زمان فروش عرضه اولیه سهام
همان‌طور که پیش از این نیز ذکر گردید عرضه اولیه سهام ضمن حفظ منافع سرمایه‌گذاران موجب رونق بازار بورس و توسعه اقتصادی میشود و در واقع یک رابطه برد – برد را ایجاد می‌کند. با این وجود این مسئله بدین معنا نیست که سرمایه‌گذاران سهام تازه عرضه‌شده را به مدت نامعلوم در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشند. زیرا یک سرمایه‌گذار همواره به دنبال کسب منفعت از سهام دارای پتانسیل بالا است. بنابراین کسب آگاهی از نشانه‌های خروج سهامی که به تازگی در بازار بورس عرضه شده‌اند نشانه مهمی است که هر سرمایه‌گذار بایستی درباره آن اطلاعاتی داشته باشد. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که با رؤیت مجموعه‌ای از نشانه‌ها، از سهام مزبور خارج شده و به اصطلاح سود شناسایی کنیم و دست به فروش عرضه اولیه خود زنیم.
✘ خرید عرضه اولیه سهام
همان‌طور که پیش از این نیز ذکر شد تجربه عرضه‌های اولیه پیشین ما را به این نتیجه می‌رساند که در تمامی عرضه‌های اولیه شرکت کنیم چون جز در موارد معدودی بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی محقق شده است. با این وجود بهتر است در مورد تحلیل‌های پیرامون سهام آماده عرضه اولیه مطالعه داشته باشید و چنانچه عموم تحلیل‌ها نمایانگر سودآور بودن خرید عرضه اولیه داشت آنگاه در عرضه اولیه شرکت کنید.
✘ چرا سهام عرضه اولیه شده با رشد قیمت روبه‌رو می‌شوند؟
همان‌طور که پیش از این نیز ذکر گردید دیدگاه مثبتی پیرامون عرضه اولیه سهام وجود دارد و این مسئله موجب میشود تا سرمایه‌گذاران مختلف تمایل به خرید سهام مزبور در روزهای معاملاتی بعد بشوند، این دسته از افراد به دلیل جذابیت بالایی که برای این سهام متصور هستند حاضرند تا در سقف قیمتی آن روز معاملاتی نیز سفارش خرید بگذارند و از این دریچه تقاضای سنگینی در سقف قیمتی برای سهم به وجود می‌آید و به اصطلاح صف خرید سنگینی برای آن به وجود می‌آید. حال سهامدار عمده متناسب با برنامه‌ریزی‌های خود اقدام به عرضه سهام به متقاضیان می‌کند و در نتیجه معاملات شکل می‌گیرد. این موضوع طی روزهای معاملاتی بعد نیز تکرار می‌گردد و این موضوع موجب ایجاد سود معاملاتی جذاب در عرضه اولیه سهام می‌گردد.
[irp posts=”43560″ name=”آیا خریدعرضه اولیه همیشه تصمیم درستی است؟”]
✘ فروش عرضه اولیه سهام از منظر تئوریک
از منظر تئوریک و بر اساس آنچه در دنیا رایج است قیمت فروش عرضه اولیه سهام را به گونه‌ای تعیین می‌کنند تا شرکت‌کنندگان در عرضه اولیه بتوانند از بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی بهره‌مند شوند. لازم به ذکر است که شرکت‌هایی که خواهان ورود به بورس هستند از طریق نهادهای مالی هم چون شرکتهای تأمین سرمایه و یا شرکتهای مشاور سرمایه‌گذاری مورد تائید سازمان بورس، ارزش‌گذاری می‌گردند و پس از آن سهامداران عمده با توجه به ارزش ذاتی به‌دست‌آمده قیمتی را جهت ورود به بورس به سازمان بورس ارائه می‌دهند.
✘ فروش عرضه اولیه سهام در عمل
آنچه در عالم واقع اتفاق می‌افتد بسیار متفاوت‌تر از آن چیزی است که پیش از این خدمت شما بیان شد و دارای جزییات بسیاری است که در ادامه خدمت شما تشریح خواهد شد. در ادامه توجه شما را به نکات ذیل جلب می‌نماییم:
✓ به تحلیل بنیادی انجام‌شده درباره شرکت توجه نمایید
خوشبختانه با ورود اینترنت در معاملات بورس و گسترش آن شاهد انتشار رایگان تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت‌های مختلف تحلیلگری و کارگزاری هستیم. حتماً دو تا ۵ تحلیل بنیادی از سایت‌هایی که به آن‌ها اطمینان دارید، مطالعه نموده و برآیند نظرات در رابطه با ارزش ذاتی آن سهام را در نظر بگیرید. این موضوع می‌تواند نسبت به دیدگاه شما در رابطه با فروش عرضه اولیه مهم و مؤثر باشد. البته گاهی اوقات در تحلیل‌های انجام‌شده گران بودن قیمت سهام در عرضه اولیه نتیجه میشود. در این حالت چنانچه از چشم‌انداز صنعت و یا خاص نبودن سهامدار عمده مطمئن هستید می‌توانید در عرضه اولیه خرید نمایید. برای مثال سهم پرداخت الکترونیک سامان کیش با نماد سپ که دارای حاشیه‌هایی در زمان عرضه اولیه بود گران ارزیابی شد با این وجود این سهم حدود ۵۰ درصد بازدهی ایجاد کرد.
✓ به اندازه شرکت عرضه‌شده توجه نمایید
لازم به ذکر است که برای تعیین اندازه شرکت بایستی تعداد سهام شرکت را در قیمت پایانی سهام( در مورد سهام آماده عرضه، قیمت تعیین‌شده در عرضه اولیه) ضرب نمایید و از این دریچه ارزش بازار سهام را محاسبه نمایید. معمولاً اگر ارزش ریالی به دست آمده کمتر از ۱۰۰۰ میلیارد ریال بشود می‌توان گفت که این شرکت در سهام کوچک دسته‌بندی می‌گردد و چنانچه بین ۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیارد ریال شود در دسته شرکتهای متوسط قرار گرفته و بالاتر از آن را معمولاً جزو شرکتهای بزرگ به حساب می‌آوریم. برای مثال به دو سهم کشاورزی و دامپروری بینالود با نماد زبینا و پتروشیمی پارس با نماد پارس توجه فرمایید.
تعداد سهام زبینا: ۴۰۰ میلیون سهم
سقف قیمت سهم در عرضه اولیه: ۱۵۲۴ریال
ارزش بازار شرکت کشاورزی و دامپروری بینالود:
۴۰۰۰۰۰۰۰۰ * ۱۵۲۴ = ۶۰۹۶۰۰۰۰۰۰۰۰
بنابراین زبینا جزو سهام کوچکی بوده که در بورس عرضه شده است.
تعداد سهام پارس: ۶ میلیارد
سقف قیمت سهم در عرضه اولیه : ۲۴۰۰۰ ریال
ارزش بازار شرکت پتروشیمی پارس:
۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰ * ۲۴۰۰۰ = ۱۴۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
همان‌طور که مشاهده می‌کنید ارزش بازار شرکت پتروشیمی پارس در زمان عرضه اولیه ۱۴۴ هزار میلیارد ریال بوده است. نکته حائز اهمیت اینکه معمولاً شرکتهای بزرگی مانند پتروشیمی پارس در زمان عرضه اولیه تنها به میزان ارزش ذاتی خود رشد می‌کنند و معمولاً هیچ رفتار هیجانی در معاملات این سهام رؤیت نمی‌گردد. در حالی که در معاملات سهام کوچک چنین امری روی نمی‌دهد و بعضاً شاهد تحقق بازدهی‌های بالای ۵۰ درصد هم در آن بوده‌ایم. برای نمونه سهم زشگزا که متعلق به شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد است پس از عرضه اولیه بازدهی ۷۴ درصدی را محقق کرده است.
✓ روند فعلی بازار را مدنظر قرار دهید
بازار بورس مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر دارای دوره‌های متفاوتی از رکود، رشد و رونق دارد و پس از آن مجدداً شروع روند نزولی را شاهد هستیم و این سیکل طی زمان به صورت متوالی اتفاق می‌افتد. اگر شرکتی در زمان رکود و یا نزول بازار عرضه گردد معمولاً به دلیل خروج سرمایه حجم تقاضا برای عرضه اولیه افت پیدا می‌کند و به همین دلیل چون جو عمومی بازار منفی هست تعداد روزهای مثبت در سهام عرضه اولیه پایین‌تر از دوران رونق خواهد بود. اما در دوران رونق و صعود شدید بازار(مانند شهریور سال ۱۳۹۷) زمانی که یک سهم عرضه اولیه میشود از آنجایی که حجم نقدینگی بزرگی در بازار در جریان است عموماً تقاضای سنگینی برای سهام ایجاد می‌گردد که در نهایت می‌تواند برای مدت طولانی شاهد تشکیل صف‌های خرید سنگین در آن سهم باشیم.
[irp posts=”12676″ name=”عرضه اولیه سهام چیست؟خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ“]
✓ رفتار سهامداران عمده را در ایام معاملات سهم پس از عرضه اولیه رصد نمایید
همان‌طور که پیش از این نیز ذکر گردید به دلایل مختلف تقاضا برای خرید سهام پس از عرضه اولیه در سقف قیمتی ایجاد میشود و بعضاً شاهد تقاضای چند صد میلیونی نیز هستیم. اما از آنجایی که تعداد معدودی از ۵ تا ۱۰ درصد از سهام شرکت در دست سرمایه‌گذاران بازار بورس قرار دارد و هم‌چنین با توجه به روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه تعداد سهام هر فرد نیز بسیار معدود است در نتیجه این وظیفه سهامدار عمده است تا از سهم حمایت کند و از طریق عرضه سهام به متقاضیان معاملات روزانه سهم انجام می‌گیرد. در این رابطه ذکر دو نکته ضروری است:
✓✓ چنانچه سهم عرضه‌شده در بازار بورس مورد معامله قرار گیرد، آنگاه سهم دارای حجم مبنا خواهد بود. بنابراین یکی از وظایف سهامداران عمده این هست تا عرضه روزانه را به گونه‌ای انجام دهند تا به اصطلاح حجم مبنا پر شود و در نتیجه قیمت پایانی نیز مثبت کامل بخورد. با این وجود مواردی رؤیت شده که به دلیل عدم حمایت لازم از سوی سهامدار عمده معاملات روزانه سهم تازه عرضه‌شده به اندازه حجم مبنا انجام نمی‌شود و در نتیجه قیمت پایانی کمتر از ۵ درصد رشد می‌نماید. اگر این موضوع برای دو الی سه روز ادامه پیدا کنه ممکن است که اثر منفی بر تقاضای سهام بگذارد و این موضوع موجب خالی شدن صف خرید سهم بشود.
✓✓ بعضاً مشاهده میشود که یک سهم طی چند روز کاری صف خرید سنگینی دارد و در آن ایام به صورت معمول معامله میشود. اما در یک روز معاملاتی با وجود اینکه صف خرید سنگینی وجود دارد اما به دلیل عرضه سنگین از سوی سهامدار عمده که از آن تحت عنوان عرضه آبشاری نیز یاد میشود به‌یک‌باره صف خرید به طور کامل عرضه میشود و بعضاً شاهد افول قیمت آخرین معامله نیز هستیم. در این صورت لازم است تا شما اقدام به تصمیم‌گیری کنید تا با سهم می‌مانید و یا اینکه از آن خارج می‌شوید.
✓ وضعیت فعلی و آینده صنعت و شرکت را ارزیابی کنید
هر شرکتی که عرضه می‌گردد دارای محصولاتی است و در صنعت خاصی فعال است. شما به عنوان یک سرمایه‌گذار بهتر است تا در مورد محصولات اصلی این شرکت‌ها و چشم‌انداز آینده آن، صنعتی که در آن فعال است و وضعیت آن صنعت و اینکه آیا روند روبه رشدی را می‌توان از آن انتظار داشت و یا این صنعت موردحمایت دولت قرار دارد یا اینکه وابسته به اقتصاد جهانی است و … تحقیق بنمایید تا از این دریچه بتوانید تصمیم‌گیری بهتری در رابطه با فروش عرضه اولیه ، ماندن با آن و حتی خرید سنگین‌تر در آن و … اتخاذ بنمایید. برای مثال شرکت کشت و دام قیام اصفهان با نماد زقیام در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۷ در قیمت ۲۳۶۹ ریال عرضه اولیه شد و بازدهی اولیه حدود ۴۵ درصدی( با لحاظ سود نقدی) محقق کرد(لازم به ذکر است که به این بازدهی در بازار، بازدهی اولیه می‌گویند) پس از آن معاملات سهم متعادل شد. اما با توجه به افزایش نرخ ارز و به تبع آن انتظار رشد قیمت فرآورده‌های گوشتی می‌توانستید در آن قیمت‌ها خرید سنگینی را انجام بدهید و بعد از حدود ۱۱ ماه سود حدود ۵۰۰ درصدی را نصیب خود نمایید.
[irp posts=”42747″ name=”خرید عرضه اولیه سهام در بورس”]
✘ سخن پایانی در خصوص فروش عرضه اولیه سهام
در پایان درباره اینکه چه زمانی بهترین نقطه برای فروش عرضه اولیه است وجود ندارد زیرا این موضوع به عوامل مختلفی مانند نیاز شما به نقدینگی حاصل از عرضه اولیه، خرید عرضه اولیه به صورت اعتباری از کارگزار و در نتیجه تسویه‌حساب با آن و … بستگی دارد. ولی حتماً نکات اشاره‌شده در این مقاله را با دقت مطالعه کرده و به خاطر بسپارید تا در زمان هر عرضه اولیه اقدام مقتضی متناسب با شرایط را انجام دهید.
مؤلف: احمد لحیم گرزاده
