اگر تا به حال به نحوۀ مدیریت و تأمین مالی پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) علاقه‌مند بودید، احتمالاً متوجه شده‌اید که این پروژه‌ها دارای انجمن‌هایی هستند و نظرات و تصمیمات آن‌ها بر نحوۀ عملکرد پروژه تأثیر می‌گذارد. چنین جوامعی DAO نامیده می‌شوند. مفهوم جدیدی به نام Social DAO در حال ظهور است که نشان می‌دهد جذب و حفظ سرمایۀ اجتماعی ارزشمندتر از تمرکز بر سرمایۀ فیزیکی است. اما Social DAO چیست و چه پروژه‌هایی جذب Social DAO می‌شوند؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با دائوی اجتماعی بیش‌تر آشنا شوید.
مفهوم و عملکرد دائو
DAO مخفف نام سازمان غیرمتمرکز خودمختار است. این سازمان از گردهم‌آمدن گروهی از افراد تشکیل می‌شود که برای دستیابی به اهداف مشترکی از قوانین خاصی پیروی می‌کنند. طبق این تعریف، دائو موجودیتی طراحی شده است تا بدون کنترل مرکزی عمل کند و کاملاً مستقل بماند. این سازمان متشکل از کمیته‌ای است که موافقت کرده‌اند از قوانین خاصی برای رسیدن به یک هدف مشترک پیروی کنند. این اعضای کمیته به‌طور جمعی صاحب سازمان هستند و آن را از طریق توکن بومی مدیریت می‌کنند. با این حال، چیزی که DAOها را از سایر سیستم‌ها متمایز می‌کند، این است که این قوانین در الگوریتم‌هایی نوشته شده‌اند که براساس معیارهای خاصی کار می‌کنند. DAOها از قراردادهای هوشمند برای تمرکززدایی در بلاک‌چین استفاده می‌کنند.
به‌طور خلاصه، یک DAO معمولاً با پنج ویژگی تعریف می‌شود:
- سازمان مسطح: DAO دارای سلسله مراتبی نیست و تصمیمات آن توسط ذینفعان یا اعضا و مدیران آن گرفته می‌شوند. با این حال، حوزه‌های خاصی از تصمیم‌گیری ممکن است به یک تیم اصلی یا منتخب واگذار شود.
- شفافیت: DAO باید منبع باز باشد. هر کسی می‌تواند کد قرارداد هوشمند را بررسی کرده یا تاریخچۀ تراکنش Dao را در بلاک‌چین مشاهده کند.
- دسترسی آزاد: هر کسی که الزامات از پیش تعریف‌شده در قرارداد هوشمند مانند توکن حکومتی را برآورده کند، می‌تواند عضو دائو شود.
- دموکراسی: هیچ گروهی نمی‌تواند یک طرح را پس از گذراندن مراحل رأی‌گیری وتو کند.
- عدم تمرکز: برای اجرا، به قراردادهای هوشمند متکی هستند. با این حال، هر از گاهی، اعضای دائو ممکن است کارکنان و توسعه‌دهندگان را برای رفع اشکالات یا به‌روزرسانی استخدام کنند.
تفاوت بین دائو و سازمان‌های سنتی
عملکرد غیرمتمرکزDAO است که آن را از اکثر سازمان‌های سنتی متمایز می‌کند. برخلاف سازمان‌های سنتی، DAOها سلسله مراتبی ندارند و عمدتاً توسط مکانیزم‌های اقتصادی هدایت می‌شوند. هیچ قرارداد رسمی‌ای برای اعضای DAO وجود ندارد. در عوض، همۀ اعضا یک هدف مشترک دارند که آن‌ها را به قوانین اجماع محدود می‌کند. ازآنجایی‌که قوانین در یک برنامۀ غیرمتمرکز و منبع باز نوشته شده‌اند که سازمان را کنترل می‌کند، شفاف هستند. در مقایسه با شرکت‌های سنتی، DAOها به‌صورت دموکراتیک سازماندهی می‌شوند.
همۀ اعضای DAO باید برای اجرای هر تغییری رأی دهند، نه‌اینکه توسط یک دولت ایجاد شود. رهبری DAOها براساس جامعه است، درحالی‌که رهبری شرکت‌های سنتی عمدتاً براساس مدیر عامل، هیئت مدیره یا سهامداران عمده خواهد بود. بهره‌برداری از دائو کاملاً شفاف و جهانی است، درحالی‌که راه‌اندازی یک شرکت سنتی به‌صورت خصوصی انجام می‌شود و فقط سازمان اطلاعات شرکت را دارد.
Social Dao یا دائوی اجتماعی چیست؟
در حال حاضر هیچ معیار روشنی برای دانستن اینکه کدام DAO باید اجتماعی نامیده شود وجود ندارد. Social DAO به‌عنوان نوعی «قبیلۀ بومی دیجیتال» و مکانی برای «ملاقات با افرادی با علایق مشابه» شناخته می‌شود.
با توجه به اینکه مفاهیم کریپتو امروزه به‌سرعت در حال تغییر هستند، هر تعریفی که برای دائوی اجتماعی ایجاد کنیم، احتمالاً تکامل خواهد یافت. توسعه‌دهندگان، معامله‌گران و روزنامه‌نگاران رسانه‌های رمزنگاری، همه در حال تجزیه و تحلیل پروژه‌ها، ابزارها و دستگاه‌های مختلفی خواهند بود که در حال حاضر در حال پیشرفت هستند و ترکیب دیدگاه‌های مختلف آن‌ها تنها راه برای نگه‌داشتن نبض ارزهای دیجیتال است.
پروژه‌های زیر، پروژه‌های مرتبط با دائوهای اجتماعی هستند:
- FWB (FWB)
- Seed Club (CLUB)
- Radicle (RAD)
- FiatLuxDAO
- Krause House (KRAUSE)
- ProsperDAO
- Bright Moments
- Meta Gamma Delta
- Song Camp
- Cabin DAO (CABIN)
- Proof of Humanity (UBI)
نحوه عملکرد دائوی اجتماعی
Friends with Benefits DAO یاFWB DAO با نسل سوم وب (Web.3) و آینده سروکار دارد. این سازمان در حال حاضر 2000 عضو دارد. FWB DAO براساس Discord عمل می‌کند و اعضای آن در اتاق‌های گفتگو شرکت می‌کنند. برخی از مهم‌ترین پروژه‌های دائوی اجتماعی و نحوۀ عملکرد آن‌ها به شرح زیر هستند:
Seed Club
Seed Club نوعی دائوی اجتماعی است. به گفتۀ اعضای پروژه، این DAO به سازندگان، جوامع و برندها کمک می‌کند تا توکن‌های اجتماعی را راه‌اندازی کرده و رشد دهند و در ازای آن درصدی از توکن‌های خود را به دست آورند. این پروژه توسط The LAO پشتیبانی می‌شود و دارای کارشناسان قوی در بین اعضای خود است.
Radicle
Radicle به ایجاد یک شبکۀ خودپایدار و تحت کنترل جامعه برای توسعۀ نرم‌افزار مشترک اختصاص دارد.
Cabin DAO
Cabin DAO، یک سازمان متشکل از افراد متصل به نسل سوم اینترنت است. Cabin DAO از مناطق ویژه در نیویورک، سانفرانسیسکو و مناطق دیگر استفاده می‌کند.
Meta Gama Delta
پروژۀ دیگر، متا گاما دلتا است. هدف این پروژه حمایت از بنیانگذاران زن و کمک به آن‌ها برای کسب سرمایه برای استارتاپ‌هایشان است. این دائو به وضوح گروه هدف خود را مشخص کرده است. این سازمان به زنانی که به فناوری علاقه دارند و می‌خواهند استارتاپ خود را در حوزۀ غیرمتمرکز تأسیس کنند، کمک‌هزینه می‌دهد. این سازمان به‌عنوان یک جامعه در Discord فعالیت می‌کند.
Krause Dao
Krause Dao در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین دائوهای اجتماعی است. هدف Krause Dao این است که اعضایش صاحب یک تیم NBA شوند. Krause Dao نوعی طرح اجتماعی است که طرفداران هر تیم ورزشی در جهان می‌توانند از آن حمایت کنند؛ به‌خصوص اگر پول و نفوذ کافی برای ادارۀ تیم داشته باشند.
همۀ این پروژه‌ها متفاوت هستند اما ویژگی‌های مشترکی نیز دارند. این دائوها، افرادها با ایده‌ها و اهداف مشترک مرتبط با فعالیت‌های اجتماعی یا سیاسی را در گروه‌هایی با جوامع فعال، اعم از محلی یا ملی، متحد می‌کنند.
DAOها می‌توانند یا سازمان‌های غیرانتفاعی باشند یا انواع مختلفی از درآمد ایجاد کنند که مستقیماً به اعضای خود منتقل می‌شوند یا خود اعضای DAO می‌توانند با هدف کسب سود در گروه‌های Discord همکاری کنند. واضح‌ترین ویژگی این دائوها، داشتن هدف مشترک و مشخص است که افراد دارای موقعیت اجتماعی مشابه یا علایق مشابه را متحد کنند.
دائوهای سیاسی و خیریه
با پیش‌بینی توسعۀ آیندۀ اجتماعی دائو، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که گروه‌بندی مبتنی بر ایده به زیر گروه‌های جدیدی تقسیم شود:
- ایدئولوژی‌های سیاسی
- ریشه‌های قومی و ملی
- حرفه‌ها یا صنایع
- فعالیت‌های خیریه
- سازمان‌های مذهبی
- سازمان‌های ورزشی
دائوهای سیاسی و خیریه در این دسته‌بندی، اولین نظام حکومتی واقعاً دموکراتیک با رأی و مشارکت آزاد هستند. این انجمن دارای نشانۀ UBIاست و یک پروتکل هویتی ایجاد می‌کند که در آن هر عضو دارای حق رأی برابر باشد. ایدۀ اصلی این انجمن ایجاد یک لیست غیرمتمرکز از افراد براساس اعتبارسنجی اجتماعی است.
قانون اساسی دائو چیست؟
مفهوم دائوی اجتماعی اولین بار توسط Coopathroopa معرفی شد. از آن زمان، بسیاری از سازمان‌های جدید در این حوزه تشکیل شده‌اند. یکی از آن‌ها قانون اساسی DAO بوده که دارای نشانه‌های نمونۀ اولیۀ احتمالی برای DAOهای سیاسی آینده است. این سازمان در نوامبر 2021 برای به‌دست‌آوردن یک اثر تاریخی، یک کپی اصلی کمیاب از قانون اساسی ایالات متحده تشکیل داد. در نهایت، این طرح شکست خورد؛ اما نمی‌توان گفت که این تلاش‌ها بی‌نتیجه بوده است.
قانون اساسی دائو نقاط قوت و پتانسیل دائو و یکی از محدودیت‌های اصلی در ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز را نیز آشکار کرد. این ضعف که ضریب و درصد مشارکت کم جامعه در ادارۀ سازمان است، اکنون به‌طور گسترده توسط همۀ دائوها به نمایش گذاشته شده است.
XDAO یک راه حل ممکن برای چنین مواردی را شرح می‌دهد: تیم‌های DAO باید به اعضایی که رأی می‌دهند، پاداش دهند و کسانی را که رأی نمی‌دهند مجازات کنند.
دائوی اجتماعی در حال رشد به یک جامعۀ آنلاین قدرتمند است که در حال حاضر ده‌ها هزار نفر را متحد می‌کند و آینده‌ای از همکاری اجتماعی را برای میلیون‌ها نفر به ارمغان می‌آورد. شما نیز می‌توانید به این موج بپیوندید و دائوی خود را اکنون با دیدگاه و رویکرد منحصربه‌فرد خود شروع کنید؛ زیرا XDAO تمام کارهای فنی مربوط به نوشتن و استقرار قراردادهای هوشمند DAO را انجام می‌دهد.
سخن پایانی
در این مقاله، به خوبی با مفهوم دائوی اجتماعی آشنا شدیم. در حال حاضر، نمی‌توان به‌طور دقیق مشخص کرد کدام سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز در دستۀ Social DAO یا دائوی اجتماعی قرار می‌گیرند؛ اما واضح است که دائوهای اجتماعی به‌جای سرمایۀ مالی بر سرمایۀ اجتماعی تمرکز دارند. دائوهای اجتماعی را می‌توان به‌عنوان تکامل طبیعی مکالمات دوستانه و گروهی در نظر گرفت که در نهایت منجر به همکاری افراد با علایق مشترک می‌شود.
سؤالات متداول
DAO مخفف نام سازمان غیرمتمرکز خودمختار است و توسط گروهی از افراد تشکیل می‌شود که تصمیم می‌گیرند از قوانین خاصی برای دستیابی به اهداف مشترک پیروی کنند.
در حال حاضر هیچ معیار روشنی برای دانستن اینکه کدام DAO باید اجتماعی نامیده شود وجود ندارد. Social DAO به‌عنوان نوعی «قبیلۀ بومی دیجیتال» و مکانی برای «ملاقات با افرادی با علایق مشابه» شناخته می‌شود.
قانون اساسی DAO دارای نشانه‌های نمونۀ اولیۀ احتمالی برای DAOهای سیاسی آینده است.
قانون اساسی دائو، نقاط قوت و پتانسیل دائو و یکی از محدودیت‌های اصلی در ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز را آشکار کرد. این ضعف که ضریب و درصد مشارکت کم جامعه در ادارۀ سازمان است، اکنون به‌طور گسترده توسط همۀ دائوها به نمایش گذاشته شده است. XDAO یک راه حل ممکن برای چنین مواردی را شرح می‌دهد: تیم‌های DAO باید به اعضایی که رأی می‌دهند، پاداش و کسانی را که رأی نمی‌دهند، مجازات کند.
