همان طور که پیش از این نیز ذکر گردید عرضه اولیه سهام ضمن حفظ منافع سرمایه گذاران موجب رونق بازار بورس و توسعه اقتصادی می شود و در واقع یک رابطه برد – برد را ایجاد می کند. با این وجود این مسئله بدین معنا نیست که سرمایه گذاران سهام تازه عرضه شده را به مدت نامعلوم در سبد سرمایه گذاری خود داشته باشند. زیرا یک سرمایه گذار همواره به دنبال کسب منفعت از سهام دارای پتانسیل بالا است. بنابراین کسب آگاهی از نشانه های خروج سهامی که به تازگی در بازار بورس عرضه شده اند نشانه مهمی است که هر سرمایه گذار بایستی درباره آن اطلاعاتی داشته باشد. در این مقاله به این موضوع می پردازیم که با رؤیت مجموعه ای از نشانه ها، از سهام مزبور خارج شده و به اصطلاح سود شناسایی کنیم و دست به فروش عرضه اولیه خود زنیم.
✘ خرید عرضه اولیه سهام
همان طور که پیش از این نیز ذکر شد تجربه عرضه های اولیه پیشین ما را به این نتیجه می رساند که در تمامی عرضه های اولیه شرکت کنیم چون جز در موارد معدودی بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی محقق شده است. با این وجود بهتر است در مورد تحلیل های پیرامون سهام آماده عرضه اولیه مطالعه داشته باشید و چنانچه عموم تحلیل ها نمایانگر سودآور بودن خرید عرضه اولیه داشت آنگاه در عرضه اولیه شرکت کنید.
✘ چرا سهام عرضه اولیه شده با رشد قیمت روبه رو می شوند؟
همان طور که پیش از این نیز ذکر گردید دیدگاه مثبتی پیرامون عرضه اولیه سهام وجود دارد و این مسئله موجب می شود تا سرمایه گذاران مختلف تمایل به خرید سهام مزبور در روزهای معاملاتی بعد بشوند، این دسته از افراد به دلیل جذابیت بالایی که برای این سهام متصور هستند حاضرند تا در سقف قیمتی آن روز معاملاتی نیز سفارش خرید بگذارند و از این دریچه تقاضای سنگینی در سقف قیمتی برای سهم به وجود می آید و به اصطلاح صف خرید سنگینی برای آن به وجود می آید. حال سهامدار عمده متناسب با برنامه ریزی های خود اقدام به عرضه سهام به متقاضیان می کند و در نتیجه معاملات شکل می گیرد. این موضوع طی روزهای معاملاتی بعد نیز تکرار می گردد و این موضوع موجب ایجاد سود معاملاتی جذاب در عرضه اولیه سهام می گردد.
[irp posts=”43560″ name=”آیا خریدعرضه اولیه همیشه تصمیم درستی است؟”]
✘ فروش عرضه اولیه سهام از منظر تئوریک
از منظر تئوریک و بر اساس آنچه در دنیا رایج است قیمت فروش عرضه اولیه سهام را به گونه ای تعیین می کنند تا شرکت کنندگان در عرضه اولیه بتوانند از بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی بهره مند شوند. لازم به ذکر است که شرکت هایی که خواهان ورود به بورس هستند از طریق نهادهای مالی هم چون شرکت های تأمین سرمایه و یا شرکت های مشاور سرمایه گذاری مورد تائید سازمان بورس، ارزش گذاری می گردند و پس از آن سهامداران عمده با توجه به ارزش ذاتی به دست آمده قیمتی را جهت ورود به بورس به سازمان بورس ارائه می دهند.
✘ فروش عرضه اولیه سهام در عمل
آنچه در عالم واقع اتفاق می افتد بسیار متفاوت تر از آن چیزی است که پیش از این خدمت شما بیان شد و دارای جزییات بسیاری است که در ادامه خدمت شما تشریح خواهد شد. در ادامه توجه شما را به نکات ذیل جلب می نماییم:
✓ به تحلیل بنیادی انجام شده درباره شرکت توجه نمایید
خوشبختانه با ورود اینترنت در معاملات بورس و گسترش آن شاهد انتشار رایگان تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت های مختلف تحلیلگری و کارگزاری هستیم. حتماً دو تا ۵ تحلیل بنیادی از سایت هایی که به آن ها اطمینان دارید، مطالعه نموده و برآیند نظرات در رابطه با ارزش ذاتی آن سهام را در نظر بگیرید. این موضوع می تواند نسبت به دیدگاه شما در رابطه با فروش عرضه اولیه مهم و مؤثر باشد. البته گاهی اوقات در تحلیل های انجام شده گران بودن قیمت سهام در عرضه اولیه نتیجه می شود. در این حالت چنانچه از چشم انداز صنعت و یا خاص نبودن سهامدار عمده مطمئن هستید می توانید در عرضه اولیه خرید نمایید. برای مثال سهم پرداخت الکترونیک سامان کیش با نماد سپ که دارای حاشیه هایی در زمان عرضه اولیه بود گران ارزیابی شد با این وجود این سهم حدود ۵۰ درصد بازدهی ایجاد کرد.
✓ به اندازه شرکت عرضه شده توجه نمایید
لازم به ذکر است که برای تعیین اندازه شرکت بایستی تعداد سهام شرکت را در قیمت پایانی سهام( در مورد سهام آماده عرضه، قیمت تعیین شده در عرضه اولیه) ضرب نمایید و از این دریچه ارزش بازار سهام را محاسبه نمایید. معمولاً اگر ارزش ریالی به دست آمده کمتر از ۱۰۰۰ میلیارد ریال بشود می توان گفت که این شرکت در سهام کوچک دسته بندی می گردد و چنانچه بین ۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیارد ریال شود در دسته شرکت های متوسط قرار گرفته و بالاتر از آن را معمولاً جزو شرکت های بزرگ به حساب می آوریم. برای مثال به دو سهم کشاورزی و دامپروری بینالود با نماد زبینا و پتروشیمی پارس با نماد پارس توجه فرمایید.
تعداد سهام زبینا: ۴۰۰ میلیون سهم
سقف قیمت سهم در عرضه اولیه: ۱۵۲۴ریال
ارزش بازار شرکت کشاورزی و دامپروری بینالود:
۴۰۰۰۰۰۰۰۰ * ۱۵۲۴ = ۶۰۹۶۰۰۰۰۰۰۰۰
بنابراین زبینا جزو سهام کوچکی بوده که در بورس عرضه شده است.
تعداد سهام پارس: ۶ میلیارد
سقف قیمت سهم در عرضه اولیه : ۲۴۰۰۰ ریال
ارزش بازار شرکت پتروشیمی پارس:
۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰ * ۲۴۰۰۰ = ۱۴۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
همان طور که مشاهده می کنید ارزش بازار شرکت پتروشیمی پارس در زمان عرضه اولیه ۱۴۴ هزار میلیارد ریال بوده است. نکته حائز اهمیت اینکه معمولاً شرکت های بزرگی مانند پتروشیمی پارس در زمان عرضه اولیه تنها به میزان ارزش ذاتی خود رشد می کنند و معمولاً هیچ رفتار هیجانی در معاملات این سهام رؤیت نمی گردد. در حالی که در معاملات سهام کوچک چنین امری روی نمی دهد و بعضاً شاهد تحقق بازدهی های بالای ۵۰ درصد هم در آن بوده ایم. برای نمونه سهم زشگزا که متعلق به شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد است پس از عرضه اولیه بازدهی ۷۴ درصدی را محقق کرده است.
✓ روند فعلی بازار را مدنظر قرار دهید
بازار بورس مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر دارای دوره های متفاوتی از رکود، رشد و رونق دارد و پس از آن مجدداً شروع روند نزولی را شاهد هستیم و این سیکل طی زمان به صورت متوالی اتفاق می افتد. اگر شرکتی در زمان رکود و یا نزول بازار عرضه گردد معمولاً به دلیل خروج سرمایه حجم تقاضا برای عرضه اولیه افت پیدا می کند و به همین دلیل چون جو عمومی بازار منفی هست تعداد روزهای مثبت در سهام عرضه اولیه پایین تر از دوران رونق خواهد بود. اما در دوران رونق و صعود شدید بازار(مانند شهریور سال ۱۳۹۷) زمانی که یک سهم عرضه اولیه می شود از آنجایی که حجم نقدینگی بزرگی در بازار در جریان است عموماً تقاضای سنگینی برای سهام ایجاد می گردد که در نهایت می تواند برای مدت طولانی شاهد تشکیل صف های خرید سنگین در آن سهم باشیم.
[irp posts=”12676″ name=”عرضه اولیه سهام چیست؟خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ”]
✓ رفتار سهامداران عمده را در ایام معاملات سهم پس از عرضه اولیه رصد نمایید
همان طور که پیش از این نیز ذکر گردید به دلایل مختلف تقاضا برای خرید سهام پس از عرضه اولیه در سقف قیمتی ایجاد می شود و بعضاً شاهد تقاضای چند صد میلیونی نیز هستیم. اما از آنجایی که تعداد معدودی از ۵ تا ۱۰ درصد از سهام شرکت در دست سرمایه گذاران بازار بورس قرار دارد و هم چنین با توجه به روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه تعداد سهام هر فرد نیز بسیار معدود است در نتیجه این وظیفه سهامدار عمده است تا از سهم حمایت کند و از طریق عرضه سهام به متقاضیان معاملات روزانه سهم انجام می گیرد. در این رابطه ذکر دو نکته ضروری است:
✓✓ چنانچه سهم عرضه شده در بازار بورس مورد معامله قرار گیرد، آنگاه سهم دارای حجم مبنا خواهد بود. بنابراین یکی از وظایف سهامداران عمده این هست تا عرضه روزانه را به گونه ای انجام دهند تا به اصطلاح حجم مبنا پر شود و در نتیجه قیمت پایانی نیز مثبت کامل بخورد. با این وجود مواردی رؤیت شده که به دلیل عدم حمایت لازم از سوی سهامدار عمده معاملات روزانه سهم تازه عرضه شده به اندازه حجم مبنا انجام نمی شود و در نتیجه قیمت پایانی کمتر از ۵ درصد رشد می نماید. اگر این موضوع برای دو الی سه روز ادامه پیدا کنه ممکن است که اثر منفی بر تقاضای سهام بگذارد و این موضوع موجب خالی شدن صف خرید سهم بشود.
✓✓ بعضاً مشاهده می شود که یک سهم طی چند روز کاری صف خرید سنگینی دارد و در آن ایام به صورت معمول معامله می شود. اما در یک روز معاملاتی با وجود اینکه صف خرید سنگینی وجود دارد اما به دلیل عرضه سنگین از سوی سهامدار عمده که از آن تحت عنوان عرضه آبشاری نیز یاد می شود به یک باره صف خرید به طور کامل عرضه می شود و بعضاً شاهد افول قیمت آخرین معامله نیز هستیم. در این صورت لازم است تا شما اقدام به تصمیم گیری کنید تا با سهم می مانید و یا اینکه از آن خارج می شوید.
✓ وضعیت فعلی و آینده صنعت و شرکت را ارزیابی کنید
هر شرکتی که عرضه می گردد دارای محصولاتی است و در صنعت خاصی فعال است. شما به عنوان یک سرمایه گذار بهتر است تا در مورد محصولات اصلی این شرکت ها و چشم انداز آینده آن، صنعتی که در آن فعال است و وضعیت آن صنعت و اینکه آیا روند روبه رشدی را می توان از آن انتظار داشت و یا این صنعت موردحمایت دولت قرار دارد یا اینکه وابسته به اقتصاد جهانی است و … تحقیق بنما یید تا از این دریچه بتوانید تصمیم گیری بهتری در رابطه با فروش عرضه اولیه ، ماندن با آن و حتی خرید سنگین تر در آن و … اتخاذ بنمایید. برای مثال شرکت کشت و دام قیام اصفهان با نماد زقیام در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۷ در قیمت ۲۳۶۹ ریال عرضه اولیه شد و بازدهی اولیه حدود ۴۵ درصدی( با لحاظ سود نقدی) محقق کرد(لازم به ذکر است که به این بازدهی در بازار، بازدهی اولیه می گویند) پس از آن معاملات سهم متعادل شد. اما با توجه به افزایش نرخ ارز و به تبع آن انتظار رشد قیمت فرآورده های گوشتی می توانستید در آن قیمت ها خرید سنگینی را انجام بدهید و بعد از حدود ۱۱ ماه سود حدود ۵۰۰ درصدی را نصیب خود نمایید.
[irp posts=”42747″ name=”خرید عرضه اولیه سهام در بورس”]
✘ سخن پایانی در خصوص فروش عرضه اولیه سهام
در پایان درباره اینکه چه زمانی بهترین نقطه برای فروش عرضه اولیه است وجود ندارد زیرا این موضوع به عوامل مختلفی مانند نیاز شما به نقدینگی حاصل از عرضه اولیه، خرید عرضه اولیه به صورت اعتباری از کارگزار و در نتیجه تسویه حساب با آن و … بستگی دارد. ولی حتماً نکات اشاره شده در این مقاله را با دقت مطالعه کرده و به خاطر بسپارید تا در زمان هر عرضه اولیه اقدام مقتضی متناسب با شرایط را انجام دهید.
مؤلف: احمد لحیم گرزاده
شرایط کلی بازار تاثیر زیادی روی بازده عرضه اولیه ها داره