آشنایی با واحد پول رسمی هنگ کنگ
واحد پول رسمی کشور هنگ کنگ، دلار هنگ کنگ نام دارد که یکی از پرفروش‌ترین ارزهای جهان محسوب می‌شود.
کد ارزی دلار منطقه هنگ کنگ به شکل HKD نشان داده می‌شود. این واحد پولی هم در هنگ کنگ و هم در سرزمین همسایه مانند ماکائو که واحد اصلی آن پاتاکا است، به دلیل وابستگی به دلار، استفاده می‌شود.
هر دلار مخصوص هنگ کنگی را به 100 سنت تقسیم می‌کنند. این تقسیم توسط سازمان هیئت ارزی دولت و بانک ارزی هنگ هنگ تاییده شده است.
بر اساس مجوز اداره پولی هنگ کنگ، سه بانک تجاری مجاز به انتشار اسکناس‌های خود برای گردش عمومی هستند. در حالی که طرح تمامی این پول‌ها در یک فرقه مشابه هستند، اسکناس‌ها به شکل ویژه‌ای توضیح و اداره می‌شوند.
از آوریل 2019، این دلار نهمین ارز معامله شده در جهان محسوب شد. خصوصیات تاریخی این دلار دلیل خوبی برای شناخت بیشتر این واحد ارزی است.
تاریخچه دلار هنگ کنگ
هنگامی که هنگ کنگ به عنوان بندر تجارت آزاد در سال 1941 تاسیس شد، هیچ ارز محلی برای گردش روزمره نداشت. درواقع ازرهای خارجی مانند روپیه هند، واحد‌های اسپانیایی- مکزیکی و سکه‌های چینی در این زمان بسیار رایج بودند.
از سال 1825، سیاست دولت انگلیس بر آن شد که سه نقره استرلینگ را به تمام مستعمرات خود معرفی کند و بدین منظور در سال 1845 سکه‌های اسپانیایی- مکزیکی با ارزش قانونی 4 شلینگ و 2 پنیس تعیین شدند.
تلاش برای معرفی سکه استرلینگ نتوانست بر التزام محلی قوی نسبت به سیستم دلار نقره اسپانیا فائق شود، حتی با وجود اینکه این واحد در تیراژ گسترده‌ای قرار داشت.
همچنین تا سال 1858 دولت انگلیس تمام تلاش خود را کرد که تاثیرگذاری بر وضعیت ارز کانادا را متوقف کند؛ اما در دهه 1860 نه تنها کانادا بلکه هنگ کنگ چنین بستری را نپذیرفت.
اگرچه ارزهای محلی، سال‌ها بعد به‌طور غیررسمی در هنگ کنگ پخش می‌شدند اما در سال 1863 ضرابخانه سلطنتی لندن شروع به انتشار سکه‌های فرعی ویژه‌ای برای هنگ کنگ در سیستم دلار کرد.
چینی‌ها دلار‌های جدید هنگ کنگی را به خوبی دریافت نکردند و در سال 1868 ضرابخانه بسته شد. ماشین‌آلات موجود در ضرابخانه نیز به ژاپنی‌ها فروخته شد. با این کار اولین سکه‌های ین در سال 1870 ساخته شدند.
در سال 1873، بحران بین المللی نقره، منجر به کاهش ارزش نقره در برابر ارزهای مبتنی بر طلا شد. ازآنجا که دلار نقره در ایالات متحده و کانادا به یک استاندارد مبادله متصل بود، ارزش نقره در امتداد سواحل چین کاهش یافت.
دلار هنگ کنگ در اوایل قرن بیستم
در سال 1895، شرایط به حدی تغییر کرد که دلار اسپانیایی- مکزیکی کم شد. مقامات هنگ کنگ و شهرک‌های تنگه به مقامات لندن فشار وارد کردند. این فشار مبتنی بر انجام اقدامات لازم برای تهیه منظم نقره بود.
سرانجام در مسیر تلاش تنظیم ضرب سکه، قانونی برای سکه‌های دلاری لندن در هنگ کنگ وضع شد.
دلار‌های تجاری جدید انگلیس در ضرابخانه کلکته و بمبئی برای استفاده در هنگ کنگ و شهرک‌های تنگه ساخته شدند.
در سال 1906 سکه نقره دلاری صادر شد و به یک استاندارد مبادله طلا با ارزش ثابت 2 شیلینگ و 4 پنس متصل شد. این رویداد نقطه اوجی برای واحد پول هنگ کنگ و واحد تنگه بود.
تا سال 1935، فقط هنگ کنگ و چین در حد استاندارد‌های نقره باقی ماندند. در آن سال هنگ کنگ، اندکی پس از چین، نقره را رها کرد و به استرلینگ رو آورد. در این زمان مفهوم دلار هنگ کنگ به عنوان واحد متمایز پدید آمد.
در پی اشغال ژاپن، ین نظامی ژاپن تنها وسیله مبادله روزمره در هنگ کنگ بود.
هنگامی که ین برای اولین بار در دسامبر 1941 معرفی شد، با نرخ 1 ¥ = 2 HK $ در بازار قرار گرفت. با این حال در آگوست 1942، نسبت نرخ مذکور برای دلار 2 برابر، یعنی 4 دلار در برابر 1 ین شد.
در سپتامبر 1945، تمامی اسکناس‌های ین نظامی در مستعمرات ژاپن توسط وزارت دارایی ژاپن باطل اعلام شد.
دلار هنگ کنگ در دوره پس از جنگ جهانی دوم
در دوره پس از جنگ جهانی، دلار منطقه هنگ کنگ پنج مسیر تاریخی زیر را سپری کرد:
- دلار هنگ کنگ در منطقه استرلینگ؛
- دلار و تاثیرات کاهش ارزش پوند در 1967؛
- دلار و سیستم ارزی شناور در 1974 الی 1983؛
- دلار و سیستم نرخ ارز پیوندی از سال 1983؛
- دلار پس از سال 1997.
موارد مذکور جریانات پیچیده تاریخی گوناگونی با خود به همراه دارد که در اینجا به طور اجمالی اشاره خواهیم کرد.
پس از پایان جنگ، دلار هنگ کنگ با نرخ ثابت و مشابه با نرخ قبل به استرلینگ متصل شد. این اتصال در وضعیتی بود که انگلستان همچنان تلاش می‌کرد منطقه استرلینگ را در کشور‌های مستعمره خود حفظ کند.
در دهه 1960، انگلیس نقش خود را به عنوان تعیین‌کننده ارز رسمی ذخیره در منطقه استرلینگ به شکلی دشوار و ناکارآمد دید. این ناکارآمدی سبب شد در سال 1967 ارزش دلار هنگ کنگ در مقابل پوند، مجددا ارزیابی شود.
پس از توقف تبدیل طلا و دلار در 1971، انگلیس نرخ ثابت ارز با دلار را رها کرد و کنترل ارز را به کشور‌های منطقه استرلینگ سپرد.
از سال 1974، این واحد پولی به ارز دیگری متصل نشد و نظام پولی خود را به سیستم شناور تغییر داد؛ اما این پایان کار دلار هنگ کنگ نبود.
در اکتبر 1983، واحد پول هنگ کنگ به دلار آمریکا با نرخ 7.8 متصل شد و به طور رسمی در سیستم بورس قرار گرفت. این اتفاق تا سال 1997، به انواع مذاکرات و مباحث مختلف وابسته بود.
سکه های دلار هنگ کنگ
در سال 1863 سکه‌های 1 میل، 1 سنت و 10 سنت معرفی شدند. در سال 1866، نیم دلار و 1 دلار نیز به بازار عرضه شدند. تولید 1 میل در سال 1866 به پایان رسید؛ در حالی که عرضه نیم دلار و 1 دلاری در 1868 متوقف شد.
در 1890 نیم دلار با ارزش 50 سنت به طور مجدد تولید شد. این تولید در سال 1905 به تعلیق درآمد.
در سال 1934، آخرین سکه‌های یک سنتی صادر شدند و دیگر سکه‌ای صادر نشد زیرا ژاپنی‌ها مانع از عرضه این سکه‌ها می‌شدند.
در سال 1960 سکه‌های 1 دلاری نیکل معرفی شدند، سپس اندازه آن‌ها در سال 1978 کاهش یافت.
از سال 1993، قبل از تاسیس HKSAR، سکه‌های پرتره ملکه الیزابت به تدریج از گردش در هنگ کنگ خارج شدند.
در اوایل سال 1997، به مناسبت انتقال حق حاکمیت هنگ کنگ، دولت مجموعه جدیدی از سکه‌های یادبود صادر کرد. موضوعات صدور این سکه‌ها به فرهنگ چین و بناهای تاریخی مرتبط بود.
امروزه سکه‌هایی با واحد های 1، 2، 5 و 10 HK$، 10،20 و 50 سنت توسط سازمان پولی هنگ کنگ به نمایندگی از دولت صادر می‌شوند.
اسکناس های دلار هنگ کنگ
سه بانک تجاری اسکناس‌های خود را برای گردش عمومی در منطقه دلار هنگ کنگ صادر می‌کنند.
بانک‌های منتشر‌کننده پول در هنگ کنگ، طرح‌های اسکناس خود را با اسامی، 20، 50، 100، 500 و 1000 دلار هنگ کنگ در اختیار بازار قرار می‌دهند.
در‌حالی‌که فقط اسکناس 10 دلاری هنگ کنگ توسط سازمان پولی هنگ کنگ صادر می شود، در مجموع گردش اسکناس برای سه صادرکننده مختلف در این کشور رایج است.
در سال 1845، اولین بانک خصوصی با نام بانک شرقی تاسیس شد. این بانک اسکناس‌هایی شامل 1، 5، 10، 25، 50، 100 و 500 دلار را وارد بازار کرد.
طبق دستورالعمل ارزی در 1935، اسکناس‌هایی با ارزش 5 دلار به بالا توسط بانک‌های محلی مجاز به صدور شدند.
در سال 1941، دولت اسکناس‌های 1، 5 و 10 سنتی را به دلیل دشواری در حمل به هنگ کنگ معرفی کرد زیرا در همین سال یک کشتی حامل سکه‌های 1 سنتی در دریا غرق شده بود.
در سال 1945، دولت بدون اعمال تغییراتی پس از جنگ جهانی، اسکناس‌های 1، 5، 10 سنتی و 1 دلاری را صادر کرد. همچنین بانک‌های دیگر اسکناس‌های 5، 10، 50، 100 و 500 دلاری را صادر کردند.
اسکناس 1 دلاری در سال 1960 جایگزین سکه‌ها شد و تنها اسکناس‌های 1 سنتی پس از 1965 صادر شدند.
در سال 1945، اسکناس‌های 5 دلاری با سکه جایگزین شدند، در‌حالی‌که اسکناس‌های 100 دلاری در سال 1977 معرفی شد.
در سال 1985، 20 دلاری معرفی شد در‌حالی‌که در سال 1993 سکه 10 دلاری به بازار ورود کرد.
از سال 1994 الی 2002 برای انتقال اسکناس 10 دلاری به قالب سکه، تمهیداتی صورت گرفت. اما همچنان اسکناس‌های قدیمی 10 دلاری به‌ندرت در حال گردش هستند.
در گرامیداشت دهمین سالگرد بازگشت هنگ کنگ به چین، یک نمونه 10 دلاری پلیمری در ژوئیه 2007 صادر شد.
سری جدی اسکناس‌های دلار هنگ کنگ از سال 2010 وارد بازار شدند. در سال 2015، یکی از بانک‌های هنگ کنگ برای جشن 150 سالگی تاسیس خود، اسکناس 150 دلاری صادر کرد.
