آشنایی با واحد پول رسمی عراق
دینار واحد پول رسمی کشور عراق است. در حال حاضر این پول توسط بانک مرکزی عراق صادر می‌شود.
دینار عراقی از 1000 فیل تشکیل شده است. این واحد در واقع گردش پول در عراق از منظر تاریخ است زیرا امروزه به دلیل تورم از فیل‌ها استفاده نمی‌شود.
بنابراین به دلیل تورم فراوان در کشور عراق، دینار کوچک‌ترین واحد پول در گردش مالی عراقی شناخته شده است. دینار عراقی با کد ارزی IQD شناسایی می‌شود.
دینار عراق برای اولین بار در سال 1932 به جای روپیه هند معرفی شده است؛ زیرا در آن زمان این واحد، نرخ تبدیل یک دینار به 11 روپیه را با خود به همراه داشت.
نرخ تبدیل ارز عراق تا زمان جنگ خلیج فارس در دهه 1990 به طور نسبی ثابت بود. این واحد در طول زمان و همچنین امروزه دستخوش انواع گوناگونی از تغییرات بوده است.
برای آشنایی با دینار عراقی و بررسی آن همراه ما باشید.
دینار عراقی چیست؟
دینار در واقع جایگزینی برای روپیه محسوب می‌شده است که نرخ تبدیل ارزش ارز را با خود به همراه داشته است.
دینار تا سال 1959 به پوند انگلیس متصل بود. بعد از آن به دلار آمریکا متصل شد. نرخ این ارز تا زمان جنگ خلیج فارس به طور نسبی ثابت بود.
دینار قبل از جنگ خلیج فارس در سال 1990 و یک سال بعد، بیش از 3 دلار ارزش داشت. ارز چاپ شده قبل از جنگ به دینار سوئیس نیز معروف بود.
پس از جنگ، به دلیل نبود فناوری چاپ و همچنین تحریم‌های مربوط به جنگ، دولت ارز جدیدی چاپ کرد که از نظر کیفیت بسیار پایین بود.
کیفیت پایین دینار و تبعات جنگ به سرعت ارزش ارز دینار را تا حدود 3000 دینار در برابر یک دلار، دچار کاهش کرد.
نمونه‌های قدیمی دینار سوئیسی در برخی از مناطق کشور همچنان وجود دارند.
از سال 2003، نمونه‌های جدید بار دیگر با کیفیت بهتر صادر شد. این نمونه‌ها به منظور استفاده برای کل کشور در نظر گرفته شده بود.
در سال 2003 اسکناس‌های قدیمی با نمونه‌های جدید به صورت یک به یک مبادله می‌شدند. در‌حالی‌که اسکناس‌های سوئیسی با نرخ یک اسکناس سوئیسی با 150 نمونه جدید مبادله می‌شد.
امروزه نرخ ارز USD/IQD برابر با 1.190 تعیین شده است. به این معنی که خرید یک دلار آمریکا، 1.190 دینار هزینه خواهد داشت.
صندوق بین‌المللی پول برای برنامه‌های خود از نرخ 1.170 استفاده می‌کند. البته که این نرخ غیر قابل معامله است.
ارزش دینار عراقی
دینار در خارج از عراق کاربرد چندانی ندارد؛ زیرا صادرات اصلی این کشور، نفت است که با دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود.
با وجود قیمت‌گذاری توسط دلار آمریکا در صادرات نفت، کلاهبرداری‌های بی‌شماری وجود دارد که سعی می‌کند مردم را به خرید دینار، به امید افزایش قیمت نهایی ترغیب کند.
بسیاری از آژانس‌ها و نشریات، سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری بر IQD، بر‌حذر می‌دارند.
به طور معمول، کارگزارانی که پول نقد دینار عراق را می‌فروشند، از 25 الی 300 درصد حق بیمه بیش از نرخ رسمی ارز، بهره‌مند هستند. به همین سبب کسانی که IQD را خریداری می‌کنند، بلافاصله پس از خرید آن با ضرر‌های کلانی روبه‌رو می‌شوند.
فروش دینار عراقی نیز دشوار است زیرا در خارج از عراق هیچ بازاری برای این پول وجود ندارد. اگر کسی بخواهد دینار بفروشد، کارگزاران به طور معمول 30 درصد را با نرخ رسمی ارز ارائه می‌دهند.
اگر نرخ رسمی ارز تغییر نکند، هزینه‌های این معاملات می‌تواند 40 تا 60 درصد سرمایه‌گذاری را از بین ببرد.
براساس داده‌های بانک جهانی، عراق سالانه تورم 15.6 درصدی در سال 2017 و تورم 16.1 درصدی در سال 2018 را تجربه کرده است. تولید ناخالص داخلی در سال 2016 برابر با 13.6 درصد، در سال 2017 برابر با منفی 1.7 درصد و در سال 2018 برابر با 0.6 بوده است.
کلاهبرداری سرمایه‌گذاری در دینار عراقی
معاملات قانونی فارکس در جفت ارزی USD/IQD به طور عملی وجود ندارد. بانک‌های بزرگ، دینار عراق را برای تجارت ارائه نمی‌دهند.
دینار‌های عراقی فقط برای خرید یا فروش از طریق صرافی‌های منتخب در دسترس است که این موارد نیز ممکن است به طور قانونی ثبت نشده باشند.
همانطور که اشاره شد، کارگزاران به طور معمول 30 درصد یا بیشتر از سهم پول را برای خود دریافت می‌کنند که با توجه به نرخ ارز ارائه شده محاسبه می‌شود.
بنابراین خرید و فروش دینار عراقی یک ضرر کامل است.
در سال 2012 عراق قصد داشت واحد پول کشور خود را تغییر نام دهد، اما ارزش آن را تغییر ندهد؛ زیرا در صورت هرگونه ارزیابی بعید است ارزش دینار افزایش یابد.
تغییر نام در موارد تورم بالا رخ می‌دهد؛ جایی که اسکناس‌های با ارزش بالا، به اسکناس‌های کم‌ارزش تبدیل می‌شوند. با افزایش صفر‌ها به نوعی قدرت خرید افزایش می‌یابد.
در روند تغییر نام، کسانی که اسکناس‌های قدیمی دارند فقط باید نمونه‌ای جدید را عوض کنند، اگر در خارج از عراق باشند، هزینه‌های زیادی متحمل خواهند شد؛ بنابراین نامگذاری مجدد، به ارزش دینار نیز هیچ کمکی نمی‌کند.
سکه های دینار عراقی
سکه‌ها در سال‌های 1931 و 1932 به سختی در اسامی 1 و 2 عدد برنز و 4 و 10 عدد ورق نیکل معرفی شدند. سکه‌های 20، 50 و 200 فیل، به طور عمده 50 درصد نقره بودند.
سکه 200 فیل نیر به عنوان ریال شناخته می‌شود.
برنز از سال 1938 الی 1943 در دوره جنگ جهانی دوم، با اسامی 5 و 10 فیل جایگزین نیکل شد که در سال 1953 مجدد به نیکل بازگشت.
سکه‌های 100 فیل نقره در سال 1953 معرفی شد. این سکه‌ها برای اولین‌بار، شاه فیصل اول را از سال 1931 الی 1933 به عنوان شاه قاضی نشان می‌داد. شاه فیصل دوم از سال 1938 الی 1943 نیز به عنوان پایان پادشاهی در سکه‌ها نشان داده شد.
پس از استقرار جمهوری عراق، سری جدید از سکه‌ها در واحد‌های 1، 5، 10، 25، 50 و 100 فیل که اسامی 25، 50 و 100 از جنس نقره بودند، تا سال 1969 معرفی شد.
در مجموعه مذکور، خورشید یک تمثیل جایگزین برای تصویر پادشاه به حساب می‌آمد. این تصویر در سال 1968 با تصویر سه نخل جایگزین شد.
در سال 1970، 250 فیل، سپس 500 فیل و سکه یک دیناری در سال 1982 معرفی شد.
تعدای از سکه‌های دینار عراق در سال 1982، یک مجموعه یادبود به حساب می‌آمدند که از دستاوردهای بابل تجلیل می‌کرد.
تولید سکه پس از سال 1990 به دلیل شرایط اضطراری ناشی از جنگ خلیج فارس و تحریم‌های بین‌المللی متوقف شد.
در سال 2004، سری جدید از سکه‌ها در قالب‌های 25، 50 و 100 دیناری صادر شد. به ترتیب ضرب هر کدام در قالب برنز، برنج و روکش نیکل صورت گرفت.
سکه‌های مذکور از نظر طراحی، یک نقشه انتزاعی از عراق و رودخانههای اصلی آن را به تصویر می‌کشد.
اسکناس های دینار عراقی
در 16 مارس 1932، اسکناس‌ها توسط دولت با ارزش‌های یک چهارم، یک دوم، 1، 5، 10 و 100 دینار صادر شدند. نمونه‌های این اسکناس در بریتانیا توسط بردبری چاپ شده است.
از سال 1932 الی 1947 اسکناس‌ها توسط هیئت ارزی عراق برای دولت صادر می‌شد که درواقع به پوند استرلینگ تبدیل می‌شدند.
از سال 1947، اسکناس‌ها توسط بانک ملی عراق و از سال 1954 توسط بانک مرکزی عراق صادر شد.
تولید 100 دیناری در 1940 متوقف شده بود؛ اما با این حال تا سال 1978 با همان اسامی قبلی قابل استفاده بودند.
در سال 1991، قالب 50 دیناری و 100 دیناری مجدد وارد کشور شد. به دنبال آن در سال 1995، قالب 250 دیناری و 10 هزار دیناری در سال 2002 منتشر شد.
در سال 2003 اسکناس جدید متشکل از شش اسکناس50، 250، 1000، 5000، 10000 و 25000 دیناری صادر شد. این نمونه‌ها از نظر طراحی شبیه نمونه‌های صادر‌شده توسط بانک مرکزی عراق در دهه‌های 1970 و 1980 بودند.
یک سال بعد، اسکناس 500 دیناری در اکتبر 2004 صادر شد. این اسکناس در مناطق کردنشین عراق به شکل 50 دیناری در گردش بودند.
در مارس 2014 بانک مرکزی عراق، جایگزینی به شکل اسکناس با نسخه‌ای پیشرفته ضد‌جعل شامل ویژگی‌های امنیتی نوری، رشته‌های تضمینی قابل خواندن اسکنر و برجسته‌سازی بریل برای افراد کم‌بینا را ارائه داد.
در فوریه 2015، بانک مرکزی عراق روی وب‌سایت خود، حذف اسکناس 50 دیناری را از تاریخ 30 آوریل اعلام کرد. به شهروندانی که این اسکناس را داشتند، توصیه شد اسکناس‌های 250 دیناری و بالاتر را با نرخ یک به یک، بدون هزینه بخرند.
در نوامبر 2015، اسکناس 50000 دیناری معرفی شد. این اسکناس از زمان انتشار سری جدید، بزرگ‌ترین اسکناس دینار عراقی محسوب می‌شود.
در‌حال‌حاضر نمونه فعلی اسکناس‌ها، تصویری از صدام حسین را نشان نمی‌دهند. اکنون کتیبه‌هایی به دو زبان عربی و کردی در اسکناس‌های دینار عراقی مشهود است.
روی اسکناس‌ها همچنین یک نقشه کلی از عراق، رودخانههای دجله و فرات و همچنین تصویر مسجد جامع سامرا نشان داده شده است.
کلام آخر
دینار عراقی در واقع واحد پول رسمی کشور عراق است. این واحد پولی در نگاه ارزی و معاملات امروزی هیچ گونه ارزشی را به خود اختصاص نداده است.
بی‌ارزشی دینار سبب شده است تنها قالب‌های معدودی از آن، فقط در کشور عراق استفاده شوند.
دینار عراق در گذشته تمام سعی خود را بر این گماشته بود که شکوه و عظمتی از عراق را نشان دهد. این شکوه با پایان پادشاهی و جمهوری شدن منتفی شد.
همچنین با آغاز جنگ خلیج فارس، تصورات شکوهمند جمهوری عراق نیز به فراموشی سپرده شد.
امروزه با توجه به تغییرات و انواع گوناگون اصلاحات تحمیلی که در رابطه با پول و مردم عراق صورت گرفته است، واحد ارزی این کشور، چیزی به جز وسیله کلاهبرداری برای افراد سودجو محسوب نمی‌شود.
