مدتی پیش فیسبوک، شرکتی که پلتفرم‌هایی از جمله اینستاگرام و واتساپ را در اختیار دارد، تصمیم گرفت نام خود را به متا پلتفرم (Meta Platforms) یا به اختصار متا (Meta) تغییر دهد. تغییر نام تجاری برای مصرف‌کنندگان معمولی این اپلیکیشن غافلگیرکننده بود، اما مارک زاکربرگ، مؤسس فیسبوک ادعا کرد که تغییر نام به این معناست که این شرکت در حال انشعاب بوده و به بیش از یک محصول مرتبط است. همچنین اضافه کرد که متاورس بهتر می‌تواند منعکس‌کننده کارهایی باشد که شرکت انجام می‌دهد. در این مقاله از سری مقالات آموزش ارز دیجیتال قصد داریم به مبحث متاورس فیس بوک و دلیل تغییر برندینگ فیسبوک به متا بپردازیم.
متا چیست؟
متا نام تجاری جدیدی است که مارک زاکربرگ آن را جایگزین فیسبوک کرده است. شرکت فیسبوک که در زمینه رسانه‌های اجتماعی، طراحی و ساخت فناوری‌های جدید گسترش یافته است، از مدتها قبل با تغییر لوگوی خود در مقر کالیفرنیا و پوشاندن آن با ایموجی (لایک)، ذهنها را به سمت تغییر نام احتمالی خود کشاند.
فیسبوک و تغییر برندینگ به متا
در 28 اکتبر، زمانی که تغییر نام تجاری فیسبوک به متا اعلام شد، مارک زاکربرگ طی نامه‌ای دلیل این تغییر نام را انعکاس بیشتر کارهایی عنوان کرد که این شرکت انجام می‌دهد. متن نامه به این شرح است: «در حال حاضر نام تجاری فیسبوک تنها نشان‌دهنده یک محصول مرتبط است و نمی‌تواند منعکس‌کننده همه کارهایی باشد که امروزه شرکت انجام می‌دهد، چه برسد به آینده. با گذشت زمان، امیدوارم که ما به‌عنوان یک شرکت متاورس دیده شویم و در ساخت آینده‌ای که می‌خواهیم، کمک کنیم». این تغییر نام تنها روی شبکه مادر اعمال شد و نام فیسبوک در شبکه اجتماعی آن همچنان پابرجاست، اما لوگو و نام متا هنگام واردشدن به شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام که زیر نظر فیسبوک فعالیت می‌کنند، نمایش داده می‌شود. این حرکت شرکت فیسبوک را میتوان بازتاب کار گوگل هنگام تغییر نام شرکت مادر خود در سال 2015 به آلفابت دانست؛ گوگل نیز مانند فیسبوک با این تغییر نام نشان داد که فراتر از یک موتور جست‌وجوست.
اهداف مارک زاکربرگ از متاورس
براساس سخنان زاکربرگ، از این پس دیگر فیسبوک تمرکز اصلی این شرکت نخواهد بود و قصد دارد منابع خود را برای ساخت محصولات واقعیت مجازی به کار گیرد. زاکربرگ همچنین درباره این تغییر نام افزود، متا به معنای فراتر بوده و نشان‌دهنده این است که حرکت شرکت فراتر از آنچه امروز است، خواهد بود؛ این بدان معناست که در درازمدت، کاربران برای استفاده از خدمات این شرکت دیگر نیازی به استفاده از فیسبوک نخواهند داشت.
دلیل تغییر نام فیسبوک
دلایل مختلفی برای این تغییر نام ناگهانی فیسبوک وجود دارد، اما مهمترین آن را میتوان گره‌خوردن فیسبوک با یک سری رسواییها، اخبار منفی و پر سر و صدا و خود مارک زاکربرگ دانست. اعتمادپذیرنبودن فیسبوک تنها به زمان قطعی چندساعته و افشاگری‌هایی که به‌تازگی اتفاق افتاد، مربوط نیست، بلکه این شرکت از مدتها قبل در میان شرکت‌های تکنولوژی جهان کمترین میزان اعتمادپذیری را در میان کاربران خود داشت. با وجود غافلگیرکننده بودن خبر تغییر نام فیسبوک باید گفت، ممکن است هدف مارک زاکربرگ که زمانی تحسین‌برانگیزترین مدیرعامل سیلیکون بود، این باشد که با تغییر نام برند خود بتواند بدنامی‌هایی مانند رعایت‌نکردن حریم شخصی کاربران، رسوایی کمبریج آنالیتیکا، کمک به ترویج خشونت در میانمار و… که این برند را به یک برند سمی تبدیل کرده است، از خود دور کند و شرکت یک تریلیون دلاری خود را نجات دهد. این در حالی است که زاکربرگ تنها دلیل تغییر برند خود را «تمرکز بیشتر بر متاورس» اعلام کرده است.
نظرات تحلیلگران در خصوص متاورس فیس بوک
در ادامه به نظرات برخی تحلیلگران درباره تغییر نام فیسبوک به متا می‌پردازیم:
– Kyla Lam تحلیلگر تحقیقاتی ARVR/Wearables در IDC درحالی‌که این تغییر نام را منطقی دانست، گفت: «من فکر می‌کنم چندین دلیل وجود دارد که فیسبوک به متا تغییر نام داد. دلیل اول این است که فیسبوک با اتهامات متعدد درمورد حفظ حریم خصوصی و ایمنی مواجه است؛ از این‌رو از نام جدید به‌عنوان حواس‌پرتی برای مردم استفاده می‌کند تا درمورد تغییر نام تجاری با وجود شهادت فرانسیس هاوگن افشاگر علیه فیسبوک، صحبت کنند. ثانیاً این امر به آرام‌کردن سرمایه‌گذاران کمک می‌کند؛ زیرا قیمت سهام آن به‌تازگی کاهش یافته است؛ درنتیجه وجود یک شرکت مادر به ساده‌کردن عملیات کمک می‌کند و می‌تواند شفافیت و وضوح بیشتری در ارزیابی سایر پلتفرم‌های زیر نظر آن از جمله فیسبوک، اینستاگرام و بخش‌های تجاری مرتبط با واقعیت افزوده و واقعیت مجازی به‌طور مستقل داشته باشد».
لام افزود که این نام خود احتمالاً بازتابی از تمایل فیسبوک برای افزایش دسترسی و درآمد تبلیغاتی است. همچنین ادامه داد که «بیش از 97 درصد از درآمد فیسبوک از تبلیغات حاصل می‌شود و درحالی‌که اعتماد فیسبوک در حال کاهش است، تعهد آن به این پروژه متاورس توانایی آن را علاوه بر تبلیغات در ایجاد ارزش و زیرساخت‌ها نیز نشان می‌دهد».
– تامی پارکر، تحلیلگر اصلی در گلوبال دیتا (Global Data)، به Trusted Reviews گفت: «اگرچه این اقدام ممکن است نگرانی‌ها درباره امنیت آن را برطرف نکند، اما این تغییر نام می‌تواند به رشد فیسبوک کمک کند. تغییر نام فیسبوک به پلتفرم‌های متا، حرکتی مثبت و آینده‌نگر برای این شرکت است؛ زیرا تمرکز آن بر مفهوم متاواژه در حال تکامل جوامع مجازی با فناوری‌های واقعیت مجازی است. شبکه اجتماعی فیسبوک مانند اینستاگرام، واتساپ و مسنجر نام خود را حفظ کرده است، اما تمامی این پلتفرم‌ها به‌عنوان یک زیرشاخه از متا در نظر گرفته می‌شوند که قرار است از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فراتر رود. متا تمام پلتفرم‌هایی را که فیسبوک در حال حاضر در اختیار دارد، از جمله فیسبوک، واتساپ، اینستاگرام، مسنجر و آکیولوس (Oculus Rift) در بر می‌گیرد».
– مارتا پینتو، مدیر ارشد تحقیقات IDC، نیز تمامی موارد مطرح‌شده توسط پارکر را منعکس کرد، اما اضافه کرد که این تغییر نام همه مشکلات فیسبوک را حل نمی‌کند. پینتو می‌گوید: «از نظر من، تغییر نام تجاری به دو دلیل اصلی منطقی است: همان‌طور که مارک زاکربرگ اشاره کرد، درواقع فیسبوک به یک شرکت فناوری تبدیل شده و نام تجاری با مأموریت و چشم‌انداز شرکت همسو نیست. از سوی دیگر، افشاگری‌های منفی ثابت در اطراف فیسبوک کاملاً آسیب‌رسان هستند و ارزش ویژه برند را از بین می‌برند، بنابراین یک نام جدید می‌تواند مفید باشد». او گفت: «این جنبش چشم‌انداز آینده‌نگر مارک زاکربرگ را نشان می‌دهد؛ زیرا تیک‌توک در این مدت رشد سریع‌تری از فیسبوک داشته و فیسبوک برای اختراع خود به‌عنوان یک شبکه اجتماعی در حال حاضر به زمان نیاز دارد».
آینده متاورس فیس بوک
متاورس فیس بوک این شرکت را به تلفیقی از کانال‌های ارتباطی، خرید آنلاین، رسانه‌های اجتماعی، تولیدکننده سخت‌افزار، ارائه‌دهنده خدمات، پلتفرم تبلیغاتی و غیره تبدیل کرده است. واضح است که یک استراتژی جدید پشت این برند است و این تغییر نام تنها یک تغییر ظاهری نیست. بسیاری از افراد از این تغییر نام فیسبوک برای منحرف‌کردن ذهن مردم از اتهامات مربوط به حریم خصوصی و مسائل امنیتی انتقاد می‌کنند؛ درحالی‌که برخی کارشناسان مانند لام معتقدند که پس از گذشت زمان زیاد این تصمیم زاکربرگ می‌تواند در این امر تأثیرگذار باشد. میزان موفقیت این تصمیم زاکربرگ درباره تغییر ذهنیت مردم با تغییر نام، با توجه به روابط عمومی بدی که این شرکت درمورد مسائل مربوط به حریم خصوصی و ایمنی خود و اتهامات اثبات‌نشده دارد، 50-50 است؛ زیرا ممکن است اعلام این تغییر نام تجاری به‌عنوان یک سرپوش تلقی شود و وضعیت را بدتر کند. همچنین ممکن است بر گردش مالی و شهرت کارکنان تأثیر بگذارد. علاوه بر این، متاورس فیس بوک یک پروژه بلندمدت است که ساخت آن حداقل 10 تا 15 سال زمان می‌برد، اما متاورس برای شرکتی مانند فیسبوک که می‌خواهد تصویر برند جدیدی داشته باشد، می‌تواند برای نسل‌های جوان جذاب باشد و از این‌رو استعدادهای جدیدی را جذب کند.
متاورس فیس بوک بازتاب گوگل
به گفته پارگر تحلیلگر اصلی در گلوبال دیتا تغییر برند فیسبوک بازتاب حرکت مشابه گوگل در سال 2015 است. پارکر می‌گوید: «این وضعیت تقریباً شبیه این است که گوگل در سال 2015 نام خود را به آلفابت تغییر داد و عملیات Google را به یک شرکت تابعه آلفابت تبدیل کرد و به سرمایه‌گذاران، تبلیغ‌کنندگان و کاربران نشان داد که شرکت به‌طورکلی بازارها و فرصت‌های درآمدی جدید را بررسی می‌کند». پارکر اضافه کرد، اگرچه زمان‌بندی آن مشکوک است، اما به‌وضوح حرکتی است که مدت زیادی است در حال انجام است. پارکر می‌گوید: «اگرچه بسیاری از منتقدان معتقدند تغییر نام فیسبوک عمدتاً واکنشی به تشدید نظارت‌های دولتی و نظارتی است که این شرکت در سراسر جهان با آن مواجه است، نام جدید بسیار بزرگ‌تر از آن است».
شبکه اجتماعی فیسبوک تنها یک بخش جزئی از یک شرکت چندبعدی بود و تا زمانی که کل کسب و کار نام فیسبوک را یدک می‌کشید، این شرکت یک شرکت تک‌بعدی به نظر می‌رسید، اما با این تغییر نام دیگر یک شرکت چندبعدی است و در حال پیشی‌گرفتن از فعالیت‌های گذشته خود است. هرچند متاورس فیس بوک ممکن است یکی از راه‌هایی باشد که از آن در مقابل حوادث گذشته محافظت کند، از آنجا که ساختار شرکت تغییر نکرده است، این تغییر نام به محافظت از شرکت در برابر قانون‌گذاران کمک نمی‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی متاورس فیس بوک پرداختیم. به‌طورکلی اینکه این ریسک بزرگ مارک زاکربرگ برای تغییر نام برند به متا جواب می‌دهد یا نه، در گذر زمان مشخص می‌شود، اما بسیاری از تحلیلگران این حرکت زاکربرگ را منطقی می‌دانند و معتقدند این تغییر نام می‌تواند ذهنیت منفی را درباره رعایت‌نکردن حریم خصوصی کاربرانش بهبود بخشد، اما در این میان مارک زاکربرگ دلیل تغییر برند فیسبوک به متا را نشان‌دادن چندوجهی بودن شرکت اعلام کرد و معتقد است نام فیسبوک به‌تنهایی نشان‌دهنده فعالیت‌های بزرگی نیست که در این شرکت انجام می‌شود و تنها یک شبکه اجتماعی منفرد را نشان می‌دهد. در ابتدا تصور می‌شد لوگوی متا در شبکه‌های زیرشاخه فیسبوک مانند اینستاگرام، واتساپ و… نشان داده نشود، اما در حال حاضر در این شبکه‌های اجتماعی با حفظ نام برنامه، لوگو و نام متا در صفحه ورودشان نمایش داده می‌شود.
سوالات متداول
متا نام تجاری جدیدی است که مارک زاکربرگ آن را جایگزین فیسبوک کرده است. شرکت فیسبوک از مدتها قبل با تغییر لوگوی خود در مقر کالیفرنیا و پوشاندن آن با ایموجی (لایک)، ذهنها را به سمت تغییر نام احتمالی خود کشاند.
میزان موفقیت این تصمیم زاکربرگ درباره تغییر ذهنیت مردم با تغییر نام، با توجه به روابط عمومی بدی که این شرکت درخصوص مسائل مربوط به حریم خصوصی و ایمنی خود و اتهامات اثبات‌نشده دارد، 50-50 است؛ زیرا ممکن است اعلام این تغییر نام تجاری به‌عنوان یک سرپوش تلقی شود و وضعیت را بدتر کند.
دلایل مختلفی برای این تغییر نام ناگهانی فیسبوک وجود دارد؛ اما مهمترین آن را میتوان گره خوردن فیسبوک با برخی رسواییها، اخبار منفی و پرسر و صدا و خود مارک زاکربرگ دانست.
