بر اساس الزام بانک مرکزی، مقرر شده است تا بانک ها مشتریان خود را بر اساس معیارهایی طبقه بندی کرده و خدمات خود را متناسب با طبقه مشتریان ارائه کنند که اعم آن شامل بانکداری خرد، بانکداری تجاری، بانکداری شرکتی و بانکداری سرمایه ای می باشند. در این مقاله، به بررسی بانکداری خرد می پردازیم.
بانکداری خرد
بانکداری خرد، به انگلیسی (Retail banking) به ارائه مستقیم خدمات از سوی بانک به افراد گفته می شود. همچنین بانکداری خرد را می توان دریافت سپرده از مردم و دادن وام به افراد، بنگاه ها و شرکت ها نیز تعریف کرد. با این تعریف، بانک ها در نقش واسطه های مستقیم مالی عمل می کنند. تک تک چنین مبادلاتی ارزش اندکی دارند، اما وقتی حجم چنین مبادلاتی زیاد باشد، ارزش قابل توجهی ایجاد خواهد شد. بانکداری خرد به عنوان زیر بنا و پایه اصلی بانکداری، کلیه خدمات بانکی و مالی را از طریق شعب خود و ابزارهای الکترونیکی به طرف های حقیقی و حقوقی ارائه می کند. این شیوه بانکداری ارایه خدمات به عموم مردم با مزیت های محدود را شامل می شود. این طبقه شامل مشتریان عادی بانک ها هستند که دارای منابع پس اندازی خرد، تراکنش های محدود، ارتباط از طریق خدمات پرداخت معمول چون دریافت حقوق، قبوض و … می باشند.
این دسته از مشتریان از اعتبارات خرد برای رفع نیازهای روزمره زندگی استفاده می کنند و مشتریان اصلی کارت های اعتباری به شمار می روند. این بخش تعداد بسیار زیادی از مشتریان را شامل می شود که سودآوری محدودی دارند و مزیت این بخش ریسک کم به دلیل پراکندگی و تعداد بالا است. از بانکدا ری خرد به عنوان بانکداری مصرف کننده یا بانکداری شخصی یاد می شود که به طور مستقیم با مشتریان خرد سر و کار دارد و به طور کلی، صورت قابل مشاهده ای از بانکداری عمومی است. برخی از ویژگی های آن عبارتند از:
تعداد مشتریان زیاد، تعداد زیاد تراکنش ها و همزمان حجم ریالی اندک آن ها (در مقایسه با بانکداری شرکتی).
خدمات بانکداری خرد
این حوزه نسبت به برقراری ارتباط مستمر با کلیه شعب، برنامه ریزی و هدایت شعب جهت سپرده پذیری، بررسی و نظارت بر عملکرد ابزارهای پرداخت الکترونیک، راهبری پروژه سپرده پذیری حساب های قرض الحسنه پس انداز، حساب جاری، ارائه خدمات اعتباری و تسهیلات، وام های شخصی و وام مسکن، بررسی وضعیت منابع و مصارف، مطالبات و ریسک های اعتباری شعب و ارزیابی عملکرد آن ها، فروش حضوری خدمات بانک به اشخاص و شرکت ها، شناسایی بازار و تحلیل وضعیت محصولات و خدمات رقبا، ارائه خدمات بیمه برای سپرده گذاران و رتبه بندی آن ها، ارائه خدمات صدور و شخصی سازی انوع کارت های نقدی، هدیه، اعتباری، عابر بانک و بن کارت برای پرسنل سازمان ها و شرکت ها به همراه ارائه خدمات ابزارهای پرداخت الکترونیکی به آنان اقدام می نماید. از اهداف بانکدار ی خرد ایجاد نوآوری در انواع محصولات و خدمات بانکی و ایجاد تمایز در نحوه ارائه آن ها همزمان با افزایش سرعت، دقت و کیفیت به مشتریان می باشد.
کانال های ارتباطی
بانکداری خرد از طریق کانال های مختلف خدمت رسانی نظیر زنجیره شعب، دستگاه های خودپرداز، اینترنت بانک، تلفن بانک و… به مشتریان ارائه می شود. شاید بانکداری خرد تنها حوزه بانکداری مدرن باشد که با آنچه در ذهن اکثر افراد به عنوان فعالیت های معمول یک بانک نقش بسته است، تطبیق داشته باشد.
استراتژی توسعه بانکداری خرد
استراتژی قالب در برخورد با این مشتریان بالا بردن حداکثر بهره وری با تاکید بر کاهش هزینه است. بدین ترتیب بانکداری الکترونیک به دلیل مزیت بسیار خود در مدیریت هزینه ها بسیار در طراحی و اجرای استراتژی های بانکدار ی خر د موثر بوده و کاربرد دارد. در توسعه بانکدا ری خر د، همواره بانک ها در حال اضافه کردن محصولات و پیشنهادهای خود به مشتریان هستند. علاوه بر حساب های بانکی خرد و سرویس به مشتریان از طریق شعب محلی، بانک ها با بهره گیری از مشاوران مالی، پیشنهادات گسترده ای از جمله خدمات سرمایه گذاری مانند مدیریت ثروت، حساب های کارگزاری، بانکداری تخصصی و برنامه ریزی برای اعطای تسهیلات های خرد و دانشجویی را مطرح می کنند. همچنین در این بانکداری تمهیدات لازم برای افزایش راحتی به اتصال حساب ها برای مشتریان ایجاد می شود و در نتیجه مشتریان می توانند به راحتی به وجوه خود دسترسی پیدا کنند و معاملات شخصی را سریع تر و آسان تر انجام دهند. یکی از مهم ترین محورهای مد نظر در بانکداری خرد، گسترش بانکداری الکترونیکی است. در بازارهای مالی، صنعت بانکداری به یک محیط رقابتی تبدیل شده است. در این فضای رقابتی، استفاده از فناوری اطلاعات برای ارایه خدمات به مشتریان بسیار مهم است. بانکداری مبتنی بر تکنولوژی در سال های گذشته جایگزین بانکداری سنتی شده است. در این راستا ابزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات به منظور افزایش کارایی و اثر بخش در بخش خدمات به مشتریان ارایه می شود.
