ثانیه
دقیقه
ساعت
روز
وبینار آموزش ترید از صفرِ صفر رایگان شد!
search

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

شاخص کل هم وزن

شاخص کل هم وزن

یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، به آن برمیخوریم، شاخص های ارزیابی بازار سهام است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی پیشین می تواند به اون کمک کند تا در فرآیندهای بعدی باتجربه بهتری پیش رود. فعالیت در بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاخص های ارزیابی در بازار سهام می تواند در ارتباط با اندازه گیری برخی پارامترها و ارزیابی آن ها کمک شایانی کند.در مطلب حاضر، قصد داریم به شاخص های ارزیابی بازار سهام با تأکید ویژه بر شاخص کل هم وزن بورس بپردازیم.

ثبت‌نام در وبینار فارکس

در حالت کلی، سهامدار از طریق قیمت سهام، وضعیت صورت های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهم می کند. هر یک از این موارد دارای معیارهایی هستند که در این تصمیم گیری به وی کمک خواهند کرد. قیمت به مثابه مهم ترین ویژگی ظاهری یک سهم دیده می شود و شاخص های قیمتی و بررسی آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بازار بورس شاخص های زیادی توسط فعالان استفاده می شود و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روندها به کمک ابزارهای نموداری استفاده می شوند. هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد. ازجمله شاخص های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
  • شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
  • شاخص صنعت و شاخص مالی
  • شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
  • شاخص بازار اول و بازار دوم
  • شاخص ۵۰ شرکت برتر
  • شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل هم وزن

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه ای از شاخص کل است. درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، چرایی بوجود آمدن شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می پردازیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index) که به اختصار آن را شاخص کل می نامند، نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می کند. این تغییرات نسبت به تاریخ مبدأ که در سال ۱۳۶۹ است، بیان می شود. منظور از سال پایه سالی است که نوسانات قیمت در آن کمتر است و به عنوان مبدأ تغییرات انتخاب می شود. این شاخص، همان شاخصی است که در خبرها و گزارش ها اطلاع رسانی می شود و نمادی از رشد یا افت بازار عنوان می شود. هرچند که تعبیر درستی نیست و در ادامه این مطلب، مفصل دلیل آن را شرح می دهیم. شاخص کل با فرمول ذیل، محاسبه می شود:

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

مقدار شاخص کل

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصل ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت موردنظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می آید. این شاخص فقط تغییرات قیمت سهام در سطح بازار را نشان می دهد و فاقد معیاری دیگر نظیر سود نقدی است. وقتی می گوییم شاخص کل ۱۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی به میزان ۱۰ درصد نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) رشد یافته است. نکته ی دیگر آن است که این شاخص تمام شرکت ها را در نظر می گیرد و اگر سهامی متوقف باشد، قیمت آخرین معامله منظور می شود. اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقاً میزان سود و ضرر شمارا نشان می دهد. برای مثال اگر شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام ها رشد ۵۰ درصد داشته است و این به این مفهوم نیست که همه ی شرکت های موجود در محاسبات شاخص، ۵۰ درصد سود داشته اند بلکه ممکن است شرکتی ۱۰۰۰ درصد سود داشته و شرکتی هم ۵۰۰ درصد ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت های بورسی را نشان می دهد. به طور کلی، شاخص کل قیمت، میانگین تمام بازار است. همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت ها و ادغام شرکت ها تعدیل می شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تأثیر نداشته باشد. شایان ذکر است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی شود. مهم ترین نکته در این شاخص، وزن شرکت ها می باشد. همان طور که در فرمول شاخص می بینیم ارزش جاری سهام که شامل تعداد سهام و قیمت آن است در شاخص کل دخیل است. بنابراین هرچه شرکت تعداد سهام بیشتری داشته باشد، تغییرات قیمت آن بر شاخص کل بیشتر است. شاخص بورس، شاخصی کلی، ساده و در دسترس است و اطلاعاتی راجع به کلیت تغییرات قیمت بازار به ما می دهد.

پس از مشکلاتی که در ارزیابی شاخص کل پیش آمد، نیاز به شاخصی دقیق تر باقابلیت انعطاف بیشتر حس شد. گاهی نیاز بود که صرفاً تغییرات شاخص قیمت بررسی شود و وزن سهم ها در آن دخیل نباشد، که شاخص کل فاقد این ویژگی بود. معاملات کد به کد و هدف دار روی سهم های بزرگ در جهت مثبت کردن مصنوعی بازار از دیگر عواملی بود که نیاز به شاخص هم وزن را افزایش داد. پس از کش و قوس های فراوان، شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفت. در این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبات لحاظ می کنند، لذا اثر معاملات کد به کد و هدف دار، بر این شاخص خنثی شد. افزایش قیمتی هر سهمی در این شاخص به یک میزان است. شاخص های هم وزن با افزایش سرمایه تعدیل نمی شوند و تنها با اضافه شدن یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی تعدیل می شوند.

ثبت‌نام در وبینار فارکس

تفاوت بین شاخص ارزشی و شاخص کل هم وزن

پیشتر ذکر شد که تفاوت عمده این دوشاخص در وزن شرکت های محاسبه شده در شاخص است که شاخص کل تمایز میان سهام های بزرگ و کوچک قائل می شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت ها در نظر می گیرد. از دید فعالان بازار سرمایه، شاخص کل هم وزن دید شفاف تری نسبت به روند بازار می دهد و امتیاز بیشتر سهم های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل، را از آنان می گیرد. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

درواقع، شاخص کل معیاری برای رشد بازار نیست. گاهی شاهد آن هستیم که خیلی از سهم ها افت های زیادی داشتند ولی شاخص کل صعودی بوده؛ یعنی سرمایه سهامداران از بین رفته ولی شاخص به سقف می رسد. ولی شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را نشان می دهد؛ وقتی کلیت بازار منفی است شاخص هم وزن منفی و چنان چه کلیت بازار مثبت است شاخص هم وزن نیز مثبت خواهد شد، ولی شاخص کل نمی تواند نماینده عمومی قیمت ها باشد. این موضوع بر محاسبه دقیق شاخص کل نیز اثر می گذارد. چراکه معاملات هدف دار کد به کد نیز در عدد شاخص لحاظ شده است.

بنابراین اگر گفته شود: “شاخص کل صعودی است” یا “شاخص کل مثبت است”، الزاماً به معنی رشد همه شرکت های حاضر در بازار نیست. صحیح تر آن است که رشد بازار را با شاخص کل هم وزن بورس، بسنجیم. متأسفانه عدم دانش کافی در این زمینه، عده ای را به گمراهی می راند و باعث می شود تعبیر درستی از وضعیت بازار نداشته باشند. در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود. در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.با توجه به اینکه، تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران به اندازه ای است که به سادگی می تواند با نوسانات تحت تأثیر قرار گیرد، بنابراین استفاده از شاخص کل به عنوان معیار ارزیابی چندان کمکی به شناخت روند نمی کند و صرفاً می توان شدت هیجانات بازار را لمس کرد.

نکته ی دیگر درباره شاخص هم وزن این است که در هر صنعت نیز به تناسب تعداد شرکت ها اثرگذار است نه بزرگی شرکت ها و تعداد سهام آن ها. نوسانات شاخص هم وزن به واسطه ویژگی های فوق، کم است. بنابراین ریسک این شاخص نسبت به شاخص کل کمتر است. کاربرد دیگر شاخص های هم وزن غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم گیری در سرمایه گذاران، در صندوق های شاخصی است که باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت می شود.

با این تفاسیر، ذکر تفاوت ها و مزایا و معایب، کدام شاخص مفیدتر است؟

واضح است که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به دست می دهد که در آن نقش شرکت های بزرگ، پررنگ تر است. درواقع اگر برای سهامداری رشد سهم های بزرگ مهم باشد، شاخص کل می تواند به اون نشان دهد که شرایط به چه صورت است. اما اگر می خواهیم جزئیات بیشتری بدست آوریم و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیریم.

به این مقاله امتیاز دهید
(۱۵۷ رای) ۴.۵
۱۲۳۴۵
ترتیبی که برای خواندن مقالات آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند (مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس) به شما پیشنهاد میکنیم:

20 نظر ثبت شده
زاهد مردانی
زاهد مردانی
1159 روز قبل
سلام لطفا علامت اختصاری شاخص کل هم وزن را ذکر فرمایید .
علی
علی
1261 روز قبل
چجوری پیش بینی کنم که که در اینده چه سهمی رشد میکنه؟
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1261 روز قبل
با سلام دوست عزیز به شما پیشنهاد مطالعه <a href="https://khanesarmaye.com/buy-the-best-stock/">این مطلب</a> را می دهیم
پشتیبان
پشتیبان
1261 روز قبل
سلام نیاز به آموزش هست ۰۲۱۹۱۰۰۷۵۹۰ درساعات اداری برای اطلاع با این شماره تماس بگیرین
علی
علی
1261 روز قبل
اگر هر دو شاخص مثبت باشندیعنی بیشتر سهام ها رشد کردند؟
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1261 روز قبل
زمانی که شاخص هم وزن منفی است، بیانگر این مسئله است که بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رو به کاهش رفته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد، بیانگر رشد بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار است. این در حالی است که در شاخص کل بورس این احتمال وجود دارد که اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند، اما مثبت بودن چند شرکت بزرگ به تنهایی کافیست که شاخص کل بورس مثبت گردد و این برخلاف شاخص هم وزن است که بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها و نه بر اساس سرمایه بیشتر مثبت و منفی بورس نشان داده می شود؛ لذا شاخص هم وزن قابل اعتماد تر است.
علی
علی
1261 روز قبل
وقی هردو بازار مثبت باشه یعنی بیشتر سهام ها رشد کردن؟
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1261 روز قبل
با سلام دوست عزیز زمانی که شاخص هم وزن منفی است، بیانگر این مسئله است که بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رو به کاهش رفته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد، بیانگر رشد بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار است. این در حالی است که در شاخص کل بورس این احتمال وجود دارد که اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند، اما مثبت بودن چند شرکت بزرگ به تنهایی کافیست که شاخص کل بورس مثبت گردد و این برخلاف شاخص هم وزن است که بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها و نه بر اساس سرمایه بیشتر مثبت و منفی بورس نشان داده می شود؛ لذا شاخص هم وزن قابل اعتماد تر است.
اسماعیل
اسماعیل
1266 روز قبل
سلام وقتی که شاخص کل منفی است ولی شاخص هموزن مثبت،مفهومش چیست؟
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1265 روز قبل
با سلام دوست عزیز زمانی که شاخص هم وزن منفی است، بیانگر این مسئله است که بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رو به کاهش رفته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد، بیانگر رشد بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار است. این در حالی است که در شاخص کل بورس این احتمال وجود دارد که اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند، اما مثبت بودن چند شرکت بزرگ به تنهایی کافیست که شاخص کل بورس مثبت گردد و این برخلاف شاخص هم وزن است که بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها و نه بر اساس سرمایه بیشتر مثبت و منفی بورس نشان داده می شود؛ لذا شاخص هم وزن قابل اعتماد تر است.
سعید نظری
سعید نظری
1302 روز قبل
ممنون از راهنمایی کامل و دقیقتون ?
محسن
محسن
1323 روز قبل
سلام. خیلی ممنون از سایت خوبتون و مطالب آموزشی ارزنده تون یک سئوال داشتم. می بخشید برای محاسبه شاخص کل آیا فرمول جامع تری وجود ندارد؟ آخه در طول زمان شرکت هایی در بورس وارد می شوند که در زمان شروع بازار بورس (یعنی سال ۱۳۶۹) وجود نداشتند؛ مانند همین عرضه اولی ها تاثیر اینها در شاخص بورس چطور محاسبه می شه؟ به نظر میاد اینها یه جورایی دارند، شاخص رو به طور ناصحیحی بالا می برند. لطفا راهنمایی بفرمایید. مرسی
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1273 روز قبل
با سلام دوست عزیز شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص۵۰ شرکت فعالتر، شاخص تالار اصلی و فرعی از شاخص هایی بودند در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار می گرفتند ولی درراستای اجرای بند ۳ مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ هشتم مرداد ۸۶، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید و در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ در ۱۰ ماده و ۳ تبصره دستورالعمل نحوه تغییر شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تصویب شد.
علیرضا
علیرضا
1326 روز قبل
با سلام اگر امکان دارد با فرمول شاخص کل هموزن را نشان دهید
خانه سرمایه
خانه سرمایه
1273 روز قبل
با سلام دوست عزیز وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار کاهش‌یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار رشد کرده است. شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را نشان می‌دهد.در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت‌ها نشان داده می‌شود نه بر اساس سرمایه بیشتر
adnan
adnan
1327 روز قبل
۲۰
محمد حسین
محمد حسین
1355 روز قبل
بسیار خوب
پشتیبان
پشتیبان
1351 روز قبل
سلام ووقت بخیر. از اینکه مطالب برای شما مفید بوده است خوشحالیم. موفق و پرسود باشید