اساس نوسانات بازار بورس بر مبنای تفاوت بین ارزش ذاتی یک سهم و قیمت آن در یک برهه زمانی خاص است؛ ارزش واقعی سهم می تواند بسته به اتفاقات و اخبار مختلف پیرامون شرکت مذکور یا صنعت وابسته به آن دستخوش تغییر شود و با تغییر در سودآوری شرکت، قیمت سهم نیز دچار نوسان می شود. حرکت شارپی یا «spike» مجموعه ای از حرکت های صعودی یا نزولی قیمت در بازار است که با مقیاسی تقریبا بزرگ و در یک بازه زمانی کوتاه صورت می گیرد.
اگر بخواهیم یک نمونه خوب از حرکت شارپی منفی یا نزولی در بازارهای مالی را برایتان مثال بزنیم به شاخص «داو جونز» یا «Dowjones» با نام اختصاری «DJIA» اشاره می کنیم که در ۱۹ اکتبر سال ۱۹۸۷ تنها در یک روز به اندازه ۲۲ درصد کاهش پیدا کرد. شاخص میانگین صنعتی داو جونز یک شاخص بورس است که ارزش ۳۰ شرکت بزرگ مستقر در ایالات متحده و نحوه تجارت آن ها در دوره های مختلف بازار سهام را نشان می دهد. ارزش داو نمایانگر سرمایه بازار شرکت های جزو آن نیست، بلکه جمع قیمت یک سهم از سهام برای هر شرکت مؤلفه را دربرمی گیرد. این شاخص را چارلز داو (Charles dow) و شریک تجاری اش ادوارد جونز (Edward jones) در سال ۱۸۹۶ ایجاد کردند. اسپایک ها – یا همان حرکت های شارپی – نشان دهنده یک سری اطلاعات از قیمت سهام در بازار بورس هستند. با استفاده از اطلاعاتی که حرکت های شارپی در اختیار ما قرار می دهند می توانیم به چگونگی روند قیمت و بالا یا پایین آمدن سهام پی ببریم.
نکته های کلیدی حرکت شارپی
حرکت شارپی یک حرکت به نسبت بزرگ و ناگهانی – به صورت نزولی یا صعودی – است که در مدت زمانی کوتاه اتفاق می افتد.
رخ دادن حرکت شارپی می تواند در بسیاری از تصمیم های خرید و فروش سهام، کمک حال تحلیل گران فنی باشد. مثلا اگر حجم معاملاتی یا «volume» کاهش یا افزایش پیدا کند حرکت شارپی رخ می دهد.
تنها هنگامی زمینه ایجاد حرکت های شارپی مهیا می شود که خبر جدیدی بازار را دستخوش تغییر کند. مثلا وقتی یک کمپانی، درآمد زیادی به دست می آورد و بالاتر از سطح توقع تحلیل گران عمل می کند.
برخی دلالان و سفته بازان در بازار بورس هستند که با به راه انداختن شایعات و اخبار نادرست، سعی در فریب برخی سهامداران برای خرید یک سهم خاص را دارند و در ابتدا وانمود به شروع حرکت شارپی سهم کرده و پس از مدت کوتاهی به یکباره دست از حمایت از سهم کشیده و به طور سنگین، پولی که در ابتدا و قیمت های پائین و قبل از تبلیغات برای سهم وارد آن کرده بودند را بیرون می کشند و سهامدارانی که به قصد سودهای هنگفت وارد سهم شده اند و رویای حرکت شارپی رو به بالا را در سر می پروراندند، به یکباره با صف های فروش طولانی و سنگین مواجه می شوند چرا که سهم مذکور از بنیاد و ارزش ذاتی مناسبی برخوردار نبوده و سهامداران عمده نیز تمایلی به افزایش قیمت کاذب سهم ندارند و در نتیجه تا رسیدن سهم به سطوح قیمتی واقعی خود، اجازه پائین آمدن به آن می دهند.
تحلیل گران بورس، چگونه از حرکت شارپی استفاده می کنند؟
مفهوم اسپایک یا حرکت شارپی در تحلیل بورس بسیار کارآمد است. در واقع کار تحلیل گران تکنیکال پیدا کردن رنج قیمت یک سهام در بازار بورس است. فرض کنیم قیمت یک سهم در ۱۲ ماه گذشته بین ۳۵ تا ۴۵ دلار بوده است. تحلیل گران تکنیکال علاوه بر تعیین آن رِنج از قیمت، با تحلیل و بررسی به دنبال تغییرات آینده قیمت این سهم در دراز مدت می گردند.
در مثال بالا اگر رنج قیمت خیلی سریع به پایین تر از ۳۰ دلار یا بالاتر از ۴۵ دلار رود، این رویداد می تواند در نظر تحلیل گر تکنیکال نشانه ای برای خرید یا فروش سهم باشد. فرض کنیم که یک حرکت به سمت پایین و به قیمت ۲۷ دلار داشته باشیم. اگر این حرکت شارپی همچنان سیر نزولی داشته باشد، می توان آن را نشانه ا ی از وجود خبرهای جدید درباره آن شرکت در نظر گرفت که باعث شده نظر سرمایه گذارها در مورد بازار بورس آن تغییر کند. یک تحلیل گر تکنیکال ممکن است از این روند استفاده کند و به همین دلیل سهام را بفروشد.
چگونگی تشخیص حرکت شارپی یک سهم
در تشخیص حرکت شارپی یک سهم به سه عامل می بایست توجه کنید:
- اخبار شرکت
- تحلیل بنیادی
- تحلیل تکنیکال
با رصد اخبار شرکت در یک بازه زمانی به خوبی می توانید، از آینده آن شرکت مطلع شوید و از سودآوری نماد مذکور در آینده نزدیک آگاهی پیدا کنید چرا که هر چه نماد مورد نظر شما سودآوری بیشتری داشته باشد، طبیعتاً ارزش ذاتی آن بالاتر و قیمت سهام آن نیز افزایشی خواهد بود اما این بدان معنا نیست که بلافاصله پس از شنیدن یک خبر مثبت از یک شرکت، حرکت شارپی سهم آغاز خواهد شد.
مورد دومی که سهامداران می بایست به آن توجه کنند، وضعیت صنعتی است که شرکت مذکور در آن قرار دارد؛ با بررسی همه ریسک های موجود در بازار و همچنین شرایط کلی اقتصاد کشور و همچنین فعالیت های شرکت و بررسی صورت های مالی نماد مذکور در بازه های زمانی ۳ ماهه به خوبی می توان از روند سودآوری شرکت مطلع شد و اگر با بررسی همه جوانب به این قطعیت رسیدید که سهم مذکور محکوم به صعود است، منتظر سیگنال های بازیگر سهم بنشیند.
هر سهمی معمولاً بازیگر خود را دارد که با توجه به ارزش واقعی سهم، قیمت آن را کنترل می کند و معمولاً بازیگران سهم بر طبق الگوهای تکنیکال سهم آن را کنترل می کنند و اگر در بررسی های قبلی خود به این یقین رسیده اید که سهم در سطح حمایتی خود با پیروی از الگویی خاص، صعود خواهد کرد، آنگاه می توانید به کسب یک سود رویایی از سهم مذکور امیدوار باشید.
حرکت شارپی سهم در بازار بورس ایران
در بازار بورس ایران می توان مواردی را مشاهده نمود که در اثر رفتارهای مختلف بازار، حرکت شارپی در نمودار سهم ایجاد شده است. برخی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر روند شارپی قیمت سهام شرکت ها در ادامه بررسی می شود.
افزایش سرمایه: افزایش سرمایه یکی از عواملی است که می تواند موجب ایجاد یک حرکت شارپی در نمودار سهم شود. به عنوان مثال سهام شرکتی که افزایش سرمایه داده است و در وضعیت بازگشایی قرار دارد، برای آغاز معاملات ممکن است با تغییرات مثبت یا منفی حدود ۳۰ درصدی همراه باشد. این رویداد منجر به یک حرکت شارپی در روند قیمت این سهم خواهد شد.
برگزاری مجمع عادی سالیانه: ممکن است شرکتی وارد مجمع عادی سالیانه شده و سود تقسیمی میان سهامداران خود توزیع نماید. سهام این شرکت در بازار بورس یا فرابورس در آغاز بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسانی باز می شود و این امر می تواند منجر به ایجاد یک حرکت شارپی در نمودار سهم شود.
دوره های خاص: در برخی دوره های خاص با توجه به اتفاقاتی که رخ می دهد همچون ورود نقدینگی، امکان دارد که طی یک الی دو ماه، برخی از سهام یا صنایع مشخص، در این بازه کوتاه ۱۰۰ الی ۲۰۰ درصد بازدهی بدهند. همین امر نمونه ای بارز در ایجاد روند شارپی در نمودار سهم است.
