پول به مردم امکان تجارت غیرمستقیم کالاها و خدمات را می دهد، به آنها در برقراری ارتباط با قیمت کالاها کمک می کند و به افراد کمک می کند تا راهی برای ذخیره ثروت خود در درازمدت داشته باشند. دلیل ارزشمند بودن پول صرفاً این است که به عنوان نوعی پرداخت در بین مردم پذیرفته شده است. با این حال هر دو نوع استفاده و شکل پول روزبه روز در حال تکامل است.در این مقاله می خواهیم به بررسی پشتوانه ارزهای دیجیتال، عوامل آن، ارزهای دیجیتال با پشتوانه و بی پشتوانه و… بپردازیم؛ بنابراین اگر شما نیز تاکنون اطلاعات زیادی در خصوص پشتوانه پول و ارزهای دیجیتال و زمان پیدایش آن ها ندارید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشد.
در حالی که بیشتر اوقات، اصطلاحات “پول” و “ارز” به جای یکدیگر استفاده می شوند، چندین تئوری وجود دارد که نشان می دهد این اصطلاحات یکسان نیستند. طبق برخی نظریه ها، پول ذاتاً یک مفهوم نامشهود است، در حالی که ارز مظهر فیزیکی (ملموس) مفهوم نامشهود پول است. طبق این نظریه، پول را نمی توان لمس یا بو کرد. ارز، سکه، اسکناس، شی و … است که به صورت پول ارائه می شود. شکل اصلی پول اعداد است.
امروزه، شکل اصلی ارز اسکناس های کاغذی، سکه ها یا کارت های پلاستیکی (به عنوان مثال کارت های اعتباری یا نقدی) است.
پول چیست؟
پول یک واحد اقتصادی است که به عنوان یک وسیله مبادله عمومی شناخته شده برای اهداف معاملات در اقتصاد عمل می کند. پول از شکل کالایی سرچشمه می گیرد و دارای خاصیت فیزیکی است که باید توسط فعالان بازار به عنوان وسیله مبادله پذیرفته شود.
پول می تواند به شکل های زیر باشد:
- پول های تعیین شده توسط بازار،
- وجوه قانونی صادر شده رسمی یا پول های فیات،
- جایگزین های پول و رسانه های امانت داری و ارزهای رمز پایه الکترونیکی
داستان تاریخچه پول چیست؟
گاهی اوقات با یک اسکناس دلگیر و ناخوشایند دلار مواجه می شوید که به نظر می رسد از ابتدای زمان وجود داشته است. مطمئناً این گونه نبوده است، اما تاریخچه بشر با استفاده از ارز نقدی به مدت طولانی – 40000 سال قبل برمی گردد.
حتماً برایتان پیش آمده که با یک اسکناس بسیار کهنه که در حال ازبین رفتن است مواجه شده باشید و در ذهن خود تصور کنید که ممکن است این اسکناس از ابتدای زمان پیدایش پول وجود داشته است. اما مطمئناً این گونه نبوده زیرا تاریخچه استفاده بشر از ارز نقدی تنها به 40000 سال پیش بر می گردد.
این در حالی است که پیدایش اولیه پول به دوران پارینه سنگی برمی گردد، دورانی که چیزی با عنوان ارز نقدی وجود نداشت و مردم برای معاملات خود از ابزارهایی مانند سنگ و سایر اشیا به عنوان پول استفاده می کردند.
دانشمندان ردوبدل و تجارت را از طریق سوابق باستان شناسی پیگیری کرده اند از پارینه سنگی که گروه های شکارچی برای بهترین سلاح های سنگ چخماق و سایر ابزارها تجارت می کردند. در ابتدا، مردم مبادله می کردند، و معاملات مستقیم بین دو طرف از اشیا مطلوب را انجام می دادند.
با گذر زمان و پیدایش پول شکل آن طی هزاران سال تکامل یافته است – از اشیای طبیعی گرفته تا سکه تا کاغذ تا نسخه های دیجیتالی. اما قالب هر نوع که باشد، بشر مدت هاست که از ارز به عنوان وسیله مبادله، روش پرداخت، استاندارد ارزش، ذخیره ثروت و واحد حساب استفاده می کند.
شکل گیری اولیه پشتوانه پول
با گسترش سطح معاملات تجار در سراسر جهان و فراهم شدن امکان سفر با کشتی به سایر قاره های جهان، انجام معاملات با فلزات گران بهایی مانند طلا به سرعت در سطح جهان گسترش یافت، به طوری که در یک بازه زمانی کوتاه آمریکا و اروپا که مرکز تجارت دنیا به حساب می آیند بیشترین حجم معاملات جهانی با طلا را به ثبت رساندند.
تا قبل از سال 1929 که یکی از بزرگ ترین رکودهای اقتصادی دنیا رخ دهد و سبب کم رنگ شدن نظام پولی جهانی با پشتوانگی طلا شود، کشورهای دنیا اجازه داشتند که در قبال میزان طلایی که از معاملات جهانی وارد خزانه کشور می شد پول چاپ کنند. به این صورت که نرخ تبدیل طلا به پول هر کشور و نرخ تبدیل پول سایر کشورها به همدیگر عددی ثابت بود.
در جولای سال 1944 حدود 730 نماینده از 44 کشور دنیا برای حل مشکل رکود اقتصادی در کنفرانس مالی ملل متحد یک تفاهم نامه جهانی (معروف به قرارداد برتن وودز (Bretton Woods)) که در آن دلار آمریکا به عنوان ارز مرجع در مبادلات جهانی اضافه شد، به امضا رساندند.
طبق این تفاهم نامه دولت آمریکا متعهد شد که به ازای هر 35 دلار معادل با آن یک انس طلا (طلا به عنوان پشتوانه پول) در خزانه خود نگهداری کند تا در صورت نیاز و درخواست هر دولتی، آمریکا به ازای هر 35 دلار یک انس طلا به آن ها تحویل دهد.
پول و پشتوانه ارزهای دیجیتال
بنابراین طبق قرارداد برتن وودز از آن پس دلار به عنوان ارز مبادله جهانی در سراسر جهان به رسمیت شناخته شد. در ابتدای قرارداد آمریکا بیش تر از مقدار دلارهای موجود در کل جهان طلا در خزانه خود ذخیره کرده بود، به گونه ای که همین امر سبب خشنودی و رضایت تمامی کشورها شده بود که پول بین المللی با پشتوانه در دسترس دارند که سبب تسهیل در معاملات جهانی نیز شده است.
این ماجرا تا قبل از جنگ 20 ساله آمریکا و بریتانیا (1955-1975) ادامه داشت. اما به دلیل اینکه این جنگ هزینه های زیادی را بر آمریکا وارد کرد.
این کشور بعد از پایان جنگ مجبور به پرداخت هزینه های بسیار سنگین بابت بدهی های خود شد و دراین بین به برخی از طلبکاران خود دلار و به برخی دیگر از طلاهای موجود در خزانه پرداخت کرد و با این کار تعادل بین موجودی دلارهای کل جهان و میزان طلای موجود در خزانه این کشور بهم خورد.
فسخ تفاهم نامه برتن وودز و آغاز پول فیات
اما در اواخر دهه 60 میلادی کشورهایی مانند ژاپن، فرانسه و آلمان که از کشور آمریکا طلبکار بودند از این ماجرا باخبر شده و در پی آن به دلیل نقض قوانین تفاهم نامه توسط آمریکا طی دو دوره متوالی ارزش دلار آمریکا نسبت به طلای جهانی کاهش پیدا کند.
همچنین در سال 1971 با درخواست بریتانیا از آمریکا مبنی بر اینکه مبلغ 3 میلیارد دلار از ذخایر ارزی این کشور را به طلا تبدیل کند، آمریکا را وارد بحران بزرگ و جدید دیگری کرد. هرچند طبق نظر برخی کارشناسان، بریتانیا با قصد قبلی و علم به اینکه کشور آمریکا توان پرداخت طلا معادل دلار را ندارد این درخواست را مطرح کرده بود.
در پی این درخواست بریتانیا رئیس جمهور وقت آمریکا در آن زمان (نیچارد نیکسون) واکنش عجیبی نشان داد و بدون هماهنگی و کسب اجازه از صندوق بین المللی، تعهد کشور آمریکا را برای ذخیره طلا به عنوان پشتوانه دلار لغو کرد و از آن پس دلار آمریکا دیگر پشتوانه طلا نداشت.
بعدازاین اقدام توسط رئیس جمهور آمریکا صندوق بین المللی پول، جنبه پول بودن طلا را لغو و ممنوع اعلام کرد. در پی آن نیز اعلام کرد که طلا فقط مصرف کالایی خواهد داشت. با این اقدامات تفاهم نامه برتن وودز پایان یافت و سبب به وجودآمدن پول جدید با نام پول فیات (Fiat Money) یا پول بدون پشتوانه شد.
پول فیات (Fiat Money) با پشتوانه یا بدون پشتوانه ارزهای دیجیتال؟
فیات پول چیست؟
پول فیات ارزی است که از طرف دولت صادر می شود و کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتوانه آن نیست، بلکه دولتی است که آن را صادر کرده است.
ارزش پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده حاصل می شود، نه ارزش کالایی که پشتوانه آن است. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن ارز فیات هستند. ارزهای فیات از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای مهم جهانی هستند.
فیات پول چگونه کار می کند؟
پول فیات فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت این ارزش را حفظ می کند یا اینکه دو طرف در یک معامله در مورد ارزش آن توافق می کنند. از نظر تاریخی، دولت ها از یک کالای فیزیکی ارزشمند مانند طلا یا نقره سکه ضرب می کردند یا پول کاغذی چاپ می کردند که می تواند برای مقدار مشخصی از کالای فیزیکی بازخرید شود. پول فیات غیر قابل تبدیل است و نمی توان آن را بازخرید کرد.
از آنجا که پول فیات به ذخایر فیزیکی مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در نتیجه تورم یا ازبین رفتن ارزش بیش از حد به دلیل تورم از بین می رود یا حتی بی ارزش می شود.
اگر مردم اعتماد خود را به پول یک کشور از دست دهند، پول آن کشور دیگر ارزش ندارد. به عنوان مثال، این ارز با ارز پشتوانه طلا متفاوت است. به دلیل تقاضای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین ساخت دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارد. اما پشتوانه پول فیات میزان استقبال مردم از آن پول است. به عنوان مثال اگر همین امروز مردم تصمیم بگیرند که دیگر دلار خریداری نکنند ارزش آن خودبه خود کم می شود.
در عصر جدید، ارزهای ضرب شده اغلب به صورت پول کاغذی درمی آیند که ارزش ذاتی آن ها با سکه های ساخته شده از فلزات گران بها برابر نیست. هرچند شاید حتی بیشتر، افراد از ارز الکترونیکی و روش های پرداخت استفاده می کنند.
برخی از انواع ارزها به “نماینده” بودن آنها متکی هستند، به این معنی که هر سکه یا اسکناس می تواند مستقیماً با مقدار مشخصی از کالا مبادله شود.
بااین حال، در حالی که کشورها برای جلوگیری از نگرانی در مورد ذخایر طلای فدرال، استاندارد طلا را ترک کردند، اکنون بسیاری از ارزهای جهانی به عنوان فیات طبقه بندی می شوند.
ارز فیات توسط یک دولت صادر می شود و هیچ کالایی پشتوانه آن نیست، بلکه به دلیل اعتقادی است که افراد و دولت ها نسبت به پذیرش آن ارز توسط طرفین دارند.
امروزه بیشتر ارزهای معتبر جهانی فیات هستند. بسیاری از دولت ها و جوامع دریافته اند که ارز فیات بادوام ترین و کمترین حساسیت در معرض زوال یا ازدست دادن ارزش در طول زمان است.
پشتوانه ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال نیز مانند دلار آمریکا بدون پشتوانه هستند و تنها پشتوانه این ارزها محبوبیت و مقبولیت آن ها در بین مردم، جوامع و کشورهاست. از آنجا که مردم در تمامی نقاط جهان در دوران مختلف از بانک ها و دولت ها ضربه های زیادی خورده اند خواه ناخواه با ورود ارزی مثل بیت کوین که خاصیت غیرمتمرکز بودن، شفاف بودن و غیر چاپ بودن را دارا است به سمت آن گرایش پیدا می کنند.
این گرایش به سمت ارزهای دیجیتال با چاپ بی رویه پول های بدون پشتوانه توسط بانک های مرکزی دنیا و خیانت به مردم، روزبه روز بیشتر می شود تا جایی که می توان گفت در آینده ای نه چندان دور باارزش و مقبولیتی که ارزهای دیجیتال با حمایت مردم به دست می آورند، جایگزین پول های کاغذی و چاپی که توسط بانک های مرکزی کشورها چاپ می شوند و دولت بر آن ها نظارت دارند می شود.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی آغاز پول از ابتدا تا به امروز، پول فیات یا بدون پشتوانه، پشتوانه ارزهای دیجیتال و… پرداختیم. طبق این مقاله پول، به خودی خود، هیچ ارزش واقعی ندارد. این می تواند یک پوسته، یک سکه فلزی یا یک قطعه کاغذ باشد. ارزش آن نمادین است؛ این اهمیتی است که مردم برای آن قائل هستند.
پول به واسطه کارکردهای خود ارزش خود را به دست می آورد: به عنوان وسیله مبادله، واحد اندازه گیری و… . پشتوانه ارزهای دیجیتال نیز مانند پول های چاپی است و اعتبار خود را از میزان ارزش و اهمیتی که مردم برای آن ها قائل هستند به دست می آورند.
همچنین طبق شواهد و نظر کارشناسان در دهه های اخیر به دلیل ضربه هایی که مردم کشورها از بانک ها خورده اند تمایل بیشتری به ارزهای دیجیتال که توسط دولت ها کنترل نمی شوند نشان داده اند.
افرادی که دوره آموزش ارز دیجیتال را دیده باشند در خصوص انتخاب ارزهای دیجیتال به عنوان پول درک بهتری نسبت به سایر افراد دارند و بدون تعلل ارزهای رمزنگاری شده را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند.
