احتمالاً این روزها بارها نام ریفای (ReFi) را شنیده‌اید. در پاسخ به این سؤال که ReFi چیست، باید گفت که ریفای یا Refinancing، به معنای سیستم مالی احیا کننده است که با هدف احیا و نظم‌بخشیدن به سیستم مالی قبلی وارد عرصه شد. در زمینۀ ریفای، کسب سود و میزان بازدهی به‌دست‌آمده هدف نهایی محسوب نمی‌شود؛ چیزی که در مورد پلتفرم‌های مالی سنتی و سرمایهگذاری ESG (راهبری زیست‌محیطی، اجتماعی و ابرشرکتی) صادق نیست. در این مقاله با ما همراه باشید تا دیدگاه فعالان توسعۀ پایدار و حفاظت از محیط زیست در این زمینه را بررسی کنیم و دربارۀ دستاوردهای مالی ریفای بیش‌تر بدانید.
ریفای (ReFi) چیست و این اصطلاح چه معنایی دارد؟
ریفای به معنای سیستم مالی احیاکننده است و برای توصیف آیندۀ مالی در زمینۀ توسعۀ پروژه‌های منبع‌باز استفاده میشود. براساس تعریف غیرفنی ارائه‌شده در این بخش، میتوان گفت که ریفای، ترجیحی فرهنگی برای تأمین مالی در زمینۀ اجتماعی و عمومی نسبت به پروژه‌هایی است که انتظار می‌رود بازده مالی برای ارائه‌دهنده داشته باشند. در این سیستم مالی احیاکننده، گردش پول جای انباشت آن را می‌گیرد.
استفاده از ReFiدر این زمینه به معنای استفاده از پول به‌عنوان ابزاری برای حل مشکلات سیستماتیک است که منجربه احیای جوامع و محیط طبیعی میشود. هدف اولیۀ این سیستم، ایجاد ارزش مشترک است؛ یعنی نقطه‌ای که در آن نه‌تنها سود پایان راه نیست، بلکه وسیله‌ای برای حرکت روبه‌جلو محسوب میشود. در حوزۀReFi، چرخۀ پول جایگاه انباشت و ذخیره‌سازی آن را به خود اختصاص می‌دهد. چنین ایده‌ای آنقدر شگفت انگیز به‌نظر می‌رسد که حتی می‌توانیم از آن برای بازسازی یک سیستم مالی منسوخ‌شده استفاده کنیم.
مقایسه ریفای با سرمایهگذاری سنتی مالی و ESG
در این بخش به بررسی اهداف و ارزش‌های ریفای در مقایسه با سرمایهگذاری سنتی مالی و ESGمی‌پردازیم. سرمایهگذاری ESG مخفف EnvironmentalSocial and Governance است. باید بدانید که این حوزه هنوز بسیار جوان است و انتظار داریم بتواند کاستی‌ها و معایبی که در سایر حوزه‌های مالی شاهد آن هستیم را برطرف کند.
تفاوت آشکار بین سیستم مالی سنتی و ریفای در مؤلفه‌های موفقیت آن‌ها است. در سیستم مالی سنتی، موفقیت برحسب سطح بازده مالی براساس سرمایۀ اولیه تعریف میشود. درحالی‌که هرگونه تأثیر مثبت اجتماعی یا زیست محیطی احتمالی این فرآیند یک مزیت جانبی در نظر گرفته خواهد شد. انواع موارد انگیزشی، خود را در سیستم مالی سنتی تثبیت کرده‌اند تا سود را به حداکثر برسانند و به پول به‌عنوان یک هدف نگاه کنند تا یک ابزار. از سوی دیگر، موفقیت ریفای در ارائۀ فرصتی برای تغییرات مثبت است و به این ترتیب، بازده مالی به‌عنوان یک محصول جانبی تلقی میشود. این سیستم به پول به‌عنوان یک ابزار می‌نگرد نه یک هدف.
سیستم مالی احیا کننده و مقایسه آن با سرمایهگذاری ESG
تبدیل‌شدن به جریان اصلی سرمایهگذاری ESG بدون شک یک روند مثبت است اما چالش‌های در این زمینه همچنان وجود دارد. سرمایهگذاری ESG بستری است که در آن عوامل ESG و اهمیت آن‌ها در تصمیمات سرمایهگذاری ادغام می‌شوند. در عین حال، بهره‌وری مالی در این حوزه به‌عنوان اولویت اول دیده میشود.
لازم به ذکر است که پایداری سازمانی فعلی معمولاً به‌شدت به فرآیندهای جاری پروژه‌ها در این حوزه بستگی دارد و نه عملکرد واقعی. علاوه بر این، عوامل ESG معمولاً در مورد کاهش اثرات منفی هستند (به‌عنوان مثال، کاهش سطوح انتشار آلاینده‌ها). حتی استراتژی‌های سرمایهگذاری که هدفشان تأثیر مثبت است، روی مجموعه‌ای از اهداف محدود تمرکز می‌کنند و اغلب از نحوۀ دستیابی به نتایج و سود آن غفلت خواهند می‌کنند.
ریفای، شکاف بین سیستم مالی سنتی و سرمایهگذاری ESG را پر میکند. سیستم مالی احیاکننده اجازه می‌دهد تا انواع مختلف سرمایه (سرمایهگذاری، وام، کمک‌های بلاعوض و…) با هم ترکیب شوند. این مدل سرمایهگذاری برای شرکت‌های اجتماعی، پروژه‌های تحت رهبری جامعه و ابتکارات مبتنی بر تأثیر بر جامعه را تأمین میکند و دنبال به‌حداکثررساندن موفقیت آن‌ها است.
ReFi چه وظایفی دارد؟
اگر هنوز برای شما روشن نیست، باید بدانید که روش‌های استفاده‌شده در پلتفرم ریفای بسیار جامع، غیرمتمرکز و مناسب برای ارتباطات علت و معلولی هستند.
ریفای از معاملات ساده فراتر رفته است. ممکن است استفاده از رویکردهای مالی احیاکننده اتلاف وقت به نظر برسد اما باید بدانید که همین رویکردها راه را به‌سوی امکانات بی‌شماری باز می‌کنند. همکاری خلاقانه با افراد مناسب می‌تواند موفقیت پروژه‌های شما را افزایش دهد. وقتی فراتر از معاملات و بردهای کوتاهمدت فکر میکنیم، فرصت ایجاد ثروت با ارزش افزوده از طریق روابط، به اشتراک‌گذاری و انعطاف‌پذیری افزایش می‌یابد.
راه‌حل‌های سیستماتیک مستلزم آن است که نه‌تنها باید در نظر بگیریم چه پروژه‌ای تأمین مالی میشود، بلکه باید بررسی کنیم چه کسی و چگونه تأمین مالی خواهد شد.
ReFi مفهوم تعامل سهامدار یا متولی را نیز معرفی میکند. به این ترتیب، ریفای به‌جای تصمیم‌گیری از بالا به پایین و سلسلۀ مراتبی در مورد مشکلی که از نظر جغرافیایی کیلومترها با آن فاصله داریم، راه حل مشارکت ذینفعان جامعه را در تصمیم‌گیری و حمایت از برنامه‌های کلی برای حل مشکل اصلی برای ما به ارمغان می‌آورد. رویکردهای سیستماتیک به ما نشان می‌دهند که نه‌تنها آنچه که تأمین مالی میشود را باید در نظر داشته باشیم، بلکه باید بررسی کنیم که چگونه آن بودجه تأمین میشود و چه کسی آن را دریافت خواهد کرد.
درنهایت، باید توجه داشت که ریفای براساس بسیاری از اصول DeFiیا امور مالی غیرمتمرکز فعالیت میکند و به معنای ایجاد شبکۀ همتابه‌همتا با استفاده از قراردادهای هوشمند بلاک‌چین است. ریفای برای گردهم‌آوردن جامعه‌ای فعالیت میکند که از ابزارها و خدمات نوآورانه (غیرمتمرکز) و تأمین مالی همتابه‌همتا برای حمایت از پروژه‌های احیاکننده استفاده میکند.
ReFi و وب ۳
ادغام مفهوم تمرکززدایی با ریفای در وب 3 شکل گرفته است؛ یعنی پلتفرمی که در آن همکاری به‌عنوان کلیدی برای پیوستن به نیروی محرکه برای دستیابی به اهداف پیچیده دیده میشود. درحالی‌که ما هنوز در آغاز این اهداف هستیم، بررسی پتانسیل ساختارهای اقتصادی و مالی برای سیستم‌های فراگیر و احیاکننده ضروری است.
ازجمله برخی پروژه‌های احیاکننده و راهکارهای اقلیمی مرتبط با نسل سوم اینترنت میتوان به حذف CO2، حفاظت از اکوسیستم و حذف زباله اشاره کرد. با این حال، یکی از پروژه‌های برجسته در این زمینه، حل چالش‌های تجارت کربن خنثی است.
ریفای شکل جدیدی از شفافیت را برای پلتفرم بلاک‌چین به ارمغان می‌آورد و امکان شمارش مضاعف یا اعتبارسنجی مجدد را از بین می‌برد. اعتبارات درون زنجیره‌ای مشابهی را میتوان در این پلتفرم محاسبه کرد که هیچ یک از دو نفر نمی‌توانند مالکیت یک اعتبار را ادعا کنند. سوزاندن (یا دور انداختن) چنین اعتباراتی تضمین میکند که نمی‌توان دوباره از آن‌ها استفاده کرد.
پروژه ریفای چه مزایایی دارد؟
جالب است بدانید که پروژۀ فناوری مالی احیاکننده، دارای مزایای فراوانی است که باعث محبوبیت و استقبال کارشناسان و ارائه‌دهندگان نقدینگی و سیستم‌های مالی مشکل‌دار شده است. اجازه دهید مزایای پروژۀ ریفای را بررسی کنیم. برخی از مهم‌ترین مزایای پروژۀ ریفای به شرح زیر هستند:
- یکی از مزایای پروژۀ ریفای که باعث محبوبیت آن شده است، دموکراتیکبودن این پروژه محسوب میشود. این فناوری اکوسیستمی است که از سیستم همتابه‌همتا برای تأمین مالی نیازهای خود استفاده میکند.
- یکی دیگر از مزایای پروژۀ Refiاین است که ریفای روی مواردی سرمایهگذاری میکند که باعث افزایش امنیت کیفپولهای ارزهای دیجیتال میشود و دارایی شما را ایمن نگه می‌دارد.
- ریفای یک سیستم تأمین مالی در مورد استفاده از یک سیستم مالی باز با اولویت زمانی بالا برای منافع شخصی کوتاهمدت است.
- ریفای برای استفاده از یک سیستم مالی باز با اولویت پایین به نفع همه است. زمانی‌که از سیستم مالی احیاکننده در سیستم‌های مالی باز استفاده می‌کنید، سود زیادی به دست می‌آورید.
چرا پروژه ReFi منحصر به فرد است؟
همانطورکه پیش‌تر اشاره کردیم، ریفای به معنای سیستم مالی احیاکننده است که به تمرکززدایی بودجه از طریق اینترنت می‌پردازد.
همانطورکه اینترنت راه‌های جدیدی را برای جست‌وجوی اطلاعات به ما داده است، ریفای نیز مکانیسم جدیدی را برای تأمین مالی پروژه‌ها ارائه می‌دهد. درواقع، ریفای برای متحول‌کردن اقتصاد از طریق انتقال کنترل سرمایه به جامعه‌ای که بیش‌تر تحت تأثیر بی‌عدالتی‌های اقتصادی و زیست‌محیطی قرار گرفته است، تأسیس شد.
معایب ریفای چیست؟
همانطورکه گفته شد، فناوری ریفای مزایای زیادی دارد اما در کنار این مزایا، معایبی نیز متوجه ریفای میشود. برخی از مهم‌ترین معایب ریفای به شرح زیر است:
- یکی از معایب ریفای، جلوگیری از استفادۀ سیستم‌های مالی غیرمتمرکز از آن برای تأمین مالی مجدد برای احیای خود است.
- در ریفای با کاهش نرخ سود، براساس نرخ سود ثابت خود سود نمی‌کنید و هر بار با نرخ سود متغیر سود دریافت خواهید کرد، مگر اینکه دوباره سرمایهگذاری کنید و امنیت سرمایۀ خود را افزایش دهید.
- وام‌گیرندگان و وام‌دهندگان در ریفای می‌توانند ارزش سرمایۀ شما را کاهش دهند. به عبارت دیگر، ممکن است میزان وثیقه‌ای که برای دریافت وام تعیین کرده‌اید، کاهش یابد و ضرر کنید.
- نرخ ماهانۀ شما در ریفای با کم‌شدن مدت‌زمان وام افزایش می‌یابد و باید هزینه‌های نهایی بازپرداخت را متحمل شوید. به عبارت دیگر، هر چه مدت وام شما کوتاه‌تر باشد، پول بیش‌تری باید بازپرداخت کنید.
چه نوع گزینه‌های تأمین مالی احیا کننده وجود دارد؟
انواع مختلفی از سیستم‌های بازیابی برای سیستم‌های مالی مشکل‌دار وجود دارد. به همین دلیل در این بخش شما را با گزینه‌های مختلف ریفاینانس یا تأمین مالی احیاکننده آشنا میکنیم. برخی از گزینه‌های تأمین مالی مجدد عبارتند از:
تأمین مالی مجدد با نرخ و مدت
یکی از انواع گزینه‌های ریفاینانس، بازپرداخت نرخی و مدت‌دار است. این گزینه رایج‌ترین نوع بازپرداخت است و زمانی استفاده میشود که وام اصلی پرداخت و با یک قرارداد وام جدیدی جایگزین میشود که به پرداخت بهرۀ کم‌تری نیاز دارد.
تأمین مالی مجدد با بازپرداخت
نوع دیگری از گزینه‌های سیستم تأمین مالی مجدد، تأمین مالی با بازپرداخت است. این گزینه مبلغ وام را افزایش می‌دهد اما به وام‌گیرنده امکان دسترسی سریع به پول نقد را می‌دهد و در عین حال مالکیت دارایی را حفظ میکند.
تأمین مالی مجدد تلفیقی
نوع دیگری از گزینۀ تأمین سیستم مالی احیاکننده، تأمین مالی تلفیقی است. بهتر است بدانید در برخی موارد میتوان وام تلفیقی را راهی مؤثر برای تأمین مالی مجدد یا تأمین مالی احیاکننده دانست. با استفاده از این گزینه، مصرف‌کننده یا کسب‌و‌کار باید برای دریافت وام جدید با نرخ بهرۀ پایین‌تر اقدام کرده و سپس از وام جدید برای پرداخت بدهی موجود استفاده کند.
پروژه‌های رمزنگاری مالی احیا کننده (ریفای)
پروژۀ ریفاینانس یا ریفای با هدف تغییر و تحول در سیستم‌های مختل‌شده به وجود آمد. پروژه‌های مختلفی در سیستم مالی احیاکننده پدیدار شدند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره میکنیم:
پروژه Gitcoin
یکی از انواع پروژه‌ها در سیستم مالی احیاکننده، پروژۀ تأمین مالی Gitcoin است. بهتر است بدانید که کاربران گیت کوین از فناوری Web3 برای تأمین مالی یا نقدینگی استفاده می‌کنند. آن‌ها در این سیستم، کالاهای عمومی دیجیتالی می‌سازند که به همه خدمات می‌دهد و بسیاری از مشکلات را حل میکند.
این یک سرمایهگذاری گروهی برای استعدادهایی است که برای پروژه‌های خود نیاز به بودجه دارند. همچنین، Gitcoin مرکز نسل سوم اینترنت یا فناوری Web3 است که منبع‌باز بوده و به کاربران امکان می‌دهد همتایان خود را پیدا کنند، مهارت‌های خود را ارتقا داده و تیمی را برای دریافت پاداش و دستمزد تشکیل دهند. گیت کوین اولین پروژۀ بازار ارزهای دیجیتال فناوری ریفای است.
پروژه پانولا (PANVALA)
نوع دیگری از پروژه‌های ریفای، پروژۀ پانوالا است. این پروژه توسط پروتکل اجماع ایجاد شده است؛ بنیادی غیرمتمرکز که فعالیت‌هایی که بلاک‌چین اتریوم به آن وابسته هستند را تأمین میکند. این برنامه که توسط دارندگان توکن PAN ایجاد شده است، تعیین میکند ه کدام برنامه‌های کمک مالی باید با استفاده از فرآیندی به نام حاکمیت تأمین شوند.
پروژه WhalerDAO
پروژۀ WhalerDAO جامعه‌ای متشکل از توسعه‌دهندگان، محققان، کارشناسان حقوقی و تأثیرگذاران جامعه است که از قدرت بلاک‌چین و امور مالی غیرمتمرکز برای کمک به حل بسیاری از مسائل استفاده می‌کنند. این پروژه با معرفی خود به‌عنوان نهنگ، می‌خواهد کنترل پروتکل‌های دیفای را از نهنگ‌های ثروتمند گرفته و به مردم تحویل دهد.
پروژهTREE
نوع دیگر پروژه‌ها در سیستم مالی احیاکننده، پروژۀ TREE است. این پروژه اولین ابتکار مکانیسم WhalerDAO و نوعی پروتکل DeFiاست که برای امور خیریه ایجاد شده است. ارزش ایجادشده توسط این پروژه به چند استخر اختصاص خواهد یافت که یکی از آن‌ها استخر خیریه است. همچنین، پروژۀ TREE به‌عنوان توکن حاکمیتی استخر خیریه عمل میکند؛ به این معنی که دارندگان توکن TREE در مورد نحوۀ تخصیص صندوق خیریه به هر خیریه رأی‌گیری انجام می‌دهند.
سیستم مالی ریفای، حفاظت از محیط زیست و افزایش شفافیت
بسیاری از مسائل اقلیمی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای تمرکز دارند؛ بنابراین، جوامع تصمیم گرفته‌اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش یا حذف کنند (OFFSET CARBON). سیستم مالی ReFi بسیار بر این موضوع تأکید و تمرکز دارد. بسیاری از پروژه‌های بلاک‌چین تصمیم گرفته‌اند بخشی یا تمام فعالیت‌ها و توکن‌های خود را به سرمایهگذاری در ساخت جنگل‌ها، استفاده از منابع تجدیدپذیر و… برای کاهش یا حذف گازهای گلخانه‌ای اختصاص دهند.
به‌عنوان مثال، یک کشاورز می‌تواند از سرمایۀ شرکت‌کنندگان عمومی با ایجاد یک پروژۀ بازسازی زمین و منابع آب در پلتفرم بلاک‌چین استفاده کند. در اینجا با استفاده از بلاک‌چین، هم از سرمایۀ عمومی استفاده میشود و هم همۀ امور شفاف، قابل‌ردیابی و بررسی توسط کاربران دائو بوده و برای عموم سودآور است. این سیستم مانند سیستم‌های مالی سنتی، متمرکز و منحصر به سهامداران عمدۀ یک شرکت عمل نمی‌کند.
سخن پایانی
ریفای یا پلتفرم امور مالی احیاکننده با هدف ایجاد تغییرات و دگرگونی‌هایی در سیستم آشفتۀ امور مالی تأسیس شد. ریفای یک سیستم DeFiاست و به هیچ‌وجه سطح بازده و سود حاصل از اقدامات در آن به‌عنوان هدف نهایی در نظر گرفته نمی‌شود. هدف ریفای گردهم‌آوردن جوامع و آماده‌سازی آن‌ها برای حرکت روبه‌جلو به‌صورت جمعی است. پلتفرم‌های سنتی مالی و سایر سرمایه‌گذاری‌ها تا به امروز، می‌توانند به کمک این سیستم به دیدگاه جدیدی دست یابند.
سؤالات متداول
ریفای به معنای سیستم مالی احیاکننده است و برای توصیف آیندۀ مالی در زمینۀ توسعۀ پروژه‌های منبع‌باز استفاده میشود. ریفای درواقع ترجیحی فرهنگی برای تأمین مالی در زمینۀ اجتماعی و عمومی نسبت‌به پروژه‌هایی است که انتظار می‌رود بازده مالی برای ارائه‌دهنده داشته باشند.
تفاوت آشکار بین سیستم مالی سنتی و ریفای در مؤلفه‌های موفقیت آن‌ها است. در سیستم مالی سنتی، موفقیت برحسب سطح بازده مالی براساس سرمایۀ اولیه تعریف میشود. از سوی دیگر، موفقیت ریفای در ارائۀ فرصتی برای تغییرات مثبت است و به این ترتیب بازده مالی به‌عنوان یک محصول جانبی تلقی میشود. این سیستم به پول به‌عنوان یک ابزار می‌نگرد و نه یک هدف.
ReFi مفهوم تعامل سهامدار یا متولی را نیز معرفی میکند. ریفای راه‌حل مشارکت ذینفعان جامعه را در تصمیم‌گیری و حمایت از برنامه‌های کلی برای حل مشکل اصلی برای ما به ارمغان می‌آورد. همچنین، ریفای براساس بسیاری از اصول DeFiیا امور مالی غیرمتمرکز فعالیت میکند که به معنای ایجاد شبکۀ همتابه‌همتا با استفاده از قراردادهای هوشمند بلاک‌چین است.
از مزایای پروژۀ ریفای میتوان به دموکراتیکبودن این پروژه اشاره کرد. همچنین، ریفای روی مواردی سرمایهگذاری میکند که باعث افزاش امنیت کیفپولهای ارزهای دیجیتال میشود. ریفای یک سیستم تأمین مالی در مورد استفاده از یک سیستم مالی باز با اولویت زمانی بالا برای منافع شخصی کوتاهمدت است.
یکی از معایب ریفای، جلوگیری از استفادۀ سیستم‌های مالی غیرمتمرکز از آن برای تأمین مالی مجدد برای احیای خود است. از دیگر معایب ریفای این است که با کاهش نرخ سود، براساس نرخ سود ثابت خود سود نمی‌کنید. همچنین، در ریفای وام‌گیرندگان و وام‌دهندگان می‌توانند ارزش سرمایۀ شما را کاهش دهند و نرخ ماهانۀ شما با کم‌شدن مدت‌زمان وام افزایش می‌یابد و باید هزینه‌های نهایی بازپرداخت را متحمل شوید.
