زی کینگ از راه کارهای مقیاس پذیری برای شبکۀ بلاک چین است. مقیاس پذیری لایۀ دوم اتریوم معطوف به دو راه حل است؛ رولاپ دانش صفر ( zero-knowledge rollups) و رولاپ خوشبینانه (optimistic rollups). زی کی سینک بلاک چین لایۀ دوم اتریومی است که از فناوری رولاپ به عنوان فناوری مهمی در راستای توسعۀ مقیاس پذیری استفاده می کند. رولاپ زی کی تراکنش های سطح اتریوم را جمع آوری و آن ها را تأیید می کند؛ یعنی صدها تراکنش به یک بخش تبدیل می شوند و در شبکۀ اتریوم به تأیید می رسند. در ادامه، دربارۀ این موضوع بیش تر برایتان می گوییم.
زی کی سینک (ZKSync) چیست؟
فناوری رولاپ زی کی سینک برای تجمیع تراکنش ها در سطح بلاک چین اتریوم و تأیید آن ها استفاده می شود. سیستم تأیید دانش صفر از امنیت کافی در فرایند رمزنگاری برخوردار است. برای نمونه، راه کارهای رولاپ زی کی می توانند نشان بدهند که تراکنشی مشخص بدون فاش کردن اثبات آن صحیح است. به عبارت ساده، رولاپ های زی کی از رویکردی اطمینان بخش استفاده می کنند و اعتمادکردن به آن را کاملاً مقدور می سازند. حریم خصوصی شبکه هم در بستر این راه کار رعایت می شود. یکی از مزایای زی کی سینک هم گس ُفی ( gas fees) یا همان کارمزد اندک آن روی لایۀ دوم شبکۀ بلاک چین است. کارمزد در به کارگیری این راه کار صدها برابر کم تر و امنیت بیش تر خواهد بود. بنا به نسخۀ به روزشده ای که از زی کی سینک ارائه می شود، در هر ثانیه حدود صد هزار تراکنش قابلیت تحقق پیدا خواهند کرد.
زی کی سینک در مقابل رولاپ های خوش بینانه و استارک ور (starkware) چگونه است؟
دو رقیب سرسخت و جدی برای زی کی سینک وجود دارد؛ لایه های دومی که از رولاپ ها استفاده می کنند و راه کار لایۀ دوم دیگری که از فناوری مقیاس پذیری اثبات زی کی (zk-proof ) یا همان استارک ویر بهره می برد. در ادامه، از تفاوت های شاخص میان زی کی سینک و رولاپ های خوش بینانه می خوانید:
- سرعت پردازش آن چین (on-chain) یا درون زنجیره ای در راه کارهای اثبات زی کی بالاتر هستند؛ چون هیچ زمان انتظاری برای بررسی و کنکاش در خصوص تراکنش در آن ها وجود ندارد.
- اثبات های زی کی به قدرت محاسباتی بسیار بیش تری نیاز دارند. برای همین است که کم تر در حوزۀ اپلیکیشن های غیرمتمرکز با فعالیت درون زنجیره ای بالا کاربرد پیدا می کنند.
- رولاپ های خوش بینانه قراردادهای هوشمند را به طور مستقیم در شبکۀ اتریوم پیش می برند اما رولاپ های زی کی این طور عمل نمی کنند.
- استرک ور کارش را زودتر شروع کرده و درنتیجه سرمایه و درآمد بیش تری را به وجود آورده است. اکوسیستم آن هم وسیع تر به نظر می رسد.
- استارک ور تا حد اندکی برتر و سریع تر از فناوری رولاپ زی کی است.
توکن زی کی سینک و ایردراپ آن چگونه است؟
زی کی سینک هنوز توکنی بومی برای خود ندارد. با این حال، سازندگان آن به طور رسمی اعلام کرده اند که توکنی بومی و مخصوص به آن عرضه می کنند. از این توکن برای سرمایه گذاری و استیکینگ (staking) یا ولیدیتورشدن (validator) در شبکۀ زی کی سینک استفاده خواهد شد. کاربران زی کی سینک می توانند با ایردراپ (airdrop) تشویق به فعالیت در این شبکه شوند.
چطور می توان از زی کی سینک استفاده کرد؟
برای استفاده از زی کی سینک باید قدم های زیر را طی کنید:
- حسابتان را پر و فعال کنید.
- کیف پول مبتنی بر مرورگرتان را به ولت زی کی سینک متصل کنید.
- مبالغ را به حساب زی کی سینک دیگر منتقل کنید (اختیاری).
- در اکوسیستم زی کی سینک گشت وگذار و آن را کشف کنید.
پروژه های زی کی سینک را بشناسید
پروژه های مختلفی در اکوسیستم زی کی سینک وجود دارند که حوزه های مختلفی ازجمله موارد زیر را پوشش می دهند:
- کیف پول ها؛
- امور مالی؛
- پول های باپشتوانه؛
- حوزۀ پرداخت.
کیف پول ها
کیف پول های مختلفی در بستر زی کی سینک تولید شده اند که ازجملۀ آن ها باید به زی کی سینک ولت و ارجنت ولت (Argent Wallet) و نومیو ولت (Numio Wallet) اشاره کنیم.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
امور مالی
در حوزۀ امور مالی هم زی کی سینک پروژه های مختلفی را سروسامان داده است که ازجملۀ آن ها می توانیم صرافی زیگ زاگ را نام ببریم که بستری غیرمتمرکز است و از سوی شبکۀ زی کی سینک تقویت و پشتیبانی می شود. فعالیت های پرشمار دیگری هم از سوی زی کی سینک در حوزۀ امور مالی در حال آزمایش است.
پول های باپشتوانه
زی کی سینک در زمینۀ پول ها و ارزهای باپشتوانه یا اصطلاحاً فیات ها هم در حال فعالیت است و پروژه هایی مانند رمپ (Ramp) را برای خرید مستقیم رمزارزها از شبکۀ لایۀ دوی زی کی سینک ساماندهی می کند. بنکسا (Banxa) هم پروژه ای مشابه با چنین امکانی است.
حوزۀ پرداخت
از پروژه هایی مانند زی کی چک اوت (zkCheckout ) برای ایجاد لینک های پرداخت استفاده می شود. پروژه های دیگر این اکوسیستم و شبکه در زمینۀ پرداخت ها هم شامل اسپرینت چک اوت (Sprintcheckout) برای پرداخت های بی نیاز از بانک با سرعت و هزینه اندک می شود.
بهترین اپلیکشن های غیرمتمرکز دیفای روی زی کی سینک چیست؟
ازجمله بهترین اپلیکیشن های غیرمتمرکزی که از سوی زی کی ارائه می شود، خوب است که به موارد زیر هم اشاره ای داشته باشیم:
- کرو (curve)؛
- یرن فایننس (yearn finance)؛
- تیکر پروتکل (taker protocol).
کرو (curve)
کرو از صرافی های غیرمتمرکزی است که در کنار یونی سواپ (Uniswap) از نخستین مدل های AMM یا بازارساز خودکار به شمار می رفت. هنوز ارزش کل قفل شدۀ (TVL) موجود در کرو زیاد نیست اما با توسعۀ زی کی سینک، آن هم رشد قابل توجهی خواهد داشت.
یرن فایننس (yearn finance)
امکان کشت سود در مزرعۀ defi/’>دیفای و ییلدفارمینگ (Yield -FARMING) هم با پروژه های زی کی سینک وجود دارد. با وجود یرن فایننس زمینه ای برای سرمایه گذاری و رسیدن به سود و درآمد در اکوسیستم فراهم می شود.
تیکر پروتکل (taker protocol)
این پروتکل برای ایجاد نقدینگیِ دارایی های دیجیتالی استفاده می شود و به کاربران اجازه می دهد تا دارایی های دیجیتالی مختلف ازجمله ان اف تی های مختلف (NFT) را اجاره و دریافت کنند.
در آخر
زی کی سینک به عنوان بلاک چین لایۀ دوم اتریوم از راه کارهای مقیاس پذیری است که برای اثبات تراکنش ها در بستر شبکه کاربرد دارد و به واسطۀ آن، صدها تراکنش در قالب یک بخش و واحد درمی آیند و از سوی اتریوم تأمین امنیت و تأیید می شوند؛ امنیتی که این راه کار به اکوسیستم وارد می کند و سرعت و سهولت کارایی اش باعث می شود که امیدواری زیادی به رشد آن در آینده وجود داشته باشد. چشم انداز این راه کارها و فناوری ها روشن است و می توانند نقش پررنگی در همه گیرشدن اکوسیستم های غیرمتمرکزی نظیر اتریوم داشته باشند. فناوری های تازۀ حاضر در عرصۀ رمزارزها و بلاک چین ها بسیار امیدوارکننده و شگفت انگیز است.