خلاصه کتاب سرمایه گذار هوشمند اثر بنجامین گراهام

سرمایه گذار هوشمند چه کمکی به ما می کند؟

کتاب سرمایه گذار هوشمند توصیه خوبی را درباره سرمایه گذاری از منبع مطمئن ارائه می دهد که بنجامین گراهام، سرمایه گذاری که پس از بحران مالی ۱۹۲۹ موفق شد. با درس گرفتن از اشتباهات خودش، این نویسنده دقیقاً مشخص می کند که باید چه کنید تا سرمایه گذار موفقی در هر محیطی شوید.

چه نفعی به حال من دارد؟ یاد بگیرید که چطور مثل وارن بافت سرمایه گذاری کنید

آیا تا به حال به سرمایه گذاری در بازار بورس فکر کرده اید؟ خیلی از ماها جدی راجع به آن فکر کرده­ ایم. با این حال، بیشتر ما به علت بحران­ های مالی، ترکیدن حباب­ها و بحران­ های اقتصادی که مشاهده کرده ایم، مایل به عمل نیستیم. ولی راهی برای سرمایه گذاری در این بازار است که لازم نیست همه داراییتان را ریسک کنید سرمایه گذاری هوشمند. مبحث سرمایه گذاری هوشمند که ابتدا از سوی بنجامین گراهام در سال ۱۹۴۹ مطرح شد، رویکرد بلند مدت تر و ریسک گریزتری را در قبال بازار سهام اتخاذ می کند و نتیجه هم می دهد. چندین دهه پس از انتشار کتاب سرمایه گذار هوشمند، بسیاری از روش گراهام استفاده کرده اند و ثروتمند شده اند که شاید معروف ترین آن ها وارن بافت باشد. این نکات طبق توصیه اولیه گراهام و همچنین نظرات ژورنالیستی به نام جیسون زویگ، نشان می دهد که شما هم می توانید سرمایه گذار هوشمند شوید. در این نکات می فهمید که:

• چرا باید همیشه به آقای بازار توجه نکنید
• چرا بهتر است که حرفه سرمایه گذاری خود را با پول مجازی آغاز کنید
  
• چرا ارزان ترین سهام­ها گاهی بیشترین ارزش را دارند

سرمایه گذاران هوشمند عجله نمی کنند آن ها مدتی ارزش بلندمدت شرکت را بررسی می کنند

سرمایه گذاری می تواند خیلی پُرسود باشد. البته می تواند پُرضرر هم باشد. تاریخ علم مالی سرشار از داستان سرمایه گذارانی مثل وارن بافت است که با سرمایه گذاری در شرکت های مناسب، مبلغ پول چشمگیری را به دست آوردند. به همان اندازه (شاید هم بیشتر) داستان درباره بداقبالی ها وجود دارد که افراد انتخاب اشتباهی می کنند و همه چیزشان را از دست می دهند. پس باید از خودمان بپرسیم که آیا سرمایه گذاری واقعاً ارزش ریسک دارد؟ پاسخش این است که بله می تواند ارزشش را داشته باشد، ولی به شرطی که راهکار سرمایه گذاری هوشمند را دنبال کنید. سرمایه گذاران هوشمند از تحلیل جامع برای تضمین امنیت و ثبات سود استفاده می کنند. این خیلی با احتکار فرق می کند که در آن، سرمایه گذاران روی سودهای کوتاه مدتی تمرکز می کنند که حاصل نوسانات بازار هستند؛ بنابراین احتکار خیلی ریسکی هستند، زیرا هیچ کسی نمی تواند آینده را پیش بینی کند. مثلاً شاید شایعه ای به گوش محتکر برسد که اپل به زودی محصول موفق جدیدی را معرفی خواهد کرد و به همین خاطر انگیزه پیدا کند که کلی سهام از اپل بخرد. اگر خوش شانس باشد، این اطلاعات نتیجه بخش خواهد بود و او درآمدزایی خواهد کرد. اگر بدشانس باشد و شایعه نادرست باشد، کلی ضرر می کند. در عوض، سرمایه گذاران هوشمند روی قیمت گذاری تمرکز می کنند. این سرمایه گذاران تنها زمانی سهام می خرند که قیمتش از ارزش درونی اش کمتر باشد، یعنی ارزش شرکت در زمینه احتمال رشد. شما به عنوان سرمایه گذار هوشمند تنها باید زمانی سهام بخرید که معتقد باشید حاشیه احتمالی بین مبلغ پرداختی شما و درآمدتان از رشد شرکت وجود خواهد داشت. این حاشیه امنیت مثل زمانی است که خرید می کنید. مثلاً لباس گران قیمت تنها زمانی ارزش دارد که مدتی در اختیارتان باشد. اگر کارایی اش کم باشد، بهتر است لباس ارزان تری بخرید که همان قدر دوام می آورد. زندگی سرمایه گذار هوشمند خیلی هیجان انگیز نیست، ولی مهم نیست. اصل قضیه سود است.

سرمایه گذار هوشمند به سه اصل تقسیم می شود

سه اصل درباره تمام سرمایه گذاران هوشمند صدق می کند:

اولاً، سرمایه گذاران پیش از خرید سهام رشد بلندمدت و اصول کاری شرکتی را تحلیل می کنند که قصد سرمایه گذاری در آن را دارند. ارزش بلندمدت سهام بی قاعده نیست. بلکه مستقیماً به عملکرد شرکتش بستگی دارد. پس حتماً ساختار مالی شرکت، کیفیت مدیریت و احتمال ارائه سود سهام (یعنی توزیع سود به سرمایه گذاران) را بررسی کنید. در دام تمرکز بر درآمدهای کوتاه مدت گیر نیفتید. در عوض با بررسی تاریخچه مالی شرکت، دید جامع تری داشته باشید. با این مراحل می توانید عملکرد شرکت را صرف نظر از ارزشش در بازار بهتر بفهمید. مثلاً شرکتی که فعلاً محبوب نیست (قیمت سهام پایینی دارد)، ولی سوابق نویدبخشی دارد (یعنی سودآوری آن پایداری بوده است) احتمالاً کمتر از حد واقعی ارزش گذاری شده و بنابراین سرمایه گذاری هوشمندانه ای محسوب می شود. ثانیاً، سرمایه گذاران هوشمند با متنوع سازی سرمایه گذارانشان از خودشان محافظت می کنند. هرگز کل پولتان را روی یک سهام سرمایه گذاری نکنید، مهم نیست که چقدر نویدبخش باشد! فرض کنید چه بدبختی می شود اگر در اخبار، خبر رسوایی کلاهبرداری مالیاتی شرکت نویدبخشی منتشر شود که تمام پولتان را در آن سرمایه گذاری کردید. سرمایه گذاریتان سریعاً ارزشش را از دست می دهند و آن همه پول و وقت برای همیشه هدر می رود. با متنوع سازی، کاری می کنید که همه چیز را یک دفعه از دست ندهید. در آخر، سرمایه گذاران هوشمند می فهمند که سود فوق العاده ای به دست نمی آورند، بلکه درآمد ایمن و پایداری خواهند داشت. هدف سرمایه گذار هوشمند رفع نیازهای شخصی اش است، نه اینکه از کارگزاران سهام حرفه ای در وال استریت جلو بزند. ما نمی توانیم از کسانی واردتر باشیم که کارشان خرید و فروش سهام است و نباید هم دنبال درآمد سریع باشیم؛ جستجو به دنبال پول تنها شما را حریص و سر به هوا می کند.

سرمایه گذاران هوشمند اهمیت پیشینه بازار بورس را می فهمند

اولین مرحله پیش از سرمایه گذاری بررسی پیشینه یک سهام نیست. قطعاً این مهم است، ولی نکته مهم تر این است که نگاهی به پیشینه خود بازار بورس بیندازید. نگاه به تاریخچه نشان می دهد که بازار بورس همیشه مرتباً بالا و پایین داشته است. معمولاً نمی توان این نوسانات را پیش بینی کرد. غیرمنتظره بودن بازار بدین معنی است که سرمایه گذاران باید آمادگی مالی و روانی را داشته باشند. بحران­ های اقتصادی، مثل سقوط وال استریت در سال ۱۹۲۹، جزو واقعیت های زندگی هستند و هر از گاهی رخ می دهند. بنابراین باید کاری کنید که وقتی ضربه بزرگی خوردید، دوام بیاورید. این یعنی باید فهرست سهام متنوعی داشته باشید تا تمام سرمایه گذاری هایتان یکجا ضربه نخورند. به علاوه باید آمادگی ذهنی و روانی بحران را داشته باشید. با بروز اولین نشانه خطر چیزی را نفروشید. بلکه یادتان باشد که حتی پس از ویرانگرترین بحران­ها، بازار همیشه بهبود خواهد یافت. اگرچه نمی توانید هر بحران را پیش بینی کنید، با نگاه به پیشینه بازار بهتر می توانید ثباتش را بشناسید. وقتی مطمئن شدید که بازار ثبات دارد، روی پیشینه شرکتی تمرکز کنید که قصد سرمایه گذاری در آن را دارد. مثلاً همبستگی قیمت سهام و درآمد و سود سهام شرکت را در ده سال اخیر بررسی کنید. نرخ تورم (یعنی افزایش کلی قیمت ها) را در نظر بگیرید تا بفهمید که با تمام تفاسیر، چقدر واقعاً در می آورید. مثلاً شما حساب می کنید که در عرض یک سال، سوده سرمایه گذاری شما ۷ درصد خواهد بود، ولی اگر نرخ تورم ۴ درصد باشد، تنها سه درصد سود می برید. به دقت فکر کنید که آیا تنها سه درصد سود این همه ارزش دارد؟ در داد و ستد هوشمندانه، شناخت پیشینه سلاح قدرتمندی است، بنابراین همیشه آن را تیز نگه دارید.

به مردم یا بازار اعتماد نکنید

برای شناخت نوسانات بازار، گاهی راحت تر است که کل بازار بورس را آدمی فرض می کنیم و اسمش را آقای بازار می گذاریم. مثل بقیه انسان ها، آقای بازار غیرقابل پیش بینی، خیلی دمدمی و نه چندان باهوش است. آقای بازار به راحتی تحت تأثیر قرار می گیرد و موجب می شود که شدیداً خلق و خویش متغیر باشد. نمونه عملی آن این است که بازار همیشه بین خوش بینی ناپایدار تا بدبینی بی دلیل تغییر می کند. مثلاً وقتی آیفون جدیدی روانه بازار می شود، مردم از هیجان خودشان را گم می کنند. آقای بازار فرقی نکرده است و بازتاب این را وقتی در بازار سهام می بینیم که قرار است اتفاق هیجان انگیزی رخ دهد، قیمت بالا می رود و مردم حاضرند پول بیشتر بدهند. در نتیجه، وقتی بازار بیش از حد راجع به رشد آتی خوش بین باشد، قیمت سهام بیش از حد بالا می رود. از طرف دیگر، گاهی بازار خیلی بدبین است و به شما هشدار می دهد که در شرایط نامطمئن بفروشید. سرمایه گذار هوشمند باید واقع گرا باشد و همرنگ جماعت نشود. همچنین او باید به تغییر خلق و خوی آقای بازار توجه نکند. به علاوه، وقتی آقای بازار خوشحال است، سودهای آتی را به شما نشان می دهد که واقعیت ندارند. سوددهی فعلی سهام لزوماً به این معنی نیست که همیشه سودآور خواهد بود. کاملاً برعکس است. سهام هایی که وضعیت خوبی داشته اند، شانس بیشتری را برای کاهش ارزش در آینده نزدیک دارند، زیرا تقاضا معمولاً قیمت را به نقطه شکست می برد. حتی با دانستن این نکته هم به راحتی ممکن است سودهای کوتاه مدت شما را وسوسه کنند؛ ما طوری تکامل یافته ایم که به راحتی الگوها را تشخیص دهیم، بخصوص الگوهایی که نویدبخش آینده خوبی هستند. در واقع، مردم آنقدر در تشخیص الگوها مهارت دارند که وقتی روانشناسان دنباله های تصادفی را به آن ها نشان می دهند و حتی می گویند که هیچ الگویی ندارند، باز هم دنبال الگو می گردند. به همین ترتیب، وقتی می بینیم که سود بالا و بالاتر می رود، خودمان را گول می زنیم تا الگویی را ببینیم که معتقدیم ادامه خواهد یافت. تا به اینجا باید اصول اساسی سرمایه گذاری هوشمند را بفهمید. تصاویر زیر نکات سرمایه گذاری عملی را بر اساس سبک سرمایه گذاری خاصتان ارائه می کنند.

فهرست سهام سرمایه گذاری دفاعی باید متوازن، ایمن و قابل مدیریت باشد

وقتی در راه سرمایه گذاری قدم می گذاریم، باید راهکاری را انتخاب کنید که متناسب شخص شما باشد. باید مشخص کنید که سرمایه گذار دفاعی هستید یا سرمایه گذار مبتکر. اکنون به سرمایه گذار دفاعی می پردازیم:

سرمایه گذار دفاعی از ریسک متنفر است؛ بنابراین، تمرکز اصلی او بر روی ایمنی است. این ایمنی تنها زمانی ممکن است که سرمایه گذاری­ هایش را متنوع سازی کند. اولاً، باید در اوراق درجه بالایی مثل اوراق قرضه AAA دولت و همچنین سهام عادی سرمایه گذاری کنید که با داشتن سهام در شرکت، قدرت رای دهی درباره تصمیمات مهم کاری را دارید. در حالت ایده آل، باید سرمایه تان را ۵۰ – ۵۰ بین این دو تقسیم کنید؛ یا اگر سرمایه گذار فوق العاده ریسک گریزی هستید، ۷۵ درصد روی اوراق و ۲۵ درصد روی سهام قابل قبول است. میزان ایمنی و سوددهی اوراق و سهام فرق می کند: اوراق امنیت خیلی بیشتری دارند، ولی سود کمتری تولید می کنند. سهام امنیت کمتری دارد ولی ممکن است پاداش بیشتری به همراه داشته باشد. این نوع متنوع سازی هر دو گرایش را در نظر می گیرد. ثانیاً، فهرست سهام عادی شما هم باید به همین ترتیب متنوع باشد. روی شرکت های بزرگ و شناخته شده با پیشینه طولانی موفقیت سرمایه گذاری کنید و حداقل روی ۱۰ شرکت متفاوت سرمایه گذاری کنید تا ریسک را کاهش دهید. شاید این متنوع سازی پُرزحمت تر از آن چیزی باشد که اول وعده داده بودیم، ولی نگران نباشید. برای راحت تر کردن کار، از سادگی انتخاب استفاده می کنید در انتخاب سهام عادی، بهتر است که خیلی دست به نوآوری نزنید. به فهرست صندوق­های سرمایه گذاری ریشه دار نگاه کنید و صرفاً فهرستتان را با آن ها تطبیق دهید. منظورمان این نیست که باید دنباله رو بقیه باشید و سهام­های مُد روز را بخرید. بلکه به دنبال صندوق­های سرمایه گذاری با پیشینه طولانی موفقیت بگردید و از آن ها تقلید کنید. در آخر، همیشه از خدمات متخصصین بهره ببرید. آن ها بازی را بهتر از شما بلدند و می توانند شما را راهنمایی کنند تا بهترین تصمیمات را در زمینه سرمایه گذاری بگیرید. اگر از این اصول ساده پیروی کنید، دیر یا زود با کسب نتایج خوب، پاداش ذکاوتتان را خواهید دید.

اگر فرمول را دنبال کنید، سرمایه گذاری آسان است

پس از انتخاب شرکت های مد نظر برای سرمایه گذاری، وقتش رسیده که به خودتان تبریک بگویید. بیشتر کارتان الان تمام شده است! حالا فقط کافی است که مشخص کنید مرتباً چقدر می خواهید پول بگذارید و هر از گاهی سهامتان را بررسی کنید. در این زمان از فرایندی به نام سرمایه گذاری فرمول استفاده می کنیم که در آن، شما دقیقاً طبق فرمول از پیش تعریف شده ای عمل می کنید که مشخص می کند چه مبلغی و هر از چند گاهی باید سرمایه گذاری کنید. این روش محاسبه میانگین هزینه-دلار نیز نام دارد که در آن هر ماه یا هر سه ماه روی سهام عادی سرمایه گذاری می کنید و همیشه مبلغ سرمایه گذاریتان یکسان است. پس از یافتن سهامی که از نظرتان ایمن و سالم است، باید سرمایه گذاریتان را روی حالت خودکار بگذارید. ابتدا به خودتان قول بدهید که هر چند ماه یکبار، مبلغ خاصی (مثل ۵۰ دلار) را سرمایه گذاری خواهید کرد. سپس با ۵۰ دلار هرچقدر می توانید سهام بخرید. مزیتش این است که حالا نیازی نیست زحمت اضافی بکشید. هرگز لازم نیست که بیش از حد سرمایه گذاری کنید و قطعاً هم قمار نخواهید کرد. ولی عیب آن بار هیجانی سرمایه گذاری فرمولی است. حتی اگر قیمت سهام مد نظرتان واقعاً منصفانه باشد و بخواهید بیشتر بخرید، از قبل خودتان را محدود به مبلغ خاصی کرده اید. به هر حال سرمایه گذاران دفاعی باید هر از گاهی سر بزنند تا مطمئن شوند که فهرست سرمایه گذاریشان هنوز اوضاع خوبی دارد. یکی از قوانین خوب در این زمینه این است که هر شش ماه، تقسیم بندی فهرست را بین سهام عادی و اوراق تغییر دهید. از خودتان بپرسید:

آیا سهامم هنوز سودآور است؟ آیا نسبتش تقریباً مثل نسبتی است که در ابتدا سرمایه گذاری کرده بودم (مثلاً ۵۰ -۵۰؟) در آخر، سالی یک بار به سراغ متخصص بروید تا درباره تنظیم وجوهتان با او مشورت کنید. اکنون تمام نکات لازم را برای شروع سرمایه گذاری دفاعی می دانید. تصاویر زیر راهکارهای لازم را برای موفقیت در زمینه سرمایه گذاری مبتکر ارائه می کند.

نقطه شروع سرمایه گذاران مبتکر شبیه سرمایه گذاران دفاعی است

برای اینکه سرمایه گذار مبتکر موفقی شوید، باید بسیاری از راهکارهای سرمایه گذاران دفاعی را اجرا کنید. مثل سرمایه گذار دفاعی، باید پولتان را بین اوراق و سهام عادی تقسیم کنید در حالی که سرمایه گذار دفاعی معمولاً پولش را ۵۰ – ۵۰ بین سهام و اوراق تقسیم می کند، سرمایه گذار مبتکر بیشتر روی سهام عادی سرمایه گذاری می کند، زیرا سوددهی بیشتر (ولی ریسک بالاتری) دارد. مثل سرمایه گذار دفاعی، سرمایه گذاران مبتکر باید با شریک مالی مشورت کنند. البته، سرمایه گذار مبتکر مسئول برنامه ریزی مالی اش را معلم خود نمی داند، بلکه او را شریکی در مدیریت پولش می داند؛ یعنی این مسئول برایش تعیین تکلیف نمی کند؛ آن ها با هم تصمیم گیری می کنند. علاوه بر استفاده از اوراق و سهام عادی به عنوان مبنای سرمایه گذار مبتکر، سرمایه گذاران مبتکر سهام دیگری را نیز آزمایش می کنند که ریسک بالاتر و پاداش بیشتری دارند مثلاً شاید مطلبی را درباره استارت آپ رو به رشدی خوانده باشید و گمان کنید که ممکن است گوگل بعدی باشد؛ به عبارت دیگر، فرصت فوق العاده ای محسوب می شود. به عنوان سرمایه گذار مبتکر، فرصت این را دارید که روی این شرکت ریسک کنید، ولی تنها با پول محدود. هرچقدر هم که فرصت سرمایه گذاری هیجان انگیز یا نویدبخش به نظر برسد، سرمایه گذاران مبتکر باید این سهام را به حداکثر ۱۰ درصد از فهرست کلی محدود کند. یادتان باشد:

سرمایه گذاران هوشمند بی اشتباه نیستند و گاهی آقای بازار آنقدر عجیب است که هیچ آدم منطقی قدرت پیش بینی ندارد. پس باید حدودی را تعیین کنیم تا در صورت رکود اقتصادی یا سرمایه گذاری نادرست، از پولمان محافظت کنیم. مثل سرمایه گذاران دفاعی، سرمایه گذاران مبتکر به یاد دارند که پژوهش و نظارت پیوسته بر فهرستشان نقش اساسی در حفظ جریان ورود سود دارد.

سرمایه گذار هوشمند و مبتکر دنباله رو نوسانات بازار نیست

اگر سهام داشته باشید و قیمتش افت کند، آیا فوراً آن را می فروشید یا نگهش می دارید؟ اگر سهام دیگری رو به رشد باشد، آیا بهتر است که تا دیر نشده وارد عمل شوید؟ این رویکرد که خرید و فروش در بازار نام دارد، در بین سرمایه گذاران عادی است، زیرا آن ها می ترسند که شنا در خلاف جهت اب برای آن ها ضرر به بار بیاورند. ولی سرمایه گذار هوشمند عاقل تر از این حرف­ هاست! اعتماد به آقای بازار خطرناک است. اگر قیمت سهام سریعاً رو به رشد باشد، احتمالاً همین الان هم قیمتش از ارزش درونی اش بیشتر است یا سرمایه گذاری خطرناکی محسوب می شود. آیا حباب مسکن چند سال پیش آمریکا را به یاد دارید؟ همه روی مسکن سرمایه گذاری می کردند و هرچه قیمت بالاتر می رفت، کسی نمی فهمید که این قیمت ها کاملاً با ارزش درونیشان نامتناسب هستند. البته وقتی این موضوع دیگر خیلی آشکار شد، کل بازار سقوط کرد. برای اجتناب از همین سناریوف سرمایه گذاران مبتکر در قیمت های کم می خرند و در قیمت های زیاد می فروشند. مرتباً فهرستتان را کنترل کنید و شرکت های تحت سرمایه گذاریتان را بررسی کنید. از خودتان چنین سوالاتی بپرسید: آیا مدیریت هنوز عملکرد خوبی دارد؟ وضعیت مالی چطور است؟ به محض اینکه بفهمید قیمت یکی از شرکت های فهرستتان بیش از ارزش واقعی اش است و افزایش قیمت سهامش هیچ تناسبی با ارزش واقعی اش ندارد، بهتر است که پیش سقوط بفروشید. از طرف دیگر، بهتر است که در قیمت پایین سهام بخرید. این دقیقاً همین کاری است که شرکت یاهو! کرد. این شرکت در سال ۲۰۰۲ هر سهم شرکت اینکتومی را به قیمت تنها ۱٫۶۵ دلار خرید. این معامله شگفت انگیزی بود. اقای بازار پس از افت قیمت فوق العاده از ۲۳۱٫۶۲۵ دلار در هر سهم (که شدیداً بیش از حد واقعی برآورد شده بود)، دچار رکود شده بود. این در زمانی بود که شرکت سودده نبود.

سرمایه گذار هوشمند و مبتکر شانس یافتن معاملات خوب را دارد

تا به حال، ایده تبدیل شدن به سرمایه گذار مبتکر باید چالش لذت بخشی به نظر برسد. ولی آیا واقعاً ارزشش را دارد که با این همه زحمت مرتباً فهرستتان را کنترل کنید؟ در واقع بله ارزش دارد، زیرا بهترین معاملات در آنجا هستند، ولی اگر تنها شروع هوشمندانه ای داشته باشید. بهترین راه برای آغاز سرمایه گذاری مبتکر این است که به صورت مجازی سهام انتخاب کنید و کنترل کنید. یک سال به صورت مجازی سرمایه گذاری کنید تا توانایی انتخاب گزینه­ های پُرسود را افزایش دهید و پیشرفت سهامتان را کنترل کنید. امروزه وبسایت­ های زیادی هستند که می توانید در آن ها سرمایه گذاری مجازی کنید. تنها با ثبت نام می توانید ببینید که آیا واقعاً می توانید به نتایجی برسید که بهتر از حد متوسط هستند. این دوره تمرینی یک ساله چند فایده دارد نه تنها چم و خم سرمایه گذاری را یادتان می دهد، بلکه شما را از انتظارات شگفت انگیزتان راحت می کند. پس از تجربه مجازی این یک سال، آماده شکار معامله­ها هستید. بهترین راه برای یافتن معاملات پرسود، سهام شرکت هایی است که ارزششان کمتر از حد واقعی برآورد شده است. بازار معمولاً سهام شرکت هایی را کمتر از حد واقعی تخمین می زند که موقتاً نامحبوب هستند یا دچار زیان اقتصادی هستند. برای توضیح این نکته، فرض کنید که تشکیلات B دومین رقیب قوی در بازار یخچال است. این شرکت بزرگ است و سود زیادی (ولی نه فوق العاده) را در هفت سال اخیر داشته است. ولی به دلیل خطای تولید، سوددهی شرکت در دو ماه اخیر مثل قبل نبوده است و موجب شده که به علت ترس سرمایه گذاران ترسو، قیمت سهامش سقوط کند. پس از حل آن خطای تولید، شرکت سریعاً به جای قبلی اش باز می گردد و سرمایه گذار هوشمند این می فهمد که این قیمت های در حال نزول، فرصتی برای یافتن معامله عالی هستند. ولی یافتن معاملات خوب سخت است. به همین دلیل باید ابتدا یک سال تمرین کنید. اگر در دنیای مجازی موفق شوید، در دنیای واقعی هم موفق خواهید شد!

پیام کلیدی سرمایه گذار هوشمند

چه محافظه کارانه عمل کنید یا مسیر کارآفرینی را بروید، در زمینه سهام همیشه بهتر است که مسیر سرمایه گذار هوشمند را دنبال کنید. تنها کافی است دستورالعمل­ها را رعایت کنید تا شما هم سرمایه ­گذاری­تان را به سود کم (ولی ثابت) تبدیل کنید.