در دنیای امروز زندگی‌کردن بدون داشتن پول تقریبا غیرممکن است. پول در تعریف عامیانه وسیله‌ای است که افراد برای تبادل کالا، خدمات و نیازهایش از آن استفاده می‌کنند و واحدی برای شمارش و ارزش محسوب می‌شود. داشتن پول به شما حق انتخاب زیادی میدهد و شاید محدودیت‌های زیادی را از میان بردارد. پول مفهومی است که بیشترین ارتباط روزانه را با آن داریم پس شاید بیشتر دانستن درباره سیر تغییر و تحول آن برایتان کنجکاوی‌برانگیز باشد.
تاریخچه چاپ پول
تاریخچه پول بسیار قدیمی است. در گذشته تجارت از طریق معاملات پایاپای صورت می‌گرفت؛ به این صورت که کالاها و محصولات بین بازرگانان، صنعتگران، شهروندان و مقامات معامله می‌شد. با کشف فلزاتی همچون طلا و نقره، تجّار شروع به جایگزینی فناوری قدیمی با جدید کردند و در نتیجه سکه‌های طلا و نقره اختراع شدند. بعدها اسکناس اختراع شد. در طول تاریخ چاپ پول روی خشت، چوب، پوست گوزن، پارچه، چرم، فویل‌های فلزی و اخیرا روی پلاستیک‌های کاغذمانند، همچون پوند انگلیس صورت گرفته است. نخستین استفاده از کاغذ برای پول در متون تاریخی چینی یافت شد. بخشی از یک اسکناس در غار کشف شد که آن را قدیمی‌ترین اسکناس جهان دانستند. چینی‌ها به دلیل کمبود طلا و فلزات چیزی شبیه به اسکناس را ابداع کردند و نام آن را چاو گذاشتند.
پول های اولیه در ایران
اولین سکه ایرانی در زمان داریوش و از جنس طلا ضرب شد. تا قبل از انتشار اسکناس در ایران، سکه، بیجک و نیز اسکناسهای خارجی (به ویژه منات روسی) رواج داشت. در اواخر قرن هفتم هجری، و در دوره سلطنت گیخاتوخان، پنجمین پادشاه سلسله ایلخانیان، که از خالی شدن خزانه و کسری بودجه نگران بود، دستور داد مردم زر و سیم خود را به چاوخانه تحویل دهند و به جای آن پول کاغذی (چاوه) بگیرند. بدین ترتیب برای نخستین بار پول کاغذی به نام چاو (موسوم به چاو مبارک) در تبریز منتشر شد. اسکناس یک درهمی چاپ‌شده در آن زمان، قدیمی‌ترین اسکناس شناخته شده در ایران است که منقّش به «لااله الاالله و محمد رسول‌الله» بود.
تاریخچه چاپ پول رایج ایران
براساس آنچه که در قانون نظام پولی و بانکی کشور مشخص شده، چاپ پول بر عهده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. این ارگان از سال ۱۳۳۹ تاکنون مسئولیت چاپ پول را برعهده داشته است. تا قبل از این سال، بانک ملی مسئولیت چاپ پول را بر عهده داشت. در سال ۱۳۵۱، کارخانه چاپ اسکناس (ضرابخانه) راه‌اندازی شد که البته تا اوایل سال ۱۳۶۲، چاپ اسکناسهای رایج ایران در اروپا انجام می‌شد. اما در این سال، بانک مرکزی اقدام به راه‌اندازی کارخانه چاپ اوراق بهادار کرد. بعد از گذشت ۵ سال، این مرکز چاپ اسکناس و مسکوکات رایج کشور را هم آغاز کرد. البته در ابتدا کاغذ اسکناس از خارج وارد می‌شد. زیرا ایران توانایی تولید کاغذهای خاص را برای چاپ اسکناس نداشت. سرانجام در سال ۱۳۷۶ ایران توانست کاغذ مورد نیاز برای چاپ اسکناس را تولید کند. در زمان‌هایی که بازار با تورم مواجه می‌شود، میزان چاپ اسکناس کاهش می‌یابد. در این زمان‌ها چاپ اسکانس‌‌‌های ارزشمندتر (۱۰ هزارتومانی و ۵۰ هزارتومانی) کمتر می‌شود. اما در زمان‌‌‌های رکود، دولت برای تأمین پول مورد نیاز بازار، دستور چاپ پولهای ارزشمندتر را برای بانک مرکزی صادر می‌کند. سپس بانک مرکزی نیز این دستور را به ضرابخانه اعلام می‌کند. از سوی دیگر با فرسوده شدن پولهای رایج در بازار، باید پولهای جدید جایگزین آن‌ها شود. در غیر این‌صورت بازار با کاهش پول مواجه می‌شود. در این زمان بانک مرکزی به اندازه پولهای از دست رفته، پول جدید چاپ می‌کند.
کارخانه چاپ پول ایران در کجا قرار دارد؟
کارخانه چاپ پول یا در اصطلاح «ضرابخانه» یکی از سازمان‌های امنیتی کشور محسوب می‌شود. این سازمان در شهر تهران، منطقه پاسداران و در سه‌راه ضرابخانه قرار دارد. به‌دلیل قرار گرفتن این کارخانه در قسمتی از منطقه پاسداران، یکی از سه‌راه‌های این منطقه با نام ضرابخانه عجین شده است. در همه کشورهای دنیا بر روی سازمان چاپ اسکناس و مسکوکات حساسیت زیادی وجود دارد و به‌همین دلیل نمی‌توان به‌راحتی وارد این کارخانه شد. حتی کارکنان کارخانه چاپ پول قبل از ورود به محوطه کار، ابتدا باید تمامی وسایل شخصی از جمله پول نقد، سکه، کلید، گوشی همراه خود را به قسمت حراست تحویل دهند. سپس با رعایت تمامی تدابیر امنیتی وارد محوطه کار خود شوند.
محوطه کارخانه چگونه است؟
شاید برای شما هم سوال باشد که محوطه کارخانه پول به چه شکل است؟ کارکنان این کارخانه باید با لباس مخصوص و در ۷ صبح بر سر کار حاضر شوند. سالنِ کار با رطوبت ۵۵ و دمای بیش از ۲۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌شود. در داخل سالن چندین دستگاه برای چاپ پول وجود دارد. در پشت هر دستگاه ۵-۶ نفر کار می‌کنند. برخی از آن‌ها کار چاپ را انجام می‌دهند. گروه دیگری هم به‌عنوان ناظر در ضرابخانه مشغول کار هستند. برخی دیگر از کارکنان هم کاغذهای اسکناس و پولهای چاپ شده را با کمک سبدهای فلزی جابه‌جا می‌کنند. کارکنان کارخانه چاپ پول شامل کارگران و کارمندانی هستند که براساس قوانین اداره کار دستمزد و مزایا دریافت می‌کنند. برخلاف تصور برخی از مردم، کارکنان ضرابخانه هیچ اختیاری در مورد پولهای چاپ شده ندارند. زیرا مقدار چاپ اسکناس و مسکوکات براساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی انجام می‌شود. سپس آمار آن به بانک مرکزی و سپس ضرابخانه داده می‌شود. کارکنان این کارخانه نیز موظفند براساس دستورات گرفته شده از بانک مرکزی، پول چاپ کنند. حتی تعداد اسکناس و مسکوکات براساس عدد و رقم آن‌ها به کارکنان داده می‌شود.
مقدار کاغذ و فلزی که برای چاپ اسکناس و مسکوکات در اختیار کارکنان گذاشته می‌شود، براساس مقدار پول مورد نیاز است. به‌همین دلیل کارکنان فقط باید فرآیند چاپ را انجام دهند. آن‌ها هیچ اختیاری در مورد تعیین میزان چاپ پول ندارند. تعیین میزان چاپ پول براساس سازوکارهای بازار (میزان عرضه و تقاضا، رکود، تورم و …) تعیین می‌شود. دولت با بررسی میزان نیاز بازار به پول، طرح خود را برای نشر اسکناس به مجلس شورای اسلامی اعلام می‌کند که بعد از تایید مجلس قانون آن به بانک مرکزی و سپس ضرابخانه اعلام می‌شود. در صورتی که ضرابخانه یا بانک مرکزی بخواهد در این فرآیند خودمختار عمل کند، مشکلات عدیده‌‌ی اقتصادی از قبیل تورم و رکود ایجاد می‌شود.
جنس پول های اولیه چگونه بود؟
پس از اینکه طوایف و قبایل ایجاد شدند مبادله کالا یا خدمات نیز شکل گرفت. مبادله کالا مشکلاتی داشت که برای رفع آن ابتدا از فلز استفاده کردند و هر چه که جلوتر رفتند به فلزات گرانبها و سبک وزنی همچون طلا، نقره و مس روی آوردند. همچنین در طول تاریخ چاپ پول روی خشت، چوب، پوست گوزن، پارچه، چرم، فویل‌های فلزی و پلاستیک‌های کاغذمانند اتفاق افتاد.
پول های رایج ایران در حال حاضر از چه ماده ای تهیه می شوند؟
برای تولید سکه‌های رایج از ترکیب چندین آلیاژ استفاده می‌شود که شامل مس (۶۴ درصد)، نیکل (۱۲ درصد) و روی (۲۴ درصد) است. جنس همه سکه‌ها از نظر ترکیب مواد تقریباً به هم شباهت دارد. برای اسکناس‌ها نیز از کاغذهای مخصوص استفاده می‌شود. جنس کاغذی که برای اسکناس و اوراق بهادار استفاده می‌شود، با کاغذهای معمولی (مانند کاغذA4) تفاوت زیادی دارد. برای تولید کاغذ اسکناس از ترکیب چند ماده استفاده می‌شود که شامل کاغذ، پنبه، الیاف کتانی و پارچه است. کاغذهای معمولی مقاومت بالایی ندارند و بعد از مدتی از بین می‌روند. اما ترکیب این مواد برای تولید کاغذ اسکناس باعث افزایش مقاومت اسکناس‌ها می‌شود. به همین دلیل است که اسکناس‌ها در برابر رطوبت، مچاله شدن، شسته شدن و … مقاومت بالایی دارند. همچنین ترکیب خاصی که برای تولید کاغذ اسکناس استفاده می‌شود، باعث افزایش ضریب امنیتی چاپ اسکناس می‌شود. برخی از افراد سودجو اقدام به چاپ اسکناسهای تقلبی می‌کنند. اما به دلیل خاص بودن کاغذ اسکناس، می‌توان از این کار جلوگیری کرد.
پول های رایج اروپا و آمریکا از چه ماده ای تهیه می شوند؟
اسکناسهای اروپا ترکیبی از پارچه کتان و ۱۰۰% الیاف پنبه هستند. اسکناس‌ها یا کاغذهای ارزی آمریکا از ۷۵% پنبه و ۲۵% پارچه ساخته شده‌اند. کاغذ و جوهری که در تولیدات ارزی آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد به اندازه طراحی آن منحصربه‌فرد است و موجب تمایز آن می‌شود. کیفیت کاغذ به قدری بالاست که تقریبا باید ۴۰۰۰ بار آن را تا بزنی تا پاره شود.
جلوگیری از چاپ پول جعلی
کارخانه تولید کاغذ اسکناس برای تولید ماده اولیه برای پول، از یک فرمولاسیون خاص استفاده می‌کند که افشای آن ممنوع است. این کارخانه با ترکیب چند ماده، یک خمیر به‌دست می‌آورد. سپس خمیر به صورت ورقه‌های نازک روی نوار نقاله قرار می‌گیرد. این نوار وارد دستگاه خشک‌کن می‌شود. در این مرحله باید امنیت کاغذ اسکناس تأمین شود. در این صورت است که از هرگونه سوءاستفاده و جعل اسکناس جلوگیری می‌شود. خمیر کاغذ اسکناس درون شابلون‌های مخصوص ریخته می‌شود. سپس دستگاههای تراش (CNC) که دارای طرح مخصوص هستند، روی آن فشار وارد می‌کند. با این کار کاغذها شکل خاصی به خود می‌گیرند و برای چاپ اسکناس آماده می‌شوند. با این روش اصالت کاغذهای چاپ پول تضمین می‌شود. همچنین کارخانه خمیر کاغذ قبل از خشک شدن کامل خمیر، به آن نوعی مواد شیمیایی حساس به نور ماوراءبنفش اضافه می‌کند. زمانی که اسکناس چاپ می‌شود، اگر آن را در مقابل نور ماوراءبنفش قرار دهید، دانه‌های رنگی روی آن دیده می‌شود که نشانه اصل بودن پول است. در مرحله سوم برای جلوگیری از جعل اسکناس، یک نخ در وسط کاغذ مخصوص می‌گذارند. این کار قبل از خشک شدن کامل ورقه‌ی کاغذ اسکناس انجام می‌شود. بعد از اینکه خمیر کاغذ کمی خشک شد، آن را درون محلول الکل پلی وینیل یا ژلاتین مخصوص قرار می‌دهند. با این کار یک لایه روی کاغذ اسکناس را می‌پوشاند که نقش محافظ را برای اسکناس برعهده دارد.
فرآیند جلوگیری از چاپ پول جعلی در ایران از ابتدا تا کنون چه تغییری داشته است؟
اولین اسکناس جعل‌شده در ایران ساخته دست جاعلی بود که به دلیل غلط املای انگلیسی و قرار دادن واژه ONLY در جای نامناسب لو رفت. فیلیگران‌ها (واترمارک‌ها) بر روی اسکناسهای ایرانی؛ این کار یعنی مارکر کردن اسکناس‌ها برای جلوگیری از جعل بکار می‌رود. سابقه این کار در کشور به سال۱۳۰۳ و دورهی ناصری بر می‌گردد. بعدها ویژگی‌هایی همچون پرتره، کادر، مهر و موم خزانه‌داری، شماره سریال، جنس خاص کاغذ و خمیر مخصوص، واترمارک و نخ امنیتی به اسکناس اضافه گشت تا از جعل آن جلوگیری کند.
برای جلوگیری از مبادله پول جعلی، چه ویژگی هایی به آن اضافه می کنند؟
از جمله ویژگی‌هایی که برای جلوگیری از جعل اسکناس به آن می‌افزایند:
- پرتره: تصویر پرتره مربوط به یک اسکناس که جعلی نیست، در پس‌زمینه و واقعی به نظر می‌رسد؛ اما تصویر در اسکناس جعلی، صاف، کدر و تاریک است.
- کادر: خطوط اطراف یک اسکناس واقعی، منظم و واضح و خطوط مربوط به یک اسکناس جعلی، نامنظم و تار است.
- مهر و موم خزانه‌داری و بانک مرکزی: در اسکناسهای واقعی، لوگو و مهر خزانه‌داری و بانک مرکزی واضح است اما در اسکناسهای جعلی این لوگو، ناهموار و غیرعادی است.
- شماره سریال: فاصله اعداد در شماره سریال مربوط به اسکناسهای واقعی، مساوی است و رنگ جوهر آن مشابه با رنگ جوهر مهر خزانه‌داری است اما در اسکناس جعلی اینطور نیست.
- کاغذ: کاغذ اسکناسهای واقعی دارای الیاف قرمز و آبی است اما در کاغذ اسکناسهای جعلی رنگ آبی و قرمز روی سطح اسکناس چاپ شده و درون الیاف آن حک نشده است. کاغذ اسکناسهای واقعی از خمیر پنبه ساخته شده است تا دوام بیشتری داشته باشد. اگر کاغذ اسکناس واقعی زیر نور ماوراء بنفش قرار داده شود نسبت به کاغذهای تجاری، مات است.
- واتر مارک: اگر اسکناس واقعی را زیر نور قرار دهید، پرتره‌ای مشابه تصویر چاپ شده روی اسکناس را خواهید دید. نواحی واترمارک روشنتر هستند چرا که کاغذ در آن قسمت نازکتر است. واتر مارک از بارزترین ویژگی‌های امنیتی یک اسکناس است چرا که جعل کردن آن بعید است.
- نخ امنیتی اسکناس: نخ امنیتی اسکناس در داخل الیاف اسکناس تعبیه شده و نامرئی یا براق است و اگر زیر نور نگه داشته شود به شکل یک خط صاف پدیدار می‌گردد. مواد به کار رفته در این نخ از ویژگی‌های امنیتی کاغذ است.
دستگاه های چاپ اسکناس از ابتدا تا کنون
نخستین بانکی که به چاپ اسکناس برای ایران پرداخت، بانک جدید شرق بود که مرکزش در لندن قرار داشت و اسکناسهای چاپ شده توسط این بانک در بانک بازرگانی ایران انتشار می‌یافت. اسکناسهای منتشرشده توسط این بانک از پنج قران به بالا بود. در سال ۱۲۶۷هجری قمری، امتیاز چاپ اسکناس از بانک جدید شرق به بانک شاهی واگذار شد. بانک شاهنشاهی ایران طبق قرارداد رویترز حق انحصاری نشر اسکناس را داشت، اما چاپ اسکناس همچنان در بانک جدید شرق انجام می‌گرفت و سیاست‌های پولی را نیز همین بانک تعیین می‌کرد. پس از تأسیس بانک شاهنشاهی نخستین سری اسکناسهای ایرانی در کـــشور انگلســـتان و به وســـیله چــاپخانه Bradbury Wilkinson and Company به چاپ رسید. در سال ۱۲۸۵هجری شمسی، نمایندگان نخستین مجلس شورای ملی خواستار تأسیس بانک ملی شدند اما تا سال ۱۳۰۶به تصویب نرسید تا سرانجام در ۱۷شهریور ۱۳۰۷شروع به کار کرد.
بانک شاهنشاهی تا سال ۱۳۰۹شمسی به فعالیت خود ادامه می‌داد و در این سال ایران حق انحصاری نشر اسکناس را به مبلغ ۲۰۰ هزار لیره‌‌ی انگلیس خریداری کرد و مسئولیت چاپ اسکناس به بانک ملی ایران واگذار شد. در سال ۱۳۱۰هجری شمسی اسکناسهای چاپ‌شده‌ی قبلی از رده خارج شدند و به موجب ماده‌ی ۵ قانون اصلاح (قانون واحد و مقیاس پول) حق انحصاری انتشار اسکناس به مدت ۱۰سال به بانک ملی واگذار شد. از این تاریخ به بعد تعیین نوع طرح، مبلغ، نوع اسکناس و تعداد آن‌ها را بانک ملی تعیین می‌کرد و اسکناس در لندن چاپ می‌شد.اولین اسکناس بانک ملی در فروردین ۱۳۱۱چاپ شد. بانک ملی تا سال ۱۳۳۹اقدام به نشر اسکناس می‌کرد تا اینکه با تأسیس بانک مرکزی، حق نشر اسکناس به بانک مرکزی ایران داده شد و تا کنون ادامه دارد.
نحوه عملکرد دستگاه های چاپ اسکناس
شاید تصور کنید دستگاههای چاپ عادی که برای چاپ کتاب کاربرد دارند، با دستگاههای چاپ پول با هم متفاوت هستند. اما در ایران هنوز هم این دو نوع دستگاه چاپ یکی هستند. البته در کشورهای صنعتی برای چاپ پول از دستگاه های پیشرفته‌تری استفاده می‌شود. نحوه عملکرد دستگاههای چاپ پول به این صورت است که ابتدا طرح اولیه اسکناس بر روی کامپیوتر برده می‌شود. کامپیوتر به دستگاه چاپ پول متصل است که طرح را به این دستگاه انتقال میدهد. سپس کاغذهای مخصوص اسکناس درون دستگاه و در فضای مخصوص گذاشته می‌شوند. تعدادِ کاغذها برحسب میزان نیاز به اسکناس استفاده می‌شود. به‌طور معمول، هر یک کاغذ مخصوص، برای چاپ ۲۴ قطعه اسکناس کاربرد دارد. هر یک از دستگاه‌هایی که برای چاپ اسکناس استفاده می‌شود، می‌توانند در طی یک روز، ۵۰ هزار کاغذ مخصوص چاپ کنند. با احتساب اینکه با هر برگه می‌توان ۲۴ قطعه اسکناس چاپ کرد، هر دستگاه قادر است روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه اسکناس چاپ کند. با کمک دستگاههای چاپ می‌توان هر نوع اسکناسی را چاپ کرد.
وقتی دولت تصمیم به چاپ پولهای جدید دارد، ابتدا طرح آن توسط گرافیست‌ها و مهندسان در نرم‌افزارهای گرافیکی طراحی می‌شود. سپس این طرح به دستگاه چاپ داده می‌شود. وقتی پول‌ها چاپ می‌شود، کارکنانی که مسئولیت برداشتن پول را بر عهده دارند، آن‌ها را در قفسه‌های مخصوص قرار می‌دهند. در هر قفسه ۱۰ هزار ورقه اسکناس قرار می‌گیرد. این کار به منظور نظم‌دهی به پول‌ها براساس مقدار آن‌ها انجام می‌شود. بعد از این که فرآیند چاپ به‌طور کامل به پایان رسید، تمامی اسکناسهای چاپ شده با ماشین‌‌‌های مخصوص به سازمان خزانه‌داری کشور تحویل داده می‌شود. در ضرابخانه به هر یک از دستگاههای چاپ، مقدار مشخصی کارِ چاپ اسکناس سپرده می‌شود. در پایان مسئول هر دستگاه باید به میزان مشخص شده، اسکناس تحویل دهد. مسئولیت اسکناسهای موجود از زمان چاپ تا زمان انتقال به سازمان خزانه‌داری بر عهده مسئول هر دستگاه چاپ اسکناس است. ضرابخانه باید در یک سال در حدود ۲۷۰ تا ۲۸۰ روز کار کند. البته کارکرد دستگاههای چاپ پول در این زمینه اهمیت زیادی دارد. برخی از دستگاههای قدیمی توان کارکرد کمتری دارند. در حال حاضر دستگاههای چاپ پول در ایران قادرند ۲۳۰ تا ۲۴۰ روز در سال کار کنند.
جوهر مورد نیاز برای چاپ پول
یکی دیگر از لوازم مورد نیاز برای چاپ اسکناس استفاده از جوهر است. جوهر مخصوص برای چاپ پول با جوهر برای چاپ کتاب تفاوت دارد. این جوهر زمانی که بر روی کاغذ اسپری و سپس خشک می‌شود، باعث درخشش بخشی از اسکناس در زیر نور ماوراءبنفش می‌شود. به‌همین دلیل قسمت جوهر خورده اسکناس به رنگ آبی دیده نمی‌شود. این نوع جوهر را «جوهرهایUV » و یا «جوهر نامرئی» می‌گویند. زیرا بخشی از کاغذ را تیره می‌کند. جوهرهای مخصوص پول تنها برای چک پول و اسکناس‌ها استفاده می‌شود. در برخی از قسمت‌های پول از این نوع جوهر استفاده می‌شود که تنها با قراردادن اسکناس در برابر نور ماوراء بنفش جوهر قابل مشاهده است. این کار برای جلوگیری از جعل اسکناس و حفظ اصالت اسکناس انجام می‌شود.
جدیدترین دستگاه های چاپ پول
در کشورهای اروپایی و ایالات متحده از دستگاههای سه بعدی برای چاپ پول استفاده می‌کنند. این کار باعث چاپ پول به شکل کاملاً خاص می‌شود تا صنعت چاپ پول از جعل و سوءاستفاده در امان بماند. در ایالات متحده زمان چاپ دلار از نوعی رنگ متالیک استفاده می‌شود. با این کار بر روی دلار نقوش سایه روشن ایجاد می‌شود که آن را از جعل در امان نگه می‌دارد. در ایران از دستگاههای چاپ خشک استفاده می‌شود که بدون طرح سه‌بعدی اسکناس چاپ می‌شود. البته در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در صنعت چاپ پول ایران ایجاد شده است. در برخی از کشورها مثل استرالیا از دستگاههای پلیمری استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها قادرند کاغذهای پلیمری را به اسکناس تبدیل کنند. در نتیجه مقاومت بیشتری در برابر فرسایش خواهند داشت. همچنین امنیت اسکناس هم افزایش می‌یابد.
سکه ها در کجا ضرب می شوند؟
در ضرابخانه. ضرابخانه محلی است که تولید سکه در آن انجام می‌گیرد.
دستگاه های ضرب سکه از ابتدا تا کنون
در ضرابخانه‌های سنتی در ایران از دستگاههای زیر استفاده می‌شد: دستگاه سیاکی (گدازنده)، دستگاه قرص کوبی، دستگاه آهنگری، دستگاه چرخ کشی، دستگاه قطاعی، دستگاه کهله کوبی، دستگاه سفیدی گری، دستگاه تخش کنی، دستگاه سکه کنی.
نحوه کار دستگاههای ضرب سکه
- دستگاه سیاکی (گدازنده): برای ذوب و خالص‌کردن طلا و نقره.
- دستگاه قرص کوبی: تبدیل فلزات به شکل قرص.
- دستگاه آهنگری: شمش کردن فلزات.
- دستگاه چرخ کشی: نوار کردن شمش‌ها به ضخامت معین.
- دستگاه قطاعی: قطعه‌قطعه‌کردن نوار فلزات.
- دستگاه کهله کوبی: فلزات قطعه‌شده را پهن کرده و به اندازه سکه در می‌آورد.
- دستگاه سفیدی‌گری: قرص‌های زر و سیم را پاک می‌کرد.
- دستگاه تخش کنی: قرص‌های کم وزن را جدا کرده، مجدداً با وزن صحیح آماده می‌کرد.
- دستگاه سکه کنی: قرص‌ها را سکه می‌کند.
پول به چه میزان چاپ می شود؟ آیا چاپ پول مقدار مشخصی دارد؟
همانطور که گفته شد تعیین میزان چاپ پول به میزان عرضه و تقاضا، رکود، تورم و … بستگی دارد. ابر تورم زمانی رخ میدهد که مقدار پول به‌طور مداوم و اغلب سریع به سرعت افزایش می‌یابد که این امر توسط رشد متناظر در خروجی کالا و خدمات حمایت نمی‌شود؛ قیمت افزایش می‌یابد و در نتیجه این خلق سریع پول یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند.
پول به دستور چه کسی چاپ می شود؟ پول را چه کسانی چاپ می کنند؟
دولت با بررسی میزان نیاز بازار به پول، طرح خود را برای نشر اسکناس به مجلس شورای اسلامی اعلام می‌کند که بعد از تایید مجلس، قانون آن به بانک مرکزی و سپس ضرابخانه اعلام می‌شود. در صورتی که ضرابخانه یا بانک مرکزی بخواهد در این فرآیند خودمختار عمل کند، مشکلات عدیده اقتصادی از قبیل تورم و رکود ایجاد می‌شود. مقدار چاپ اسکناس و مسکوکات براساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی انجام می‌شود. سپس آمار آن به بانک مرکزی و بعد ضرابخانه داده می‌شود. کارکنان این کارخانه نیز موظفند براساس دستورات گرفته شده از بانک مرکزی، پول چاپ کنند.
پول ها پس از چاپ در کجا نگهداری می شوند؟
در بانک مرکزی. هیأت نظارت اندوخته اسکناس عهده‌دار نظارت بر حسن اجرای مفاد ماده پنج قانون پولی و بانکی کشور از طریق تحویل و نگهداری اسکناسهای چاپ شده و همچنین نگهداری حساب دارایی‌های موضوع ماده ۵ قانون یادشده و صورت جواهرات ملی و تنظیم مقررات مربوط به نمایش و نظارت بر ورود و خروج آن‌ها از خزانه بانک و به علاوه نظارت بر معدوم کردن اسکناس‌هایی که باید از جریان خارج شود، است.
در حال حاضر در ایران چه پول هایی (اسکناس ها و سکه هایی) چاپ می شود؟
سری اسکناسهای سید روح‌الله خمینی، پس از درگذشت او و از سال ۱۳۷۱ منتشر شد. از شروع چاپ این اسکناس‌ها تاکنون قالب اصلی آن‌ها تغییری نکرده ولی در پشت آن‌ها بعضی تغییرات رخ داده است؛ مانند ۵٬۰۰۰ ریالی که پشت آن‌ها برای بار نخست گل و پرنده چاپ گردید و به ماهواره امید و سپس سفالینه یافته شده در زابل رسید؛ و همچنین ۲۰٬۰۰۰ ریالی و ۵۰٬۰۰۰ ریالی نیز دست‌خوش این تغییرات بودند. در اسکناس‌ها از پنبه ۱۰۰% استفاده شده است. از سال ۱۳۸۷ به بعد ایران چک‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر شدند. در آبان ماه ۱۳۸۳ سکه‌هایی با ارزش اسمی ۵۰ و ۱۰۰ ریال، در اسفند ماه ۱۳۸۷ سکه‌هایی با ارزش اسمی ۲۵۰ و ۵۰۰ و ۱۰۰۰ ریال، در خرداد ماه ۱۳۸۹ سکه‌هایی با ارزش اسمی ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ ریال منتشر شدند که مورد آخر هنوز استفاده می‌شود.
دستگاه های خانگی چاپ پول چه هستند؟ چه کاربردی دارند؟ قانونی اند یا غیر قانونی؟
سال‌هاست که دستگاههای خانگی چاپ پول یا پای ماینینگ‌ها به ایران آمده‌اند. مسئول فروش یکی از این شرکت‌ها می‌گوید که کافی است یک دستگاه ماینینگ در خانه روشن بگذارید تا روزانه ۹ تا ۱۰ دلار درآمد داشته باشید. گزارش‌های متعددی از برخورد قضایی با ماینرها در نقاط مختلف کشورمان منتشر شد، اما واقعاً هیچ کس نمی‌تواند بگوید دقیقاً ماینینگ مجاز است یا خیر.
وزیر نیرو در این باره گفت: «در کشور عده‌ای با بهره‌گیری از سوخت فسیلی یارانه‌ای و هزینه‌های یارانه‌ای صنعت برق اقدام به استخراج رمز ارزها همچون بیت‌کوین می‌کنند که این کار اگر به صورت پنهانی و بدون پایش برق مصرفی هم باشد، می‌تواند مفهوم قاچاق انرژی را در اذهان القا کند.»
خلاصه متن
در گذشته به دلیل مبادله کالا به کالایی که صورت می‌گرفت، زندگی به وجود پول وابسته نبود، اما واقعیت این است که پول در جامعه مدرن اهمیت بالایی دارد. پول روی کیفیت تحصیلات، مشاغل و کسب و کارها تأثیر می‌گذارد و به افراد کمک می‌کند تا به کیفیت بهتری در تحصیل، شانس موفقیت بیشتر در کسب و کار و بازده کاری بالاتر برسند. از گذشته تا به امروز تغییر زیادی در وضعیت پول به وجود آمده است اما کاربرد اصلی آن هنوز تغییر نکرده است. پول فارغ از اینکه چه شکلی داشته باشد، ابزاری برای معامله اجناس و خدمات است و با سریع‌‌تر کردن فرایند معاملات، به اقتصاد امکان رشد بیشتری میدهد.
