6 گام برای ایجاد بهترین پورتفوی یا سبد سهام

بی شک در بازار معاملات همه افراد می خواهند بهترین سبد سهام را داشته باشند یا بهترین کار خود را به نمایش بگذارند و خود را تا حد امکان حرفه ای نشان دهند. چنین امری می تواند زمان و تلاش زیادی را برای کامل کردن نیاز داشته باشد، اما بدون شک ارزش سرمایه گذاری را دارد. داشتن سبد سهام یا پرتفوی بهترین گزینه برای دستیابی به سودی سرشار در طول زمان است، اما باید توجه داشت که چنین امری در یک شب به دست نمی آید و نیازمند دانستن نکات مهم و صرف زمان برای آن است. در این مقاله همراه با ما باشید تا مهم ترین نکات و مراحل اصلی داشتن بهترین پرتفوی را با یکدیگر مرور کنیم.

پرتفوی یا سبد سهام چیست؟

پرتفوی یا سبد سهام مجموعه ای از سرمایه گذاری های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها، وجه نقد، صندوق های سرمایه گذاری و صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) است. عموماً معامله گران بر این باورند که سهام، اوراق قرضه و پول نقد، هسته سبد سهام را تشکیل می دهند. چنین موردی اغلب به همین صورت است که در بالا ذکر شده، اما قانونی واحد نیست. سبد سهام ممکن است شامل طیف گسترده ای از دارایی ها از جمله املاک و سرمایه گذاری های خصوصی باشد. ممکن است انتخاب شما این باشد که سبد خود را نگه دارید و آن را مدیریت کنید، یا ممکن است به مدیر یا مشاور مالی یا متخصصی در این زمینه اجازه دهید سبد شما را مدیریت کند.

یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت پرتفوی یا سبد سهام، تنوع بخشی در آن است که به سادگی به این معناست که تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید. با تنوع، سعی در کاهش ریسک با تخصیص سرمایه گذاری ها در میان ابزارهای مالی، صنایع و بخش های دیگر بازار داشته باشید. هدف داشتن تنوع در سبد سهام به حداکثر رساندن بازده با سرمایه گذاری در حوزه های مختلف است که هرکدام واکنش متفاوتی به رویدادهای مختلف دارند. راه های بسیاری برای ایجاد تنوع وجود دارد. نحوه انجام آن نیز به شما بستگی دارد. اهداف شما برای آینده، علاقه شما برای ریسک کردن و شخصیت شما از عواملی هستند که در تصمیم گیری درمورد نحوه ساختن پرتفولیوی خود نقش دارند.

انواع پرتفوی

به تعداد سرمایه گذاران و مدیران می توان انواع مختلف سبد و استراتژی پرتفوی وجود داشته باشد. همچنین ممکن است چندین پرتفولیو داشته باشید که محتوای آن ها می تواند استراتژی یا سناریوهای سرمایه گذاری متفاوتی را داشته باشند که برای نیازهای متفاوتی ساخته شده اند. در ادامه انواع سبد سهام معرفی شده است:

• سبد سهام ترکیبی

رویکرد پرتفوی ترکیبی در بین طبقات دارایی های مختلف متنوع می شود. ایجاد سبد ترکیبی مستلزم داشتن موقعیت در سهام و همچنین اوراق قرضه، کالاها، املاک و مستغلات است. به طورکلی، سبد ترکیبی مستلزم داشتن نسبت های ثابتی از سهام، اوراق قرضه و سرمایه گذاری های جایگزین است. سبد سهام ترکیبی جز بهترین پرتفوی محسوب می شود و همچنین سبدی سودمند است؛ زیرا از نظر تاریخی، سهام، اوراق قرضه و دیگر موارد، هم بستگی کمتری با یکدیگر دارند و درصورت ضرر در یک مورد، مورد دیگری می تواند سودده باشد.

• پرتفوی سرمایه گذاری

وقتی از پرتفوی برای مقاصد سرمایه گذاری استفاده می کنید، انتظار دارید سهام، اوراق قرضه یا دارایی های دیگر، بازدهی داشته باشند یا ارزش آن ها در طول زمان افزایش یابد. پرتفوی سرمایه گذاری امری استراتژیک است؛ به ویژه در جایی که شما دارایی های مالی را با قصد نگهداری آن ها برای مدت طولانی خریداری می کنید.

• پرتفوی تهاجمی و متمرکز بر سهام

دارایی های شما در پرتفوی تهاجمی عموماً ریسک های بزرگی را در جست وجوی بازدهی عالی متحمل می شوند. سرمایه گذاران تهاجمی به دنبال شرکت هایی هستند که در مراحل اولیه رشد خود را داشته و ارزش پیشنهادی منحصربه فردی دارند.

• پرتفوی دفاعی و متمرکز بر سهام

پرتفولیویی که حالت تدافعی دارد، تمایل دارد روی کالاهای مصرفی که در برابر رکود بازار نفوذناپذیر باشد و بر حفظ سرمایه تمرکز کند. سبد سهام تدافعی در بازه های زمانی بد و همچنین در زمان های خوب، عملکرد قابل قبولی دارد. مهم نیست که بازار معاملات در زمان معین چقدر بد باشد، شرکت هایی که به صورت دائم در حال تولید محصولات هستند، همیشه در حال فعالیت هستند و چنین سهامی را می توان فراهم کنند.

• سبد سهام متمرکز بر درآمد

این نوع از سبد سهام یا پرتفوی از سهامی که سود پرداخت می کند یا نوع دیگری که با توزیع بین سهامداران، درآمد کسب می کند، حمایت می کند. برخی از سهم ها در سبد درآمدی نیز می توانند در سبد دفاعی قرار بگیرند، اما در اینجا عمدتاً به دلیل بازدهی بالا انتخاب می شوند. سبد درآمدی باید جریان نقدی مثبت ایجاد کند؛ مانند موقعیت های سرمایه گذاری املاک و مستغلات (REIT) که نمونه هایی از سرمایه گذاری درآمدزا هستند.

• پرتفوی متمرکز بر سهام

سبد متمرکز بر سهام برای سرمایه گذارانی که سطح بالایی از تحمل ریسک را دارند، بهترین گزینه است. سبدی که دائماً درحال تغییر سهام است، می تواند شامل عرضه اولیه (IPO) یا سهامی باشد که بسیار در بازار محبوب می شود. شرکت های فناوری یا شرکت های مراقبت های بهداشتی در فرایند توسعه محصول جدید در این دسته قرار می گیرند.

مراحل ایجاد داشتن بهترین سبد سهام یا پرتفوی

پرتفوی با تنوع مناسب برای موفقیت هر سرمایه گذاری، حیاتی است. به عنوان سرمایه گذار منفرد، باید بدانید که چگونه تخصیص دارایی را تعیین کنید که به بهترین شکل با اهداف سرمایه گذاری شخصی و تحمل ریسک مطابقت داشته باشد؛ به عبارت دیگر، پرتفوی شما باید نیاز سرمایه آینده شما را برآورده کند و در حین انجام این کار به شما آرامش خاطر بدهد. سرمایه گذاران می توانند با پیروی از رویکرد سیستماتیک، پرتفوی های همسو با استراتژی های سرمایه گذاری بسازند. در ادامه 6 گام اساسی برای اتخاذ چنین رویکردی ذکر شده است:

مرحله 1. تعیین تخصیص دارایی مناسب شما

تعیین وضعیت مالی فردی و اهداف اولین گام در ساخت بهترین پرتفوی است. موارد مهمی که باید در نظر بگیرید، مدت زمانی است که برای رشد سرمایه گذاری خود دارید و همچنین میزان سرمایه برای سرمایه گذاری و نیازهای درآمدی آینده. فرد مجرد و 22 ساله فارغ التحصیل کالج که تازه کار خود را آغاز کرده است، به استراتژی سرمایه گذاری متفاوتی در مقایسه با فرد متأهل 55 ساله نیاز دارد که انتظار دارد در دهه آینده به پرداخت هزینه تحصیلات دانشگاهی و بازنشستگی فرزندش کمک کند.

مرحله 2. بررسی و تعیین ریسک

دومین عاملی که باید در نظر بگیرید، شخصیت شما و تحمل ریسک است. آیا مایل هستید که از دست دادن مقداری پول برای احتمال بازدهی بیشتر را تحمل کنید؟ بسیاری از افراد مایل هستند سال به سال بازده بالایی داشته باشند، اما اگر شب ها که سرمایه گذاری های شما کاهش می یابد، نمی توانید بخوابید، باید بدانید بازده بالایی از این نوع دارایی ها ارزش استرس را ندارد. روشن کردن وضعیت فعلی، نیازهای آینده شما به سرمایه و میزان تحمل ریسک، نحوه تخصیص سرمایه گذاری های شما را در میان طبقات مختلف دارایی ها تعیین می کند. امکان بازده بیشتر به قیمت ریسک بیشتر و درنهایت زیان بیشتر به وجود می آید. باید ریسک را تا حدی از بین برد که برای موقعیت فردی و سبک زندگی به حالت بهینه برسید؛ برای مثال جوانی که برای کسب درآمد مجبور نیست به سرمایه گذاری های خود وابسته باشد، می تواند ریسک های بیشتری را در جست وجوی بازدهی های بیشتر بپذیرد. از سوی دیگر، فردی که به بازنشستگی نزدیک می شود، باید بر حفاظت از دارایی های خود و کسب درآمد از این دارایی ها به روشی کارآمدتر تمرکز کند.

محافظه کار در مقابل سرمایه گذاران تهاجمی

به طورکلی، هرچه بتوانید ریسک بیشتری را متحمل شوید، پرتفوی شما با ریسک بیشتر همراه خواهد بود و بخش بزرگ تری را به سهام و کمتر به اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت اختصاص می دهد. برعکس، هرچه بتوانید ریسک کمتری تحمل کنید، سبد شما محافظه کارتر خواهد بود. هدف اصلی پرتفوی محافظه کارانه محافظت از ارزش آن است. تخصیص سهم ها در این نوع سبد نشان داده است که می تواند درآمد جاری از اوراق قرضه را به همراه داشته باشد و همچنین پتانسیل رشد سرمایه بلندمدت را از سرمایه گذاری در سهام با کیفیت بالا فراهم کند.

مرحله 3. دستیابی به پرتفوی

هنگامی که تخصیص دارایی مناسب را تعیین کردید، باید سرمایه خود را میان طبقات دارایی مناسب تقسیم کنید. در سطح پایه، چنین امری دشوار نیست، اما می توانید طبقات مختلف دارایی را به زیرکلاس هایی تقسیم کنید که ریسک و بازده بالقوه متفاوتی نیز دارند؛ برای مثال، سرمایه گذار ممکن است سهم پرتفوی خود را بین بخش های مختلف صنعتی و شرکت هایی با ارزش بازار متفاوت و بین سهام داخلی و خارجی تقسیم کند. بخش اوراق قرضه ممکن است بین آن هایی که کوتاه مدت و بلندمدت هستند، بدهی دولت در مقابل بدهی شرکت و غیره تخصیص یابد. راه های مختلفی برای انتخاب دارایی و اوراق بهادار به منظور تحقق استراتژی تخصیص دارایی وجود دارد. به یاد داشته باشید که کیفیت و پتانسیل هر دارایی را که در آن سرمایه گذاری می کنید تجزیه و تحلیل کنید.

این تجزیه و تحلیل را در موارد زیر می توان انجام داد:

• انتخاب سهام: سهامی را انتخاب کنید که سطح ریسکی را که می خواهید در پرتفوی خود داشته باشید، برآورده کند و بتواند بهترین پرتفوی را برای شما داشته باشد.

ارزش بازار و نوع سهام عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند. شرکت ها را با استفاده از غربالگری سهام برای فهرست انتخاب های خوب، تجزیه و تحلیل کنید.

سپس تجزیه و تحلیل عمیق تری را درباره هر نوع خرید احتمالی انجام دهید تا فرصت ها و ریسک های آن را در آینده مشخص کنید. این عمل فشرده ترین وسیله برای افزودن اوراق بهادار به سبد سهام است و از شما می خواهد به طور منظم تغییرات قیمت در دارایی های خود را زیر نظر داشته و از اخبار شرکت و صنعت مطلع باشید.

• انتخاب اوراق قرضه: هنگام انتخاب اوراق قرضه، عوامل متعددی از جمله کوپن، سررسید، نوع اوراق و رتبه اعتباری و همچنین میزان نرخ بهره کلی وجود دارد که باید به آن ها توجه کنید.
• صندوق های سرمایه گذاری مشترک: صندوق های سرمایه گذاری مشترک برای طیف گسترده ای از طبقات دارایی در دسترس هستند و به شما امکان می دهند سهام و اوراق قرضه ای نگهداری کنید که به طور حرفه ای توسط متخصصان صندوق ها تحقیق و انتخاب شده اند.

البته متخصصان صندوق برای خدمات خود هزینه ای دریافت می کنند که از بازدهی شما می کاهد. صندوق های شاخص گزینه دیگری را ارائه می دهند. آن ها تمایل دارند کارمزدهای کمتری داشته باشند؛ زیرا منعکس کننده شاخصی ثابت هستند؛ بنابراین به طور منفعلانه مدیریت می شوند.

• صندوق های قابل معامله در بورس (ETF): اگر ترجیح می دهید با صندوق های سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری نکنید، ETF ها می توانند جایگزین مناسبی برای شما باشند.

ETF ها اساساً صندوق های سرمایه گذاری مشترکی هستند که مانند سهام معامله می کنند. آن ها شبیه صندوق های سرمایه گذاری مشترک هستند؛ زیرا نشان دهنده سبدی بزرگ از سهام به شمار می آیند که معمولاً براساس بخش، سرمایه، کشور و موارد مشابه گروه بندی می شوند، اما تفاوت آن ها در این است که به طور فعال مدیریت نمی شوند، بلکه شاخصی انتخابی یا سبد سهام دیگر را دنبال می کنند. از آنجا که ETF ها منفعلانه مدیریت می شوند، ضمن ارائه تنوع، صرفه جویی در هزینه ها را در مقایسه با صندوق های سرمایه گذاری انجام می دهند. ETF ها همچنین طیف گسترده ای از طبقات دارایی را پوشش می دهند و می توانند برای بهترین پرتفوی مفید باشند.

مرحله 4. ارزیابی مجدد پرتفوی

هنگامی که پرتفولیو ایجاد کردید، باید به صورت دوره ای آن را تجزیه و تحلیل و متعادل کنید؛ زیرا تغییرات در حرکت قیمت ممکن است سبب تغییر وزن اولیه شما شود. برای ارزیابی تخصیص واقعی دارایی پرتفوی خود، سرمایه گذاری ها را به صورت کمی دسته بندی کرده و نسبت ارزش آن ها را با میزان کل تعیین کنید. عوامل دیگری که در طول زمان تغییر کرده و وضعیت بهترین پرتفوی را مشخص می کنند، وضعیت مالی، نیازهای آینده و تحمل ریسک شما هستند. اگر این موارد تغییر کنند، ممکن است لازم باشد سبد خود را بر این اساس تنظیم کنید. اگر تحمل ریسک شما کاهش یافته است، ممکن است لازم باشد تعداد سهام نگهداری شده را کاهش دهید. همچنین شاید آماده پذیرش ریسک بیشتر هستید و تخصیص دارایی شما مستلزم آن است که بخش کوچکی از دارایی های شما در سهامی بی ثبات تر و با سرمایه کوچک تری نگهداری شود. برای ایجاد تعادل، باید تعیین کنید که کدام یک از موقعیت های شما دارای اضافه و کمبود هستند؛ برای مثال، فرض کنید 30 درصد از دارایی های جاری خود را در سهام با سرمایه کوچک نگهداری می کنید؛ درحالی که تخصیص دارایی شما نشان می دهد تنها باید 15 درصد از دارایی های خود را در آن طبقه داشته باشید. تعادل مجدد شامل تعیین مقداری از این موقعیت است که باید کاهش داده و به طبقات دیگر اختصاص دهید.

مرحله 5. تعادل استراتژیک

هنگامی که مشخص کردید کدام اوراق را و به چه میزان کاهش دهید، تصمیم بگیرید که کدام اوراق بهادار کم وزن را با درآمد حاصل از فروش اوراق بهادار دارای اضافه وزن خریداری کنید. برای انتخاب اوراق بهادار خود، از رویکردهای مورد بحث در مرحله 2 استفاده کنید. شاید سرمایه گذاری شما در سهام در حال رشد در طول سال گذشته به شدت افزایش یافته باشد، اما اگر بخواهید تمام موقعیت های خود را برای متعادل کردن سبد خود بفروشید، ممکن است مالیات بر عایدی سرمایه قابل توجهی را متحمل شوید. در این مورد، حرکت سودمند این است که وجه جدیدی به طبقه دارایی در آینده کمک نکنید و در عین حال یاری کننده سایر طبقات دارایی باشید. این امر وزن سهام در حال رشد شما را در پرتفوی شما در طول زمان بدون اعمال مالیات بر عایدی سرمایه کاهش می دهد. در عین حال، همیشه آینده ای برای سهام های خود را در نظر بگیرید. اگر مشکوک هستید که سهام های در حال رشد شما آماده رکود شده اند، شاید بهترین گزینه این باشد که با وجود پیامدهای مالیاتی آن ها را بفروشید. در این میان، نظرات تحلیلگران و گزارش های تحقیقاتی می توانند ابزار مفیدی برای کمک به سنجش و پیش بینی دارایی های شما باشند.

مرحله 6. تعیین هدف و برنامه شما در سال مالی آینده

همیشه باید با استفاده از تحلیل های تکنیکال یا تحلیل های بنیادی و بررسی گزارش های شرکت ها، از وضعیت بازار معاملات در آینده پیش بینی داشته باشید. همچنین باید این پیش بینی را در بازه های مختلف زمانی دوره کرده و بار دیگر بررسی کنید.

نتیجه گیری

در طول کل فرایند ساخت بهترین پرتفوی، مهم است که به یاد داشته باشید تنوع را بیش از هر چیز دیگری حفظ کنید. تنها داشتن اوراق بهادار از هر طبقه دارایی کافی نیست. همچنین باید در هر صنعت تنوع لازم را ایجاد کنید. مطمئن شوید که دارایی های شما در طبقه ای معین و در مجموعه و بخش های صنعتی پراکنده شده است. همان طور که اشاره کردیم، سرمایه گذاران می توانند با استفاده از صندوق های سرمایه گذاری مشترک و ETF به تنوع بسیار خوبی دست یابند. این ابزارهای سرمایه گذاری به سرمایه گذاران فردی با مقادیر نسبتاً کمی پول اجازه می دهند تا به مقیاسی که مدیران صندوق های بزرگ و سرمایه گذاران از آن استفاده می کنند، دست یابند.

سوالات متداول