انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس به چه روش هایی انجام می شود؟

انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس را به دلایل زیر یک هنر بدانیم تا یک علم:

• اولا عوامل بسیار زیادی بر سلامت و موفقیت یک شرکت تاثیر گذار است و تدوین یک فرمول خاص برای پیشبینی موفقیت آن تقریبا غیرممکن است.
• ثانیا بسیاری از اطلاعات ناملموس بوده و قابل اندازه گیری نیستند. جنبه‌های کمی و قابل اندازه گیری یک شرکت مانند سود را به راحتی می‌توان یافت اما عوامل کیفی مانند کارکنان، مزایای رقابتی، حسن شهرت و … را چگونه می‌توان اندازه گیری کرد؟ این ترکیب جنبه‌های کمی و کیفی، انتخاب سهم را فرایندی ذهنی و حتی شهودی می‌سازد.
• ثالثا به دلیل عناصر و رفتارهای انسانی (اغلب غیرمنطقی) بازار همیشه طبق پیش بینی شما عمل نمی‌کند. احساسات می‌تواند باعث تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی شود و متاسفانه وقتی اطمینان تبدیل به ترس می‌شود بازار سرمایه می‌تواند یک مکان خطرناک برای سرمایه و سرمایه گذاری باشد.

یکی از عواملی که در توسعه و رشد بازار سرمایه نقش موثری دارد آشنایی سرمایه گذاران و معامله گران بازار سرمایه با روش‌های تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و افزایش توان تحلیل گیری آن‌ها است.

بی شک از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و هوشیارانه می‌توان ریسک بازار سرمایه یا مخاطره سرمایه‌گذاران را تقلیل داد. در خصوص تحلیل قیمت سهام و سرمایه گذاری در دارایی‌های مالی در ادبیات مالی سه دیدگاه کلی وجود دارد که شامل روش بنیادی (Fundamental) روش تکنیکال (Technical) و روش تئوری مدرن پرتفولیو (MPT) است که در ادامه این مطلب به آن‌ها پرداخته می‌شود.

انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش تکنیکال

به علم بررسی نمودارهای قیمتی و پیش بینی صعودی یا نزولی بودن بازارها توسط نمودارها را علم تکنیکال گویند

• تحلیل نوسان‌های گذشته قیمت با انگیزه پیش بینی تغییرات آینده قیمت
• تحلیل مبتنی بر رفتارهای بازار از طریق مطالعه نمودار قیمت، میانگین متحرک قیمت‌ها، حجم معاملات، حجم معاملات باز، شکل گیری الگوها و سایر شاخص های تکنیکال
• روشی برای پیش بینی قیمت کالاها بر اساس الگوی تغییرات قیمت و تغییرات حجم معاملات بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادین بازار را گویند.

تکنیکال سه اصل مهم دارد

• همه چیز در قیمت لحاظ شده است
• تاریخ (روندها- الگوها) تکرار خواهند شد
• قیمت‌ها براساس روندها حرکت می‌کنند

همانطور که در بالا ذکر شده است قیمت‌ها براساس روندها حرکت می‌کند. پس در تحلیل تکنیکال روند شناسی (ترند قیمتی) یکی از اصول اساسی و شاید جز مهمترین روش‌های موثر برای تحلیلگران تکنیکال می‌باشد.

ما با شناسایی روند اصلی حرکت (صعودی و نزولی)، احتمال خطا در معاملات خود را بسیار کم می‌کنیم. زیرا در روند نزولی اقدام به خرید نخواهیم کرد لذا شناسایی روند قیمتی بسیار با اهمیت می‌باشد.قبل از آنکه درباره روندهای قمیتی صحبت کنیم ابتدا با دو مفهوم سقف و کف قیمتی آشنا می‌شویم.

راهبردهای اول روند شناسی

۱- سقف قیمتی:

هرگاه در مسیر صعودی دو روز متوالی منفی (دو کندل منفی) با میزان ریزش بیش ۷% درصد تشکیل شود به آن سقف قیمتی گفته می شود.

۲- کف قیمتی:

هرگاه در مسیر نزولی دو روز متوالی مثبت (دو کندل مثبت) با میزان صعود بیش ۷% درصد تشکیل شود به آن کف قیمتی گفته می شود.

۳- روند مثبت:

مجموعه‌ای از تغییرات قیمتی که بتوان سه کف قیمتی را با یک خط به یکدیگر متصل کرد به گونه ای که به ازای هر کف یک سقف بالاتر داشته باشیم بدین صورت که کف و سقف سوم از کف و سقف دوم بالاتر و دومی نیز نسبت به اولی بالاتر باشد. هرچه تعداد تاچ‌ها (برخوردها) با کف قیمتی بیشتر باشد مثلا بالاتر از ۴ تا ، قدرت و اعتبار آن روند بیشتر است. اگر یک روند با تعداد برخورد (تاچ) بالا شکسته شود باید منتظر تغییرات چشمگیری در آن نماد باشیم.

۴- پولبک (Pullback):

آخرین لمس قیمت روند شکسته قبل از ادامه کاهش قیمت سهام.

۵- حجم معاملات:

حجم معاملات موید روند است یعنی باید روند را تایید نماید. در روز شکست خط ترند حجم معاملات زیاد است اما در روز pullback معاملات کم حجم هستند.

۶- روند منفی:

مجموعه‌ای از تغییرات قیمتی که بتوان سه سقف قیمتی را با یک خط به یکدیگر متصل کرد به گونه ای که به ازای هر سقف یه کف پایین‌تر داشته باشیم بدین صورت که سقف و کف سوم از سقف و کف دوم پایین‌تر و دومی نیز نسبت به اولی پایین‌تر باشد.

۷- Throwback:

آخرین لمس قیمت روند شکسته قبل از ادامه افزایش قیمت سهام.

اولین راهبرد انتخاب سهام ورود به سهام در ابتدای روند مثبت یا در هنگام تروبک می‌باشد. حال این سوال پیش می‌آید از کجا بدانیم قیمت‌ها بر روی ترندها به سمت بالا حرکت خواهند کرد یا بعد از اتمام تروبک به سمت باالا حرکت می‌کنند؟

بهترین راهبرد برای انتخاب سهام و ورود به آن تشکیل دوکندل مثبت متوالی و یا یک کندل +۵ (صف خرید) در تاچ سوم و یا در تروبک می‌باشد. میزان حرکت قیمت در این راهبرد حداقل تا سقف قیمتی قبلی می‌باشد.

راهبردهای دوم روند شناسی

۱- ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ:

ﺳﻄﺢ ﻗﯿﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ آن ﺳﻄﺢ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯿﺸﻮد اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺘﻮاﻧﺪ از آن ﺳﻄﺢ ﻋﺒﻮر ﮐﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ اﻣﺎ اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ از ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﺳﻄﺢ ﻗﯿﻤﺘﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﮐﻢ ﻫﺴﺘﯿﻢ، اﯾﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻗﯿﻤﺖ را ﺗﺮوﺑﮏ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﮐﻪ آﺧﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻼﯾﯽ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. (ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺮوﺑﮏ ﻫﻢ اﺗﻔﺎق ﻧﯿﻔﺘﺪ)

۲- سقف تاریخی:

به قیمتی از سهام گفته می‌شود که بعد از اینکه قیمت سهام به آن عدد می‌رسد برای مدت زمان طولانی (حداقل ۷ سال)، دیگر به آن سطح قیمت نرسد. در این حالت در صورت شکسته شدن آن سطح قیمتی، سهم مورد نظر می‌تواند انتخاب مناسبی باشد و در صورت حجم زیاد (حداقل ۳ برابر حجم مبنا)، نقطه مناسبی جهت ورود می‌باشد. نقطه ورود دیگر در هنگام تروبک می‌باشد.

به مثال‌های ذیل توجه نمایید:

• سهم چکارن:

سهم چکارن بعد شکست سقف ۲۴ ساله که اولین بار در سال ۷۴ به آن سطح رسیده بود در سال ۹۸ این سطح را رد کرده و رشد ۴ برابری را کرده است.

• سهم وصنا:

سهم وصنا بعد شکست سقف ۱۶ ساله که اولین بار در سال ۸۳ به آن سطح رسیده بود در سال ۹۹ این سطح را رد کرده و رشد ۲٫۵ برابری را کرده است.

• سهم قثابت:

سهم قثابت بعد شکست سقف ۲۴ ساله که اولین بار در سال ۷۴ به ان سطح رسیده بود در سال ۹۸ این سطح را رد کرده و رشد ۸٫۵ برابری را کرده است.

این نکته حائز اهمیت است که هرچه میزان زمان برگشت قیمت به سطح قیمتی قبلی طولانی تر باشد (حداقل ۷سال) حرکت صعودی آن سهم بیشتر می‌باشد. در این راهبرد بهتر است سهم‌هایی را که نزدیک به سقف تاریخی خود هستند شناسایی کرد و پس رد کردن آن سطح اقدام به ورود در آن‌ها نمود.

راهبردهای سوم روند شناسی:

• اﻧﺪﯾﮑﺎﺗﻮرﻫا:

ابزاری هستند که با فرمول‌های خاص خود ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎزار را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.

• نکته بسیار مهم:

اندیکاتورها اندازه حرکت را نشان نمی‌دهند فقط و فقط جهت حرکت را به ما نشان می‌دهند.

۱- اندیکاتور MACD: Moving-Average-Convergence-Divergence

این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است. از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت، جهت و شتاب در یک روند استفاده می‌شود. این اندیکاتور در اغلب موارد با استفاده از قیمت پایانی محاسبه می‌شود بر خلاف اندیکاتورهای دیگر اندیکاتور MACD فرمول سختی برای محاسبه خود ندارد.

اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور MACD:

• خط آبی رنگ macd
• خط قرمز رنگ سیگنال
• خط مشکی رنگ هیستوگرام

۲- هیستوگرام

اختلاف مابین خط MACD و خط سیگنال که به وسیله میله‌های مشکی رنگ نشان داده هسیتوگرام نامیده می‌شود. هرچه قدر میله‌های هیستوگرام بلندتر باشد قدرت قیمت‌ها (صعودی-نزولی) بیشتر است. سطح صفر در اندیکاتور MACD نشان دهنده فضای سهم (مثبت-منفی) می‌باشد اگر MACD و سیگنال در زیر سطح صفر باشد به این معنی است که فضای سهم منفی است و اگر هردو بالای سطح صفر باشند بدین معنی است که فضای عمومی سهم مثبت است.

هرگاه در اندیکاتور MACD در محدوده بالای صفر باشیم (هیستوگرام بالای صفر باشد):

• هرگاه MACD (خط آبی)، سیگنال (خط قرمز) را به سمت بالا کراس می‌دهد، استمرار روند مثبت داریم.
• هرگاه MACD، سیگنال را به سمت پایین کراس دهد نشان دهنده شروع یک روند یا یک اصلاح موقتی هستیم

هرگاه در اندیکاتور MACD در محدوده زیر صفر باشیم (هیستوگرام به زیر صفر باشد):

• هرگاه MACD (خط آبی)، سیگنال (خط قرمز) را به سمت بالا کراس دهد. نشان دهنده شروع یک روند مثبت یا یک حرکت رو به بالا موقت هستیم
• هرگاه MACD سیگنال را به سمت پایین کراس دهد. استمرار روند منفی داریم.

میانگین متحرک‌ها

میانگین متحرک متوسطی از قیمت سهام در بازه مورد نظر می‌باشد. میانگین متحرک‌ها در بازه‌های ۹، ۱۴،۲۰،۵۰،۱۰۰، ۱۴۴،۲۰۰ دوره مورد بررسی قرار می‌گیرند. هرچه تایم فریم مورد بررسی بالاتر (ساعتی،چهارساعته، روزانه وهفتگی) باشد، اعتبار میانگین متحرک بیشتر می‌باشد.

میانگین متحرک ۲۰۰ دوره به میانگین سنگین معروف است نشان دهنده حرکت کندل‌ها در ۲۰۰ دوره گذشته می‌باشد. میانگین متحرک‌ها نقش خطوط حمایت و مقاومت دینامیک را دارند بدین گونه که هرگاه قیمت‌ها در بالای میانگین باشد فضای سهم مثبت (صعودی)، هرگاه قیمت‌ها در زیر میانگین متحرک باشند فضای سهم منفی (نزولی) می‌باشد.

ما در این مقاله به بررسی میانگین متحرک ۲۰ دوره می‌پردازیم.این اندیکاتور با نماد MA20 معرفی می‌شود. میانگین ۲۰ دوره نشان دهنده، متوسط قیمتی در بازه ۲۰ کندل اخیر در تایم فریم زمانی مورد بررسی می‌باشد. MA20 از ان جهت جذابیتی بیشتر نسبت به سایر میانگین‌ها دارد که همواره پس از ۲۰ روز معاملاتی شاهد تغییرات قیمتی هستیم.بدین معنی که هرگاه به این میانگین برخورد کرده یا از آن عبور کرده (بالا-پایین) قیمت‌ها برای مدتی در جهت موافق عبور حرکت می‌کنند
حال برای بررسی یک سهم از لحاظ نقطه ورود مناسب دو اندیکاتور فوق را با یکدیگر ترکیب می‌کنیم که نتایج ذیل بدست اماده است:

• هرگاه قیمت‌ها از پایین MA20 به سمت بالا بیایند و در اندیکاتور macd ، خط Macd سیگنال را به سمت بالا کراس دهد(هسیتگرام به سمت بالای خط صفر بیاد) فضای عمومی آن سهم مثبت بوده و سهم مورد نظر می‌تواند تا ۲۵ درصد رشد داشته باشد.
• هرگاه قیمت‌ها از بالا MA20 به سمت پایین بیایند و در اندیکاتور macd ، خط Macd سیگنال را به سمت پایین کراس دهد(هسیتگرام به سمت زیر خط صفر بیاد) فضای عمومی آن سهم منفی بوده و برای سرمایه گذاری مناسب نمی‌باشد.

در زیر چند سهم را براساس این راهبرد بررسی خواهیم کرد. توجه به این نکته ضرروی می باشد که حرکت قیمت می‌بایست از پایین به بالای MA20 و یا درجهت عکس باشد. درواقع می‌بایست قیمت پایانی در بازه زمانی قبلی (کندل قبل) نسبت به MA20 پایین‌تر باشد و قیمت پایانی کندل بعدی در بالای MA20 بسته شود. در واقع شاهد کراس قیمت‌ها با MA20 باشیم.به مثال‌های زیر توجه نمایید:

همزمانی کراس MACD و MA20 باعث ایجاد فضای مثبت قوی در سهم می‌شود و می‌توان از این روش در انتخاب سهم‌های مستعد رشد بهره برد.

همانگونه که مشاهده می‌شود همزمانی در جهت پایین باعث اصلاح قیمتی می‌شود و سپس هنگامی که سهم در جهت رو به بالا دچار همزمانی می‌شود در مسیر صعودی قرار می‌گیرد. چند مثال دیگر را بررسی می‌کنیم:

نکته حائز اهمیت همزمانی کراس MACD و میانگین متل (هیستگرام رو پایین همزمان با عبور قیمت‌ها به زیر سطح میانگین متحرک) می‌باشد که نشان دهنده فضای منفی در این سهم بوده و مناسب ورود نمی‌باشد.

انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش بنیادی

روش انتخاب سهام مناسب با تمرکز بر آیتم‌های تحلیل بنیادی؛ در انتخاب سهام به نکات زیر به ترتیب توجه کنیم؛

الف) تابلو خوانی

1. سهام مورد نظر از لحاظ قیمتی بار روانی دارد یا خیر
2. تعداد سهام شرکت و حجم مبنای مورد نظر
3. درصد شناوری سهام
4. حقوقی‌ها حقیقی ها (رفتار شناسی)
5. پی بر ای (P/e) سهام شرکت
6. سود سازی به ازای هر سهم (eps)
7. مقایسه (p/e) سهم با (p/e) گروه مرتبط
8. قرار گرفتن شرکت در بورس و فرابورس و یا تابلوهای بازار پایه و شناخت ریسک‌های موجود

ب) صورت‌های مالی و فعالیت شرکت

1. ترازنامه

بررسی تمامی ابعاد ترازنامه اعم از دارایی‌های جاری و غیرجاری و بدهی‌ها جاری و غیرجاری و حقوق مالکانه یا حقوق صاحبان سهام و مقایسه انها طی دوره ماهانه؛ سالانه و مقایسه ترازنامه حسابررسی شده طی دوره مالی ۵ و۱۰ ساله اخیر شرکت و دریافت نکات ضعف و قوت در ترازنامه.

2. صورت سود و زیان

در صورت‌های سود زیان اکثر افراد ملاک را بر سود هر سهم می‌گذارند که یک خطای خطرناک می‌باشد؛ چرا که باید در صورت‌های سود و زیان به عملیاتی و غیر عملیاتی بودن سود و درامد و هزینه ها نیز توجه شود و این صورت نیز باید بطور مداوم و طی بازه‌های ماهانه سالانه و بازه زمانی ۵ سال متوالی و ١٠ سال متوالی نسبت به دوره‌های قبل و بعد خود مقایسه گردد.

3. صورت گردش وجوه نقد

این صورت نشان دهنده این است که شرکت چگونه سرمایه و دارایی خود را هزینه می‌کند.

4. بررسی فعالیت شرکت و گروه

ایتم دیگر در این صورت بیانگر این است که سرمایه یا دارایی از کجا به شرکت وارد شده است. این صورت نیز باید طی دوره و سال‌های متوالی مورد بررسی و مقایسه با دوره‌های قبل و بعد گردد. با توجه به اینکه شرکت‌ها بسته به نوع فعالیت و تولید یا خدماتی که می‌دهند مورد تقاضای بازار سهام قرار میگیرند این مورد خود یکی از تعیین کنندترین آیتم‌های قیمت می‌باشد.

برای مثال باید در انتخاب سهام توجه داشته باشیم که شرکت خدماتی است یا تولیدی یعنی شرکتی مانند اخابر خدماتی می‌باشد (خدمات دیتا ،مکالمه و..) و شرکتی مانند زاگرس تولیدی است (تولیدی اتانول،ضد یخ و سایر مواد دیگر).

باید تمامی ریسک‌های موجود و نکات مثبت خاص درآن صنعت را بررسی نمایم چرا که می‌تواند در آینده سهم تاثیرگذار باشد؛ سهام دلاری است یا خیر یعنی اینکه آیا شرکت صادرات دارد یا اینکه فقط کالای داخل کشور را ساپورت می‌کند؛ البته برخی شرکت‌ها نیز میتوانند دلاری باشند چرا که مواد اولیه آنها وارداتی است اما سود کمتری نسبت به صادراتی بودن عایدشان می‌شود.

پ) به دست آوردن نسبت های مالی

در نسبت های مالی که از مهمترین آیتم‌های تحلیل به حساب می آید شما باید با توجه به داده‌های موجود در ترازنامه صورت سود و زیان و فرمول‌های هرکدام نسبت‌های مالی را محاسبه نماید که قاعدتا بررسی تمامی آنها و تحلیل و انالیزشان بسیار زمان بر است و به همین دلیل یک مورد را مثال میزنیم و مابقی را فقط نام خواهیم برد.

انواع نسبت‌های مالی

1. نسبت‌های سودآوری
2. نسبت‌های فعالیت
3. نسبت‌های نقدینگی
4. نسبت سرمایه گذاری یا اهرمی
5. نسبت نقدینگی
6. نسبت جاری

نسبت جاری نشان می‌دهد که دارایی‌های جاری تا چه حد بدهی‌های جاری را پوشش می‌دهد به بیان دیگر این نسبت میزان توانایی پرداخت بدهی‌های جاری شرکت از طریق داریی جاریی را نشان می‌دهد و عدد مناسب این نسبت بزرگتر مساوی یک می‌باشد؛

نحوه محاسبه:

نسبت جاری=دارایی جاری/بدهی جاری

تجزیه و تحلیل

بالا بودن نسبت یعنی اینکه بستانکاران می‌‍توانند به این شرکت اعتماد کنند و نگرانی برای آنها وجود ندارد از طرفی بالا بودن بیش از حد این نسبت طی سال‌های متوالی بطور یک باره بدین معنی است که؛ تمرکز یکباره بر دارایی‌های جاری غیر مولد شرکت محسوب می‌شود به نوعی شرکت دچار عدم مدیرت نقدینگی شده و نتوانسته به نحو احسن از آنها برای سودآوری استفاده کند.

به عنوان مثال: شرکتی طی سال‌های مالی زیر به نسبت‌های جاری که رو به روی آنها درج گردیده رسیده است. (۳۷/۱)١٣٩٠-(۸۰/)١٣٩١-(۸۰/۰)١٣٩٢-(۱۳/۱)١٣٩٣-(۸۲/۰)١٣٩۴… اعداد داخل پرانتز نسبت‌های جاری شرکت الف در همان سال می‌باشد. میانگین نسبت جاری شرکت برابر با ۰٫۹۹ می‌باشد که بیانگیر این است شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها به بستانکاران موفق بوده و میانگین عددی که برای این شرکت در نظر گرفته ایم یک می‌باشد که نزدیک به این عدد می‌باشد بنابراین این شرکت تا حد زیادی در بازپرداخت بدهی‌های خود مشکلی ندارد.

ت) پیش بینی سوداوری و تعدیل های EPS

1. یک تحلیلگر و معامله گر بازار سهام باید قدرت تجسم سازی بالایی داشته باشد چرا که باید سناریوهای مختلف در ذهن خود را بررسی نماید: اگر سود شرکت ایکس ۵٠ تومان باشد با توجه به شرایطی که گفته شد در قسمت‌های فوق و دلار از ٢ تومان به ۴ تومن افزایش نرخ پیدا کند و ٢٠ ٪ از فروش محصولات را بخش صادرات به خود اختصاص دهد پس ٢٠ درصد از محصولات ١٠٠ درصد افزایش پیدا می‌کند و این یعنی افزایش ۵٠ درصدی سود اوری شرکت و توانایی تعدیل مثبت که خود روند شارپی به سهم می‌دهد و می‌تواند قیمت سهم را به شکل فزاینده ای بالا ببرد.
2. بررسی قیمت‌های جهانی و تاثیر آن در افزایش و کاهش تولیدات کالایی.
3. بررسی مداوم نرخ تورم ماهانه و تاثیر آن بر روی کالای شرکت یا خدمات شرکت؛
4. مجوز و تسهیلاتی که دولت تحت عنوان وام یا معاف بودن از مالیات یا وام‌های تولیدی با تنفس ٢ ساله به شرکت‌ها می‌دهد و تمامی عواملی داخلی و بیرونی که در سودآوری شرکت می‌توانند دخیل باشند و باید تمامی ابعاد آن‌ها را مورد بررسی قرار داد. توجه داشته باشید روند سود آوری شرکت را باید طی بلند مدت نیز مورد بررسی قرار داد و حتما آنها را روی نمودار رسم نمایید تا مشخص شود طی چه دورانی کاهشی یا افزایشی بوده تا بتوانیم با توجه به آنها آینده سودآوری را پیش بینی کنیم و با عوامل دخیل در سودسازی آشنا شویم.

ج) بررسی وضعیت کشور و شرایط سیاسی و اهمیت اخبار مهم بر صنایع و بازار سرمایه و شرکت سهامی

در حالت کلی شرایط موجود در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است بطوری که ایا کشور تحریم است؟ ایا شرکت شامل تحریم ها می‌شود؟ تا چه میزان فروش کالا در موقعیت تحریم دارد؟ تحریم صنعت مفید است یا مضر!

شاید برخی تحریم ها باعث راه اندازی صنایع داخلی باشد و کالای ایرانی مورد استقبال قرار گیرد. باید به دنبال کدام صنعت برویم!؟

اخبار یکی از شاکله‌های اصلی و مهم در تشکیل تحلیل فاندامنتال بوده و هست برای مثال خبر افزایش سرمایه یک شرکت بنیاد شرکت را زیرو رو می‌کند و گاه می‌تواند به کمک شرکت بیاید و گاها می‌‍تواند انرا به زمین بزند این ما هستیم که با استراتژی‌های خودمان تحلیل بنیادی را شکل می‌دهیم و اگر مطابق تحلیل و با قاعده به پیش برویم پیش بینی رشد آینده شرکت تحقق پیدا می‌کند و قیمت افزایشی می‌شود.

ه) بررسی از لحاظ ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک

به طور کلی ما برای مشخص کردن یک سهم و ورود به آن باید ریسک‌های موجود در آن شرکت را شناسایی کنیم ؛

1. ریسک‌های که در صنعت و گروه شرکت سهامی می‌باشد
2. ریسک‌های که در وضعیت کشور و موقعیت کشور است
3. ریسک‌های قابل پیشبینی و پیشگیری
4. ریسک‌های غیر قابل پیشبینی و پیشگیری

یعنی این که شما با بررسی تمامی ابعاد فاندامنتال سهام را آنالیز کرده و با ریسک‌های موجود در سهم اعم از خرید فروش سود آوری و قیمتها و تارگت‌های اولیه ثانویه و نهایی رو به رو می‌شود انجاست که تصمیم می‌گیرد میزان ریسک سهام چقدر است!

آیا با توجه به شرایط و موقعیت کشور شرکت و شاخص‌های اقتصادی و کل قابلیت رسیدن به تارگت‌های مورد نظر را دارد؟ ریسکی که مربوط به سهم یا صنعت خاصی می‌شود را ریسک غیر سیستماتیک یا قابل حذف نیز میگویند.

برای مثال (افزایش یا کاهش تعرفه واردات خودرو- کاهش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها افزایش قیمت نهادهای دامی و…) اما در ریسک حذف نشدنی بطور ناگهانی یا درگیری نظامی و جنگ و یا تحریم‌های ظالمانه قیمت شروع به افت می‌کند که در این صورت نمی‌توان کاری انجام داد که اینگونه ریسک‌ها را ریسک‌های سیستماتیک و غیرقابل حذف نیز می‌گویند.

به طور کلی ریسکی که بر کل بازار نه یک صنعت و سهام خاصی تاثیر می‌گذارد ریسک سیستماتیک می‌گویند.

نتیجه گیری

در تمامی آیتم‌های فوق باید حداکثر دقت لازم را لحاظ نمود چرا که ذره ای بی دقتی یا سرسری گرفتن موضوع باعث می‌شود شما را از سود به ضرر برساند و کل تحلیل شما را اشتباه سازد.

تمامی موارد فوق مهم می‌باشد اما در اینجا باید بگوییم که هرکس برای خود یک استراتژی و یک برنامه معاملاتی خاصی دارد و با توجه به این آیتم ها عمل میکنند یک نفر با تابلو خوانی یک نفر با صورت مالی و یک نفر با سود اوری به سود یا زیان می‌رسد اما قطعا بررسی همه ابعاد تحلیل فاندامنتال زمان بر می‌باشد ولی به شما این اطمینان را میدهد که سهمی انتخاب می‌کنید از لحاظ ریسک کمترین ریسک را داشته باشد و حداکثر بازده در بهترین حالت ممکن را به همراه خواهد داشت.

بهترین تحلیلگر و آنالیزور کسی است که دائما آیتم‌های فوق را با توجه به گزارشات و اخبار روز دنبال کند و آن را مداوم مورد بررسی قرار دهد که اگر به مورد مشکوکی رسید که در سهم اثر منفی می‌گذارد یا مثبت هرچه زودتر تصمیم لازم را اتخاذ نمایند زیرا سهام ها طی بلند مدت به ارزش ذاتی خودشان نزدیک خواهند شد نه اینکه بصورت سریع (شارپ) برسند پس باید توجه کنیم که بنیاد شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای اینکه مطالب فوق را بهتر درک کنید به مثال زیر توجه فرمایید:

بررسی شرکت خرینگ از لحاظ بنیادی

۱- وضعیت تابلو شرکت؛

1. از لحاظ قیمت بار روانی زیادی ندارد در شرایط فعلی اما با توجه به سودسازی باید تصمیم گرفت.(منفی)
2. حجم مبنا و تعداد سهام ان مناسب است به طوریکه خللی در معاملات صورت نمیگیرد(خنثی)
3. شناوری سهم بالاست(منفی)
4. سودسازی هر سهم منفی بوده(منفی)
5. ‏p/e سهم ۱۰۰۶- می باشد(منفی)
6. ۶سهام به حقوقی وابستگی کمی دارد و حقیقی ها تعیین کننده قیمت هستند؛
7. در حال حاضر p/e سهم بالاتر از گروه خود می‌باشد که نکته منفی است.

در نتیجه از نظر تکنیک تابلو خوانی این سهم مناسب نمی‌باشد و از این منظر این سهم رد می‌شود.

۲- وضعیت صورت های مالی؛

• ترازنامه

1. موجودی نقد شرکت طی ۵ سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته که با توجه به تورم این مورد اصلا خوب نیست چرا که ارزش پول و موجوی نقد روز به روز در حال کاهش است (نسبت به ارز و کالا)
2. وضعیت موجودی کالای شرکت نسبت به سال‌های قبل افزایشی نداشته و در سال ٩٨ نسبت به سال ٩٧ بدون تغییر بوده که این شرایط نیز مناسب نیست؛
3. جمع دارایی جاری شرکت طی بازه زمانی ۵ ساله افزایش مناسبی نسبت به شرکت‌های موجود در بورس نداشته و این نرخ افزایش تنها ٢ برابری برای شرکت خرینگ بسیار کم بوده در حالی که شرکت‌های موجود در بورس حداقل طی این بازه زمانی با توجه به شرایط تورمی دارایی جاری انها٣-۴ برابر شده است.
4. درایی غیر جاری؛ در این بخش هم شرکت عملکرد مناسبی نداشته و بیشترین عدد از این بخش در صورت وضعیت مالی را قسمت دارایی ثابت مشهود (مانند؛ زمین ساختمان ماشین الات …) به خود اختصاص داده است که با توجه ب استهلاک پذیر بودن این موارد می‌توان گفت از لحاظ دارایی شرکت عملکرد بدی طی بلند مدت به ثبت رسانده است؛
5. بدهی ها به طور خلاصه بیش از دو سوم از دارایی‌های شرکت را بدهیها تشکیل می‌دهند که این عدد برای شرکت بسیار بالاست و یک نکته منفی است که از کل دارایی ها ٩٠ درصد از آن را بدهی جاری تشکیل داده (یعنی شرکت باید طی بازه زمانی کمتر از یکسال این بدهی ها را تسویه کند) که این درصد از بدهی‌های جاری با توجه به زیان انباشته و سود سازی منفی کار را برای شرکت سخت می‌کند؛
6. حقوق صاحبان سهم سرمایه شرکت طی ۵ سال اخیر فقط در سال ٩۵ افزایش یافته و به عدد ۰۰۰/۴۴۵ میلیون ریال رسیده و این افزایش سرمایه نیز نتوانسته شرکت را از زیان دور کند به طوری که زیان انباشته شرکت طی ۵ سال متوالی تا سال مالی ٩٨ ٢٠٩/٣١۶- میلیون ریال بوده که این عدد در حال افزایش می‌باشد و نشان دهنده افت شرکت در بلند مدت است؛ این شرکت بدون شک با افت مضاعفی رو به رو شده و نتوانسته از منابع و دارایی و بدهی‌های که از طریف تسهیلات یا وجوه دریافتی کسب کرده بازده مناسبی را کسب کند؛

در نتیجه شرکت طی دوره بلند مدت و کوتاه مدت عملکرد ضعیفی داشته و پیش بینی می‌شود روند نزولی و زیان انباشته شرکت امسال نیز ادامه دار باشد مگر اینکه خبری از حمایت‌های خاص از نهادی خاص باشد یا اینکه در مدیریت شرکت تغیرات اساسی و در ان تغیرات بنیادین را شاهد باشیم.

۳- صورت سود و زیان

صورت سود زیان شرکت نیز مانند صورت وضعیت مالی شرکت روند کاهشی را طی ۵ سال اخیر نشان می‌دهد بطوری که از زیان ٧١٩- به زیان ۶٢- به ازای هر سهم رسید و در سال ٩٧ شرکت با سود آوری توانست خود را از مخمصه زیان دهی خارج کند و توانست ب ازای هر سهم ٨۵ ریال سود محقق کند اما باز هم در سال گذشته روند کاهشی داشته و به زیان -۴٧ ریال رسیده که پیش بینی می‌شود این روند کاهشی فعلا ادامه دار باشد مگر اینکه خبرهای خاصی در سهام شاهد باشیم اگرچه قیمت فروش افزایش داشته اما پس از کسر هزینه و در می‌یابیم که شرکت زیانده است و هنوز فاصله زیادی تا سود سازی دارد. بطور کلی صورت سود زیان شرکت نیز مناسب نبوده و نمی‌تواند خریدار برای سرمایه گذاری متقاعد کند.

• صورت جریان وجوه نقد

جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی طی ۵ سال اخیر مثبت بوده چرا که از زیان ۰۰۰/۶۴- به ۰۰/۲۶۶- (میلیون ریال) رسیده و این مهم یعنی شرکت توانسته وجه نقد ب شرکت تزریق کند اما نتوانسته از این وجه نقد به خوبی استفاده کند ؛

۴- نسبت های مالی

نسبت‌های مالی شرکت باید طی دوره‌های مختلف بررسی شود و آنرا با یکدیگر مقایسه کرد

1. نسبت‌های سودآوری تمام نسبت‌ها

طی ۵ سال اخیر افت قابل توجهی داشتند که می‌توان به مهمترین ان بازده دارایی ها با ۳۳/۱-٪ بازده حقوق صاحبان سهام با ۱۳/۸-٪ و حاشیه سود عملیاتی ۷۰/۱٪ اشاره نمود ک افت چشمگیری نسبت به سال قبل داشته اند.

1. نسبت‌های کارایی

• گردش دارایی‌ها؛ افت داشته
• گردش موجودی کالا؛ افت داشته
• گردش حساب‌های دریافتی؛ افت داشته

2. نسبت اهرم ریسک؛

• جمع بدهی به دارایی؛ صعودی بالاترین رشد۵ساله
• جمع بدهی به حقوق صاحبان سهام; رشد داشته

3. نسبت بدهی؛بالاترین رشد ۵ ساله

• نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام؛ رشد دو برابری داشته

5. نسبت نقدینگی

• نسبت جاری؛ زیر ١ می‌باشد، افت داشته
• نسبت انی؛ رشد داشته (رشد این نسبت خوب نیست)
• نسبت نقد؛کاهش داشته

نتیجه از نظر کلی تمامی نسبت‌های این شرکت شدیدا ضعیف می‌باشد و حتی ممکن است و توجیه سرمایه گذاری ندارد. از لحاظ نسبت‌های مالی شرکت خرینگ مردود می‌شود.

۵- سودآوری و تعدیل EPS

از لحاظ سودآوری و تعدیل EPS سهام در شرایط فعلی پیش بینی می‌شود شرکت سال جاری را با سود سازی منفی ادامه دهد مگر اینکه در قیمت خودرو و خرید مواد اولیه بازنگری شود و استفاده صحیح از منابع خود باعث پیشرو بودن شرکت در وضعیت سودآوری آن باشد.

۶- وضعیت دلاری بودن شرکت

شرکت در سال ۹۹ تسهیلات ارزی نگرفته و هیچ گونه صادرات نیز نداشته و باید منتظر صورت‌های جدید شرکت باشیم. پس از این لحاظ شرکت شامل موارد دلاری نمیشود؛

۷- شرایط و موقعیت کشور

شرایط کشور به گونه ای است که نمی‌توان از آن به عنوان موقعیت مناسب یاد کرد و باید شرکت‌های را از لحاظ ساختاری و شرایط تحریمی بررسی نمود که ایا کالای استراتژیک تولید می‌کنند یا خیر، برای مثال کالای استراتژیک یعنی:

نیاز مبرم جامعه به آن کالا ضروری است یا خیر(مثل آرد-نان-گوشت-خدمات دیتا و….). اینگونه است که می‌توان بهترین سهام را انتخاب نمود؛ در حال حاصر شرکت خرینگ یک شرکت با تولید محصولات رینگی است و نمی‌توان انرا جز کالاهای مهم نام برد اما با توجه به اهمیت تولید داخل باید منتظر ماند و دید چه اتفاقی برای بنیاد بد این شرکت تولیدی رخ خواهد داد.

نتیجه گیری

شرکت فوق از نظر موارد بررسی شده،مطلبویت قابل قبولی را دارا نمی‌باشد و بهتر است که با توجه به رشد زیاد این شرکت که عمدتا تاثیر عرضه و تقاضا بازار می‌باشد از سرمایه گذاری در این سهم اجتناب نماییم.

توجه داشته باشید که ارزش ذاتی این شرکت کمتر از قیمت فعلی و بازاری این سهم است و می‌توان آنرا زیر ١٠٠٠ تومان حدس زد.

خالص ارزش دارایی:

دارایی کل -بدهی کل

۲،۱۱۸،۸۶۹-۱،۸۶۸،۶۱۴=۲۵۰۲۵۵

کلام آخر

در انتها لازم به ذکر است که هیچ فرمول جادویی برای انتخاب بهترین سهام بازار وجود ندارد، هرکس وعده سودهای بزرگ و رویایی بدون زحمت را به شما داد، بدانید به احتمال زیاد در حال فریب شماست.

ضمنا یکی از مهمترین فاکتورها در سرمایه گذاری در بورس که در کمتر جایی به شما یادآوری می‌شود “مهارت معامله گری” است که فقط با آموزش دیدن توسط افراد خبره و باتجربه به آن دست پیدا می کنید و کلاس بورس نخبگان خانه سرمایه یکی از بهترین ها برای کسب دانش سرمایه گذاری در ایران است.

همیشه به یاد داشته باشید که نوسان ذات بازار سهام است. هیچگاه نظر تمام افراد برای یک سهم ثابت نمی‌شود و دائما در حال تغییر است. فرض کنید یک تحلیل گر بنیادی سهم مناسبی را یافته و خریداری کرده اما سهام در چند روز بعد افت قیمت بیشتری داشته و آن شخص سرمایه خود را در خطر می‌بیند حال اگر به تحلیل خود شک کند و با عدم اعتماد به نفس دچار ترس شود ممکن است سهام خود را بفروشد و ضرر کند، اما پس از مدتی قیمت سهم رشد بسیاری می‌کند و تحلیل گر می‌فهمد که تحلیلش درست بوده و عملکرد اشتباه او بخاطر عدم تسلط بر احساساتش بوده.

در بازار بورس تمام اتفاقات در اثر تصمیم‌ها و انتخاب‌های شما اتفاق می‌افتد و شما می‌توانید سود های بی نهایت و ضرر های سنگینی را تجربه کنید و همگی این موارد به مهارت‌های فردی و کنترل درونی شما بستگی دارد.

نویسنده: امیر بلیوند

ترتیبی که برای خواندن مقالات خرید و فروش سهام به شما پیشنهاد میکنیم:

حداقل مبلغ خرید سهام آنلاین در بورس چه میزان است؟

چگونه در صف خرید سهام بخریم؟

چه موقع سهام بخریم؟

۱۹ نکته مهم در خرید و فروش سهام در ایران

۱۵ ترفند خرید سهام و فروش آن در بازار بورس ایران

فرآیند پرداخت سود سهام

بهترین زمان فروش سهام چه موقعی است؟

انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس به چه روش هایی انجام می شود؟

کارمزد کارگزاری برای خرید و فروش سهام در بورس چقدر است؟

چگونه از تحلیل بنیادی و سیگنال های تکنیکال استفاده نماییم؟

خرید اعتباری سهام چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟