واحد رسمی پول کشور گرجستان، لاری گرجستان نام دارد. این واحد پولی تنها در قلمرو این کشور به استثنای مواردی که قانون مناطق آزاد صنعتی را شامل می‌شود، قابلیت معامله دارد.
بانک ملی گرجستان انتشار اسکناس را در خاک جورجیا انجام می‌دهد. همچنین این بانک حق انحصاری تولید اسکناسهای بزرگداشت برای گردش یا اهداف دیگر را بر عهده دارد. هیئت مدیره بانک ملی گرجستان، طرح، ترکیب و سایر مشخصات اسکناسها را تایید می‌کند. پس از تایید پول‌ها باید مهر شوند. این اسکناسها به طور معمول از نمونههای اروپایی ساخته می‌شوند.
در نمادشناسی پولی، لاری گرجستان با سمبل ₾ نشان داده می‌شود. همچنین GEL، کد مخفف شناسایی این پول است. هر لاری گرجی به 100 تتری تقسیم می‌شود. درواقع تتری کوچک‌ترین واحد پولی کشورگرجستان است. در ادامه برای توضیحات بیشتر همراه ما باشید.
لاری گرجستان چیست؟
کلمه GEL که به عنوان واحد اصلی پول ملی گرجستان انتخاب شده است، یک کلمه قدیمی گرجی محسوب می‌شود. به طور کلی این واژه معانی معادل گنج و مال را مطرح می‌کند.
نام GEL توسط آکادمیسین‌های گرجی در سال 1991 در پیش نویس کابینه وزیران اختراع شده است. لاری در زبان گرجی علاوه بر گنج، به عنوان دارایی و ذخیره کردن نیز معنا می‌شود. در حالی که تتری اصطلاح باستانی این کشور است. تتری در لغت گرجی، سفید معنا شده است. استفاده از تتری در پادشاهی کولخیس در سده شش پیش از میلاد مرسوم بوده است.
بانک ملی جورجیا به طور سیستماتیک اسکناسهای غیر قابل استفاده را از گردش خارج می‌کند و مقدار مناسب سکه و اسکناس جدید را جایگزین آن‌ها می‌کند. معدوم کردن اسکناسهای کهنه و بی‌استفاده بر عهده وزارت دارایی و بانک مرکزی است.
سال 1999 اصلاحاتی در باب لاری گرجستان صورت گرفت. این اصلاح در سال 1995 انتشار تمامی اسکناسها را مد نظر داشت که در نهایت در 2002 به اجرا رسید.
سمبل لاری گرجستان
بانک ملی جورجیا مسابقه‌ای برای ایجاد یک نماد برای لاری در دسامبر 2013 برگزار کرد. به منظور شناسایی نماد برنده، یک کمیسیون اولویت تشخیص، نمونههای ارائه شده را بررسی می‌کرد. نمونه ارائه شده مورد قبول، با مفهوم ناقص دو خط عمودی (از نظر خط نظامی گرجی)، عنوان lassi و یک طاق را نشان می‌دهد. نویسنده نماد برنده، یک نقاش حرفه‌ای به نام مالخاز شولیزه است.
در تاریخ 18 ژوئیه 2014، مدیر اجرایی بانک ملی، جورجی ملاشویی، یک درخواست کتبی برای ثبت نماد GEL یا لاری در بلوک ارزی Unicode Standard را به کنسرسیوم Unicode ارسال کرد. پس از تایید درخواست، مشخصه نماد لاری گرجی با یونکد U + 20BE به ثبت رسید.
سکه های لاری گرجستان
در سال 1995، سکه‌های 1، 2، 5، 10، 20 و 50 تتری برای گردش منتشر شدند. تتری که یک واحد قدیمی است که در اصطلاحات گرجی یک صدم لاری منصوب شده است. سکه‌های 1، 2، 5، 10 تتری از جنس نقره و سکه 50 تتری از جنس طلا صادر شده‌اند.
نمای پشتی همه سکه‌های لاری، عکس یک پلنگ را نشان می‌دهد. همچنین تاریخ و کتیبه گرجی-انگلیسی به نام جمهوری جورجیا بر این سکه‌ها مشهود است. در سال 2006، بانک ملی جورجیا اسکناسهای 1 و 2 لاری را صادر کرد. همچنین 50 تتری نیز اصلاح شد.
سکه‌های جدید با فناوری جدید در ضرب‌های اتریشی، هلندی و انگستان در اختیار جورجیا قرار گرفت. سکه 50 تتری اصلاح شده جدید، به موازات سکه قدیمی، از همان نوع سکه قبلی بود که در کنار سکه‌های 1 و 2 لاری عرضه شد.
در تاریخ 5 اکتبر 2018، بانک ملی جورجیا، قطعنامه‌ای را برای برداشت سکه‌های 1 و 2 تتری نیز صادر کرد. این سکه‌ها تا پایان سال 2020 باید جمع آوری می‌شدند. سپس تا پایان 2021، قرار بر این شد که بانک‌های تجاری در گرجستان با بانک ملی جورجیا جایگزین شوند. به همین منظور از اول ژانویه 2022، فقط بانک ملی مخصوص، موظف به انجام وظایف صدوری است.
کلسیون سکه های لاری گرجستان
سکه‌های لاری گرجی در این کشور در قالب کلکسیون‌های گوناگونی دسته بندی شده‌اند. این کلکسیون‌ها به شرح زیر است:
- سالگرد افتخار سکه‌های دو فلزی؛
- کتاب گرجی؛
- جمهوری دموکراتیک جورجیا؛
- دانشگاه دولتی جاواخیشویلی تفلیس؛
- تاک گرجی؛
- Jubilee of GEL.
در ادامه به شرح هر کدام از دسته‌ها خواهیم پرداخت.
سالگرد افتخار سکه‌های دو فلزی
در 10 اوت 2000، تیراژ کریسمس ضرب شد. قوس داخلی سکه‌های دو فلزی از جنس نقره و قوس خارجی آن از جنس طلا است.
کتاب گرجی
در سال 2018، جورجیا میهمان افتخاری نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت شد. برای بزرگداشت این رویداد، بانک ملی جوجیا یک سکه از جنس نقره 5 لاری را با نام کتاب گرجی ضرب کرد. این ضرب در لیتوانی انجام شد.
شرح سکه کتاب گرجی به این صورت است که در قسمت جلو؛ ترکیبی از مینیاتور‌های قرن 12 و جایی که لوک انجیلی به تصویر کشیده شده است، در این سکه دیده می‌شود. در قسمت راست فضای تکه‌تکه‌شده‌ای از کتاب درسی نوشخ را نشان می‌دهد که حرف اول و بالای آن با رنگ قرمز و آبی تزیین شده است.
در سمت پشت یا معکوس سکه کتاب گرجی؛ آرم یا نشان شرکت گرجستان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت که با شماره 5 در قسمت بالا ترکیب شده مشهود است. این نماد پول لاری گرجستان یعنی GEL را نشان می‌دهد.
جمهوری دموکراتیک جورجیا
در سال 2018، بانک جورجیا به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس اولین جمهوری دموکراتیک جورجیا، یک سکه نقره 10 لاری صادر کرد.
طراح سکه، ماموگا گونگادزه نام دارد. ضرب سکه در ضرابخانه سلطنتی اسپانیا انجام شد.
دانشگاه دولتی جاواخیشویلی تفلیس
در سال 2018، بانک ملی گرجستان، یک سکه با ارزش 5 لاری گرجستان به مناسبت 100 سالگی دانشگاه دولتی ایوان جاواخیشویلی تفلیس صادر کرد.
طراح این سکه نینو گونگادزه نام دارد. ضرب این سکه نیز در ضرابخانه سلطنتی اسپانیا انجام شد.
تاک گرجی
در سال 2017، بانک کشور گرجستان یک سکه 5 لاری را با موضوع تاک‌‌های این کشور صادر کرد.
طراح این سکه نیز نینو گونگادزه است. ضرب این سکه در ژاپن صورت گرفت.
Jubilee of GEL
در سال 2015، بانک ملی جورجیا، یک سکه نقره‌ای به مناسبت بیستمین سالگرد GEL صادر کرد.
این سکه توسط باخا گونگادزه طراحی شده است. سکه مذکور در ضرابخانه لهستان ضرب شد.
سری معروف سکه‌های سرمایه‌گذاری در لاری گرجستان
سکه‌های پشم گوسفند طلایی یا Golden Fleece، یک سری سکه برای سرمایه‌گذاری در گرجستان است. این سکه از طلا ساخته شده است.
سکه پشم گوسفند طلایی در نمونه های 999.9 و با ترکیبات وزنی یک دهم، یک چهارم، یک دوم، یک، پنج و ده اونس بسته به تقاضا در دسترس است.
قیمت فروش سکه های10، 25، 50، 100، 300 و 100 لاری از سوی بانک ملی است. این قیمت‌ها به صورت روزانه تعیین می‌شوند.
همچنین بر اساس بازار شمش لندن، طلا به قیمت دلار آمریکا، توسط بانکی ملی لاری به نرخ رسمی دلار تبدیل می‌شود.
اسکناس های لاری گرجستان
اسکناسهای 1، 2، 5، 10، 20 ، 50، 200 و 500 در گرجستان به چاپ رسیده‌اند.
از میان پول‌های مذکور، اسکناس 1 لاری در 2006 با سکه و 2 لاری نیز در همین سال با سکه جایگزین شد.
اسکناس 500 لاری با نام دیوید آغماشنبلی هرگز به گردش رسمی نرسید. در عوض در آوریل 2007، یک اسکناس 200 لاری به گردش درآمد. در یک طرف این اسکناس تصویری از قهرمان ملی گرجستان کاکوتسا چولوکاشویلی و در طرف دیگر نمایی از سوخومی دیده می‌شود. اسکناس 200 لاری جدید علاوه بر تصاویر یادشده، نقش برجسته‌‌ای از بناهای فرهنگی گرجستان را به عنوان پس زمینه در دل خود دارد.
اسکناس های به روز لاری گرجستان
از سال 2016، بانک جورجیا ارز ملی جدید را برای GEL صادر کرد. اسکناسهای جدید 20، 50 و 100 لاری به صورت مرحله‌ای وارد بازار شدند. در واقع این اسکناسها به همراه اسکناسهای قبلی در گردش بازار قرار گرفتند.
به‌روزرسانی مذکور، اولین تغییر عمده در طراحی اسکناسهای لاری در تاریخ 20 ساله آن است. در بیانیه رئیس جمهور جورجیا؛ وی GEL را در ارتباط با چندین تاریخ مهم، رویدادها و عوامل دیگر، مهم معرفی کرد. عوامل یادشده از سوی رئیس جمهور با موارد زیر مرتبط بود:
- اولین سالگرد عرضه لاری به بازار؛
- نیاز به دوباره پرکردن و ترمیم اسکناسهای آسیب دیده با اسکناسهای جدید؛
- رویه بین المللی و پیشرفت فناوری لاری.
اسکناسهای تمدید شده به صورت مرحله‌ای در تاریخ اول فوریه 2016 در قالب 20 و 50 لاری صادر شدند. در تاریخ 1 نوامبر 2016، اسکناس 100 لاری و از اول سپتامبر 2017، اسکناسهای 5 لاری وارد بازار شدند. از اول اکتبر 2019، اسکناسهای 10 لاری گرجستان نیز به گردش درآمدند.
سخن آخر
لاری گرجستان واحد پول رسمی این کشور است. این پول به 100 واحد تقسیم می‌شود. واحد کوچک تقسیم‌بندی لاری، تتری به معنای سفید نام دارد.
در زبان شناسی گرجی، لاری به گنج یا ذخیره کردن معنا شده است. پول جورجیا از سوی بانک این کشور با سفارش به کشور‌های اروپایی چاپ می‌شود. در برخی منابع، لاری بیشتر از آنکه پول مصرفی در گردش داشته باشد، سکه‌های یادبود برای انواع کلکسیون‌ها ارائه داده است.
