انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس را به دلایل زیر یک هنر بدانیم تا یک علم:
- اولا عوامل بسیار زیادی بر سلامت و موفقیت یک شرکت تاثیر گذار است و تدوین یک فرمول خاص برای پیشبینی موفقیت آن تقریبا غیرممکن است.
- ثانیا بسیاری از اطلاعات ناملموس بوده و قابل اندازه گیری نیستند. جنبه های کمی و قابل اندازه گیری یک شرکت مانند سود را به راحتی می توان یافت اما عوامل کیفی مانند کارکنان، مزایای رقابتی، حسن شهرت و … را چگونه می توان اندازه گیری کرد؟ این ترکیب جنبه های کمی و کیفی، انتخاب سهم را فرایندی ذهنی و حتی شهودی می سازد.
- ثالثا به دلیل عناصر و رفتارهای انسانی (اغلب غیرمنطقی) بازار همیشه طبق پیش بینی شما عمل نمی کند. احساسات می تواند باعث تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی شود و متاسفانه وقتی اطمینان تبدیل به ترس می شود بازار سرمایه می تواند یک مکان خطرناک برای سرمایه و سرمایه گذاری باشد.
یکی از عواملی که در توسعه و رشد بازار سرمایه نقش موثری دارد آشنایی سرمایه گذاران و معامله گران بازار سرمایه با روش های تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و افزایش توان تحلیل گیری آن ها است.
بی شک از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و هوشیارانه می توان ریسک بازار سرمایه یا مخاطره سرمایه گذاران را تقلیل داد. در خصوص تحلیل قیمت سهام و سرمایه گذاری در دارایی های مالی در ادبیات مالی سه دیدگاه کلی وجود دارد که شامل روش بنیادی (Fundamental) روش تکنیکال (Technical) و روش تئوری مدرن پرتفولیو (MPT) است که در ادامه این مطلب به آن ها پرداخته می شود.
انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش تکنیکال
به علم بررسی نمودارهای قیمتی و پیش بینی صعودی یا نزولی بودن بازارها توسط نمودارها را علم تکنیکال گویند
- تحلیل نوسان های گذشته قیمت با انگیزه پیش بینی تغییرات آینده قیمت
- تحلیل مبتنی بر رفتارهای بازار از طریق مطالعه نمودار قیمت، میانگین متحرک قیمت ها، حجم معاملات، حجم معاملات باز، شکل گیری الگوها و سایر شاخص های تکنیکال
- روشی برای پیش بینی قیمت کالاها بر اساس الگوی تغییرات قیمت و تغییرات حجم معاملات بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادین بازار را گویند.
تکنیکال سه اصل مهم دارد
- همه چیز در قیمت لحاظ شده است
- تاریخ (روندها- الگوها) تکرار خواهند شد
- قیمت ها براساس روندها حرکت می کنند
همانطور که در بالا ذکر شده است قیمت ها براساس روندها حرکت می کند. پس در تحلیل تکنیکال روند شناسی (ترند قیمتی) یکی از اصول اساسی و شاید جز مهمترین روش های موثر برای تحلیلگران تکنیکال می باشد.
ما با شناسایی روند اصلی حرکت (صعودی و نزولی)، احتمال خطا در معاملات خود را بسیار کم می کنیم. زیرا در روند نزولی اقدام به خرید نخواهیم کرد لذا شناسایی روند قیمتی بسیار با اهمیت می باشد.قبل از آنکه درباره روندهای قمیتی صحبت کنیم ابتدا با دو مفهوم سقف و کف قیمتی آشنا می شویم.
راهبردهای اول روند شناسی
۱- سقف قیمتی:
هرگاه در مسیر صعودی دو روز متوالی منفی (دو کندل منفی) با میزان ریزش بیش ۷% درصد تشکیل شود به آن سقف قیمتی گفته می شود.
۲- کف قیمتی:
هرگاه در مسیر نزولی دو روز متوالی مثبت (دو کندل مثبت) با میزان صعود بیش ۷% درصد تشکیل شود به آن کف قیمتی گفته می شود.
۳- روند مثبت:
مجموعه ای از تغییرات قیمتی که بتوان سه کف قیمتی را با یک خط به یکدیگر متصل کرد به گونه ای که به ازای هر کف یک سقف بالاتر داشته باشیم بدین صورت که کف و سقف سوم از کف و سقف دوم بالاتر و دومی نیز نسبت به اولی بالاتر باشد. هرچه تعداد تاچ ها (برخوردها) با کف قیمتی بیشتر باشد مثلا بالاتر از ۴ تا ، قدرت و اعتبار آن روند بیشتر است. اگر یک روند با تعداد برخورد (تاچ) بالا شکسته شود باید منتظر تغییرات چشمگیری در آن نماد باشیم.
۴- پولبک (Pullback):
آخرین لمس قیمت روند شکسته قبل از ادامه کاهش قیمت سهام.
۵- حجم معاملات:
حجم معاملات موید روند است یعنی باید روند را تایید نماید. در روز شکست خط ترند حجم معاملات زیاد است اما در روز pullback معاملات کم حجم هستند.
۶- روند منفی:
مجموعه ای از تغییرات قیمتی که بتوان سه سقف قیمتی را با یک خط به یکدیگر متصل کرد به گونه ای که به ازای هر سقف یه کف پایین تر داشته باشیم بدین صورت که سقف و کف سوم از سقف و کف دوم پایین تر و دومی نیز نسبت به اولی پایین تر باشد.
۷- Throwback:
آخرین لمس قیمت روند شکسته قبل از ادامه افزایش قیمت سهام.
اولین راهبرد انتخاب سهام ورود به سهام در ابتدای روند مثبت یا در هنگام تروبک می باشد. حال این سوال پیش می آید از کجا بدانیم قیمت ها بر روی ترندها به سمت بالا حرکت خواهند کرد یا بعد از اتمام تروبک به سمت باالا حرکت می کنند؟
بهترین راهبرد برای انتخاب سهام و ورود به آن تشکیل دوکندل مثبت متوالی و یا یک کندل +۵ (صف خرید) در تاچ سوم و یا در تروبک می باشد. میزان حرکت قیمت در این راهبرد حداقل تا سقف قیمتی قبلی می باشد.
راهبردهای دوم روند شناسی
۱- ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ:
ﺳﻄﺢ ﻗﯿﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ آن ﺳﻄﺢ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯿﺸﻮد اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺘﻮاﻧﺪ از آن ﺳﻄﺢ ﻋﺒﻮر ﮐﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ اﻣﺎ اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ از ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﺳﻄﺢ ﻗﯿﻤﺘﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﮐﻢ ﻫﺴﺘﯿﻢ، اﯾﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻗﯿﻤﺖ را ﺗﺮوﺑﮏ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﮐﻪ آﺧﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻼﯾﯽ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. (ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺮوﺑﮏ ﻫﻢ اﺗﻔﺎق ﻧﯿﻔﺘﺪ)
۲- سقف تاریخی:
به قیمتی از سهام گفته می شود که بعد از اینکه قیمت سهام به آن عدد می رسد برای مدت زمان طولانی (حداقل ۷ سال)، دیگر به آن سطح قیمت نرسد. در این حالت در صورت شکسته شدن آن سطح قیمتی، سهم مورد نظر می تواند انتخاب مناسبی باشد و در صورت حجم زیاد (حداقل ۳ برابر حجم مبنا)، نقطه مناسبی جهت ورود می باشد. نقطه ورود دیگر در هنگام تروبک می باشد.
به مثال های ذیل توجه نمایید:
- سهم چکارن:
سهم چکارن بعد شکست سقف ۲۴ ساله که اولین بار در سال ۷۴ به آن سطح رسیده بود در سال ۹۸ این سطح را رد کرده و رشد ۴ برابری را کرده است.
- سهم وصنا:
سهم وصنا بعد شکست سقف ۱۶ ساله که اولین بار در سال ۸۳ به آن سطح رسیده بود در سال ۹۹ این سطح را رد کرده و رشد ۲٫۵ برابری را کرده است.
- سهم قثابت:
سهم قثابت بعد شکست سقف ۲۴ ساله که اولین بار در سال ۷۴ به ان سطح رسیده بود در سال ۹۸ این سطح را رد کرده و رشد ۸٫۵ برابری را کرده است.
این نکته حائز اهمیت است که هرچه میزان زمان برگشت قیمت به سطح قیمتی قبلی طولانی تر باشد (حداقل ۷سال) حرکت صعودی آن سهم بیشتر می باشد. در این راهبرد بهتر است سهم هایی را که نزدیک به سقف تاریخی خود هستند شناسایی کرد و پس رد کردن آن سطح اقدام به ورود در آن ها نمود.
راهبردهای سوم روند شناسی:
- اﻧﺪﯾﮑﺎﺗﻮرﻫا:
ابزاری هستند که با فرمول های خاص خود ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎزار را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.
- نکته بسیار مهم:
اندیکاتورها اندازه حرکت را نشان نمی دهند فقط و فقط جهت حرکت را به ما نشان می دهند.
۱- اندیکاتور MACD: Moving-Average-Convergence-Divergence
این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است. از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت، جهت و شتاب در یک روند استفاده می شود. این اندیکاتور در اغلب موارد با استفاده از قیمت پایانی محاسبه می شود بر خلاف اندیکاتورهای دیگر اندیکاتور MACD فرمول سختی برای محاسبه خود ندارد.
اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور MACD:
- خط آبی رنگ macd
- خط قرمز رنگ سیگنال
- خط مشکی رنگ هیستوگرام
۲- هیستوگرام
اختلاف مابین خط MACD و خط سیگنال که به وسیله میله های مشکی رنگ نشان داده هسیتوگرام نامیده می شود. هرچه قدر میله های هیستوگرام بلندتر باشد قدرت قیمت ها (صعودی-نزولی) بیشتر است. سطح صفر در اندیکاتور MACD نشان دهنده فضای سهم (مثبت-منفی) می باشد اگر MACD و سیگنال در زیر سطح صفر باشد به این معنی است که فضای سهم منفی است و اگر هردو بالای سطح صفر باشند بدین معنی است که فضای عمومی سهم مثبت است.
هرگاه در اندیکاتور MACD در محدوده بالای صفر باشیم (هیستوگرام بالای صفر باشد):
- هرگاه MACD (خط آبی)، سیگنال (خط قرمز) را به سمت بالا کراس می دهد، استمرار روند مثبت داریم.
- هرگاه MACD، سیگنال را به سمت پایین کراس دهد نشان دهنده شروع یک روند یا یک اصلاح موقتی هستیم
هرگاه در اندیکاتور MACD در محدوده زیر صفر باشیم (هیستوگرام به زیر صفر باشد):
- هرگاه MACD (خط آبی)، سیگنال (خط قرمز) را به سمت بالا کراس دهد. نشان دهنده شروع یک روند مثبت یا یک حرکت رو به بالا موقت هستیم
- هرگاه MACD سیگنال را به سمت پایین کراس دهد. استمرار روند منفی داریم.
میانگین متحرک ها
میانگین متحرک متوسطی از قیمت سهام در بازه مورد نظر می باشد. میانگین متحرک ها در بازه های ۹، ۱۴،۲۰،۵۰،۱۰۰، ۱۴۴،۲۰۰ دوره مورد بررسی قرار می گیرند. هرچه تایم فریم مورد بررسی بالاتر (ساعتی،چهارساعته، روزانه وهفتگی) باشد، اعتبار میانگین متحرک بیشتر می باشد.
میانگین متحرک ۲۰۰ دوره به میانگین سنگین معروف است نشان دهنده حرکت کندل ها در ۲۰۰ دوره گذشته می باشد. میانگین متحرک ها نقش خطوط حمایت و مقاومت دینامیک را دارند بدین گونه که هرگاه قیمت ها در بالای میانگین باشد فضای سهم مثبت (صعودی)، هرگاه قیمت ها در زیر میانگین متحرک باشند فضای سهم منفی (نزولی) می باشد.
ما در این مقاله به بررسی میانگین متحرک ۲۰ دوره می پردازیم.این اندیکاتور با نماد MA20 معرفی می شود. میانگین ۲۰ دوره نشان دهنده، متوسط قیمتی در بازه ۲۰ کندل اخیر در تایم فریم زمانی مورد بررسی می باشد. MA20 از ان جهت جذابیتی بیشتر نسبت به سایر میانگین ها دارد که همواره پس از ۲۰ روز معاملاتی شاهد تغییرات قیمتی هستیم.بدین معنی که هرگاه به این میانگین برخورد کرده یا از آن عبور کرده (بالا-پایین) قیمت ها برای مدتی در جهت موافق عبور حرکت می کنند
حال برای بررسی یک سهم از لحاظ نقطه ورود مناسب دو اندیکاتور فوق را با یکدیگر ترکیب می کنیم که نتایج ذیل بدست اماده است:
- هرگاه قیمت ها از پایین MA20 به سمت بالا بیایند و در اندیکاتور macd ، خط Macd سیگنال را به سمت بالا کراس دهد(هسیتگرام به سمت بالای خط صفر بیاد) فضای عمومی آن سهم مثبت بوده و سهم مورد نظر می تواند تا ۲۵ درصد رشد داشته باشد.
- هرگاه قیمت ها از بالا MA20 به سمت پایین بیایند و در اندیکاتور macd ، خط Macd سیگنال را به سمت پایین کراس دهد(هسیتگرام به سمت زیر خط صفر بیاد) فضای عمومی آن سهم منفی بوده و برای سرمایه گذاری مناسب نمی باشد.
در زیر چند سهم را براساس این راهبرد بررسی خواهیم کرد. توجه به این نکته ضرروی می باشد که حرکت قیمت می بایست از پایین به بالای MA20 و یا درجهت عکس باشد. درواقع می بایست قیمت پایانی در بازه زمانی قبلی (کندل قبل) نسبت به MA20 پایین تر باشد و قیمت پایانی کندل بعدی در بالای MA20 بسته شود. در واقع شاهد کراس قیمت ها با MA20 باشیم.به مثال های زیر توجه نمایید:
همزمانی کراس MACD و MA20 باعث ایجاد فضای مثبت قوی در سهم می شود و می توان از این روش در انتخاب سهم های مستعد رشد بهره برد.
همانگونه که مشاهده می شود همزمانی در جهت پایین باعث اصلاح قیمتی می شود و سپس هنگامی که سهم در جهت رو به بالا دچار همزمانی می شود در مسیر صعودی قرار می گیرد. چند مثال دیگر را بررسی می کنیم:
نکته حائز اهمیت همزمانی کراس MACD و میانگین متل (هیستگرام رو پایین همزمان با عبور قیمت ها به زیر سطح میانگین متحرک) می باشد که نشان دهنده فضای منفی در این سهم بوده و مناسب ورود نمی باشد.
انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش بنیادی
روش انتخاب سهام مناسب با تمرکز بر آیتم های تحلیل بنیادی؛ در انتخاب سهام به نکات زیر به ترتیب توجه کنیم؛
الف) تابلو خوانی
- سهام مورد نظر از لحاظ قیمتی بار روانی دارد یا خیر
- تعداد سهام شرکت و حجم مبنای مورد نظر
- درصد شناوری سهام
- حقوقی ها حقیقی ها (رفتار شناسی)
- پی بر ای (P/e) سهام شرکت
- سود سازی به ازای هر سهم (eps)
- مقایسه (p/e) سهم با (p/e) گروه مرتبط
- قرار گرفتن شرکت در بورس و فرابورس و یا تابلوهای بازار پایه و شناخت ریسک های موجود
ب) صورت های مالی و فعالیت شرکت
- ترازنامه
بررسی تمامی ابعاد ترازنامه اعم از دارایی های جاری و غیرجاری و بدهی ها جاری و غیرجاری و حقوق مالکانه یا حقوق صاحبان سهام و مقایسه انها طی دوره ماهانه؛ سالانه و مقایسه ترازنامه حسابررسی شده طی دوره مالی ۵ و۱۰ ساله اخیر شرکت و دریافت نکات ضعف و قوت در ترازنامه.
- صورت سود و زیان
در صورت های سود زیان اکثر افراد ملاک را بر سود هر سهم می گذارند که یک خطای خطرناک می باشد؛ چرا که باید در صورت های سود و زیان به عملیاتی و غیر عملیاتی بودن سود و درامد و هزینه ها نیز توجه شود و این صورت نیز باید بطور مداوم و طی بازه های ماهانه سالانه و بازه زمانی ۵ سال متوالی و ١٠ سال متوالی نسبت به دوره های قبل و بعد خود مقایسه گردد.
- صورت گردش وجوه نقد
این صورت نشان دهنده این است که شرکت چگونه سرمایه و دارایی خود را هزینه می کند.
- بررسی فعالیت شرکت و گروه
ایتم دیگر در این صورت بیانگر این است که سرمایه یا دارایی از کجا به شرکت وارد شده است. این صورت نیز باید طی دوره و سال های متوالی مورد بررسی و مقایسه با دوره های قبل و بعد گردد. با توجه به اینکه شرکت ها بسته به نوع فعالیت و تولید یا خدماتی که می دهند مورد تقاضای بازار سهام قرار میگیرند این مورد خود یکی از تعیین کنندترین آیتم های قیمت می باشد.
برای مثال باید در انتخاب سهام توجه داشته باشیم که شرکت خدماتی است یا تولیدی یعنی شرکتی مانند اخابر خدماتی می باشد (خدمات دیتا ،مکالمه و..) و شرکتی مانند زاگرس تولیدی است (تولیدی اتانول،ضد یخ و سایر مواد دیگر).
باید تمامی ریسک های موجود و نکات مثبت خاص درآن صنعت را بررسی نمایم چرا که می تواند در آینده سهم تاثیرگذار باشد؛ سهام دلاری است یا خیر یعنی اینکه آیا شرکت صادرات دارد یا اینکه فقط کالای داخل کشور را ساپورت می کند؛ البته برخی شرکت ها نیز میتوانند دلاری باشند چرا که مواد اولیه آنها وارداتی است اما سود کمتری نسبت به صادراتی بودن عایدشان می شود.
پ) به دست آوردن نسبت های مالی
در نسبت های مالی که از مهمترین آیتم های تحلیل به حساب می آید شما باید با توجه به داده های موجود در ترازنامه صورت سود و زیان و فرمول های هرکدام نسبت های مالی را محاسبه نماید که قاعدتا بررسی تمامی آنها و تحلیل و انالیزشان بسیار زمان بر است و به همین دلیل یک مورد را مثال میزنیم و مابقی را فقط نام خواهیم برد.
انواع نسبت های مالی
- نسبت های سودآوری
- نسبت های فعالیت
- نسبت های نقدینگی
- نسبت سرمایه گذاری یا اهرمی
- نسبت نقدینگی
- نسبت جاری
نسبت جاری نشان می دهد که دارایی های جاری تا چه حد بدهی های جاری را پوشش می دهد به بیان دیگر این نسبت میزان توانایی پرداخت بدهی های جاری شرکت از طریق داریی جاریی را نشان می دهد و عدد مناسب این نسبت بزرگتر مساوی یک می باشد؛
نحوه محاسبه:
نسبت جاری=دارایی جاری/بدهی جاری
تجزیه و تحلیل
بالا بودن نسبت یعنی اینکه بستانکاران می توانند به این شرکت اعتماد کنند و نگرانی برای آنها وجود ندارد از طرفی بالا بودن بیش از حد این نسبت طی سال های متوالی بطور یک باره بدین معنی است که؛ تمرکز یکباره بر دارایی های جاری غیر مولد شرکت محسوب می شود به نوعی شرکت دچار عدم مدیرت نقدینگی شده و نتوانسته به نحو احسن از آنها برای سودآوری استفاده کند.
به عنوان مثال: شرکتی طی سال های مالی زیر به نسبت های جاری که رو به روی آنها درج گردیده رسیده است. (۳۷/۱)١٣٩٠-(۸۰/)١٣٩١-(۸۰/۰)١٣٩٢-(۱۳/۱)١٣٩٣-(۸۲/۰)١٣٩۴… اعداد داخل پرانتز نسبت های جاری شرکت الف در همان سال می باشد. میانگین نسبت جاری شرکت برابر با ۰٫۹۹ می باشد که بیانگیر این است شرکت در بازپرداخت بدهی ها به بستانکاران موفق بوده و میانگین عددی که برای این شرکت در نظر گرفته ایم یک می باشد که نزدیک به این عدد می باشد بنابراین این شرکت تا حد زیادی در بازپرداخت بدهی های خود مشکلی ندارد.
ت) پیش بینی سوداوری و تعدیل های EPS
- یک تحلیلگر و معامله گر بازار سهام باید قدرت تجسم سازی بالایی داشته باشد چرا که باید سناریوهای مختلف در ذهن خود را بررسی نماید: اگر سود شرکت ایکس ۵٠ تومان باشد با توجه به شرایطی که گفته شد در قسمت های فوق و دلار از ٢ تومان به ۴ تومن افزایش نرخ پیدا کند و ٢٠ ٪ از فروش محصولات را بخش صادرات به خود اختصاص دهد پس ٢٠ درصد از محصولات ١٠٠ درصد افزایش پیدا می کند و این یعنی افزایش ۵٠ درصدی سود اوری شرکت و توانایی تعدیل مثبت که خود روند شارپی به سهم می دهد و می تواند قیمت سهم را به شکل فزاینده ای بالا ببرد.
- بررسی قیمت های جهانی و تاثیر آن در افزایش و کاهش تولیدات کالایی.
- بررسی مداوم نرخ تورم ماهانه و تاثیر آن بر روی کالای شرکت یا خدمات شرکت؛
- مجوز و تسهیلاتی که دولت تحت عنوان وام یا معاف بودن از مالیات یا وام های تولیدی با تنفس ٢ ساله به شرکت ها می دهد و تمامی عواملی داخلی و بیرونی که در سودآوری شرکت می توانند دخیل باشند و باید تمامی ابعاد آن ها را مورد بررسی قرار داد. توجه داشته باشید روند سود آوری شرکت را باید طی بلند مدت نیز مورد بررسی قرار داد و حتما آنها را روی نمودار رسم نمایید تا مشخص شود طی چه دورانی کاهشی یا افزایشی بوده تا بتوانیم با توجه به آنها آینده سودآوری را پیش بینی کنیم و با عوامل دخیل در سودسازی آشنا شویم.
ج) بررسی وضعیت کشور و شرایط سیاسی و اهمیت اخبار مهم بر صنایع و بازار سرمایه و شرکت سهامی
در حالت کلی شرایط موجود در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است بطوری که ایا کشور تحریم است؟ ایا شرکت شامل تحریم ها می شود؟ تا چه میزان فروش کالا در موقعیت تحریم دارد؟ تحریم صنعت مفید است یا مضر!
شاید برخی تحریم ها باعث راه اندازی صنایع داخلی باشد و کالای ایرانی مورد استقبال قرار گیرد. باید به دنبال کدام صنعت برویم!؟
اخبار یکی از شاکله های اصلی و مهم در تشکیل تحلیل فاندامنتال بوده و هست برای مثال خبر افزایش سرمایه یک شرکت بنیاد شرکت را زیرو رو می کند و گاه می تواند به کمک شرکت بیاید و گاها می تواند انرا به زمین بزند این ما هستیم که با استراتژی های خودمان تحلیل بنیادی را شکل می دهیم و اگر مطابق تحلیل و با قاعده به پیش برویم پیش بینی رشد آینده شرکت تحقق پیدا می کند و قیمت افزایشی می شود.
ه) بررسی از لحاظ ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک
به طور کلی ما برای مشخص کردن یک سهم و ورود به آن باید ریسک های موجود در آن شرکت را شناسایی کنیم ؛
- ریسک های که در صنعت و گروه شرکت سهامی می باشد
- ریسک های که در وضعیت کشور و موقعیت کشور است
- ریسک های قابل پیشبینی و پیشگیری
- ریسک های غیر قابل پیشبینی و پیشگیری
یعنی این که شما با بررسی تمامی ابعاد فاندامنتال سهام را آنالیز کرده و با ریسک های موجود در سهم اعم از خرید فروش سود آوری و قیمتها و تارگت های اولیه ثانویه و نهایی رو به رو می شود انجاست که تصمیم می گیرد میزان ریسک سهام چقدر است!
آیا با توجه به شرایط و موقعیت کشور شرکت و شاخص های اقتصادی و کل قابلیت رسیدن به تارگت های مورد نظر را دارد؟ ریسکی که مربوط به سهم یا صنعت خاصی می شود را ریسک غیر سیستماتیک یا قابل حذف نیز میگویند.
برای مثال (افزایش یا کاهش تعرفه واردات خودرو- کاهش قیمت خوراک پتروشیمی ها افزایش قیمت نهادهای دامی و…) اما در ریسک حذف نشدنی بطور ناگهانی یا درگیری نظامی و جنگ و یا تحریم های ظالمانه قیمت شروع به افت می کند که در این صورت نمی توان کاری انجام داد که اینگونه ریسک ها را ریسک های سیستماتیک و غیرقابل حذف نیز می گویند.
به طور کلی ریسکی که بر کل بازار نه یک صنعت و سهام خاصی تاثیر می گذارد ریسک سیستماتیک می گویند.
نتیجه گیری
در تمامی آیتم های فوق باید حداکثر دقت لازم را لحاظ نمود چرا که ذره ای بی دقتی یا سرسری گرفتن موضوع باعث می شود شما را از سود به ضرر برساند و کل تحلیل شما را اشتباه سازد.
تمامی موارد فوق مهم می باشد اما در اینجا باید بگوییم که هرکس برای خود یک استراتژی و یک برنامه معاملاتی خاصی دارد و با توجه به این آیتم ها عمل میکنند یک نفر با تابلو خوانی یک نفر با صورت مالی و یک نفر با سود اوری به سود یا زیان می رسد اما قطعا بررسی همه ابعاد تحلیل فاندامنتال زمان بر می باشد ولی به شما این اطمینان را میدهد که سهمی انتخاب می کنید از لحاظ ریسک کمترین ریسک را داشته باشد و حداکثر بازده در بهترین حالت ممکن را به همراه خواهد داشت.
بهترین تحلیلگر و آنالیزور کسی است که دائما آیتم های فوق را با توجه به گزارشات و اخبار روز دنبال کند و آن را مداوم مورد بررسی قرار دهد که اگر به مورد مشکوکی رسید که در سهم اثر منفی می گذارد یا مثبت هرچه زودتر تصمیم لازم را اتخاذ نمایند زیرا سهام ها طی بلند مدت به ارزش ذاتی خودشان نزدیک خواهند شد نه اینکه بصورت سریع (شارپ) برسند پس باید توجه کنیم که بنیاد شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای اینکه مطالب فوق را بهتر درک کنید به مثال زیر توجه فرمایید:
بررسی شرکت خرینگ از لحاظ بنیادی
۱- وضعیت تابلو شرکت؛
- از لحاظ قیمت بار روانی زیادی ندارد در شرایط فعلی اما با توجه به سودسازی باید تصمیم گرفت.(منفی)
- حجم مبنا و تعداد سهام ان مناسب است به طوریکه خللی در معاملات صورت نمیگیرد(خنثی)
- شناوری سهم بالاست(منفی)
- سودسازی هر سهم منفی بوده(منفی)
- p/e سهم ۱۰۰۶- می باشد(منفی)
- ۶سهام به حقوقی وابستگی کمی دارد و حقیقی ها تعیین کننده قیمت هستند؛
- در حال حاضر p/e سهم بالاتر از گروه خود می باشد که نکته منفی است.
در نتیجه از نظر تکنیک تابلو خوانی این سهم مناسب نمی باشد و از این منظر این سهم رد می شود.
۲- وضعیت صورت های مالی؛
- ترازنامه
- موجودی نقد شرکت طی ۵ سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته که با توجه به تورم این مورد اصلا خوب نیست چرا که ارزش پول و موجوی نقد روز به روز در حال کاهش است (نسبت به ارز و کالا)
- وضعیت موجودی کالای شرکت نسبت به سال های قبل افزایشی نداشته و در سال ٩٨ نسبت به سال ٩٧ بدون تغییر بوده که این شرایط نیز مناسب نیست؛
- جمع دارایی جاری شرکت طی بازه زمانی ۵ ساله افزایش مناسبی نسبت به شرکت های موجود در بورس نداشته و این نرخ افزایش تنها ٢ برابری برای شرکت خرینگ بسیار کم بوده در حالی که شرکت های موجود در بورس حداقل طی این بازه زمانی با توجه به شرایط تورمی دارایی جاری انها٣-۴ برابر شده است.
- درایی غیر جاری؛ در این بخش هم شرکت عملکرد مناسبی نداشته و بیشترین عدد از این بخش در صورت وضعیت مالی را قسمت دارایی ثابت مشهود (مانند؛ زمین ساختمان ماشین الات …) به خود اختصاص داده است که با توجه ب استهلاک پذیر بودن این موارد می توان گفت از لحاظ دارایی شرکت عملکرد بدی طی بلند مدت به ثبت رسانده است؛
- بدهی ها به طور خلاصه بیش از دو سوم از دارایی های شرکت را بدهیها تشکیل می دهند که این عدد برای شرکت بسیار بالاست و یک نکته منفی است که از کل دارایی ها ٩٠ درصد از آن را بدهی جاری تشکیل داده (یعنی شرکت باید طی بازه زمانی کمتر از یکسال این بدهی ها را تسویه کند) که این درصد از بدهی های جاری با توجه به زیان انباشته و سود سازی منفی کار را برای شرکت سخت می کند؛
- حقوق صاحبان سهم سرمایه شرکت طی ۵ سال اخیر فقط در سال ٩۵ افزایش یافته و به عدد ۰۰۰/۴۴۵ میلیون ریال رسیده و این افزایش سرمایه نیز نتوانسته شرکت را از زیان دور کند به طوری که زیان انباشته شرکت طی ۵ سال متوالی تا سال مالی ٩٨ ٢٠٩/٣١۶- میلیون ریال بوده که این عدد در حال افزایش می باشد و نشان دهنده افت شرکت در بلند مدت است؛ این شرکت بدون شک با افت مضاعفی رو به رو شده و نتوانسته از منابع و دارایی و بدهی های که از طریف تسهیلات یا وجوه دریافتی کسب کرده بازده مناسبی را کسب کند؛
در نتیجه شرکت طی دوره بلند مدت و کوتاه مدت عملکرد ضعیفی داشته و پیش بینی می شود روند نزولی و زیان انباشته شرکت امسال نیز ادامه دار باشد مگر اینکه خبری از حمایت های خاص از نهادی خاص باشد یا اینکه در مدیریت شرکت تغیرات اساسی و در ان تغیرات بنیادین را شاهد باشیم.
۳- صورت سود و زیان
صورت سود زیان شرکت نیز مانند صورت وضعیت مالی شرکت روند کاهشی را طی ۵ سال اخیر نشان می دهد بطوری که از زیان ٧١٩- به زیان ۶٢- به ازای هر سهم رسید و در سال ٩٧ شرکت با سود آوری توانست خود را از مخمصه زیان دهی خارج کند و توانست ب ازای هر سهم ٨۵ ریال سود محقق کند اما باز هم در سال گذشته روند کاهشی داشته و به زیان -۴٧ ریال رسیده که پیش بینی می شود این روند کاهشی فعلا ادامه دار باشد مگر اینکه خبرهای خاصی در سهام شاهد باشیم اگرچه قیمت فروش افزایش داشته اما پس از کسر هزینه و در می یابیم که شرکت زیانده است و هنوز فاصله زیادی تا سود سازی دارد. بطور کلی صورت سود زیان شرکت نیز مناسب نبوده و نمی تواند خریدار برای سرمایه گذاری متقاعد کند.
- صورت جریان وجوه نقد
جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی طی ۵ سال اخیر مثبت بوده چرا که از زیان ۰۰۰/۶۴- به ۰۰/۲۶۶- (میلیون ریال) رسیده و این مهم یعنی شرکت توانسته وجه نقد ب شرکت تزریق کند اما نتوانسته از این وجه نقد به خوبی استفاده کند ؛
۴- نسبت های مالی
نسبت های مالی شرکت باید طی دوره های مختلف بررسی شود و آنرا با یکدیگر مقایسه کرد
- نسبت های سودآوری تمام نسبت ها
طی ۵ سال اخیر افت قابل توجهی داشتند که می توان به مهمترین ان بازده دارایی ها با ۳۳/۱-٪ بازده حقوق صاحبان سهام با ۱۳/۸-٪ و حاشیه سود عملیاتی ۷۰/۱٪ اشاره نمود ک افت چشمگیری نسبت به سال قبل داشته اند.
- نسبت های کارایی
- گردش دارایی ها؛ افت داشته
- گردش موجودی کالا؛ افت داشته
- گردش حساب های دریافتی؛ افت داشته
- نسبت اهرم ریسک؛
- جمع بدهی به دارایی؛ صعودی بالاترین رشد۵ساله
- جمع بدهی به حقوق صاحبان سهام; رشد داشته
- نسبت بدهی؛بالاترین رشد ۵ ساله
- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام؛ رشد دو برابری داشته
- نسبت نقدینگی
- نسبت جاری؛ زیر ١ می باشد، افت داشته
- نسبت انی؛ رشد داشته (رشد این نسبت خوب نیست)
- نسبت نقد؛کاهش داشته
نتیجه از نظر کلی تمامی نسبت های این شرکت شدیدا ضعیف می باشد و حتی ممکن است و توجیه سرمایه گذاری ندارد. از لحاظ نسبت های مالی شرکت خرینگ مردود می شود.
۵- سودآوری و تعدیل EPS
از لحاظ سودآوری و تعدیل EPS سهام در شرایط فعلی پیش بینی می شود شرکت سال جاری را با سود سازی منفی ادامه دهد مگر اینکه در قیمت خودرو و خرید مواد اولیه بازنگری شود و استفاده صحیح از منابع خود باعث پیشرو بودن شرکت در وضعیت سودآوری آن باشد.
۶- وضعیت دلاری بودن شرکت
شرکت در سال ۹۹ تسهیلات ارزی نگرفته و هیچ گونه صادرات نیز نداشته و باید منتظر صورت های جدید شرکت باشیم. پس از این لحاظ شرکت شامل موارد دلاری نمیشود؛
۷- شرایط و موقعیت کشور
شرایط کشور به گونه ای است که نمی توان از آن به عنوان موقعیت مناسب یاد کرد و باید شرکت های را از لحاظ ساختاری و شرایط تحریمی بررسی نمود که ایا کالای استراتژیک تولید می کنند یا خیر، برای مثال کالای استراتژیک یعنی:
نیاز مبرم جامعه به آن کالا ضروری است یا خیر(مثل آرد-نان-گوشت-خدمات دیتا و….). اینگونه است که می توان بهترین سهام را انتخاب نمود؛ در حال حاصر شرکت خرینگ یک شرکت با تولید محصولات رینگی است و نمی توان انرا جز کالاهای مهم نام برد اما با توجه به اهمیت تولید داخل باید منتظر ماند و دید چه اتفاقی برای بنیاد بد این شرکت تولیدی رخ خواهد داد.
نتیجه گیری
شرکت فوق از نظر موارد بررسی شده،مطلبویت قابل قبولی را دارا نمی باشد و بهتر است که با توجه به رشد زیاد این شرکت که عمدتا تاثیر عرضه و تقاضا بازار می باشد از سرمایه گذاری در این سهم اجتناب نماییم.
توجه داشته باشید که ارزش ذاتی این شرکت کمتر از قیمت فعلی و بازاری این سهم است و می توان آنرا زیر ١٠٠٠ تومان حدس زد.
خالص ارزش دارایی:
دارایی کل -بدهی کل
۲،۱۱۸،۸۶۹-۱،۸۶۸،۶۱۴=۲۵۰۲۵۵
کلام آخر
در انتها لازم به ذکر است که هیچ فرمول جادویی برای انتخاب بهترین سهام بازار وجود ندارد، هرکس وعده سودهای بزرگ و رویایی بدون زحمت را به شما داد، بدانید به احتمال زیاد در حال فریب شماست.
ضمنا یکی از مهمترین فاکتورها در سرمایه گذاری در بورس که در کمتر جایی به شما یادآوری می شود “مهارت معامله گری” است که فقط با آموزش دیدن توسط افراد خبره و باتجربه به آن دست پیدا می کنید و کلاس بورس نخبگان خانه سرمایه یکی از بهترین ها برای کسب دانش سرمایه گذاری در ایران است.
همیشه به یاد داشته باشید که نوسان ذات بازار سهام است. هیچگاه نظر تمام افراد برای یک سهم ثابت نمی شود و دائما در حال تغییر است. فرض کنید یک تحلیل گر بنیادی سهم مناسبی را یافته و خریداری کرده اما سهام در چند روز بعد افت قیمت بیشتری داشته و آن شخص سرمایه خود را در خطر می بیند حال اگر به تحلیل خود شک کند و با عدم اعتماد به نفس دچار ترس شود ممکن است سهام خود را بفروشد و ضرر کند، اما پس از مدتی قیمت سهم رشد بسیاری می کند و تحلیل گر می فهمد که تحلیلش درست بوده و عملکرد اشتباه او بخاطر عدم تسلط بر احساساتش بوده.
در بازار بورس تمام اتفاقات در اثر تصمیم ها و انتخاب های شما اتفاق می افتد و شما می توانید سود های بی نهایت و ضرر های سنگینی را تجربه کنید و همگی این موارد به مهارت های فردی و کنترل درونی شما بستگی دارد.
نویسنده: امیر بلیوند
