شبکه لیکوئید (Liquid) چیست؟

شبکه Liquid یک پروتکل زنجیره جانبی (Sidechain) است که در سال 2018 توسط Blockstream روی بلاک چین بیت کوین ساخته شده است و فدراسیون احزاب آن را اداره می کند. هدف از طراحی و راه اندازی Liquid Network، فراهم کردن امکان انجام تراکنش های سریع تر، امن تر و محرمانه تر میان افراد، صرافی ها، کارگزاران و سازندگان بازار روی شبکه بیت کوین بوده است. در ادامه این مطلب به بررسی دقیق تر این شبکه می پردازیم.

شبکه لیکوئید چیست؟ (Liquid Network)

این شبکه یک شبکه تسویه حساب زنجیره جانبی لایه دوم است که برای بهبود کارایی معاملات کریپتو، روی پلتفرم Elements ساخته شده است. برخلاف شبکه Bitcoin، بلوک های موجود در زنجیره جانبی Liquid Network از طریق الگوریتم Proof of Work استخراج نمی شوند، اما به جای آن، هریک از بلاک ها توسط واحدهای سخت افزاری تخصصی امضا می شوند که با نام functionaries شناخته شده و از طریق سیستم round-robin انتخاب شده اند.

این کارگزاران (functionaries) برای امضای تراکنش ها، ایجاد بلاک های جدید و ایمن سازی BTC متصل به شبکه استفاده می شوند. از زمان تأسیس BTC توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 و پذیرش گسترده این ارز در جامعه جهانی، همچنان مقیاس پذیری یک نگرانی اصلی است. علاوه بر این، یکی از مواردی که شبکه بیت کوین در مقایسه با رقبای جدید و سنتی خود ضعف دارد، سرعت بالای تراکنش هاست.

برای مثال درحالی که پلتفرم های پرداخت سنتی مانند Visa و Mastercard قادر به انجام حداکثر 500 تراکنش در هر ثانیه (TPS) هستند، بیت کوین تنها قادر به پردازش حداکثر 7 تراکنش در ثانیه است. سرعت پایین انجام تراکنش ها سبب بروز مشکلات متعددی برای سرمایه گذاران حقیقی، حقوقی و نهادها می شود. از آنجا که تسویه تراکنش های بیت کوین می تواند تا 60 دقیقه یا بیشتر طول بکشد، شاهد خطرات و ناکارآمدی های بسیاری درباره arbitrage (استراتژی معامله در بازارهای معاملاتی) هستیم.

تاریخچه ایجاد شبکه Liquid

این شبکه در سال 2014، توسط Blockstream، یک شرکت زیرساخت بلاک چین مستقر در ویکتوریا، کانادا ایجاد شده است. این شرکت توسط مدیرعاملی به نام Adam Back رهبری می شود. Adam Back مخترع سیستم Hascash مورداستفاده در فرایند استخراج بیت کوین و یکی از دو نفر اولی است که ساتوشی ناکاموتو برای پروژه بیت کوین با آ ن ها تماس گرفت.

از زمان تأسیس Blockstream موفق به جمع آوری بیش از 210 میلیون دلار از سرمایه گذاران اصلی سازمانی شده است. در حال حاضر این پروژه توسط فدراسیون این شبکه، یعنی گروهی از کسب و کارهای ارزهای دیجیتال مانند صرافی ها، شرکت های زیرساخت و توسعه دهندگان اداره و اجرا می شود. این فدراسیون از اجزای مختلفی تشکیل شده است:

1. کارگزارها/ functionaries: 15 کارگزار که سخت افزارهای تخصصی را برای تأیید تراکنش ها و تأمین منابع مالی شبکه اداره می کنند.
2. اعضای عادی/ Normal Members: این اعضا درباره مسائلی مانند انتخابات و به روزرسانی شبکه حق رأی دهی دارند.
3. گره ها/ Nodes: وظیفه این گروه تضمین رفتار عملکرد طبیعی هریک از اعضای شبکه است.

از آنجا که تنها اعضای فدراسیون مجاز به ارائه خدمات Peg-out، L-BTC به BTC هستند، شبکه لیکوئید بر پایه اعتماد به کارمندان خود بنا شده و یک پروژه سازمانی بسیار متمرکز را تشکیل داده است.

Liquid Bitcoin چیست؟

بیت کوین موجود در این شبکه به عنوان L-BTC یا Liquid Bitcoin شناخته شده و نوع خاصی از دارایی در زنجیره جانبی این شبکه است. عرضه این نوع بیت کوین به صورت 1 به 1 با بیت کوین زنجیره اصلی پشتیبانی می شود.

دوره اختصاصی

دوره نخبگان، استاد تمامی در ترید

دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است

دریافت اطلاعات بیشتر

زمانی که بیت کوین از زنجیره اصلی به شبکه لیکوئید منتقل شود، L-BTC تولید شده و با خروج از شبکه L-BTC از بین می رود. به فرایند انتقال بیت کوین از شبکه اصلی به شبکه Liquid، Peg-in و به فرایند خروج آن به Peg-out گفته می شود. جدا از کاربرد L-BTC در انجام معاملات، از آن برای پرداخت هزینه های تراکنش در هنگام معامله هر نوع دارایی در شبکه لیکوئید استفاده می شود.

فرایند Peg-in و Peg-out چطور انجام می شود؟

به منظور استفاده از بیت کوین در این شبکه، لازم است کاربر بیت کوین خود را در تراکنشی به نام Peg-in قفل کند. برای این کار لازم است بیت کوین های مدنظر را به آدرسی که توسط شبکه Liquid صادر می شود، واریز کنید. پس از تأیید فرایند واریز توسط شبکه، برای کاربر مبلغی معادل L-BTC صادر می شود. درنهایت با واریز بیت کوین در این شبکه، امکان معامله در شبکه لیکوئید فراهم می شود.

درصورتی که کاربر مایل به پس گرفتن بیت کوین های خود یا به اصطلاح Peg-out کردن آن ها باشد، لازم است ابتدا L-BTC های خود را در شبکه واریز کند. پس از آن بیت کوین های کاربر به آدرسی که توسط شبکه تأیید شده باشد، برگردانده می شود.

زنجیره جانبی یا Sidechain چیست؟

بلاک چین اصلی بیت کوین شامل زنجیره های جانبی مانند Liquid و Lightning است. هریک از این زنجیره های جانبی با هدف بهبود کارایی مانند تسهیل فرایند واریز و انتقال دارایی، طراحی و راه اندازی شده اند. میزان بیت کوین در گردش در یک زنجیره جانبی، همواره به طور قابل تأییدی با مقدار BTC «قفل شده» در زنجیره اصلی بیت کوین برابر است.

با وجود اینکه زنجیره های جانبی با زنجیره اصلی در حال همکاری هستند، فعالیت خود را به طور مستقل از زنجیره اصلی انجام می دهند. درواقع زنجیره های جانبی به بیت کوین وابسته هستند، اما بیت کوین به آن ها وابستگی ندارد.

به دلیل سطح بالای تمرکززدایی از پروتکل بیت کوین، اعمال تغییرات در آن با هدف رفع نیازهای گروه های خاص مانند معامله گران یا صادرکنندگان دارایی کار بسیار دشواری است. حتی اگر امکان اعمال این تغییرات فراهم شود، به دلیل به خطر افتادن امنیت اجرا نخواهد شد.

اما از سوی دیگر، تمرکز نداشتن در زنجیره های جانبی در مقایسه با زنجیره اصلی، در درجه پایین تری قرار دارد. در زنجیره های جانبی می توان ویژگی های جدید را سریع تر و بدون تأثیر بر زنجیره اصلی بیت کوین به کار گرفت. بدون اینکه کاربر در معرض خطرات مرتبط با آلت کوین ها مانند نقدینگی کم و نوسان قیمت قرار گیرد، ویژگی های مدنظر شبکه توسط زنجیره های جانبی به وی ارائه می شوند؛ چراکه دارایی زیربنایی این زنجیره ها، بیت کوین، اولین و معتبرترین دارایی رمزنگاری جهان است.

کاربردهای شبکه Liquid چیست؟

این شبکه با ارائه چند ویژگی کاربردی تغییراتی را در معاملات بیت کوین به وجود آورده که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

• بهبود سرعت انتقال

در شبکه لیکوئید نقل و انتقالات بیت کوین به طور کامل در عرض دو دقیقه تأیید می شود. این میزان به میزان فراوانی سریع تر از میانگین 10 دقیقه ای انتقال در شبکه اصلی بیت کوین است. علاوه بر این، صرافی ها نیز با نگه داشتن بخشی از دارایی ها در شبکه لیکوئید، خدمات واریز و برداشت را با سرعت بیشتری برای کاربران خود مهیا می کنند.

معامله گران از طریق این شبکه می توانند بدون اینکه زمان های طولانی منتظر تأیید تراکنش بمانند، وجوه خود را به سرعت بین صرافی ها و حساب ها جابه جا کنند.

• دارایی های مصنوعی/ Synthetic assets

امکان صدور دارایی های جدید مانند توکن های کاربردی، توکن های امنیتی، استیبل کوین ها (DAI، USDT) و کلکسیون های دیجیتالی (NFT) در شبکه لیکوئید فراهم شده است. مانند توکن های ERC-20 در شبکه اتریوم تا زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته باشد، می توان این دارایی ها را آزادانه در سراسر شبکه Liquid داد و ستد و از حریم خصوصی، سرعت و امنیت شبکه استفاده کرد.

شبکه لیکوئید دارای یک دارایی مصنوعی بومی به نام Liquid Bitcoin (L-BTC) است. از L-BTC برای نشان دادن مقادیر BTC متصل به شبکه لیکوئید نیز استفاده می شود.

• Atomic Swaps

کاربران از طریق یک ابزار منبع باز موجود در این شبکه به نام Liquid Swap می توانند به کمک معاملات همتا به همتا (P2P)، دارایی های موجود در این شبکه مانند L-BTC را به L-USDT تبدیل کنند. هر مبادله از دو جز تشکیل شده است: 1. فردی که پیشنهاد اولیه را ارائه می دهد. 2. فردی که پیشنهاد را می پذیرد و آن را اجرا می کند.

با به حداقل رساندن ریسک های موجود در مبادلات، شبکه لیکوئید به کاربران کمک می کند تا با افراد بیشتری وارد معامله شوند.

مزایای شبکه Liquid چیست؟

این شبکه با هدف ارائه چندین ویژگی متنوع روی بلاک چین بیت کوین طراحی و اجرا شده است. مزایای ایجاد این شبکه عبارت است از:

تسویه حساب سریع و نهایی: در مقایسه با بلاک های بلاک چین بیت کوین که تقریباً هر 10 دقیقه یک بار به زنجیره اضافه می شوند، بلاک های مربوط به شبکه Liquid هر دقیقه به شبکه افزوده می شوند. علاوه بر این، امکان سازمان دهی مجدد و دست کاری بلاک ها مجاز نیست و دو تأیید، برای تأیید نهایی هر تراکنش کافی است.

صدور انواع دارایی ها در شبکه: اشخاص ثالث می توانند دارایی های مختلفی مانند توکن ها، اوراق بهادار، استیبل کوین و… را در زنجیره جانبی لیکوئید منتشر کنند.

معاملات محرمانه و حفظ حریم خصوصی: برخلاف شبکه اصلی بیت کوین، شبکه Liquid به تراکنش های انجام شده کمک می کند تا مقدار و نوع دارایی موجود در تراکنش را از دفتر کل عمومی و سرویس های نظارتی شخص ثالث پنهان کنند. این امر سبب می شود تا تراکنش کاربران بسیار خصوصی تر از قبل انجام شود. با وجود این امکان اعتبارسنجی مبالغ تراکنش، موجودی کیف پول و عرضه کل دارایی نیز وجود دارد.

افزایش کارایی: بازارسازان می توانند با کاهش مانده هایی که باید در صرافی ها نگه دارند، کارایی اصلی خود را افزایش دهند.

امنیت بالا: نرم افزار لیکوئید براساس کد بیت کوین ساخته شده که یکی از امن ترین کدها در فضای بلاک چین است.

نحوه ورود به شبکه Liquid

اکنون که با این شبکه آشنا شدیم، این سؤال مطرح می شود که چطور می توان درون این شبکه فعالیت کرد؟ ورود به Liquid Network از طریق چند مرحله ساده امکان پذیر است. تنها کافی ا ست برای شروع مانند مراحل زیر عمل کنید:

• دانلود یک کیف پول Liquid

دانلود و نصب Blockstream Green ساده ترین راه برای شروع ارسال و دریافت دارایی های لیکوئید است. این کیف پول برای همه سیستم عامل های اصلی در تلفن همراه و دسکتاپ در دسترس است.

• دریافت L-BTC

در این مرحله کاربران می توانند با سرعت و به راحتی در سایت رسمی Liquid Network، از طریق Apple Pay یا کارت اعتباری، ارز L-BTC را خریداری کنند. در حال حاضر این امکان در 20 کشور وجود دارد. علاوه بر خرید مستقیم از طریق پول نقد، کاربران می توانند به کمک بسیاری از صرافی های دیجیتالی BTC را به L-BTC تبدیل کنند.

• راه اندازی یک نود Liquid

تمام کاربران می توانند بدون کسب مجوز و تنها با راه اندازی یک گره لیکوئید، اطلاعات موجود در زنجیره جانبی Liquid را تأیید کنند. علاوه بر این، یک اعتبارسنج می تواند از نود خود برای آغاز فرایند Peg-in یا صدور دارایی استفاده کند.

• ادغام شدن/ Get Integrated

کسانی که مایل هستند ویژگی های شبکه لیکوئید را به کاربران خود ارائه دهند، نیازی به عضویت در شبکه Liquid ندارند، اما امکان یکپارچه سازی اپلیکیشن و پلتفرم با این شبکه وجود دارد.

• عضویت در شبکه Liquid

فدراسیون لیکوئید شامل شرکت کنندگان کلیدی صنعت مانند صرافی ها، میزهای OTC، ارائه دهندگان کیف پول و پردازشگرهای پرداخت است. افرادی که مایل به عضویت در این فدراسیون هستند، لازم است درخواست خود را از طریق سایت رسمی Liquid Network ارسال کنند.

مقایسه Liquid Network و Lightning Network

تفاوت اصلی دو شبکه Liquid و Lightening جامعه هدف این دو شبکه است؛ به این معنا که اصولاً شبکه Lightning با هدف سرویس دهی به کاربران خرد و انجام معاملات جزئی با حجم اندک طراحی و راه اندازی شده، درحالی که در طراحی شبکه لیکوئید تراکنش های بزرگ و حجیم کاربران سازمانی مانند صرافی ها و مؤسسات مالی هدف گرفته شده است.

از زمان تأسیس پروژه تا دسامبر سال 2019، L-BTC در گردش یک رشد ثابت با سرعت آهسته داشت، اما پس از آن حجم L-BTC در گردش از ژانویه تا دسامبر 2020 رشد زیادی را تجربه کرد. از آنجا که هدف شبکه لیکوئید بهبود کارایی تراکنش های بیت کوین در مقیاس بزرگ است، موفقیت آن به میزان پذیرش بیت کوین از سوی کاربران سازمانی وابسته است.

سخن پایانی

شبکه لیکوئید یک زنجیره جانبی در بلاک چین بیت کوین است که در سال در سال 2014، Blockstream، یک شرکت زیرساخت بلاک چین مستقر در ویکتوریای کانادا آن را ایجاد کرد. هدف از ایجاد این شبکه، ارائه خدمات منحصربه فرد مانند انجام معاملات سریع و محرمانه به سازمان ها و مؤسسات بزرگ مانند صرافی ها بوده است.