PnL چیست؟ چه انواعی دارد و چگونه میتوان آن را ارزیابی کرد؟ ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین و پایهترین اصول موفقیت در هر زمینهای است؛ این موضوع در بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال که افراد با سرمایههای خود فعالیت دارند، اهمیتی دوچندان پیدا میکند. در نتیجه یکی از رمزهای طلایی برای این که بتوانید موفقیت بیشتری رقم بزنید، ارزیابی عملکرد خود و در نتیجه اصلاح ایرادات موجود در استراتژی پیش گرفته شده است.
PnL یکی از اصطلاحات بسیار مهم در زمینه ارزیابی عملکرد در بازارهای مالی است که به تریدرها کمک میکند عملکرد خود را در یک معامله یا بهطورکلی در پورتفولیو مورد ارزیابی قرار دهند. در نتیجه، شما میتوانید برای اصلاح روند فعالیتی خود، در زمان انتخاب تریدر حرفهای برای کپی تریدینگ، این مؤلفه را در حساب آنها بررسی کنید تا در نهایت، انتخاب بهتری داشته باشید؛ با ما تا انتها همراه باشید تا این موضوع را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.
PNL چیست؟
PnL مخففی از عبارت Profit and Loss و به معنای سود و ضرر است که در بازارهای مالی، کاربرد بسیار زیادی دارد. در حقیقت، این داده، میزان سود یا ضرر را در یک یا تعدادی از تراکنشها در یک بازه زمانی تعیین میکند.
انواع پی ان ال
همانطور که در قسمت قبلی اشاره کردیم، این داده، میزان سود و ضرر تراکنشها یا پورتفولیو را در بازه زمانی خاصی نشان میدهد، اما این داده ممکن است در حسابهای معاملاتی و پلتفرمها بهصورت محققشده و محققنشده دیده شود؛ بنابراین بهتر است مفهوم هر دو نوع را نیز درک کنید.
- محققشده (Realized PnL)
سود و زیان محققشده به سود یا ضرر متعلق به شما اشاره داسته و در نهایت براساس معاملات بستهشده محاسبه میشود. درحقیقت، نوسانات بازار، بعد از بسته شدن موقعیت، روی سود و ضرر محققشده اعمال نمیشوند؛ برای مثال، فرض کنید بیت کوین را در قیمت 28 هزار دلار واحد خریداری کرده و در قیمت 28.500 دلار فروختهاید.
هرچند این مفهوم، معمولاً در بازار اسپات کاربرد بسیاری ندارد، سود و ضرری که در حساب شما اعمال شده است و سبب کاهش یا افزایش میزان دارایی شما شده همان پی ان ال محقق شده است.
در مثالی که بیان شد، 500 دلار ناشی از افزایش قیمت بیت کوین درواقع پی ان ال این تراکنش است و با توجه به اینکه معامله بسته شده این مقدار تغییر نخواهد کرد. در بخش مربوط به محاسبه سود و زیان در بازار اسپات، توضیحات با جزئیات ارائه خواهند شد.
- محققنشده (Unrealized PnL)
زمانی که شما معاملهای باز در حساب معاملاتی خود داشته باشید، سود و ضرر شما در آن معامله با توجه به نوسانات دارایی تغییر خواهد کرد؛ برای مثال، اگر معامله خرید را روی BTC/USDT باز کرده و به میزان 100 دلار سود کرده باشید، ممکن است با نوسانات BTC/USDT، میزان این 100 دلار، بیشتر یا کمتر شود.
اگر قیمت دارایی بیشتر شود، در صورتی که شما معامله خرید باز کرده باشید، سود شما بیشتر میشود؛ اما اگر معاملهای که باز کردهاید، از نوع فروش یا Short باشد، میزان سود شما کاهش خواهد یافت.
محاسبه PnL در معاملات اسپات
پیش از این نیز به این نکته اشاره کردیم که اصطلاح پی ان ال، در بازار اسپات رایج نیست؛ با این حال، برای اینکه بتوانید درک درستتری از نحوه محاسبه این داده داشته باشید، بهتر است ابتدا نحوه محاسبه آن را در بازار اسپات بررسی کرده و سپس به نحوه محاسبه آن در بازار فیوچرز و مارجین بپردازید.
مطمئنا میدانید که در بازار اسپات، امکان استفاده از قابلیت اهرم مانند بازار فیوچرز برای تریدرها فراهم نشده است. از طرف دیگر، امکان انجام معاملات Short در این بازار وجود ندارد؛ از اینرو، پیچیدگی محاسبات PnL در بازار اسپات نیز بسیار سادهتر است و برای درک بهتر و عمیقتر مفهوم آن، بهتر است ابتدا این داده را در بازار اسپات بررسی کنیم.
-
محاسبه پی ان ال محققشده در معاملات اسپات
برای محاسبه این داده در بازار اسپات، باید حجم معامله را در اختلاف قیمت خرید و فروش ضرب کنید؛ برای مثال، اگر قصد خرید 5 بیت کوین در قیمت 20 هزار دلار و فروش همه آنها در 21 هزار دلار را داشته باشید میزان سود و زیان شما از این افزایش، 5 هزار دلار خواهد بود.
(قیمت خرید – قیمت فروش) * حجم معامله = PnL محققشده
(20.000 – 21.000) * 5 = 5000
همانطور که گفتیم این متغیر به میزان سود و ضرر در معاملات باز مربوط است. محاسبات این داده، شباهت بسیاری با محاسبه سود و زیان محققشده دارد؛ با این تفاوت که قیمت فروش در این فرمول نقشی ندارد؛ زیرا معامله باز بوده و قیمت فروش تعیین نشده است.
درمقابل، برای محاسبه PnL محققنشده، باید قیمت لحظهای دارایی را در نظر بگیرید؛ بنابراین، اگر در آن زمان، قیمت بیت کوین 21 هزار دلار و قیمت خرید 20 هزار دلار بوده است، با باز کردن معامله خرید 5 واحد بیت کوین، میزان سود و زیان محققنشده مانند مثال قبل، 5 هزار دلار خواهد بود.
در زمانی دیگر، اگر قیمت بیت کوین، به 22 هزار دلار رسیده و معامله همچنان باز باشد، با باز نگه داشتن معامله خرید 5 واحد بیت کوین، میزان پی ان ال محققنشده، به 10 هزار دلار میرسد. درنهایت، اگر قیمت به 19 هزار دلار برسد، میزان PnL محققنشده به 5000- دلار یا به عبارت دیگر 5 هزار دلار ضرر خواهد رسید.
(قیمت خرید – قیمت لحظهای) * حجم معامله = PnL محققنشده
(20.000 – 21.000) * 5 = 5000
(20.000 – 22.000) * 5 = 10000
(20.000 – 19.000) * 5 = -5000
محاسبه در معاملات فیوچرز و مارجین
تریدرهای حرفهای، میتوانند در معاملات خود از اهرم یا لوریج استفاده کرده و به این ترتیب با سرمایهای به ارزش چند برابر سرمایه خود، در بازار فعالیت کنند. با کمک این قابلیت، میزان سود یا ضرر تریدرها نیز چند برابر میشود؛ همین موضوع، استفاده از اهرم در معاملات را برای تریدرها جذاب کرده است.
در ادامه، نحوه محاسبه PnL را در معاملات خرید و فروش معاملات اهرمدار با هم بررسی خواهیم کرد:
-
سود و زیان در معاملات Long
معاملات خرید که به عبارت دقیقتر با عنوان معاملات Long شناخته میشوند، به معاملاتی اشاره دارند که در آن، تریدرها انتظار دارند با باز کردن آنها از افزایش قیمت به سود برسند. برای محاسبه پی ان ال در موقعیتهای لانگ به سه داده نیاز خواهید داشت:
- قیمت دارایی در زمان باز کردن موقعیت
- قیمت دارایی در زمان بستن موقعیت
- ارزش معامله شامل سرمایه اختصاص دادهشده به معامله توسط تریدر البته با اعمال اهرم (سرمایه اصلی تریدر * میزان اهرم)
PnL = ارزش موقعیت * (قیمت دارایی در زمان باز کردن موقعیت / 1) – (قیمت دارایی در زمان بستن موقعیت / 1)
برای مثال، اگر یک تریدر قصد باز کردن موقعیت لانگ روی بیت کوین در قیمت 20 هزار دلار را داشته باشد و موقعیت لانگ خود را در قیمت 21 هزار دلار ببندد، با فرض اینکه او سرمایه 1000 دلاری خود را به این موقعیت اختصاص داده و از اهرم 20 استفاده کند، میتوان PnL این موقعیت لانگ را بهصورت زیر محاسبه کرد:
PnL = 20.000 * (20.000/ 1) – (21.000/ 1)
= 20.000 * (0.00005 – 0.000047)
= 20.000 * 0.0000023 = 0.47 BTC
= 0.0000023 * 21.000 = 1.000.02 USDT
همانطور که در محاسبات بالا نیز مشاهده کردید، برای به دست آوردن میزان سود و زیان بر حسب دلار یا تتر باید عدد به دست آمده را در قیمت تتر (با این شرط که معامله لانگ روی BTC / USDT انجام شده باشد)، در زمان بستن موقعیت ضرب کرد.
اما چنانچه قصد داشته باشید مقدار PnL تحققنیافته را برای یک موقعیت حساب کنید، به این خاطر که این داده، مربوط به موقعیتهای باز است، دیگر به قیمت بستن موقعیت دسترسی نداشته و در عوض باید قیمت لحظهای دارایی را در فرمول بالا وارد کنیم تا به نتیجه برسیم:
PnL = ارزش موقعیت * (قیمت دارایی در زمان باز کردن موقعیت / 1) – (قیمت لحظهای دارایی / 1)
-
سود و زیان در معاملات Short
یکی از جذابیتهای فعالیت در بازار فیوچرز که البته تنها برای تریدرهای حرفهای مناسب به شمار میآید، این است که افراد میتوانند در این بازار از افت قیمت داراییها نیز به سود برسند. برای محاسبه سود و زیان در معاملات فروش، از فرمول زیر استفاده میشود:
PnL = ارزش موقعیت * (قیمت دارایی در زمان بستن موقعیت / 1) – (قیمت دارایی در زمان باز کردن موقعیت / 1)
برای مثال، فرض کنید قصد دارید یک موقعیت فروش (Short) به ارزش 20 هزار دلار (سرمایه اصلی شما با اعمال اهرم بر روی آن) را روی BTC/USDT باز کنید. اگر پیشبینی شما این باشد که قیمت بیت کوین افت خواهد کرد، میتوانید با باز کردن موقعیت فروش، از افت قیمت به سود برسید.
اگر موقعیت فروش را زمانی باز کنید که قیمت بیت کوین 60 هزار دلار است و این موقعیت را زمانی ببندید که قیمت بیت کوین به 55 هزار دلار رسیده است، به سود میرسید. محاسبه این سود و زیان با استفاده از فرمولی که پیش از این آوردیم محاسبه میشود:
PnL = 20.000 * (55.000/ 1) – (60.000/ 1)
= 20.000 * (0.000016 – 0.000018)
= 20.000 * 0.000002
= 0.04 BTC
= 0.04 * 55.000 = 2200 USDT
آنچه پیش از این بیان کردیم محاسبه PnL محققشده برای جفت ارز BTC/USDT بود؛ اما چنانچه قصد محاسبه پی ان ال تحققنیافته را داشته باشید، بهجای قیمت دارایی در زمان بستن موقعیت، باید قیمت لحظهای دارایی را در نظر گرفته و در فرمول وارد کنید.
به یاد داشته باشید که PnL تحققنیافته، مربوط به پوزیشنهایی است که هنوز باز هستند و این مقدار با نوسانات بازار تغییر میکند؛ زیرا قیمت لحظهای همواره در حال تغییر است.
PnL = ارزش موقعیت * (قیمت دارایی در زمان باز کردن موقعیت / 1) – (قیمت لحظهای دارایی / 1)
-
سود و زیان پورتفو
محاسبه سود و زیان تنها درباره پوزیشنها و معاملات مطرح نیست، بلکه هر تریدر و کاربر در بازارهای مالی میتواند با بررسی دقیق سود و زیان معاملات مختلفی که روی داراییهای متفاوت انجام داده است، سود و زیان پورتفو خود را محاسبه و به این ترتیب عملکرد خود را ارزیابی کند. با انجام این کار، تریدر میتواند نقاط ضعف معاملات خود را شناسایی کرده و به این ترتیب، بهبودی را در روند فعالیت خود ایجاد کند.
صرافیهای مختلف داخلی و خارجی، امکان بررسی سود و زیان را به شما میدهند؛ برای مثال، در تصویر زیر میتوانید نشانگر ماوس خود را روی آیکون کیف پول قرار داده و سپس از زیرمنویی که برای شما باز میشود، گزینه «سود و زیان» را انتخاب کنید. این بخش در صرافیهای خارجی نیز از بخش داراییها و کیف پول در دسترسی است.
شما در این بخش از حساب معاملاتی خود در صرافی، میتوانید سود و زیان در 30 روز گذشته، سود و زیان لحظهای و دیگر اطلاعات را بررسی و براساس این دادهها درصورت نیاز تغییراتی را در نحوه فعالیت خود در بازار ایجاد کنید.
سود و زیان در کپی تریدینگ صرافی بینگ ایکس
صرافی بینگ ایکس، یکی از بهترین صرافیهای بینالمللی، برای فعالیت ایرانیان است. اگر به دنبال یک صرافی معتبر خارجی هستید، حتماً BingX را بررسی کنید. این صرافی امکانات و قابلیتهای بسیار خوبی مانند کپی تریدینگ را برای کاربران خود در نظر گرفته است.
با کمک کپی تریدینگ، میتوانید بخشی از دارایی خود در حساب معاملاتی را به حساب معاملاتی یک تریدر حرفهای متصل کرده و به این ترتیب از سود و زیان او به سود رسیده یا گاهی متضرر شوید. برای آنکه بتوانید یک تریدر حرفهای را بهخوبی تشخیص دهید، باید بتوانید عملکرد گذشته او را بررسی کرده تا مناسب بودن او را تأیید کنید.
یکی از دادههای بسیار مهی که در شناخت یک تریدر حرفهای به شما کمک میکند، بررسی میزان سود و زیان تریدر است که در انواع مختلفی در این بخش از صرافی بینگ ایکس وجود دارد.
برای بررسی عملکرد تریدرهای مختلف در بخش کپی تریدینگ، باید وارد حساب کاربری خود در صرافی بینگ ایکس شده و نشانگر ماوس خود را روی تب Copy Trading قرار دهید. با این کار زیرمنویی برای شما به نمایش درمیآید که باید باز هم گزینه Copy Trading را در آن انتخاب کنید.
بررسی سود و زیان در بینگ ایکس
در این صفحه، لیست و دستهبندی از تریدرهای حرفهای را میبینید که میتوانید با نظر خودتان روی یکی از آنها کلیک کنید تا اطلاعات دقیقتری در اختیارتان قرار بگیرد. در ستون سمت چپ تصویر PnL Ratio، تریدر نمایش داده شده است که در بخشهای بعدی در مورد آن، توضیح خواهیم داد.
همانطور که در سمت راست تصویر میبینید، یکی از اطلاعاتی که میتوانید در صفحه هر تریدر حرفهای بررسی کنید، میزان سود و زیان تریدر حاصل از معاملات تریدر روی رمزارزهای مختلف است؛ برای مثال درباره این تریدر، سود حاصل از معاملات او روی رمزارز بیت کوین در 30 روز گذشته بهگونهای بوده است که وی توانسته بیش از 35 درصد از سود معاملات خود را از موقعیتهایی که روی بیت کوین باز کرده بود به دست آورد و میزان این سود به بیش از 2 هزار دلار رسیده است.
بررسی سود و زیان بهصورت اختصاصی روی ارزهای مختلف، این شانس را به شما میدهد که بتوانید پس از انتخاب تریدر با اعمال فیلتر، تنها تریدهای انجامشده توسط تریدر روی برخی رمزارزها برای شما نیز اعمال شود؛ زیرا تریدر موردنظر عملکرد بسیار مثبتی را روی برخی ارزهای دیجیتال خاص داشته است. بنابراین انتظار میرود معامله روی این رمزارزها شما را به سود بیشتری برساند.
در مقابل، ممکن است تریدر موردنظر با وجود عملکرد بسیار خوبی که روی رمزارز X دارد، نتواند همان عملکرد را روی رمزارز Y نیز داشته باشد؛ پس بهتر است سرمایه خود را تنها به رمزارزهایی اختصاص دهید که میزان سود تریدر در آنها بیشتر است.
کنترل میزان Cumulative PnL
سود و زیان معاملات را میتوان به صورتهای مختلفی محاسبه کرد. یکی از رایجترین انواع این داده که در بخش کپی تریدینگ صرافی بینگ ایکس نیز وجود دارد، Cumulative PnL است. برای محاسبه این داده، مجموع سود و زیان محققشده و محققنشده، کارمزدها، تخفیفات و… لحاظ خواهند شد.
درواقع در پی ان ال تجمیعی، سود و زیان ناشی از معاملات باز، سود و زیان به دست آمده از معاملاتی که بسته شدهاند و هزینههای معاملات همگی اهمیت داشته و در محاسبه این داده دخالت دارند.
پس از کلیک روی نام کاربری هرکدام از تریدرهای حرفهای در صفحه اول بخش Copy Trading، میتوانید جزئیات حساب و عملکرد تریدر را مشاهده کنید. یکی از اطلاعات آمده در این بخش Cumulative PnL است. با کلیک روی گزینه دوم در زیر نمودار، که در تصویر هم مشخص شده است، میتوانید تغییرات این داده را در بازههای زمانی مختلف مشاهده کنید. تغییر بازه زمانی از بخش «Last 30D» به معنای 30 روز گذشته در بالا و سمت راست نمودار نیز امکانپذیر است.
بررسی میزان PnL Ratio
این داده در صرافی BingX، هر 15 دقیقه یک بار بروزرسانی میشود. برای به دست آوردن میزان آن، باید مقدار خالص سود را بر مقدار خالص ضرر تقسیم کرد. فرمول زیر، روش محاسبه این داده است:
PnL Ratio = میزان خالص ضرر / میزان خالص سود
-
بیشتر از 1
اگر میزان این داده، در صفحه یک تریدر حرفهای، بیشتر از 1 باشد، به این معناست که برایند عملکرد تریدر مثبت بوده و به عبارتی میزان سود معاملات در یک بازه زمانی از میزان ضررهای او بیشتر بوده است.
-
کمتر از 1
اگر مقدار عدد به دست آمده، کمتر از 1 باشد، چنین برداشت میشود که میزان ضررهای معاملات تریدر بیش از میزان سودهای وی است و به طور کلی برایند عملکرد وی در یک بازه زمانی منفی و ضررده بوده است.
سخن پایانی
برای فعالیت در بازارهای مالی، باید اطلاعات و دانش شما درباره تحلیل و همچنین اصطلاحات و مفاهیم مختلف در بازار بالا باشد. برای رسیدن به این هدف، بهترین و کوتاهترین راه، شرکت در یک دوره آموزش ارز دیجیتال یا دورههای مخصوص به دیگر بازارهای مالی است.
PnL، یکی از مهمترین مفاهیم و اصطلاحات در بازارهای مالی و بیشتر مربوط به بازار فیوچرز و مارجین است. این مفهوم، به میزان سود و زیان تریدر در یک بازه زمانی خاص اشاره دارد. با بررسی این داده، میتوانید عملکرد خود یا تریدر دیگری را بررسی کنید.
در این مقاله، مفهوم سود و زیان (PnL ) و انواع مختلف آن را بررسی کردیم؛ در نهایت شما با داشتن آگاهی نسبت به این مفاهیم، میتوانید عملکرد خود، سبد دارایی یا تریدرهای دیگر را بررسی کنید.
پرسشهای متداول
PnL که مخفف عبارت Profit and Loss است به میزان سود زیان در یک تراکنش، سبد دارایی و… در یک بازه زمانی اشاره دارد
محاسبه سود و زیان معمولاً در بازارهای فیوچرز و مارجین کاربرد بیشتری دارد؛ با این حال نحوه محاسبه این داده برای بازار اسپات را نیز در طی مقاله شرح دادیم.
در زمان محاسبه پی ان ال محققشده باید قیمت بستن موقعیت در نظر گرفته شود و درواقع در این مورد موقعیت (پوزیشن) تریدر بسته شده است و میزان سود و زیان به دست آمده تغییر نخواهد کرد، اما سود و زیان محققنشده مربوط به موقعیتها یا معاملات باز بوده و میزان این داده در آنها دائماً در حال تغییر است.
اگر میزان این داده بالاتر از 1 باشد میتوان گفت میزان سود بیشتر از میزان ضرر بوده است و اگر اندازه آن کمتر از 1 باشد باید بدانید معامله، پورتفولیو یا عملکرد تریدر ضررده و درواقع میزان ضرر آن بیشتر از میزان سود بوده است. برای به دست آوردن این نوع از سود و زیان باید مقدار سود به مقدار ضرر تقسیم شود.