هارد کپ (Hard Cap) و سافت کپ (Soft Cap) چیست؟
بیشتر پروژههای مبنی بر ارز دیجیتال، سرمایه و منابع مالی موردنیاز برای فعالیت را از طریق عرضه اولیه توکن خود تأمین میکنند، اما سرمایه‌گذاران احتمالی نیز باید از سودده بودن ارز دیجیتال اطمینان حاصل کنند تا در آن سرمایه‌گذاری کنند. روش‌های زیادی برای بررسی و ارزیابی آینده توکن‌ها وجود دارد که هارد کپ و سافت کپ دو مورد از آن‌ها هستند. در ادامه بیشتر با این دو فاکتور مهم آشنا می‌شوید.
هارد کپ چیست؟
Hard Cap در عرضه اولیه توکن‌ها، به حداکثر تعداد ارز دیجیتال‌های قابل فروش گفته می‌شود. درواقع، Hard Cap به حداکثر بودجه‌ای که تیم توسعه‌دهنده پروژه نیاز دارد، اطلاق می‌شود که این بودجه اولیه، به ازای فروش توکن‌های پروژه در عرضه اولیه جمع‌آوری می‌شود. رسیدن پروژه به هارد کپ یا حداکثر هدف ICO خود به این معناست که تمامی توکن‌های عرضه‌شده در کمپین جمع‌آوری کمک مالی، به‌طور کامل فروخته شده‌اند و پروژه، سرمایه‌گذاران جدید نمی‌پذیرد.
البته انتخاب چگونگی Hard Cap و اندازه عرضه اولیه، با توجه به اهداف تیم توسعه صورت می‌گیرد و تیم پروژه باید در میزان عرضه اولیه توکن و حداکثر توکن‌های موجود، تعادل ایجاد کنند. برخی کارشناسان از اصطلاح max supply یا حداکثر عرضه برای تعریف هارد کپ استفاده میکنند.
آن‌ها عقیده دارند که هارد کپ مشخص‌کننده بیشترین تعداد ارز دیجیتال در پروتکل تعریف شده پروژه است، اما استفاده از این توصیف بیشتر برای تعداد تمام توکن‌های موجود در یک بلاک چین مناسب است و همان‌طور که گفتیم در تعریف Hard Cap، حداکثر توکن موردنظر در یک بازه زمانی خاص موردنظر است.
البته نکته قابل‌توجه در بررسی Hard Cap ارز دیجیتال این است که اندازه هارد کپ یک پروژه ممکن است در پی بروز مشکلاتی در نحوه توزیع کوین‌ها تغییر کند؛ بنابراین اگر قصد سرمایه‌گذاری در یک ارز دیجیتال را دارید، بهتر است به‌طور مداوم هارد کپ پروژه را بررسی کرده و از تغییرنیافتن آن اطمینان حاصل کنید. افزایش مقدار Hard Cap در حین عرضه توکن، مانند چاپ و انتشار بیش‌ازحد فیات، سبب افت ارزش و کاهش قیمت آن خواهد شد.
البته برخی پروژه‌ها مانند اتریوم، هارد کپ مشخصی برای سرمایه‌گذاران تعیین نمی‌کنند و به عبارتی توکن‌های این شبکه‌ها، به‌صورت نامحدود توزیع می‌شوند، اما همان‌طور که می‌دانید، فراوانی یک ارز تأثیر زیادی بر افت قیمت آن دارد و پروژه‌هایی که هارد کپ مشخصی ندارند، برای حفظ ارزش توکن جلوگیری از سقوط قیمت آن، از استراتژی توکن سوزی استفاده میکنند.
در این پروژه‌ها، با توجه به صلاحدید توسعه‌دهندگان، در بازه‌های زمانی مشخص یا در پی اعمال تغییرات در بلاک چین، مقداری از عرضه در گردش توکن از بین برده شده یا به‌اصطلاح سوزانده می‌شود تا ارز دیجیتال پروژه، ارزش خود را حفظ کند.
سافت کپ چیست؟
soft cap در ارز دیجیتال، به حداقل سرمایه‌ای گفته می‌شود که پروژه ارز دیجیتال باید از طریق عرضه اولیه یا ico از سرمایه‌گذاران خود دریافت کند. سافت کپ درواقع با این هدف به سرمایه‌گذاران اعلام می‌شود که هر سرمایه‌گذار از دلیل نیاز پروژه به سرمایه و جایی که قرار است از آن استفاده شود، اطلاع داشته باشد. در نظر گرفتن Soft Cap برای پروژههای ارز دیجیتال، الزامی نیست و بسیاری از پروژه‌ها حتی بدون اینکه سافت کپی برای سرمایه‌گذاران تعیین کنند، موفق به جمع‌آوری بودجه موردنظر می‌شوند.
انتخاب اندازه سافت کپ نیز همانند هارد کپ، به عهده تیم توسعه‌دهنده است و اگر پروژه به سافت کپ تعیین‌شده نرسد، وجه دریافتی از سرمایه‌گذاران به آن‌ها بازگردانده می‌شود. از آنجا که هدف اصلی سرمایه‌گذاران از خرید توکن، چند برابر شدن قیمت آن در آینده است، Soft Cap می‌تواند معیاری برای آنالیز تجربه و درک هدف پروژه باشد.
سرمایه‌گذاران باید این موضوع را بدانند که مقادیر غیرطبیعی بسیار کم یا زیاد سافت کپ، نشان‌دهنده غیرقانونی یا تازه‌کار بودن پروژه است؛ بنابراین بهتر است در سرمایه‌گذاری این نوع پروژه‌ها جانب احتیاط را رعایت کنند.
منحنی انتشار (Emissions Curve)
یکی دیگر از فاکتورهای مهم در تحلیل آینده یک رمزارز، مقدار عرضه آن است، اما دانستن تعداد توکن‌های قابل استخراج پروژه نیز برای سرمایه‌گذاران خالی از لطف نیست. همان‌طور که می‌دانید، مقدار عرضه و قیمت یک رمزارز، مؤلفه اصلی تعیین حجم معاملات آن است، اما در توکن‌هایی که از سیستم POW استفاده میکنند و قابل استخراج هستند، حجم استخراج روزانه نیز بر قیمت آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
تحلیل برنامه استخراج کوین‌ها یا منحنی انتشار یک ارز دیجیتال، یکی از راه‌های ارزیابی آن است. البته این فاکتور بیشتر برای انتخاب توکن‌های قابل استخراج با ماینرها اهمیت دارد. همان‌طور که می‌دانید در ابتدای فعالیت یک پروژه ارز دیجیتال، توکن‌ها به‌سادگی استخراج می‌شوند تا ماینرهای زیادی به شبکه بپیوندد.
زمانی که تعداد ماینرهای شبکه افزایش یافته و ارزش توکن‌ها بیشتر شود، پاداش استخراج توکن کاهش می‌یابد. استخراج بیت کوین، یکی از مثال‌های بارز برای توضیح ارزش نمودار انتشار است و همه ما می‌دانیم که امروزه با توجه به افزایش تعداد ماینرهای شبکه بیت کوین، ماینینگ این ارز دیجیتال بدون دستگاه‌های تخصصی تقریباً غیرممکن است.
سخن پایانی
در این مقاله با مفاهیم پایه هارد کپ و سافت کپ آشنا شدیم و همان‌طور که اشاره کردیم، این دو فاکتور مهم، یکی از روش‌های متداول برای بررسی آینده پروژههای ارز دیجیتال هستند که به سرمایه‌گذاران در انتخاب ارز مناسب برای خرید و سرمایه‌گذاری کمک میکنند. به نظر شما به جز دو فاکتور ذکرشده در مقاله، چه راه‌های دیگری برای بررسی چشم‌انداز پروژههای بلاک چین وجود دارد؟
پرسش‌های متداول
۱- از هارد کپ و سافت کپ برای چه چیزی استفاده می‌شود؟
هارد کپ و سافت کپ دو فاکتور برای بررسی آینده ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری شده در ییلد فارمینگ هستند.
۲- پروژههای ارز دیجیتال بدون هارد کپ چگونه ارزش توکن را حفظ میکنند؟
پروژههای بدون هارد کپ مانند اتریوم، از فرایند توکن سوزی برای حفظ ارزش کوین استفاده میکنند.
