کاربرد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، چه به‌عنوان اثر هنری دیجیتال و چه به‌عنوان آواتار یا یک دارایی درون بازی، در چندسال گذشته به‌طور تصاعدی افزایش یافته است. با این حال، یکی از کاربردی‌ترین استفاده‌های آن که در طول ETHDenver در سال 2019 معرفی شد، Proof of Attendance Protocol (پروتکل اثبات حضور) یا به اختصار «POAP» است.
پروتکل اثبات حضور (تلفظ poh-ap) یک NFT منحصربه‌فرد است که برای بزرگداشت و اثبات حضور در یک رویداد (مجازی یا فیزیکی) به افراد داده میشود. این پروتکل اغلب به‌عنوان «اکوسیستمی برای حفظ خاطرات» شناخته میشود و افراد می‌توانند در طول زمان، مجموعهای از POAPها را برای ذخیره‌کردن تجربیات زندگی حضوری (فیزیکی) و فعالیت خود از طریق فضای مجازی جمع‌آوری کنند.
الگوریتم اثبات حضور (Proof Of Attendance Protocol) چیست؟
پروتکل اثبات حضور (POAP)، پروتکلی است که از انتقال ایمن و تأییدشده‌ی داده‌ها بین طرفین پشتیبانی میکند. برخی موارد قابل‌توجه استفاده از این پروتکل عبارتند از: تأیید مدارک تحصیلی، اثبات حضور در یک رویداد و ایمن‌کردن امضای دیجیتال برای کاهش شانس هک. تحلیلگران و کارشناسان معتقدند که پروتکل اثبات حضور، ترکیبی ایدئال از دنیای فیزیکی و دیجیتالی است. شرکت در سمینارها، کنفرانس‌ها، رویدادها و گردهمایی‌های دیگر، می‌تواند از طریق برنامهی دارای مجوزی که به‌خوبی از این پروژه توسعه داده شده است، در یک بلاکچین ثبت شود.
هرکسی که بخواهد در گردهمایی داخل برنامهی شبکهی POA شرکت کند، باید در طول فرآیند اعلام حضور چهره‌ی خود را نشان دهد. سپس، حضور آن‌ها از طریق برنامه روی بلاکچین ثبت میشود. تمام داده‌های ثبت‌شده در شبکهی POA غیرقابل نفوذ و ایمن است. بنابراین، به‌دلیل تغییرناپذیری، هیچ‌کس نمی‌تواند سوابق آن را تغییر دهد یا جعل کند. این برنامه پس از هر ده‌دقیقه یک کد QR تولید میکند تا وضعیت فعلی تمام فعالیت‌ها و رویدادهای تحت نظارت را نشان دهد.
یک آدرس عمومی با کد QR مربوطه، در فضایی منتشر میشود که شرکت‌کنندگان آن بتوانند به‌راحتی و با سهولت به آن دسترسی داشته باشند. سپس، همه‌ی شرکت‌کنندگان می‌توانند از کد QR برای اعلام حضور در رویداد در حین حرکت استفاده کنند. این کار آن‌ها را قادر می‌سازد تا حضور خود را بدون نیاز به هیچ سابقه‌ی کاغذی اثبات کنند.
جالب اینجاست که پروتکل اثبات حضور، از مدل ارائه‌ی اولیه‌ی سکه‌ی ساده (ICO) استفاده میکند که به تأمین مالی بیشتر فعالیت‌های توسعه و بازاریابی کمک میکند. این مدل، نیاز به یک رویداد فروش سنتی که به بودجه‌های هنگفت، توسعه‌دهندگان تجاری اختصاصی و بسیاری از منابع دیگر نیاز دارد، از بین می‌برد.
تاریخچه‌ی POAP
Dan Novaes در سال 2012، ایدهی درخشانی را از یک برنامهی کاربردی مبتنی بر بلاکچین ارائه کرد که مطابق با زمان صرفشده در یک رویداد خاص، به کاربران پاداش میدهد. این مفهوم به پروتکل غیرمتمرکزی به نام Proof of Attendance تبدیل شد که توسط تیم شبکهی POA اجرا میشود. POAPها برای اولین‌بار در سال 2019 در کنوانسیون ETH Denver معرفی شدند. سازمان‌دهندگان این رویداد تا حد زیادی به کمک‌های مالی اینفلوئنسرها و توسعه‌دهندگان مختلف متکی بودند. به هر شرکت‌کننده‌ای یک POAP به‌عنوان پاداش داده شد و به این ترتیب POAPها پا به عرصه‌ی حضور گذاشتند.
ماهیت غیرمتمرکز پروتکل اجازه میدهد تا مدرک حضور را توسط یک سازمان‌دهنده‌ی رویداد ارسال، تأیید و سپس گواهی دیجیتال صادر کند. گواهی ممکن است شامل داده‌های اضافی، مانند کوپن‌های تخفیف و سایر اطلاعات مرتبط باشد. چنین ثبت‌نامی فقط در طول یا بعد از رویداد معتبر است؛ مدرک قابل‌اعتمادی که نشان میدهد شخص به‌طور فیزیکی در رویداد حضور داشته است. استفاده از بلاکچین، امکان ایجاد یک دفترکل عمومی غیرمتمرکز را برای ذخیره‌ی داده‌های حضور و غیاب غیرقابل تغییر فراهم میکند. خود پروتکل کاملاً شفاف است و به هر کاربر اجازه میدهد رویدادی که در آن شرکت کرده است، با مرور دفترکل تأیید کند.
شبکهی POA سه راه‌حل مختلف به‌صورت موازی ارائه میدهد. در مرحله‌ی اول، یک پروتکل باز وجود دارد که هر کسب‌وکار یا سازمانی می‌تواند برای ایجاد یک برنامهی غیرمتمرکز از آن استفاده کند. سپس، خدمات ردیابی حضور و غیاب فقط برای سازمان‌دهندگان رویداد در دسترس است که می‌توانند توکن‌های سفارشی ایجاد کنند و داده‌های گواهی دیجیتال حضور و غیاب را در بلاک‌چین‌های خصوصی POA ذخیره کنند. درنهایت، تیم TokenClub را راه‌اندازی میکند؛ سرویس خودکار مبتنی بر اشتراک که بلیت‌ها/توکن‌ها و سایر دارایی‌های دیجیتال انحصاری را برای مشترکین ارسال میکند.
نحوه‌ی عملکرد پروتکل اثبات حضور چگونه است؟
در اصل، POAPها را می‌توان به‌عنوان ارتقاء روشی جهت «اعلام حضور» یا برچسب‌گذاری مکان/فرد در رسانه‌های اجتماعی در نظر گرفت؛ زیرا کاربران با انجام این کار، هیچ‌گونه اطلاعات شخصی حساسی را فاش نمی‌کنند. چند نمونه از رویدادهایی که POAP را ارائه کردند، عبارت‌اند از: EthGlobal ،Dappcon و کنفرانس انجمن اتریوم در پاریس. همچنین، اکوسیستم متاورس دیسنترالند، POAPها را به‌طور مرتب برای کاربران خود ارسال میکند تا به یادبود رویدادهای درون بازی مانند مهمانی 10 میلیون کاربر که توسط متامسک در سال 2021 برگزار شد، کمک کند. با توجه به تعداد کلاهبرداری و تقلب‌ها در بازار ارزهای دیجیتال، برای اینکه چیزی به‌عنوان POAP ایجاد شود، باید از طریق قرارداد هوشمند رسمی POAP حاوی ابر داده‌های مربوط به زمان و تاریخ خاص و همچنین دارای تصویر مرتبط با آن ایجاد شود.
برای کمک به جلوگیری از هزینه‌ی بالای گس (کارمزد تراکنش) در شبکهی اصلی اتریوم، POAPها در اکتبر 2020 به زنجیره‌ی جانبی بسیار ارزان‌تر و سریع‌تری به نام Gnosis Chain (قبلاً xDai) منتقل شدند. با توجه به هزینه‌های پایین Gnosis، POAPها معمولاً به‌صورت رایگان توزیع میشوند و در برنامهی رسمی نمایش داده میشوند. ازآنجایی‌که زیرساخت Gnosis با اتریوم سازگار است، کلکسیونرها همچنان می‌توانند در صورت پرداخت هزینه‌های گس موردنیاز، POAPهای خود را به شبکهی اصلی اتریوم تغییر دهند.
پروتکل اثبات حضور چه اهمیتی دارد؟
رشد مجموعهای از توکن‌های POAP می‌تواند به مردم کمک کند تا هویت غیرمتمرکز خود را به نمایش بگذارند؛ علاوه بر این، می‌توانند از مزایای مالی و اجتماعی این پروتکل نیز بهره‌مند شوند. برخی از برندها یا DAO (سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز) از POAP برای پاداش‌دادن و ایجاد روابط نزدیک‌تر و طولانی‌مدت با متعهدترین اعضای خود استفاده می‌کنند. ازآنجایی‌که فناوری به‌کار برده‌شده در پروتکل اثبات حضور بر پایه‌ی ایدهی داده‌های تغییرناپذیر استوار است، برخی از کارفرمایان ممکن است POAPها را روشی معتبرتر و شفاف‌تر برای مشاهده و پیگیری حمایت متقاضیان بالقوه در یک جامعه بدانند. برخی دیگر از مزایای اثبات حضور عبارت است از:
- با توجه به نقض مداوم داده‌های کاربران توسط غول‌های فناوری متمرکز مانند متا و گوگل، حریم خصوصی در سراسر جهان به‌طور فزاینده‌ای ارزشمند شده است. برخلاف ماهیت عمومی شبکه‌های اجتماعی، زیرساخت و شبکهی غیرمتمرکز POAP به افراد اجازه میدهد لحظات زندگی را بدون دست‌کشیدن از آزادی‌های مدنی خود جمع‌آوری و ذخیره کنند. علی‌رغم این واقعیت که برخی از نهادها هنوز هم می‌توانند آدرس‌های IP متصل به کیف‌پول‌های عمومی را مهندسی معکوس کنند، یک توکن POAP به‌تنهایی هیچ اطلاعات شخصی حساسی را فاش نمی‌کند.
- برقراری تعامل و ارتباط با افرادی که در یک رویداد حضور داشته‌اند، برای سازمان‌ها اهمیت زیادی دارد. با استفاده از پروتکل اثبات حضور، سازمان می‌تواند به‌جای اتلاف وقت در ایمیل‌هایی با نرخ تعامل پایین، از POAPها برای برقراری ارتباط با شرکت‌کنندگان استفاده کند.
- مشابه با یادگاریهای فیزیکی مانند بلیت‌های اولین کنسرت بیتلز که به اقلام کلکسیونی بسیار باارزشی تبدیل شدند، POAPها نیز می‌توانند از طریق پیوند با رویدادهای تاریخی و فرهنگی ارزش کسب کنند. در زمینه‌ی متاورس، POAP های مرتبط با فناوری‌های اساسی مانند اتریوم و رویدادهای اولیه‌ی حضوری، احتمالاً به‌دلیل نوستالژی‌بودن، تقاضای بالایی خواهند داشت.
چگونه می‌توان POAP داشت و آن را به نمایش گذاشت؟
بسته به نوع رویداد، روش‌های مختلفی برای کسب POAP وجود دارد که در ادامه به هریک از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- اگر افراد هنگام ثبت‌نام، آدرس کیف‌پول اتریوم خود را وارد کرده باشند، برگزارکننده‌ی رویداد توکن را به‌طور خودکار ارسال خواهد کرد.
- برگزارکننده می‌تواند کد QR کیف‌پول شما را برای رویدادهای فیزیکی اسکن کند و فوراً توکن POAP را برای شما ارسال کند.
- روش دیگر این است که شرکت‌کنندگان POAP خود را از طریق برنامهی غیرمتمرکز فقط درون شبکه (dapp) یا شبکهی Wi-Fi ایمن کسب کنند.
به‌طور کلی، افراد می‌توانند کد QR را اسکن کنند و یا روی لینک ایجاد شده در صفحه‌ی وب کلیک کنند. سپس، آن‌ها باید آدرس کیف‌پول اتریوم را برای دریافت آن وارد کنند. پس از دریافت، می‌توان توکن‌ها را در اسکن POAP یا هر رابطی که از Etherscan یا OpenSea پشتیبانی میکند، با تایپ آدرس کیف‌پول اتریوم یا پیوند مستقیم MetaMask ،WalletConnect یا Portis مشاهده کرد. در تلفن همراه می‌توان مجموعه‌ها را در برنامهی POAP در iOS یا Android مشاهده کرد. پس از اتصال کیف‌پول، افراد می‌توانند POAPهای خود را در طیف وسیعی از پلتفرم‌های اجتماعی پشتیبانی شده ازجمله توییتر، ردیت یا تلگرام به اشتراک بگذارند.
ارزش POAPها چقدر است؟
از زمانی‌که پروژه‌ی POAP در اکتبر 2020 در Gnosis Chain (xDai) راه‌اندازی شد، ارزش آن به‌طور قابل توجهی در چندین اکوسیستم افزایش یافته است. پلتفرم‌هایی مانند SushiSwap، توکن‌هایی را برای تعامل با اعضای شرکت‌کننده در جلسات هفتگی انجمن، جلسات درخواست از من (AMA) و یا شرکت‌کنندگان رأی‌دهنده در مورد پیشنهادهای حکمرانی، توزیع می‌کنند (به گروهی از افراد کمک میکند تا مسیر حرکت یک شبکه یا سازمان غیرمتمرکز را تعیین کند). به همین دلیل، پروتکل اثبات حضور آینده‌ای روشن خواهد داشت.
چگونه برای رویدادها POAP ایجاد کنیم؟
راهنمای گام‌به‌گام دقیق در مورد نحوه‌ی تنظیم POAP را می‌توان در وب‌سایت رسمی یافت اما در ادامه، ما نسخه‌ی خلاصه‌تری از روند انجام این کار را در اختیار شما قرار خواهیم داد:
- برای شروع، به فایلی گرافیکی با فرمت PNG یا APNG نیاز دارید که حجم آن بیش از 200کیلوبایت (KB) نباشد. ابعاد پیشنهادی 500*500 پیکسل است. شکل فایل باید گرد باشد.
- وارد POAP BackOffice شوید و روی دکمه‌ی «ایجاد POAP جدید» کلیک کنید.
- این دکمه شما را به صفحه‌ای هدایت میکند تا توضیحات رویداد و POAP خود را پر کنید، مانند آنچه به یاد می‌آید، وب‌سایت‌های مرتبط و… . فراموش نکنید که در این بخش، باید برابر با تعداد افرادی که در رویداد شرکت کرده و واجد شرایط دریافت POAP هستند، لینک POAP ایجاد کنید.
- پس از پرکردن تمام جزئیات موردنیاز، یک ایمیل با کد ویرایش POAP و کدهای درخواستی دریافت خواهید کرد. کد ویرایش شما برای ایجاد تغییرات یا به‌روزرسانی در POAP و رویداد موردنیاز خواهد بود.
- اگر کدهای شما تمام شد، به صفحه‌ی رویدادها برگردید، نام POAP خود را در ستون جست‌وجو وارد کنید و روی «درخواست کدهای بیشتر» در صفحه‌ی خود کلیک کنید. تعداد کدهای درخواستی (تعداد کدهای اضافی موردنیاز) را وارد کنید. برای دریافت کدهای جدید، به کد ویرایش خود که پس از ایجاد POAP جدید برای شما ایمیل شده است، نیاز خواهید داشت.
مزایای پروتکل اثبات حضور چیست؟
پروتکل اثبات حضور و غیاب (POAP)، دارای مزایای زیادی است؛ ازجمله:
- شبکهی POA از سیستم ذخیره‌سازی داده‌ی تغییرناپذیر طراحی شده است که توسط هیچ شخص ثالثی قابل دست‌کاری نیست. این یک ابزار عالی برای سیستم‌های مدیریت هویت و ردیابی است که به‌زودی به نفع بسیاری از مؤسسات و سازمان‌ها خواهد بود.
- این پروتکل این امکان را به مردم میدهد تا ثابت کنند که در رویدادها و گردهمایی‌ها شرکت کرده‌اند؛ بدون اینکه نیازی به ارائه‌ی هر مدرکی داشته باشند. این ویژگی به سازمان‌دهندگان رویداد امکان میدهد تا به‌سرعت و به‌راحتی، شرکت‌کنندگان را ردیابی کنند. اطلاعاتی که آن‌ها جمع‌آوری می‌کنند، می‌تواند برای تبلیغات، بازاریابی و اهداف دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
سحن پایانی
Proof of Attendance Protocol برنامه‌ای غیرمتمرکز است که برای تأیید گواهی حضور در یک رویداد طراحی شده است. ایونت‌ها، دانشگاه‌ها، کنفرانس‌ها و کسب‌وکارها می‌توانند از این پروتکل توکنیزه شده به‌عنوان جایگزین بهتری نسبت به گواهی‌های کاغذی یا پلاستیکی استفاده کنند.
POAP به یک پیشنهاد تجاری برای استفاده از پروتکل ERC-721 NFT در اتریوم اشاره دارد تا به افراد، یک شناسه‌ی منحصربه‌فرد و غیرقابل تعویض مبتنی بر بلاکچین را اختصاص دهد که هر شخص فقط خودش بتواند به آن دسترسی داشته باشد.
سؤالات متداول
۱- پروتکل اثبات حضور چگونه کار میکند؟
POAPها یادگاریهای دیجیتالی هستند که برای بهخاطرسپردن لحظات جذاب زندگی ساخته میشوند. با استفاده از این خاطرات در بلاکچین، کلکسیونرها مجموعهای غنی از خاطرات رمزگذاری شده را میسازند تا دنیای جدیدی برای افراد خلق کند.
۲- POAP چگونه ایجاد شد؟
Dan Novaes در سال 2012 ایدهی درخشانی از یک برنامهی کاربردی مبتنی بر بلاکچین ارائه کرد که مطابق با زمان صرفشده در یک رویداد خاص به کاربران پاداش میدهد. این مفهوم، به یک پروتکل غیرمتمرکز به نام Proof of Attendance تبدیل شد که توسط تیم شبکهی POA اجرا میشود.
۳- کاربردهای POAP چیست؟
توکن‌های POAP را می‌توان به‌عنوان مشوق در رویدادهای مختلف استفاده کرد؛ به‌عنوان مثال، دانش‌آموزانی که در سمینارها، کارگاه‌ها، کلاس‌ها و… شرکت می‌کنند. علاوه بر این، در صورت بروز هرگونه اختلاف، آن‌ها می‌توانند برای پیگیری حضور و غیاب در مراحل بعدی مفید باشند. کاربرد توکن‌های POAP فراتر از شرکت در رویدادهای POA است. مورد دیگر به‌عنوان پرداخت، دریافت پاداش در اکوسیستم پروتکل POA است. POAP برای حل مسائل مربوط به حضور، توزیع پاداش و سوابق قابل تأیید طراحی شده است. یکی از این نمونه‌ها، استفاده از آن به‌عنوان پاداش برای دانش‌آموزانی است که در سمینارها، کارگاه‌ها یا کلاس‌ها شرکت می‌کنند. در صورت بروز هرگونه اختلاف در آینده بر سر حضور فرد، داشتن یک سابقه‌ی قابل تأیید ذخیره‌شده در بلاکچین به اثبات اینکه کدام طرف در ادعای خود صادق است، کمک میکند. علاوه بر این، توکن‌های POAP را می‌توان توسط شرکت‌هایی که سمینارها و کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کنند و زبان‌آموزانی که در کلاس‌هایشان شرکت می‌کنند، توزیع کرد. این به‌منظور ایجاد انگیزه در فراگیران و تشویق آن‌ها به حضور بیشتر طراحی شده است. درنتیجه، منجر به بهبود نرخ نگهداری برای شرکتی میشود که کارگاه‌ها یا سمینارها را برگزار میکند.
