یکی از کاربردهای ابتدایی توکن‌ها را می‌توان در کازینوها دید که افراد به ازای پرداخت پول، توکن با ارزش‌های مختلف را خریداری می‌کنند تا به‌جای پول در محیط کازینو استفاده کنند. توکن‌های خریدنی در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها برای خرید خوراکی و خدمات رفاهی از دیگر موارد استفاده از توکن‌هاست. همچنین پیش از اینکه توکن‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال مطرح شوند، در سیستم‌های کامپیوتری به‌عنوان یک نوع مجوز رمزنگاری مطرح شده بودند.
توکنیزه کردن یا توکنیزاسیون چیست؟ (Tokenization)
در اکوسیستم بلاک چین، توکن به دارایی‌هایی گفته می‌شود که اجازه می‌دهند اطلاعات و ارزش‌ها به شیوه‌ای کارآمد و ایمن، منتقل، ذخیره و تأیید شوند. توکن‌های رمزنگاری می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند و با ویژگی‌های منحصربه‌فردی برنامه‌ریزی شوند که موارد استفاده از آن‌ها گسترش یابد. توکن‌های امنیتی، توکن‌های کاربردی و ارزهای رمزنگاری‌شده پیامدهای گسترده‌ای برای طیف وسیعی از بخش‌ها از نظر افزایش نقدینگی، بهبود کارایی تراکنش‌ها و افزایش شفافیت و اثبات‌پذیری دارایی‌ها دارند. ممکن است نام توکنیزه یا توکنیزه کردن را زیاد دیده یا شنیده باشید، ولی با مفهوم آن آشنا نباشید. توکنیزه کردن را می‌توان روند تبدیل دارایی‌های مختلف به دارایی‌های دیجیتال تعریف کرد که معادل «توکنیزاسیون» است. در این مقاله از سری مقالات آموزش ارز دیجیتال قصد داریم شما را با مفهوم توکنیزه کردن و انواع توکن‌ها آشنا کنیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.
توکن‌های امنیتی، توکن‌های کاربردی و ارزهای دیجیتال
به‌طورکلی یک توکن نمایشی از یک دارایی یا ابزار خاص است. در زمینه فناوری بلاک چین، توکنیزه کردن فرایند تبدیل چیزی با ارزش به یک توکن دیجیتالی قابل استفاده در یک برنامه بلاک چین است. دارایی‌های توکن‌شده در بلاک چین به دو صورت هستند؛ دارایی‌های ملموس مانند طلا، املاک و مستغلات و هنر یا دارایی‌های نامشهود مانند حق رأی، حقوق مالکیت یا مجوز محتوا.
عملاً هر چیزی که یک مالک داشته و در سطح ارزشی بالایی نیز قرار داشته باشد، همچنین بتوان آن را در یک بازار دارایی بزرگ‌تر ادغام کرد، می‌توان توکنیزه کرد. مفهوم توکن‌سازی مقدم بر فناوری بلاک چین است. صنعت خدمات مالی از دهه 1970 نوعی توکن‌سازی را برای محافظت از اطلاعات محرمانه مشتریان اجرا کرده است. این فرایند معمولاً شامل تبدیل
اوراق بهادار توکن‌شده
توجه به این نکته مهم است که توکن های امنیتی با «اوراق بهادار توکن‌شده» یکی نیستند؛ درحالی‌که این دو اصطلاح اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند. امنیت توکن‌سازی در بلاک چین به‌عنوان یک پایه دیجیتالی ساده برای امنیت پایه‌های خود عمل می‌کند و معمولاً به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که به‌راحتی مبادله، تجمیع یا استفاده شود؛ به عبارت دیگر، اوراق بهادار توکنیزه‌شده، برای گسترش دسترسی بازار یا نقدشوندگی اوراق بهادار در حال توکن‌سازی (بدون افزودن ویژگی‌های برنامه‌ریزی‌شده یا رمزنگاری منحصربه‌فرد مانند مواردی که در توکن‌های امنیتی یافت می‌شوند) به کار می‌روند.
توکن‌های کاربردی
توکن‌های کاربردی نشان‌دهنده دسترسی به یک محصول یا خدمات معین، معمولاً در یک شبکه بلاک چین خاص است. این توکن‌ها ممکن است برای تقویت مکانیسم اجماع شبکه بلاک چین، ارائه عملیات یک بازار غیرمتمرکز، پرداخت کارمزد تراکنش، یا اعطای حق ارائه و رأی به دارندگان در مورد تحولات جدید در یک سازمان غیرمتمرکز مستقل (DAO) یا سایر شبکه‌های غیرمتمرکز استفاده شوند. درحالی‌که توکن‌های امنیتی عمدتاً برای ایجاد حقوق مالکیت استفاده می‌شوند، تمرکز توکن‌های کاربردی بیشتر بر استفاده عملی است. بسیاری از توکن‌های رمزنگاری که از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) در پلتفرم اتریوم راه‌اندازی می‌شوند، به‌عنوان توکن‌های کاربردی در نظر گرفته می‌شوند.
توکن‌های ارزی
توکن‌های ارزی برای خرید و فروش و خرج‌کردن طراحی شده‌اند. برخی از آن‌ها مانند استیبل کوین‌های دارای پشتوانه دارایی مانند DAI MakerDAO و GUSD Gemini براساس دارایی‌های اساسی هستند. با این حال، بسیاری دیگر براساس هیچ دارایی اساسی نیستند. درعوض، ارزش آن‌ها مستقیم به مکانیسم توزیع و شبکه بلاک چین پایه آن‌ها مرتبط است. توجه به این نکته مهم است که تنها به این دلیل که یک توکن رمزنگاری برای هدف خاصی طراحی شده است، به این معنا نیست که کاربران تنها از این توکن برای آن هدف استفاده می‌کنند؛ برای مثال درحالی‌که توکن‌های کاربردی به‌طور واضح برای سرمایه‌گذاری‌های سوداگرانه طراحی نشده‌اند، بسیاری از مردم این توکن‌ها را خریداری می‌کنند، به این امید که ارزش آن‌ها با افزایش تقاضا برای محصولات یا خدمات شرکت افزایش یابد.
علاوه بر طبقه‌بندی‌های بالا، توکن‌ها نیز بسته به کاربرد موردنظرشان می‌توانند به‌صورت قابل تعویض یا غیرقابل تعویض طراحی شوند. توکن‌های تعویض‌پذیر یکسان هستند و می‌توانند به‌طور یکپارچه جایگزین یکدیگر شوند. از سوی دیگر، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) منحصربه‌فرد و به‌طور اثبات‌شدنی کمیاب هستند؛ به این معنا که تاریخچه‌های آن‌ها را می‌توان تا سطح فردی ردیابی کرد. نمونه‌هایی از NFT ها عبارت‌اند از Cryptokitties اتریوم و هنرهای دیجیتال و مجموعه‌های موجود برای خرید در بازارهای NFT مانند Nifty Gateway، OpenSea و NBA Top Shot،.Rarible
به این ترتیب، توکن‌های تعویض‌پذیر معمولاً در محیط‌هایی استفاده می‌شوند که قابلیت ردیابی فردی نگران‌کننده نیست (مانند تأمین نقدینگی بازار)؛ درحالی‌که NFT ها در مواردی که منحصربه‌فرد بودن و کمیاب‌بودن قابل اثبات ارزش‌گذاری می‌شود (مانند هنر دیجیتال و کلکسیون‌ها)، استفاده می‌شوند.
چالش‌های توکنیزه کردن
پروژه‌های بلاک چینی که از توکن‌های رمزنگاری استفاده می‌کنند، می‌توانند با موانع نظارتی مواجه شوند؛ زیرا دولت‌ها در سراسر جهان تلاش می‌کنند به ماهیت بی‌سابقه این فناوری جدید واکنش نشان دهند. این توکن‌ها اغلب می‌توانند شامل ویژگی‌های رایج در اوراق بهادار مالی باشند، اما اغلب مشمول مقررات مشابه اوراق بهادار سنتی نیستند. این مقوله چالشی را هم برای مقامات دولتی و هم برای پروژه‌های بلاک چین ایجاد می‌کند که سعی در ایجاد تعادل بین نوآوری و انطباق دارند.
درحالی‌که تعداد فزاینده‌ای از کشورها مقررات ارزهای دیجیتال را به‌منظور تشویق رشد اجرا کرده‌اند، سایر کشورها رویکرد سخت‌گیرانه‌تری را برای مقابله با مشکلات احتمالی در پیش گرفته‌اند؛ برای مثال در ایالات‌متحده، کمیسیون بورس و اوراق بهادار در نظر دارد رسماً برخی توکن‌ها را به‌عنوان اوراق بهادار طبقه‌بندی کند که این پروژه‌ها را در معرض سطح بالایی از نظارت خارجی قرار می‌دهد. یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی تنظیم‌کننده‌ها این است که چگونه توکن‌های امنیتی به دارایی‌های اساسی خود متصل می‌شوند؛ برای مثال اگر هزاران سرمایه‌گذار ناشناس به‌طور جمعی صاحب یک هتل توکنیزه‌شده باشند، چگونه تعیین می‌کنند که چه کسی مسئول نگهداری و عملیات هتل است؟ یا اگر ذخایر طلای پشتوانه یک توکن دارایی از بین برود چه اتفاقی می‌افتد؟ به عبارت دیگر درحالی‌که توکنیزه کردن دارایی‌های دیجیتال امکان انتقال دارایی‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کند، توکنیزه کردن دارایی‌های فیزیکی همچنان به درجاتی از تمرکز و مشارکت شخص ثالث نیاز دارد؛ درنتیجه برای دستیابی به پذیرش انبوه توکن‌های رمزنگاری در طیف وسیع‌تری از صنایع، وجود یک محیط نظارتی بالغ‌تر ضروری است.
سخن پایانی
توکنیزه کردن از توکن‌سازی دارایی‌ها گرفته تا املاک و مستغلات، نحوه تعامل ما با دارایی‌های ارزشی را به‌طور اساسی تغییر می‌دهد. در این مقاله به تعریف توکنیزه کردن و معرفی انواع توکن‌ها پرداختیم. این توکن‌ها که عبارت‌اند از توکن های امنیتی، توکن‌های کاربردی، توکن‌های ارزی و توکن‌های اوراق بهادار که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که سبب افزایش نقدینگی، بهبود کارایی معاملات و افزایش شفافیت و قابلیت اثبات دارایی‌ها می‌شوند.
پرسش‌های متداول
توکنیزه کردن فرایند تبدیل چیزی با ارزش به یک توکن دیجیتالی قابل استفاده در یک برنامه بلاک چین است.
