پرتفوی چیست و چه کاربردی دارد؟

پرتفوی چیست؟

به مجموعه سهام خریداری شده توسط سرمایه گذار، پرتفو می گویند. در واقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره می کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که می گوید: «هیچ گاه تمام تخم مرغ هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می توان در مورد پرتفوی به کار گرفت. اجازه بدهید با یک مثال ساده، مفهوم سبد سهام را برایتان روشن تر کنیم. تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایه گذاری در بورس اختصاص می دهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه گذاری تشکیل داده اید.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه گذاری که انجام می دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). درواقع میزان سرمایه گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه گذار، وابسته به مقادیر بازده و ریسک است. اگر دوشرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می باشد و یا برعکس این قضیه اتفاق بیفتد. فرض کنید که یک سرمایه گذار قصد خرید سهام یکی از این دوشرکت را دارد لذا برای این خریدار دو حالت وجود دارد:

• حالت اول اینکه اقدام به خرید سهام فقط یکی از شرکت ها کند حالت دوم این است که بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام شرکت اول و بخشی دیگر را به شرکت دوم اختصاص دهد. در حالت اول ممکن است که سرمایه گذار بازده قابل توجهی (با توجه به افزایش ارزش سهم شرکت) به دست آورد، ولی از طرفی ممکن است که شرکت دیگر اقدام به اصلاح سازوکار داخلی خود کند تا بتواند در رقابت با شرکت مقابل پیروز شود و درنتیجه شرکت اول دچار کاهش شدید قیمت سهام شود.
• اما در حالت دوم به دلیل اینکه سرمایه گذار در تخصیص سرمایه های خود به شرکت برتر، به صورت یکجا و کامل عمل نکرده و پیش بینی رشد شرکت رقیب را در نظر گرفته است، اقدام به کاهش ریسک سرمایه گذاری خودکرده است. درواقع سرمایه گذار با خرید بخشی از سهام دو شرکت اقدام به تشکیل پرتفوی سبد سهام (portfolio) کرده است. معنی ساده واژه پرتفوی، سبد سرمایه گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی های سرمایه گذاری شده توسط یک سرمایه گذار است.

((همه تخم مرغ هایتان را در یک سبد نچینید))

قطعاً همه ما حداقل یک بار این جمله معروف را شنیده ایم و احتمالاً سعی کرده ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایه گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی هایی همچون تنوع بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه گذار، مجموعه ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می کرده، درواقع سرمایه گذارانی که سهام شرکت های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می زدند تا ببینند سرمایه آن ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده های بانکی باهدف تنوع بخشی و کاهش ریسک سرمایه گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می گویند.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت گذاری شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، مهم ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت ها است.

پرتفوی هیچ گاه تک سهم نباشید

فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در پرتفوی خود دچار ضرر خواهید شد؛ بنابراین توصیه می شود حتماً تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت های مختلف پرکنید. البته توجه داشته باشید آن قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت پرتفوی با مشکل مواجه شوید.

پرتفوی صنایع پربازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل ذکر است بدون مطالعه شرکت ها و انتخاب سهام های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می توانید ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهید.