علم اقتصاد با وجود تمام بزرگی و گستردگی خود و علیرغم آنچه به نظر می رسد علمی ساده است. بازار سرمایه (بازار مالی) مانند بازار پول، بازار بورس، بازار طلا و مسکن، بورس کالا و بورس اوراق بهادار از جمله اصطلاحات رایج در این عرصه هستند. شاید گستردگی همین اصطلاحات در اقتصاد باشد که آنرا پیچیده و سخت جلوه می دهد.
همه ما افرادی را می شناسیم یا زندگینامه افرادی شنیده یا دیده ایم که موفقیت های بزرگی در هر یک از بازارهای بزرگ اقتصادی کسب کرده اند و به چهره ای ثروتمند، موفق و شناخته شده تبدیل شده اند. برای موفقیت در هر یک از این بازارهای مالی ابتدا باید نسب به آنها آگاهی پیدا کرد، پس اجازه دهید در گام اول با مفهموم ابتدایی هر یک از آنها آشنا شویم.
بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟
بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار می رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت می گیرد یک بازار مالی محسوب می شود. حتی بازارهایی که در آنها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آنها انجام می شود هم بازار مالی هستند.
بازار پول چیست؟
یکی از بازارهای مالی، بازار پول است که در آن از هر ابزار یا دارایی با توان نقد شوندگی بالا یا ابزارها و دارایی های خرد برای تبادل استفاده می شود. این ابزارها معمولا توسط شرکت ها، اشخاص، بنگاه های تجاری و شرکت ها استفاده می شوند و در واقع نوعی جانشین پول هستند که سررسید کمتر از یک سال دارند.
عدم نیاز به هم زمانی دریافت پول و انجام مخارج یکی از اصلی ترین دلایلی است که اشخاص و بنگاه ها از بازار پولی استفاده می کنند. از جمله ابزارهای بازار پول می توان به سپرده ها، وام با وثیقه، حواله و بروات اشاره کرد.
بازار سرمایه چیست؟
یکی از بازارهای مالی، بازار سرمایه است که با نام بازار بورس اوراق بهادار نیز شناخته می شود، بازاری برای خرید و فروش اوراق قرضه و اوراق مالکیت است. کار اصلی بازار سرمایه ایجاد پلی ارتباطی بین تامین کننده سرمایه های خرد و کلان، چه حقیقی و چه حقوقی و متقاضیان سرمایه مثل شرکت هاست.
بازار سرمایه در واقع تسهیل کننده فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی (اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده) است. شاخص ترین ابزار مالی این بازار اوراق مالکیت که اکثرا با نام سهام شناخته می شود و اوراق قرضه یا مشارکت است.
برخلاف بازار مالی پول، بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش سهام و اوراق قرضه برای بازه های زمانی بیش از یک سال است.
تفاوت های بازار پول و بازار سرمایه
برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوت های اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبل تر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوت ها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) می پردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است.
دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزارهای مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپرده ها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده می کند، بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده می کند.
بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازه های زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاری های میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاری های کوتاه مدت کمتر از یک ساله.
بازار طلا یا بورس طلا چیست؟
وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سال های اخیر نگاه می کنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر می رسد.
اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آنها صحبت به میان می آید، اکثر ما تصویری مشخص از آن در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافی ها برای خرید و فروش طلا و سکه.
در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسک تر و مناسب تری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راه ها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.
صندوق طلا یکی دیگر از راه های سرمایه گذاری در بورس است
اما صندوق طلا چیست؟ دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران که در گواهی سپرده هایی نظیر طلا، اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایه گذاری می کنند. صندوق طلا علاوه بر اینکه نسبت به سکه طلا از ریسک پایین تری برخوردار است، افراد با سرمایه به مراتب کمتری هم قادر به سرمایه گذاری در آن هستند.
گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان می دهد مالک آن مقدار معینی از سکه سپرده شده در انبار است. انباری که واقع در خزانه داری پردیس بانک رفاه است. سکه های مورد تائید همگی ضرب سال ۱۳۸۶ و با وزن ۸٫۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ هستند.
هر شخص می تواند با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، اقدام به خرید طلا، سکه و دیگر مشتقات آن بکند. سرمایه گذاری برای خرید سکه باید سفارش های خود را در مضرب ۱۰ وارد سامانه کند. یعنی اگر قصد خرید ۴ سکه دارد باید ۴۰ سفارش وارد سامانه کند.
معاملات در حال حاضر از ۱۲:۳۰ تا ۱۵:۳۰ انجام می شود. بدین صورت که تا ساعت ۱۳ مرحله پیش گشایش است که در آن قیمت تعیین می شود و سپس معاملات عادی تا ساعت ۱۵:۳۰ به جریان می افتند.
در حال حاضر چهار صندوق طلا به نام های طلا، گوهر، عیار و زر مشغول فعالیت هستند که اشخاص پس از دریافت کد بورس خود به راحتی می توانند در آنها مشغول به داد و ستد و سرمایه گذاری شوند.
با مطالعه این مطلب قدم ابتدایی برای آشنایی با بازارهای مختلف و اصطلاحات رایج در اقتصاد آشنا شدید. حالا اگر بدنبال دلیل می گردید یا هنوز برای حضور در دوره های آموزشی و سرمایه گذاری در بازار بورس شک دارید، ما با ارائه چند دلیل شک شما را برطرف می کنیم.
عکس ۶
بهره مندی کل کشور و جامعه: بسیاری ازسهم ها و اوراقی که در بازارهای سرمایه و دیگر بازارها عرضه می شوند مربوط به طرح های بزرگ ملی هستند. این طرح ها علاوه بر درآمدزایی و اشتغال زایی، به چرخه تولید و رونق ملی هم کمک می کنند.
سود ده بودن نسبت به دیگر سرمایه گذاری ها: ملک، خودرو، ارز، طلا و سکه و بازارهای دیگر پرنوسان و اغلب غیر قابل پیشبینی هستند. اما بازار بورس و آگاهی از چگونگی خرید و فروش سهام راهی سودبخش برای سرمایه گذاری محسوب می شود.
قانونی بودن: سرمایه گذاری در بورس شیوه ای قانونی با قوانینی مکتوب و مشخص برای کسب سود و خرید فروش است. در نتیجه نگرانی های قانونی و تبصره های مختلف و یا قوانینی که هر روز تغییر می کنند در مورد آن صدق نمی کند.
شفاف و همواره در دسترس بودن: بازار بورس بازاری شفاف است که در هر زمان می توان در مورد آن اطلاعات کسب کرد. تاریخچه هر سهم و نحوه رشد و نزول آن شفاف و قابل ردگیری است.
مثل پول نقد: سهام درست مثل پول نقد است و هر روزی که اراده کنید می توانید آنرا تبدیل به پول کنید. برعکس بازارهای مالی مثل ارز و سکه و مسکن با رکودهای فصلی و شوک های ناگهانی به خواب زمستانی می روند.
در این مطلب با اصطلاحات و معانی بازارهای مالی مختلف به صورت سطحی آشنا شدید و همچنین بررسی کردیم که چرا بورس محلی امن و مطمئن برای سرمایه گذاری محسوب می شود.
اگر می خواهید به یک حرفه ای در بازار بورس تبدیل شوید و از مزایای آن بهره ببرید، می توانید با ثبت نام در دوره نوین نخبگان خانه سرمایه طی شش ماه علاوه بر فراگیری زیر و بم این بازار، در آزمون فنی شرکت کرده و مدرک معتبر بین المللی کسب کنید.
نویسنده: محمدرضا احمدی
