار ثابتی ندارد؛ به همین دلیل محاسبه میزان نقدینگی یک بازار یا صرافی، کار مشکلی است. با این حال، چند شاخص برای تعیین Liquidity تخمینی یک بازار وجود دارد.
- حجم معاملات، تعداد کل دارایی های دیجیتالی است که در یک صرافی ارز دیجیتال در یک دوره زمانی معامله می شوند. این شاخص جهت و رفتار فعالان بازار را تعیین می کند. حجم معاملاتی بالا به معنای فعالیت های تجاری (خرید و فروش)، نقدینگی و کارایی بیشتر بازار است.
- اسپرد درخواست/ پیشنهاد تفاوت بین بالاترین قیمت پیشنهادی (فروش) و کمترین قیمت درخواستی (خرید) در دفتر سفارش هاست. هرچه اسپرد کمتر باشد، می تواند لیکوییدتی صرافی های ارزهای دیجیتال را افزایش دهد و درنتیجه به شکل گیری قیمت ها و نمودارهای پیش بینی دقیق تری منجر شود.
دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) چیست؟
دارایی های نقدپذیر دارایی هایی هستند که به راحتی می توان آن ها را با پول نقد مبادله کرد. در ادامه به برخی از این دارایی ها اشاره شده است:
پول نقد
پول نقد، اولین دارایی با بیشترین میزان نقدشوندگی است. علاوه بر نگهداری ارزهای فیزیکی و دستگاه های خودپرداز، از طریق حساب سپرده و جاری و برنامه های پرداخت همتا به همتا می توان به پول نقد دسترسی داشت.
اوراق قرضه
اوراق قرضه معمولاً بسیار با ثبات و نقدشوندگی بالا هستند که از سوی دولت حمایت و پشتیبانی می شوند؛ درنتیجه اگر قبل از اینکه به سود کامل برسند به پول آن ها نیاز دارید، می توانید فوراً به صورت نقدی در بازار ثانویه آن ها را بفروشید. برخی سرمایه گذاران اوراق قرضه می خرند و آن ها را تا زمان سررسید نگه می دارند.
اما بازار ثانویه برای معاملات اوراق قرضه گسترده است؛ به این معنا که بسیاری از انواع اوراق قرضه در دسته سرمایه گذاری با نقدشوندگی بالا قرار می گیرند. مانند هر اوراق بهادار، ممکن است درنهایت اوراق قرضه را کمتر از آنچه برای خرید آن ها پرداخت کرده اید، بفروشید.
گواهی سپرده سرمایه گذاری (Certificates of deposit)
گواهی های سپرده سرمایه گذاری می توانند APY های بالاتری در مقایسه با حساب های پس انداز به دست آورند، اما معمولاً محدودیت های برداشت سخت تری نیز دارند. در بیشتر موارد اگر بخواهید به وجهی که در مؤسسه های مالی سپرده گذاری کرده اید، زودتر از موعد سررسید دسترسی داشته باشید، باید جریمه ای پرداخت کنید.
گفتنی است می توان به وجه موجود در برخی از حساب های سپرده گذاری دسترسی داشت، اما این مدل از حساب ها معمولاً نرخ بهره سالانه کمتری دارند.
سهام
سهام در دسته دارایی نقدپذیر قرار می گیرد؛ زیرا می توان به سرعت آن ها را در بازار بورس فروخت و به دارایی نقدی تبدیل کرد. معمولاً در عرض چند روز پول نقد ناشی از فروش را دریافت می کنید. همان طور که در بالا ذکر شد، ممکن است درنهایت سهام بورس را مانند اوراق بهادار کمتر از آنچه برای آن پرداخت کرده اید، بفروشید.
صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)
ETF ها صندوق های سرمایه گذاری هستند که مانند سهام در مبادلات عمومی معامله می شوند و به راحتی می توان آن ها را فروخت به دارایی نقد تبدیل کرد. درحالی که صندوق های قابل معامله در بورس ریسک کمتری در مقایسه قبا سهام و اوراق قرضه دارند، اما درصورت نیاز سریع به پول خود، ممکن است مجبور شوید ETF ها را با ضرر بیشتری در مقایسه با دو دارایی دیگر بفروشید.
صندوق سرمایه گذاری مشترک
صندوق سرمایه گذاری مشترک تنوع زیادی دارد، اما تنها یک بار در روز می توان آن را معامله کرد. این ویژگی سبب می شود Liquidity آن ها کمی کمتر از سهام و ETF ها باشد.
فلزات گران بها
فلزات گران بها نیز می توانند در دسته دارایی نقدپذیر قرار بگیرند. در برخی کشورها مانند ایران، سرمایه گذاری در فلزات گران بها مانند طلا و نقره بسیار رایج است، اما چالشی که درباره این نوع دارایی ها مطرح است، نحوه نگهداری و تبدیل آن ها به پول نقد است؛ به همین دلیل نسبت به دیگر انواع دارایی مطرح شده در این مقاله، نقدشوندگی کمتری دارند.
نقدینگی بازار خوب است یا بد؟
بازارهای مالی به نقدینگی کافی در بازار نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود معامله گران می توانند به طور سریع دارایی ها را به پول نقد یا دیگر انواع دارایی تبدیل کنند. سطوح بالای Liquidity باز و بسته شدن سریع موقعیت ها را آسان تر می کند و به کاهش قیمت پیشنهادی منجر می شود. این شرایط مساعد تنها سبب افزایش تعداد فعالان بازار می شود که به نوبه خود بر میزان Liquidity می افزاید.
زمانی که بازار نقدینگی نداشته باشد، خرید یا فروش کالا دشوار می شود؛ بنابراین یا باید مدت زیادی منتظر بمانید تا طرف مقابل برای خرید دارایی شما حاضر شود یا به طورکلی از معامله خود صرف نظر کنید. در یک بازار غیر نقد شونده، خریداران و فروشندگان نمی توانند درباره قیمت بازار به توافق برسند که معمولاً به افزایش قیمت پیشنهادی و هزینه های اجرایی بالاتر منجر می شود.
نمونه هایی از نقدینگی
همان طور که گفته شد، علاوه بر وجه نقد، برخی اشکال سهام نیز می توانند نقدشوندگی بالایی داشته باشند؛ برای مثال در بازار بورس می توانید سهامی را که Liquidity بیشتری دارد، به سادگی شناسایی کنید. این نوع دارایی ها معمولاً به مقدار زیاد معامله می شوند و در میان سرمایه گذاران محبوب هستند. گاهی اوقات ممکن است صدها هزار یا حتی میلیون ها از این سهام معامله شوند. این حجم بالای تجارت به نقدشوندگی بالای این سهام کمک می کند.
پیش از این گفته شد علاوه بر پول نقد و سهام، گواهی سپرده و حساب های سپرده گذاری نیز دارای نقدشوندگی بالایی هستند. درواقع می توانید برای مدتی کوتاه روی آن ها سرمایه گذاری کنید و سپس به راحتی آن ها را به پول نقد تبدیل کنید. درباره سهام و اوراق قرضه بورسی نیز به همین صورت است.
خلاصه مطلب
بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با دیگر بازارهای مالی، نوسانات قیمتی بیشتری دارد؛ به همین دلیل سرمایه گذاران باید هنگام انجام معاملات، دقت بیشتری داشته باشند. اگرچه معیارهایی مانند ارزش بازار، اسپرد درخواست/ پیشنهاد، دفترهای سفارش و موارد دیگر وجود دارد که به شما در انجام بهتر معاملات بیشتر کمک می کنند، درک مفهوم Liquidity در ارز دیجیتال، برای موفقیت در این حوزه ضروری است.
دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) شامل وجوه نقد و سایر دارایی هایی است که می توانند به سرعت بدون از دست دادن ارزش به پول نقد تبدیل شوند.