صندوق های سرمایه گذاری گزینه مناسبی به جهت سرمایه گذاری افراد ریسک گریزتر و یا افرادی است که اطلاعات و زمان کافی برای مدیریت سهام خود در بازار سهام ندارند. زیرا این صندوق ها، تحت نظارت سازمان بورس و با مدیریت افراد متخصص فعالیت می کنند. وجوهی که در اختیار این صندوق ها قرار می گیرد، در سبد متنوعی از سهام و سایر اوراق بهادار، سرمایه گذاری می شود. به همین دلیل بازده مناسبی را نصیب سرمایه گذار می کند و ریسک سرمایه گذار را تا حدودی کاهش می دهد و در عوض کارمزد صندوق های سرمایه گذاری سودی است که صندوق در قبال این کار از مشتریان خود می گیرد.
کارمزد صندوق های سرمایه گذاری
کارگزاران رسمی که مؤسس صندوق سرمایه گذاری هستند، در ازای مدیریت دارایی سرمایه گذاران، مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت می کنند.
به این ترتیب که:
- صندوق های سهام، در سال به میزان دو درصد از مبلغ سرمایه گذاری را به عنوان کارمزد دریافت می کنند.
- صندوق های سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت سالیانه، معادل ۰۹/۰ درصد از مبلغ سرمایه گذاری را به عنوان کارمزد دریافت می کنند.
سؤالی که ممکن است مطرح شود این است که چرا صندوق های سرمایه گذاری مبلغی را به عنوان کارمزد از سرمایه گذار دریافت می کنند؟ این صندوق ها در ازای ارایه خدمات به سرمایه گذاران و مدیریت دارایی آن ها متحمل هزینه می شوند که جزییات کامل هزینه های آن ها در اساسنامه و امیدنامه صندوق ذکر می شود و این اطلاعات بر روی سایت قابل دسترسی است.
به طور کلی می توان بیان کرد که هزینه های صندوق سرمایه گذاری به سه بخش زیر تقسیم می شود:
- هزینه های پرداختی به ارکان صندوق
- هزینه های پرداختی به سازمان بورس
- هزینه های صندوق سرمایه گذاری که از محل دارایی های صندوق پرداخت می شوند
هزینه های پرداختی به ارکان صندوق، از محل دارایی صندوق پرداخت می شود و بین تمام سرمایه گذاران صندوق سرشکن می شود. برای اطلاع از مقدار دقیق هر کدام از این هزینه ها می توان به بخش امیدنامه صندوق مراجعه کرد.
مهم ترین هزینه های این بخش شامل موارد زیر است:
- هزینه های تأسیس
- هزینه های برگزاری مجامع صندوق
- کارمزد مدیر
- کارمزد متولی
- کارمزد ضامن نقدشوندگی
- حق الزحمه حسابرس
- حق الزحمه و کارمزد تصفیه صندوق
- حق پذیرش و عضویت در کانون ها
- هزینه دسترسی به نرم افزار، تارنما و خدمات پشتیبانی آن ها
هزینه های تأسیس
بسته به ماهیت صندوق حداکثر بین ۲ تا ۵ میلیون بابت هزینه های تأسیس صندوق در نظر گرفته می شود.
- هزینه های برگزاری مجامع صندوق:
این هزینه که بابت برگزاری مجمع صندوق در طول یک سال مالی دریافت می شود رقمی بین ۵۰۰ هزار تومان ۵ میلیون تومان است.
- کارمزد مدیر:
سالانه درصدی از ارزش روزانه سهام و حق تقدم سهام، به علاوه درصدی از اوراق با درآمد ثابت و درصدی از سود حاصل از گواهی سپرده بانکی که تحت تملک صندوق هستند، به مدیر صندوق پرداخت می شود.
- کارمزد متولی:
این نوع از هزینه به صورت درصدی از متوسط ارزش خالص دارایی های صندوق محاسبه می شود.
- کارمزد ضامن نقدشوندگی:
اگر صندوق سرمایه گذاری، ضامن نقدشوندگی داشته باشد، در سال رقمی معادل ۵/۲ درصد از ارزش روزانه سهام و حق تقدم تحت تملک صندوق، پرداخت می شود.
- حق الزحمه حسابرس:
حسابرس هم یکی از ارکان صندوق است که سالانه مبلغ ثابتی را شبیه به حقوق دریافت می کند. مثلأ این هزینه در صندوق سرمایه گذاری مشترک پیشتاز مبلغ ثابت ۱۰ میلیون تومان است.
- حق الزحمه و کارمزد تصفیه صندوق:
این هزینه، به صورت درصدی از ارزش خالص دارایی های صندوق در آغاز دوره اول تصفیه، محاسبه و پرداخت می شود.
- حق پذیرش و عضویت در کانون ها:
هر صندوق موظف است در یک سری کانون ها عضو شود که هزینه عضویت در این کانون ها از محل دارایی ها پرداخت می شود. البته مشروط بر این که عضویت در این کانون ها طبق قانون اجباری باشد یا به تصویب مجمع صندوق برسد.
- هزینه دسترسی به نرم افزار، تارنما و خدمات پشتیبانی آن ها:
هزینه دسترسی به نرم افزار صندوق، نصب و راه اندازی تارنمای آن و هزینه های پشتیبانی، سالانه و با ارایه مدارک مثبت و با تصویب نرخ مربوطه توسط مجمع صندوق پرداخت می شود.
هزینه های صندوق سرمایه گذاری که باید توسط سرمایه گذار پرداخت شود
هزینه های پرداختی به سازمان بورس، به صورت مستقیم از خود سرمایه گذار دریافت می شود. این هزینه ها، به دو بخش زیر تقسیم می شوند:
- کارمزد صدور
- کارمزد ابطال
- کارمزد صدور:
این بخش از هزینه، برای همه صندوق ها به طور تقریبی یکسان است. به این ترتیب که برای صدور هر گواهی سرمایه گذاری مبلغ ۲ هزار تومان از سرمایه گذار دریافت می شود.
- کارمزد ابطال:
این کارمزد شامل دو بخش ثابت و متغیر است. بخش ثابت، همان مبلغ ۲ هزار تومان را پوشش می دهد و بخش متغیر با توجه به تاریخ ابطال، درصدی از قیمت ابطال خواهد بود. برای مثال، اگر تاریخ ابطال ۷ روز یا کم تر با تاریخ صدور فاصله داشته باشد، ۵ درصد از قیمت ابطال به کارمزد ابطال افزوده می شود.