قطعأ تا به حال برای شما هم پیش آمده است که به دنبال سرمایه گذاری باشید و بخش اعظمی از دارایی خود را به پول نقد تبدیل کرده ولی به دلایل مختلف مانند تورم پیش بینی نشده، از انجام این سرمایه گذاری ناکام مانده باشید. در چنین حالتی نه تنها سودی کسب نکرده اید، بلکه ارزش پولتان نیز کاهش یافت. در این مقاله قصد داریم با مفهوم مدیریت دارایی بیشتر آشنا شویم.
بنابراین می توان تصمیم گیری برای سرمایه گذاری را یکی از مهم ترین و حساس ترین تصمیمات بشر دانست. اما ریسک موجود بر سر راه سرمایه گذاری نمی تواند مانعی برای افراد باشد چرا که انسان کمال طلب است و به دنبال کسب درآمد و بالطبع رفاه بیش تر، تأمین پرداخت هزینه های غیر منتظره زندگی، پس انداز و… است.
در کنار میل کمال طلبی انسان ها، وجود بازارهای مالی گوناگون (بورس، ارزهای دیجیتال، ارز، طلا، مسکن، خودرو و …) و نوسانات قمیتی شدید حاکم بر بازار، عواملی است که افراد را به سوی سرمایه گذاری با هدف حفظ ارزش پول و کسب سود، سوق می دهد.
دقیقأ در همین نقطه است که وجود مفهومی به نام “مدیریت دارایی” خودنمایی می کند و لزوم استفاده از آن در جریان سرمایه گذاری ها مشخص می شود.
با توجه به ضروری بودن این موضوع، در این پست قرار است که به معرفی مفهوم مدیریت دارایی و تأثیر آن بر نحوه سرمایه گذاری هایمان بپردازیم. اما پیش از آن شما را با مفهوم دارایی و انواع آن آشنا خواهیم کرد. بنابراین با ما همراه باشید.
دارایی چیست؟
دارایی، شامل تمامی اموال و حقوقی است که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارد. به طور کلی می توان دارایی را این گونه تعریف کرد:
“تمامی منابعی که دارای ارزش اقتصادی هستند و مالکیت آن در اختیار افراد، شرکت ها و سازمان هاست و انتظار ایجاد منافعی در آینده از محل این منابع می رود، را دارایی می گویند.”
دارایی ها شامل تمامی منابع ملموس مثل ساختمان و زمین و منابع ناملموس مثل سرقفلی، حق ثبت اختراع و برند شناخته شده یک شرکت است.
دارایی ها همچنین با توجه به زمان نقدشوندگی به دو دسته دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری تقسیم می شوند.
دارایی جاری:
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
در حساب ترازنامه شرکت ها، بخشی به نام دارایی جاری وجود دارد که بیان گر ارزش تمامی دارایی هایی است که در طی یکسال قابلیت نقدشوندگی دارند. از انواع دارایی جاری می توان به وجه نقد، اوراق بهادار قابل خرید و فروش در بازار، هزینه های از پیش پرداخت شده، حساب های دریافتنی و کلیه سرمایه گذاری های کوتاه مدت اشاره کرد.
با توجه به ماهیت نقدشوندگی این دارایی ها، می توان آن ها را جزیی از منابع مالی مهم برای شرکت ها و سازمان ها در نظر گرفت.
دارایی غیرجاری:
در حساب ترازنامه شرکت ها بخش دیگری به نام دارایی غیرجاری نیز وجود دارد که بیان گر ارزش تمامی دارایی هایی است که به سرعت به وجه نقد تبدیل نمی شوند و بازه زمانی نگهداری آن ها بیش از یک سال است. در واقع هدف از خرید این دارایی ها، نگهداری آن هاست. از انواع دارایی های غیرجاری می توان به ساختمان، زمین، امکانات و تجهیزات شرکت ها، حساب های پرداختنی و کلیه سرمایه گذاری های بلندمدت اشاره کرد.
مدیریت دارایی
با توجه به ریسک های موجود در بازار سرمایه گذاری و عدم اطلاعات کافی در رابطه با شناخت بازار و زمان لازم برای این شناخت و البته لازمه وجودی سرمایه گذاری در زندگی، شاید بهترین گزینه این باشد که از متخصصان این حوزه کمک دریافت کنیم. به فرآیندی که این مؤسسات و متخصصان برای حفظ ارزش دارایی موجود و کسب سود، طی می کنند؛ مدیریت دارایی(Asset Management) می گویند. در واقع این متخصصان از طریق سازماندهی و استفاده بهینه از منابع، اقدام به ارزش آفرینی بر روی دارایی های شما می کنند.
بنابراین شما با سپردن دارایی خود به مؤسسات مالی و متخصصان فعال در این حوزه، اقدام به مدیریت حرفه ای دارایی خود خواهید کرد و به این ترتیب، ریسک سرمایه گذاری شما کاهش می یابد و می توانید بیش ترین سود ممکن را از سرمایه گذاری خود به دست آورید.
ممکن است این سؤال برایتان مطرح شود که آیا مدیریت حرفه ای دارایی ها تنها برای سرمایه گذاری فردی مؤثر است و یا این که شرکت ها و سازمان ها نیز می توانند از این مزیت بهره ببرند؟
جواب سؤال شما این است که شرکت ها و سازمان ها نیز می توانند از این فرآیند بهره مند شوند. به توضیحاتی که در ادامه خواهیم داد، توجه کنید:
مدیریت دارایی، در دو حوزه کاربرد دارد:
- یکی از متداول ترین مفاهیم تعریف شده برای Asset Management، با دارایی های فیزیکیِ قابل اندازه گیری و البته غیرقابل اندازه گیری مرتبط است. مدیریت دارایی فیزیکی، به مفهوم استفاده بهینه از منابع موجود درسازمان ها اشاره دارد. و این سیستم در سازمان ها، توسط گروهی از متخصصان که مسؤولیت سیاست گذاری ها و اهداف مرتبط با مدیریت دارایی را دارند، انجام می شود.
- یکی دیگر از مفاهیم تعریف شده برای Asset Management، که در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به مدیریت دارایی های مالی مربوط می شود که به نوعی سرمایه گذاری و خدمت رسانی مالی است. این مفهوم از Asset Management، به مدیریت سرمایه و کسب بازدهی ناشی از سرمایه گذاری، سرمایه گذاران کمک می کند. در واقع، سرمایه گذاری افراد توسط متخصصان و مدیران شرکت های ارایه دهنده خدمات مالی، کنترل و مدیریت می شوند.
اما اگر به صورت تخصصی تر و در صنایع اقدام به معرفی مدیریت دارایی کنیم، می توانیم این سیستم را به این صورت تعریف نماییم:
” مجموعه ای از سیستم ها و فرآیندهای روشمند است که با هدف نگهداری، به کارگیری و توسعه دارایی های یک نهاد، شرکت یا گروه فعالیت می کند. این چهارچوب از ترکیب روش های مهندسی با تجربیات و تئوری های اقتصادی ایجاد می شود.
به واسطه تکمیل این فرآیند، می توان ابزاری را ایجاد کرد که به طور منظم و با روندی منطقی در تصمیم گیری های آتی به کار برده شود؛ به عبارت دیگر، می توان بیان کرد که مدیریت دارایی، چهارچوبی را برای طراحی و پیاده سازی برنامه های بلندمدت و کوتاه مدت آینده ی یک گروه یا مجموعه شکل خواهد داد.”
در واقع، این روش، اقدام به ترکیب ارزیابی های اقتصادی در سطوح مدیریت سرمایه گذاری های پروژه ای، شبکه ای و سیستمی می کند. و دقیقأ به دلیل فرآیند کاملأ علمی که برای اخذ نتیجه طی می کند، می توان بیان کرد که اطلاعات به دست آمده از این روش، به تصمیم گیری در سرمایه گذاری های سودده آینده سازمان، کمک می کند.
مدیریت دارایی در سازمان ها چه مزایایی دارد؟
- شناسایی دارایی های کاذب
- پیش بینی هزینه و بودجه
- رصد آنی دارایی ها
- دستیابی به اطلاعات و جزییات دقیق
- کارایی بیش تر در فعالیت های عملیاتی
- بهبود چرخه مالی
- کاهش آلودگی های زیستی
- شناسایی دارایی های کاذب
1- شناسایی دارایی های کاذب
در شرکت ها از این ویژگی می توان برای حذف دارایی هایی که به هر دلیلی در حال حاضر در مالکیت ما نیستند (سرقت، استهلاک و …) را شناسایی کرد و براساس دارایی های موجود در سازمان، تصمیمات صحیح مرتبط با سرمایه گذاری را اتخاذ نمود.
2- پیش بینی هزینه و بودجه
دسترسی به سابقه عملیاتی یک دارایی (خرید و راه اندازی یک دارایی و استهلاک آن)، این امکان را فراهم می آورد تا در آینده و زمانی که قصد خرید و سرمایه گذاری در دارایی های عملیاتی را داریم، تصمیمات مناسب تری اتخاذ شود و به این ترتیب، به سازمان کمک می کند تا با توجه به ساختار هزینه و بودجه خود، سرمایه گذاری نماید.
3- رصد آنی دارایی ها
با توجه به نقش حیاتی و مهمی که دارایی ها در هر سازمان و هر شرکت ایفا می کنند، می توان به این نتیجه رسید که رصد و بررسی لحظه ای دارایی ها تا چه اندازه می تواند در مدیریت و کنترل آن ها تسهیل کننده باشد و به رشد سازمان کمک کند.
4- دستیابی به اطلاعات و جزییات دقیق
سیستم اطلاعات جغرافیایی این امکان را در اختیار سازمان ها قرار می دهد تا به صورت لحظه ای، اطلاعات و هرگونه جزییات مرتبط با دارایی را پیگیری کنند. بنابراین در صورت تخریب، مفقودی و یا سرقت یک دارایی، می توان اطلاعات مورد نظر را به دست آورد و گزارشات لازم را به تصمیم گیران ارایه نمود.
5- کارایی بیش تر در فعالیت های عملیاتی
به کمک سیستم مدیریت دارایی، می توان از نقشی که هر کدام از دارایی ها در هر نقطه از سازمان انجام می دهند، مطلع شد. که این ویژگی به سازمان کمک می کند تا از ظرفیت هر کدام از دارایی ها و نحوه عملکردشان در سازمان آگاه شوند و در صورت نیاز، اقدام به حذف برخی از دارایی ها نمایند. به این ترتیب، کارایی شرکت افزایش خواهد یافت.
6- بهبود چرخه مالی
زمانی که بتوانید زیرساخت های لازم برای مدیریت صحیح دارایی ها را در سازمانتان پیاده سازی کنید، این شانس را خواهید داشت تا با وارد شدن کم ترین آسیب به اهداف سازمان، ارزش دارایی هایتان را در بلندمدت حفظ کنید و شاهد بهبود در نرخ بازگشت سرمایه در مجموعه تان باشید.
7- کاهش آلودگی های زیستی
با در دست داشتن اطلاعاتی مربوط به چرخه عمر دارایی های عملیاتی که به صورت مستقیم در سازمان شما مورد استفاده قرار می گیرد و تخمین زمان استهلاک، که از طریق استفاده از سیستم های مدیریت دارایی حاصل می شود، می توان به کاهش آلودگی های زیست محیطی کشور نیز کمک کرد.
مدیریت دارایی برای افراد چه مزایایی دارد؟
همان طور که در بالا نیز متذکر شدیم، مدیریت بهینه دارایی ها، به سرمایه گذاران این امکان را می دهد تا با ریسک کم تر و اطمینان از ثمربخش بودن سرمایه گذاری ها، اقدام به فعالیت های مالی کنند. به موارد زیر توجه کنید:
- ارزیابی و بررسی کلیه دارایی ها
- کاهش و مدیریت ریسک
- بهبود کارایی سرمایه گذاری با بررسی روندهای سرمایه گذاری
- مدیریت زمان
- سازماندهی سبد دارایی
- مدیریت دارایی ها از مکان های مختلف
چه سازمان ها یا افرادی اقدام به مدیریت دارایی می کنند؟
اقتصاددانان، مدیران دارایی و تحلیل گران مالی، با بررسی وضعیت بازار و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو، همین طور، با لحاظ کردن شرایط و خواسته های شما مانند میزان پذیرش ریسک سرمایه گذاری از جانب شما، ترجیحات و اهدافی که برای سرمایه گذاری مدنظرتان است؛ اقدام به تحلیل بازار کرده و به نمایندگی از مشتریان خود، سرمایه گذاری می کنند. و به شما این شانس را می دهند تا در بازارهای پرریسک، مزیت رقابتی به دست آورید و سرمایه اولیه تان را حفظ نمایید و به سود دست یابید.
شرکت های فعال در حوزه Asset Management، با پذیرش سرمایه شما، اقدام به سرمایه گذاری آن ها در بازارهای مالی مختلف می کنند که احتمالأ وارد شدن و سرمایه گذاری در این بازارها به تنهایی برای شما مقدور و سنجیده نبود. از جمله این سرمایه گذاری ها می توان به مواردی مانند خرید اوراق با درآمد ثابت، خرید اوراق مبتنی بر طلا که به واسطه سرمایه گذاری در این اوراق شما به طور مستقیم در بازار طلا و به طور غیر مستقیم در بازار ارز سرمایه گذاری می کنید، سرمایه گذاری در بورس و خرید سهام شرکت های ارزنده و… اشاره کرد.
از جمله شرکت های فعال در حوزه Asset Management، می توان به صندوق های سرمایه گذاری و شرکت های سبدگردانی اشاره کرد.
صندوق های سرمایه گذاری، که عمدتأ توسط بانک ها، کارگزاری ها و شرکت های سرمایه گذاری اداره می شوند، با جمع آوری مبالغ جزیی افراد اقدام به سرمایه گذاری در حوزه های مختلف مانند طلا، ارز، سهام، اوراق بهادار و یا حتی پروژه های سرمایه گذاری می کنند. بنابراین شما با هر عددی که برای سرمایه گذاری در نظر دارید- هرچند کم- می توانید در این صندوق ها سرمایه گذاری کنید و به این ترتیب می توانید مدیریت بهینه ای در دارایی تان را تجربه کنید.
برای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری به دو نکته توجه نمایید:
- برای هر صندوق سرمایه گذاری، امیدنامه یا اساسنامه نوشته شده است که اطلاعاتی در رابطه با نرخ گردش پرتفوی، استراتژی های سرمایه گذاری مورد استفاده در صندوق و کارمزد و هزینه ها و … ذکر می شود.
- صندوقهای سرمایه گذاری به 4 دسته کلی، صندوق های سرمایه گذاری مختلط، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، صندوق های سرمایه گذاری سهامی و صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر سکه طلا تقسیم می شوند.
شرکت های سبدگردان، برای هر فرد به صورت مجزا و اختصاصی اقدام به سرمایه گذاری می کند و مدیریت پرتفویشان را به عهده دارند و به همین دلیل نسبت به صندوق های سرمایه گذاری در فعالیت های سرمایه گذاری تنوع و آزادی عمل بیش تری دارند.
سخن آخر
با توجه به ضرورت سرمایه گذاری و البته وجود ریسک و تنوع محیط های سرمایه گذاری در دنیای امروز، می توان اذعان داشت که شناخت مفاهیم مرتبط با مدیریت دارایی و سازمان ها و افراد فعال در این حوزه و البته سازوکار و مزایای آن به همان میزان سرمایه گذاری، ضرورت دارد تا بتوانیم در عین حفظ سرمایه اولیه، به سود نیز دست یابیم. دقیقأ در همین جاست که کاربردی بودن مفهوم مدیریت دارایی خود را به رخ به بازار سرمایه و سرمایه گذاران می کشد.
بنابراین در نظر بگیرید که با حداقل میزان سرمایه ای که در دست دارید؛ می توانید در صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کنید و به سود برسید. همین طور اگر سرمایه کلانی دارید، می توانید با کمک گرفتن از متخصصان این حوزه و شرکت های سبدگردان، سرمایه خود را افزایش دهید.