با پیدایش بیت کوین توسط خالقی که هنوز در هویت آن تردید وجود دارد، ارزش آن سیر صعودی پیدا کرد. افراد بسیاری با شناخت بازار ارزهای دیجیتال جذب این فضای پرهیجان شده و تعدادی از فروشگاه‌های اینترنتی بیت کوین را به‌عنوان یک روش پرداخت شناختند. فضای سودآور معاملاتی این بازار نیز طرفداران خود را پیدا کرد. آشنایی با مفهوم استخراج بیت کوین نیز توانست برخی افراد را به این فضا سوق دهد. درنهایت شرایط به سویی رفت که جوامع دید بهتری نسبت به بازار ارزهای دیجیتال پیدا کنند. هرچند هنوز مسائلی در جهت کمبود ارزهای دیجیتال وجود دارد. مواردی که می‌تواند کاربران را نگران کند، غالباً به فضای نا اطمینانی و عدم شناخت کامل فضای ارزهای دیجیتال برمی‌گردد. همچنین برخی از ملاحظات ESG ناشی از استخراج بیت‌کوین، کماکان برای سرمایه‌گذاران نهادی وجود دارد. در این مقاله با برخی از کمبودهای نظام ارز دیجیتال بیشتر آشنا شویم.
برخی از کمبودهای موجود در نظام ارز دیجیتال
-
بی پشتوانه بودن ارزهای دیجیتال
گرچه سهولت پرداخت های دیجیتال می‌تواند به‌عنوان مزیت ارزهای دیجیتال مطرح شود، اما بی‌پشتوانه بودن آن‌ها، چالش مهمی جهت ورود رسمی این ارزها به نظام قانونی کشورها است. نداشتن پشتوانه این ارزها، یکی از کمبودهای مهم در نظام ارز دیجیتال است که منجر به نوسانات قابل‌ملاحظه‌ای در روز می‌شود که شاید برای برخی افراد چندان خوشایند نباشد.
در سال 2016، بیت کوین پس از رشد قیمتی 20 هزار دلاری، کاهش قابل‌توجهی داشت که برای سرمایه‌گذاران این بخش که آشنایی چندانی با فضای پر نوسان بیت کوین نداشتند، با تنش همراه بود.
-
نوسانات پیوسته بدون حضور نهاد ناظری
وجود نوسانات پیوسته در بازار رمز ارزها به‌خودی‌خود نقص تلقی نمی‌شود. مشکل از آنجایی آغاز می‌شود که نهاد ناظری وجود ندارد تا بر نوسانات تسلط داشته باشد. دلایل بسیاری را می‌توان برای این کاهش‌ها و صدالبته افزایش‌ها در نظر گرفت، اما اگر بخواهیم اصلی‌ترین آن‌ها را مورد برسی قرار دهیم، نهنگ‌ها متهم اصلی هستند.
البته توسعه استخراج رمز ارزها نیز به نوسانات آن دامن می‌زند. نهنگ‌ها، افرادی هستند که سهم بالایی از ارزها را در اختیار داشته و قدرت اثرگذاری بر بازار دارند. همین امر می‌تواند سرمایه‌گذاران نوپا و بی‌اطلاع را با ضررهای گزاف از بازار خارج کند.
نهنگ‌ها می‌توانند حتی بدون سرمایه‌گذاری در بازار باعث ایجاد این تغییرات در قیمت شوند. وقتی‌که قیمت، همان قیمتی است که نهنگ‌ها می‌خواهند، اقدام به ایجاد دیوارهای خریدوفروش کرده و با ورود سرمایه در هنگام افزایش قیمت، قیمت ارزهای دیجیتالی نیز به‌شدت افت خواهد کرد و تنها نهنگ‌ها هستند که سود می‌برند.
نبود محدودیت‌های قیمتی و کارمزدی ازجمله دلایل اصلی این اتفاقات است. اگر محدودیت‌های کافی یا کارمزدهای مناسب به کار گرفته شوند، باعث جلوگیری از ایجاد چنین جایگاه‌های خریدوفروش خواهد شد. بنابراین افراد فعال در این حوزه باید به این موضوع واقف بوده و فعالیت خود را با توجه به این شرایط هماهنگ کنند.
-
عدم وجود قوانین شفاف در عرضه اولیه کوین ها
توکن‌های بسیاری از این طریق عرضه‌شده‌اند و سرمایه‌گذاران با هدف دستیابی به پول دارای پشتوانه جذب آن‌ها شده‌اند. پامپ و دامپ این توکن ها، ارزش نهایی آن را پشت این فرآیند مخفی می‌کند.
با پامپ یک توکن رشد قیمتی آن رخ‌داده و توجهات به آن جلب می‌شود. و با نقد کردن آن برخی سرمایه‌گذاران ناآشنا متضرر خواهند شد.
4. چالش های امنیت مالی آن
برای نقایص نظام ارز دیجیتال و پیشرفت کند آن در کشور، دلایل دیگری نیز مطرح می‌شود. پولی که از استخراج به دست می‌آید، به‌راحتی نمی‌تواند وارد نظام پولی و مالی کشور شود. زیرا دولت ابزار مناسب جهت حمایت را ندارد. بنابراین ممکن است امنیت مالی، به‌واسطه این ارز بی‌پشتوانه و بی‌ثبات در معرض خطر قرارگرفته و اقشار مختلف جامعه دچار آسیب مالی شوند.
5. نبود ساختار و ابعاد قانونی برای ارزهای دیجیتال
یکی از مسائلی که در حوزه رمز ارز باید به آن توجه شود، لزوم شکل‌گیری ابعاد قانونی این فضا است. هرچه شیوه‌ی استفاده از برق جهت استخراج، و معامله کردن شفاف‌تر شود، آسیب‌ها و تبعات منفی کریپتوکارنسی ها بر کشور کم‌تر است.
در کشور ما، چندین بخش اقتصادی درگیر فرآیند فعالیت رمز ارزها هستند و عدم موافقت هر یک می‌تواند مانعی جهت توسعه این بخش باشد. بخش‌های صنعت، اقتصاد، بانک مرکزی، وزارت نیرو و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مورد باید نظر شفافی داشته باشند تا بتوان به ارزهای دیجیتال به‌مثابه فرصت نگاه کرد نه تهدید.
6. نداشتن شناخت کافی از رمزارزهایی مثل بیت کوین
ازلحاظ فنی، شناخت بیت کوین برای افراد شاید دشوار باشد. بنابراین امکان ایجاد کلاه‌برداری، راه‌اندازی وب‌سایت‌های کلاه‌برداری و نرم‌افزارهای تقلبی خریدوفروش رمز ارزها ازجمله مسائلی است که ممکن است با آن دست‌به‌گریبان باشید. بدیهی است با رشد روزافزون تکنولوژی و تعمیق اطلاعات پیرامون رمز ارزها، می‌توان از رشد فضاهای تقلبی جلوگیری کرد.
7.برگشت ناپذیری تراکنش ها
برگشت‌ناپذیری تراکنش‌های بیت کوین می‌تواند برای گروهی از افراد نقص تلقی شود. این موضوع ازآن‌جهت حائز اهمیت است که به‌محض تکمیل تراکنش، امکان برگشت وجه وجود ندارد.
قطعاً راهکارهای مشخصی برای این خصیصه در نظر گرفته‌شده که در آینده نه‌چندان دور رونمایی خواهد شد.
8.ناشناس بودن تراکنش ها
قانونی نبودن کریپتوکارنسی ها، شکل‌گیری بازار سیاه را ممکن می‌کند. ازآنجایی‌که تراکنش‌های بیت کوین ناشناس است، از این ارز برای معاملات مواد مخدر یا قاچاق یا حملات سایبری استفاده می‌شود. این موضوع نقص بزرگی برای این فضا محسوب می‌شود.
9.سرعت تراکنش های پایین در شبکه بیت کوین
پایین بودن سرعت تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین، می‌تواند به‌عنوان یکی از نقص‌ها مطرح شود. به گفته متخصصان، این مشکلات ناشی از ضعف درمسئله مقیاس‌پذیری است. با گسترده‌تر شدن شبکه بلاک چین، تعداد تراکنش‌های موجود در صف نیز رشد خواهد کرد.
از طرفی تأخیر در این بازار می‌تواند هزینه‌های بسیاری را ایجاد کند و با وقوع تراکنش‌های ناموفق در زمان‌های مشخص، تجار جایگاه خود را ازدست‌داده یا دچار زیان می‌شوند.
هرچند حال راه‌حل‌های متعددی مانند شبکه لایتنینگ برای بیت کوین مطرح‌شده و درحال‌توسعه است که می‌تواند در آینده این مشکل را مرتفع کند.
10.ریسک امنیتی و خطر هکرها
یکی از مسائلی که بازار ارزهای دیجیتالی را تهدید می کند، هک شدن آن‌ها توسط مجرمان فضای مجازی، است. تمام تراکنش‌ها در بلاک چین غیرقابل بازگردانی بوده و ارز سرقت شده، هرگز بازنمی‌گردد. بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل نقص در سیستم‌های مالی و امنیت ضعیف پلتفرم‌ها، اموال خود را ازدست‌داده‌اند.
درنتیجه این‌چنین اتفاقات، قیمت ارزها در بازار کاهش قابل‌توجهی را تجربه می‌کند.به‌منظور جلوگیری از رخ دادن چنین اتفاقاتی، افراد فعال در این حوزه، باید تدابیر امنیتی بیشتری را اتخاذ کنند. از سوی دیگر، افزایش امنیت همیشه با رشد کارآمدی همراه نیست و در برخی موقعیت‌ها سرعت فرآیند کاسته می‌شود.
سپری کردن وقت بیشتر در مراحل امنیتی و تعیین هویت، یکی از موانع این فرآیند است. مثلاً اگر برای افزایش امنیت خود اقدام به نگهداری رمز ارزها در کیف پول سخت‌افزاری نمایید، برای هر تبادل نیاز است آن‌ها را به یک منبع آنلاین انتقال دهید و سرعت فعالیت شما در این فرآیند کاهش می‌یابد.
گرچه امنیت درنهایت کالای باارزش‌تری است و بسیاری ترجیح می‌دهند تبادل آهسته‌تر ولی مطمئن‌تری داشته باشند، ولی با رشد روزافزون تکنولوژی و سرعت معاملات، نیاز است راه‌حل‌های کارآمدتری ارائه شود.
11. فرآیند استخراج پیچیده
یکی دیگر از موانع این نظام جذاب و پرحاشیه این است که فرآیند استخراج رمز ارز، چندان آسان و بی‌دردسر نیست. البته این موضوع در کشور ما بیش از سایر کشورها با چالش همراه است.
علاوه بر گران بودن قیمت دستگاه‌های استخراج رمز ارز، برق در دسترس هزینه بالایی دارد و طی کردن این فرآیند جهت کسب سود چندان به‌صرفه نیست. قیمت برق خانگی برای استخراج رمز ارز بسیار بالا است.
با توجه به عمر کوتاه این دستگاه‌ها برای یک کاربر خانگی، تحمل این هزینه‌ها برای راه‌اندازی یک سیستم استخراج‌کننده؛ هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد. راه‌حلی که در این هنگام پیشنهاد شد، استفاده از برق صنعتی برای کاربرانی بود که بتوانند مجوزهای لازم را دریافت کنند.
البته دریافت مجوز برای استفاده از برق صنعتی نیز چالش‌های خود را به همراه دارد. آلودگی صوتی و مصرف انرژی به ناکارایی این روش دامن می‌زند. در بهترین حالت می‌توان به کویرها به‌عنوان محل مناسب جهت تأمین برق با نیروگاه‌های خورشیدی اندیشید که هنوز راه بسیاری جهت توسعه آن وجود دارد.
جمع بندی
یکی از مهم ترین چالش های نظام ارز دیجیتال، بی پشتوانه بودن آن است. این امر موانع قانونی گسترش ارزهای دیجیتال را تشدید می کند.
شاید بد نباشد، قانون گذاری ها در این زمینه، دچار تحولات عمیق تری شوند تا بتوان از مجرای آن حرکت رو به جلویی در کریپتوکارنسی ها در آینده داشته باشیم. با گسترش مطالعات و یافتن راهکارهای ساده تر و ارتباط صنایع مرتبط در زمینه استخراج رمز ارزها مانند صنعت برق، می توان موانع موجود در مسیر را برطرف کرد.
یکی از دیگر موضوعات مورد توجه افزایش سرعت تراکنش ها است که امید است با بهبود تکنولوژی این مانع نیز برطرف می شود. در نهایت، با توسعه آموزش نظام ارز دیجیتال، می توان آن را به عنوان یک شیوه سرمایه گذاری به دنیا معرفی کرد. زیرا یکی از معضلات عدم توجه کافی به بازار رمز ارزها، بی اعتمادی و عدم دانش کافی نسبت به آن است که با گسترش اطلاعات، می توان این مشکل را نیز حل کرده و از فرصت های موجود در این بازار استفاده بهینه کرد.
