سرمایه گذاری در بازار سرمایه به روش های گوناگونی انجام می شود. همین موضوع به یکی از نقطه های قوت این بازار تبدیل شده است. چون می تواند برای سرمایه گذاران مختلف با دیدگاه ها، طرز تفکر و حتی میزان حرفه ای بودن در انجام معامله ها فرصت های معاملاتی متنوعی را ایجاد کند. در این قسمت از خانه سرمایه به سراغ روش «نوسان گیری» می رویم و با آن بیشتر آشنا می شویم.
نوسان گیری چیست؟
بازار سرمایه فرصتی است که در آن سرمایه گذاران با هدف به دست آوردن «سود» وارد این میدان می شوند. در این میان سود به دو بخش تقسیم می شود: «سود سرمایه ای» و «سود نقدی». سود سرمایه ای در اثر تغییر قیمت سهام به دست می آید. اما سود نقدی همان مبلغی است که شرکت در مجمع سالانه خود میان سهامداران تقسیم می کند.
شرکتی که جریان درآمدی مشخص و پایداری داشته باشد، می تواند در طول یک سال مالی، سود خوبی را شناسایی کرده و بخشی از آن را میان سهامداران تقسیم کند. در اصطلاح به این شرکت ها، شرکت های «بنیاد محور» یا «DPS محور» می گویند.
برخی دیگر از شرکت ها، جریان درآمد پایداری ندارند. در نتیجه تنها راه سودآوری از آنها نوسانات قیمتی خواهد بود. سهامدار موفق، سهامداری است که با توجه به محدودیت هایش استراتژی مشخصی برای به دست آوردن سود در نظر بگیرد و بر اساس آن قدم بردارد.
گزینه های زیر می توانند روی استراتژی نوسان گیری تاثیر بگذارند:
- روحیه و شخصیت معامله گر
- میزان سرمایه معامله گر
- محدودیت های زمانی که معامله گر با آنها دست و پنجه نرم می کند
معمولا سهام دارانی که ریسک پذیری کمتری دارند به دنبال معامله های میان مدت، بلندمدت و خرید سهم های بنیاد محور هستند. معامله های میان مدت در بازه زمانی ۶ تا ۹ ماه و معامله های بلندمدت در بازه زمانی بیش از ۹ ماه انجام می شوند.
در نقطه مقابل، سهام دارانی که ریسک پذیرتر هستند و محدودیت سرمایه ندارند، معمولا به معامله های کوتاه مدت و نوسان گیری علاقه نشان می دهند. البته معامله کوتاه مدت و نوسان گیری نیز با هم تفاوت دارند.
معامله کوتاه مدت می تواند در بازه زمانی یک تا سه ماه انجام شود. ولی نوسان گیری ممکن است در نهایت دو هفته تا یک ماه سرمایه شخص را درگیر کند.
از طرفی، انتخاب سهم هایی که می خواهید استراتژی نوسان گیری را روی آنها پیاده کنید به مواردی مانند خرید و فروش روی تابلو معاملات، حجم معاملات و بازی های قیمتی که بازیگران سهم روی آن انجام می دهند بستگی پیدا می کند.
سهامداری که به این موارد آگاه باشد و بتواند روند و جریان سهم را تشخیص دهد، می تواند از نوسان گیری سود به دست بیاورد.
تعریف نوسان گیری در بورس
می توان نوسان را تغییرات قیمت سهام در کوتاه مدت تعریف کرد. به افرادی که در بازه زمانی کوتاه مدت کار می کنند و سود خود را از نوسان قیمت ها می گیرند «نوسان گیر» گفته می شود.
نوسان گیری به دانش و مهارت بالایی در زمینه «تابلو خوانی» و «بازار خوانی» نیاز دارد. در حقیقت، هر سرمایه گذاری قادر به انجام این کار نیست. بسیاری از سرمایه گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سودهای کوتاه مدت به دنبال نوسان گیری هستند اما طولی نمی کشد که ضرر می کنند و بخشی از سرمایه خود را از دست می دهند.
نوسان گیران به دو دسته تقسیم می شوند:
- افرادی که موج صعودی سهم را آغاز می کنند
- افرادی که بر موج ایجاد شده سوار شده و روند را پیش می برند
دسته اول، ابتدا خریدهای پله ای را در سهم آغاز می کنند و وقتی اخبار مثبت سهم منتشر شد دسته دوم وارد سهم شده و بر موج ایجاد شده سوار می شوند.
به دنبال معاملات این دو دسته، قیمت سهم افزایش پیدا می کند و صف خرید روی سهم تشکیل می شود. حالا نوبت خروج دسته اول از سهم فرا می رسد و عرضه روی سهم افزایش می یابد.
اگر بخت با دسته دوم نوسان گیر یار باشد و شرکت در آستینش دلیل های بیشتری برای رشد قیمتی داشته باشد، روند صعودی، مدتی دیگر دوام می یابد. در نتیجه، دسته دوم هم می توانند از نوسانات قیمت سود به دست بیاورند. در غیر این صورت، صعود سهم، پس از خروج دسته اول تمام می شود و دسته دوم زیان می کنند. در حقیقت، دسته اول که از شرایط نوسان گیری آگاهی داشتند از این معامله ها سود بردند.
مسائلی که باید قبل از نوسان گیری بدانیم
نوسان گیری یک نوع استراتژی معاملاتی محسوب می شود که به دنبال استفاده از تغییرات سریع قیمت ها است. کسب سود از این نوع معاملات، دشوار است عواملی چون شناسایی سهام جهت نوسان گیری و تعیین نقطه مناسب جهت خرید و فروش در این نوع معامله دخیل هستند.
در این استراتژی، بایستی معامله گر آماده نوسان گیری از اصلاح و بازگشت روند براساس روانشناسی رفتار معامله گران، نمودار سهم، حجم معاملات و سفارش ها و نهایتا روند چرخش نقدینگی باشد، لذا بسیار مهم است که در جریان شرایط بازار باشید. همچنین مسئله سرعت و دقت عمل از اهمیت بالایی برخوردار است.
شما باید بدانید در چه شرایطی از بازار بیشتر امکان نوسان گیری فراهم است و در چه شرایطی بیشتر باید افق زمانی خود را بلندمدت تر کنید، همچنین با تابلوی معاملاتی نمادها نیز آشنا باشید و بدانید هر نمادی شرایط مناسبی برای نوسان گیری و ایجاد بازدهی در کوتاه مدت را برای نوسان گیران فراهم نمی کند و این چیزی نیست که بیرون از تابلوی معاملاتی بتوانید به آن برسید.
اگر تابلوی معاملاتی نمادی را همچون یک بازی فوتبال فرض کنید که از ساعت 8 و چهل و پنج دقیقه صبح کار خود را آغاز کرده و تا دوازده و نیم ادامه می دهد و رفتار معامله گران را به مثابه بازیکنان این بازی، شما باید از قوانین این بازی روی تابلو آگاه باشید، رفتار حقیقی ها، حقوقی ها، تعداد و حجم معاملات و… همگی از مواردی هستند که اگر قصد نوسان گیری دارید، باید از آن ها اگاه باشید.
لذا مهارت تابلوخوانی در این استراتژی معاملاتی ضروری است. در این رابطه به این مورد دقت داشته باشید که نوع سفارش گذاری با در نظر گرفتن حجم و قیمت به صورت همزمان در سهم می تواند یکی از نشانه های نوسان گیری باشد. به سفارش هایی که جنبه حمایتی دارند یا از رشد قیمتی جلوگیری می کنند دقت کنید.
فرآیند ارزش یابی سهم به چه شکل انجام می شود؟
نکته دیگر آن است که ما با دو رویکرد در شناسایی سهام مستعد رشد روبرو هستیم، رویکرد بنیادی و تکنیکال، هدف تحلیل بنیادی در واقع یافتن ارزش ذاتی یک سهم است. این فرایند را ارزشیابی سهم نیز می نامند. ارزش ذاتی که ارزش واقعی نیز نامیده می شود با ارزش بازاری سهم متفاوت است.
در تحلیل بنیادی به منظور تحلیل گزینه های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار قاعدتاً بایستی به سه مرحله اساسی که ارکان اصلی تحلیل بنیادین است توجه نمود.، بررسی اقتصاد کلان داخلی، صنعت و شرکت، در تحلیل بنیادی ابتداً بایستی تغییر و تحولات اوضاع اقتصادی حال و جهت گیری های آتی به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
این تجزیه و تحلیل شامل بررسی شاخص های کلان اقتصادی از قبیل نرخ تورم، تولیدات ملی، نرخ بهره، نرخ ارز، میزان بیکاری، نرخ های رشد اقتصادی، واردات و صادرات، سیاست های پولی و مالی دولت و سایر نهادهای تاثیر گذار است که تحلیل گر با بررسی آن ها پیش بینی های دقیق تری از وضعیت بازار سهام و صنعت خاص به عمل می آورد و از دورنمای آتی سهام موجود در بازار و مخصوصا سهام شرکت مورد نظر مطلع می شود.
بعد از انتخاب صنعت مناسب بایستی شرکتی را از میان شرکت های موجود در آن صنعت با توجه به معیار هایی که در ادامه اشاره می کنیم، انتخاب نمود. بررسی موقعیت رقابتی شامل میزان فروش و نرخ رشد آن، سهم بازار شرکت از صنعت، کیفیت محصولات یا خدمات و تمایز آن ها و سایر عوامل خاص رقابتی، مدیران آن شرکت همانند تجربه، تحصیلات، موفقیت های قبلی، نوآوری، ابتکارات و جدیت و تلاش آن ها، کارایی مدیریت در اداره دارائی ها، تولید و عملیات، فروش محصولات، به خدمت گرفتن فناوری جدید و عرضه محصولات جدید، نسبت های سود آوری، بدهی، کارایی و نقدینگی و مقایسه آن با گذشته شرکت و رقباء موجود در صنعت و… از جمله موارد مهمی است که در بررسی شرکت باید در نظر گرفته شود.
نکته مهم آن است که مطابق با توضیحاتی که تا اینجا داده شد، تحلیل بنیادی نیازمند زمان و تعمق زیادی است و با ماهیت افق کوتاه مدت نوسان گیری هماهنگ نیست، مزیت اصلی تحلیل بنیادی کاربرد فراوان آن در سرمایه گذاری های میان مدت و بلند مدت است. به بیان دقیق تر، حتی شاید باید عوامل فاندامنتال را عوامل خیلی موثری بر نوسانات کوتاه مدت قیمتی ندانست.
چه اطلاعاتی می توانند به نوسان گیری کمک کنند؟ (عوامل تاثیرگذار)
1- تحلیل تکنیکال
نوسان گیران با کمک نمودارهای قیمتی سهم می توانند نقاط حمایتی را شناسایی کرده و وارد سهم شوند. البته استفاده از برخی نسبت ها و اندیکاتورها مانند «ATR» یا اندیکاتور «AVERAGE TRUE RANGE» نیز سودمند است.
2-اخبار و رویدادهای مهم
یکی از موثرترین عوامل بر نوسانات قیمتی موضوع اخبار و جریان اطلاعات است، برای مثال انتشار یک خبر یا یک گزارش مالی از سوی شرکت می تواند منجر به تحرکات قیمتی چند روزه شود و سپس سهم مجدد در ریل حرکتی بلندمدت خود قرارگیرد.
برای موفقیت در نوسان گیری، لازم است در جریان اخبار مهم و رویدادهای جاری قرار داشته باشید. بیشتر افرادی که در نوسان گیری موفق هستند، قبل از هرگونه اقدام یا تغییر استراتژی، نگاهی به آخرین اخبار سیاسی و اقتصادی داخل و خارج از کشور می اندازند. در این بین توجه به اخبار رسانه های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت ها بسیار مهم است؛ اما در عین حال نباید حین توجه به اخبار رسانه ها در دام شایعات و پیام های غیر واقعی بیفتید.
گاهی مشاهده می شود برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه پراکنی برای آن می کنند تا اصطلاحاً بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در چنین مواقعی تیزبینی و تکیه بر اخبار رسانه های معتبر اهمیت و سایر ابزارهای تحلیل بازار سرمایه اهمیت دو چندانی می یابد.
3- اطلاعات نهانی شرکت
نوسان گیران حرفه ای بیشتر از سایر معامله گران از اطلاعات نهانی شرکت و برنامه هایی که برای آینده دارد خبر دارند. ارتباط با بازیگران سهم و اخبار مهم شرکت به نوسان گیران کمک می کند تا در شمار اولین دسته های وارد شده به سهم باشند و بتوانند از نوسانات قیمتی بهره بگیرند. وقتی اطلاعات شرکت به صورت عمومی منتشر شوند، نوسان گیران حرفه ای از آن سهم ها خارج می شوند.
4- شرایط حاکم بر بازار
شرایط مساعد بازار می تواند در دامن زدن به شایعات و رشد قیمتی یک سهم تاثیر زیادی داشته باشد.
برخی تصور می کنند آنچه در بازارهای جهانی اتفاق می افتد، تاثیر چندانی بر رویدادهای اقتصادی داخل کشور ندارد، در حالی که باید گفت این برداشت چندان درست نیست. اگر بر فرض به دلیل یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت؛ بنابراین در هنگام تشکیل سبد سهام، حواستان به اخبار و رویدادهای جهانی باشد.
درصد بالایی از شرکت های مورد معامله در بورس ایران به صورت مستقیم و غیرمستقیم با نرخ های جهانی در ارتباط اند، گرچه این موضوع در دسته عوامل بنیادی می گنجد، اما اخبار مربوط به آن می تواند منجر به نوسانات کوتاه مدت گردد، لذا بررسی پیوسته اقتصاد جهانی، بورس ها و روند معاملات کالایی از اهمیت بالایی برخوردار است، مهم ترین شکل این تاثیر را می توان مربوط به نرخ نفت جهانی دانست.
۴- مهارت و تجربه
برای نوسان گیری در بورس، روش خاصی وجود ندارد. نوسان گیران حرفه ای، به مهارت تابلوخوانی تسلط دارند و می دانند در چه قیمتی، وارد و در چه قیمتی از سهم، خارج شوند. این نوع معاملات ریسک بالایی دارد و رعایت حد ضرر، یکی از نکته های مهم برای موفقیت در آن است.
برخی فیلترها مانند «حجم معاملات» و «کف قیمتی ماهانه» می تواند به شناسایی سهم های مناسب برای نوسان گیری کمک کنند. در بیشتر موارد، این کار در سهم های کوچک بازار انجام می شود و نوسان گیران، دشواری نوسان از سهم های بزرگ و بنیاد محور را به جان نمی خرند.
سهامداران شرکت های بنیادی با توجه به اهداف بلند مدتی که دارند این سهم ها را خریداری می کنند و به راحتی آن را از دست نمی دهند. نوسان گیران در بیشتر موارد، سهم های فرابورسی را برای نوسان گیری انتخاب می کنند. زیرا این سهم ها برای رشد حداکثری در یک روز، نیاز به پر شدن حجم مبنا ندارند و زودتر از سهم هایی با حجم مبنای بالا تحت تاثیر جو بازار قرار می گیرند.
شناوری سهم نیز نکته مهمی است که نوسان گیران آن را در نظر قرار می دهند. در واقع، هرچه شناوری سهم کمتر باشد، میزان عرضه توسط سهامداران آن کمتر است. بنابراین نوسان گیران سهمی را انتخاب می کنند که به هنگام ورود و خروج کمترین دردسر را برایشان داشته باشد.
نوسان گیران مبالغ کم را برای نوسان وارد بازار نمی کنند. به دست آوردن سود ۵ الی ۱۰ درصدی در صورتی برای نوسان گیر به صرفه است که هزینه کارمزد معاملات برای آنها چندان بالا نباشد.
بنابراین نوسان گیر، محدودیت سرمایه ندارد. او سرمایه سنگینی را وارد سهم می کند و پس از به دست آوردن نوسان مد نظر از آن سهم خارج می شود. البته با توجه به زمان کوتاه بازگشت سرمایه در استراتژی نوسان گیری، عده ای به صورت اعتباری خرید می کنند.
5-اقدامات سرمایه گذاران
موضوع دیگر آن است که هنگامی که سرمایه گذاران قصد سفته بازی در سهمی را دارند، ابتدا به خرید سهم در طی روزهای مختلف و با کدهای مختلف اقدام می کنند تا به اصطلاح شناوری موجود در سهم را جمع کنند و سپس با انتشار اخبار مثبت در سایت ها و کانال ها دیگران را ترغیب به خریدن سهم می کنند.
سپس بعد از رشد قیمتی سهم در طی چند روز اقدام به فروش سهم و شناسایی سود می کنند و خریداران در قیمت های بالاتر نیز متضرر می شوند و یا در حالت عکس قضیه برخی از سرمایه گذاران با انتشار اخبار منفی در سهم با هدف کاهش قیمت سهم و خرید بیشتر اقدام به انتشار خبرهای منفی در خصوص سهام شرکت می کنند تا سهم مورد نیاز خود را در بازار جمع آوری کنند و بعد از آن قیمت سهام شرکت را افزایش دهند.
لذا شما باید بتوانید از نحوه سفارش گذاری ها و ارتباط آن به اخبار موجود بازار به درک صحیحی از شرایط فعلی نماد برسید.
6-عرضه و تقاضا
قیمت سهام تابعی از عرضه و تقاضاست، وقتی تقاضا برای یک سهم به اندازه ای قوی باشد که بتواند بر عرضه (فروشندگان) غلبه کند، قیمت سهم رشد می کند و برعکس، زمانی که قدرت فروشندگان بیشتر و عرضه زیادتر از تقاضا است، قیمت سهم افت می کند. بنابراین اگر بتوان میزان عرضه و تقاضا در بازار را دانست و آنرا تا حدودی پیش بینی کرد، شانس موفقیت و یافتن بهترین سهام برای خرید افزایش می یابد.
پیش بینی عرضه و تقاضا و جهت حرکت بازار با تحلیل تکنیکال انجام می شود.یک تحلیلگر تکنیکال، به هیچ عنوان به دنبال دلیل افزایش یا کاهش قیمت نیست، بلکه فقط به دنبال یافتن روندها، شکست های قیمت، نقاط حمایت و مقاومت است تا بتواند براساس آن، استراتژی معاملاتی خود را بچیند.
یار و یاور معامله گری که با روش تحلیل تکنیکال سهام را برای خرید انتخاب می کند، فقط نمودار قیمت و حجم معاملات است تا ابزارهایی مانند اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند و تصمیم بگیرد که اکنون چه موقعیتی را باید اتخاذ کند: بخرد، بفروشد، سهم دیگری را بررسی کند یا اینکه به طور کلی باید منتظر بماند.
برای تحلیل تکنیکال نیاز به نرم افزار تحلیل تکنیکال است تا اطلاعات شرکت ها را به عنوان ورودی پذیرفته و خروجی آن نموداری از روند قیمت ها باشد و تحلیلگر بتواند انواع اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند.
در این رویکرد ابزارهایی چون استفاده از ابزار استوکاستیک (Stochastic) و الگوهای کندل استیک (Candlestick Pattern)، بررسی کراس مووینگ اوریج ها (Moving Average) و خرید از صف فروش در سطوح فیبوناچی بسیار مفید واقع می شود.
همچنین با توجه به ماهیت کوتاه مدت این معاملات، یکی دیگر از مواردی که براى شناسایى سهام براى نوسان گیرى به شما کمک مى کند کندل شناسى است.
کدام حالت بازار برای نوسان گیری مناسب است؟
بازار سه حالت دارد: صعودی، نزولی و خنثی. در بازار صعودی مناسب ترین استراتژی، خرید و نگهداری است. در بازار نزولی بهترین اقدام، نظاره گر بودن و ورود در پایان روند نزولی. بهترین حالت برای نوسان گیری، بازار خنثی است. به این ترتیب که در کف قیمتی سهم خریداری و در سقف فروخته شود.
نکته های مهم در نوسان گیری
یکی از مهم ترین اشتباه هایی که نوسان گیران تازه کار با آن درگیر می شوند ضعف در مدیریت درست سرمایه و کم کردن میانگین خرید به هنگام نزول قیمتی است. در این حالت، نوسان گیر، حد ضرری برای خود تعیین نکرده و وقتی قیمت سهم پایین می آید، دوباره خرید می کند.
این کار به معنای فرو رفتن در باتلاق نزول قیمتی است. معمولا این وضعیت وقتی پیش می آید که عرضه ها در سهم افزایش یافته و دسته اول نوسان گیر از سهم خارج می شوند.
دسته دوم با تکرار خرید در سهم باقی مانده و مدام به زیان آن ها افزوده می شود. نکته دیگری که به فرآیند نوسان گیری لطمه وارد می کند، عدم کنترل هیجان سهامدار است. یک نوسان گیر حرفه ای می تواند هیجان خود را کنترل کند، از معامله های احساسی بپرهیزد و اگر سود مورد نظرش به وجود نیامد در بهترین نقطه از سهم خارج شود. همچنین او باید بتواند در معامله ها متمرکز عمل کند و در هر قیمتی وارد سهم نشود.
از آنجایی که درصد سود در این استراتژی محدود است، بنابراین، نوسان های صدم درصد نیز برای نوسان گیر اهمیت دارد. گاهی وقت ها برای به دست آوردن بیشترین سود، نوسان گیر باید در تمام زمان معاملاتی، سهم را رصد کند تا بتواند در نقطه مناسب وارد یا خارج شود. بنابراین، محدودیت زمانی هم گاهی دست و پای نوسان گیر را می بندد.
نوسان گیری چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
مهم ترین موضوعی که در اثر نوسان گیری مورد توجه کلیه سهامداران قرار می گیرد، ایجاد حباب قیمتی است. چه بسا شرکتی از نظر عملیاتی، فعالیت قابل قبولی نداشته و حتی زیان ده باشد، ولی فقط با شایعه ای از سوی نوسان گیران یا بازیگران سهم، مورد اقبال قرار بگیرد و حباب قیمتی روی سهم تشکیل شود.
پس از خروج نوسان گیران، قیمت سهم دچار ریزش شدید شده و سهم موردنظر به گوشه ای رانده می شود. در واقع، شرکت ارزشی غیر واقعی به خود می گیرد. از آنجایی که فرآیند نوسان گیری، بازه زمانی کوتاهی دارد معمولا برای سهامداران جذاب است و عده ای به طمع به دست آوردن سود وارد این فرآیند می شوند که اگر مهارت و تجربه کافی نداشته باشند، نتیجه ای جز ضرر برای آن ها به دنبال نخواهد داشت.
با توجه به محدودیت نوسان قیمتی برای هر نماد و یک طرفه بودن بازار بورس تهران، نوسان گیری پی درپی در بلندمدت سود خوبی برای سهامدار به همراه نمی آورد. در عوض، خرید سهم های بنیاد محور و نگهداری آن ها می تواند سودهایی به مراتب بالا برای سهامدار داشته باشد.
نتیجه گیری
انتخاب یک روش معاملاتی، موضوعی شخصی است که به محدودیت های فردی بستگی پیدا می کند. هر روشی می تواند نکته های مثبت و منفی خاص خودش را داشته باشد. از طرفی، نوسان گیری با توجه به ایجاد سود در مدت زمان کم، جذابیت بیشتری دارد.
در نقطه مقابل، نوسان گیری حساسیت های معاملاتی پیچیده تری دارد و ریسک و اضطراب بیشتری به سهام دار تحمیل می کند. توسعه این روش معامله گری، توجه بازار را به سهم های کوچک و حتی زیان ده جلب می کند و باعث ایجاد حباب قیمتی می گردد.
در نهایت توصیه می کنیم که معامله ها در این روش با رعایت حد ضرر دنبال شوند و اگر مهارت و تجربه کافی در این زمینه ندارید، ریسک این استراتژی را متحمل نشوید.
نظر شما درباره این مقاله چیست؟
0 نفر به این مقاله میانگین امتیاز0 داده‌اند.
شما چه امتیازی میدهید؟