برای انجام یک سرمایهگذاری موفق در بازار سهام همواره میبایست به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام پرداخت و در صورتی که قیمت روز سهام کمتر از ارزش خالص دارایی بود، آنگاه میتوان اقدام به خرید سهام نمود. یکی از انواع شرکتهای موجود در بازار سرمایه ایران شرکتهای سرمایهگذاری میباشند.
ارزش خالص دارایی (NAV)
از آنجایی که عمده داراییهای شرکتهای سرمایهگذاری، سهام و داراییهای مالی است میتوان از اصطلاحی تحت عنوان NAV جهت محاسبه ارزش خالص دارایی استفاده نماییم.
با توجه به اینکه سرمایه گذاران زیادی به خصوص تازه واردهای عرصه بورس و تحلیل بنیادی از ما در خصوص ارزش گذاری سهام شرکتهای سرمایه گذاری سوال می پرسند و می گویند روش NAV چیست؟
ما در این مقاله به تبیین مفهوم ارزش خالص دارایی (NAV) در شرکتهای سرمایه گذاری میپردازیم تا از این دریچه بتوانیم درک مفاهیم حاکم در تحلیل بنیادی این دست از شرکتهای سرمایهگذاری را ملموستر نماییم.
ماهیت شرکتهای سرمایهگذاری
بر اساس نوع فعالیت شرکتهای فعال در بورس میتوان آنها را به چند دسته تقسیم کرد: شرکتهای تولیدی، خدماتی، قراردادی و پیمانکاری و شرکتهای سرمایهگذاری.
البته عمده شرکتها در دسته تولیدی و سرمایهگذاری قرار میگیرند. شرکتهای سرمایهگذاری همانطور که از نام آنها پیداست با هدف سرمایهگذاری در شرکتهای بورسی و غیر بورسی تأسیس میشوند.
انواع شرکته های سرمایه گذاری
اول شرکتهایی که هدف آنها از سرمایهگذاری صرفاً کسب سود از محل فروش سهام است. این دسته از شرکت هم عمدتاً به صورت کنترلی اقدام به خرید سهام شرکتهای زیرمجموعه نمیکنند و عمده سبد سهامشان را سهامی با درصدهای کمتر از یک درصد تشکیل میدهند.
دوم شرکتهای سرمایهگذاری هستند که هدفشان سرمایهگذاری به صورت کنترلی از طریق مالکیت مستقیم و یا غیرمستقیم توسط شرکتهای زیرمجموعه آن است که به آنها هلدینگ سرمایه گذاری می گویند.
در حالت اخیر برای مثال شرکت سرمایهگذاری مالکیت ۳۵ درصد یک شرکت را به دست میگیرد و از طریق یک شرکت غیر بورسی که مالکیت ۱۰۰ درصد آن را دارد، مالکیت ۲۵ درصد دیگر آن را نیز در اختیار میگیرد.
در نتیجه در مجموع مالکیت ۶۰ درصد آن شرکت در اختیار شرکت سرمایهگذاری بوده و به اصطلاح سهامدار عمده آن بوده و مالکیت کنترلی آن شرکت را در دست گرفته است.
اهداف شرکت های سرمایه گذاری
برای اینکه متوجه بشویم هدف یک شرکت سرمایهگذاری کدامیک از حالات فوق است باید به اساسنامه شرکت رجوع کرد، با این وجود در ابتدای یادداشتهای همراه صورتهای مالی نیز میتوان آن را رؤیت کرد.
تصویر فوق بخشی از اطلاعات موجود در یادداشتهای همراه صورتهای مالی شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین با نماد تاپیکو است.
همانطور که در تصویر مشخص شده است هدف این شرکت سرمایهگذاری کنترلی در سهام شرکتهای دیگر است. این دسته از شرکتها در سبد سهام خود عموماً دارای چندین سهم با مالکیت بیش از ۵۰ درصد میباشند. همچنین این شرکتها در رشد و توسعه شرکتهای تولیدی و زیرمجموعه خود نقش اصلی را ایفا میکنند.
در تصویر فوق بخشی از سبد سرمایهگذاری شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین را مشاهده میفرمایید. همانطور که مشخص شده است این شرکت مالکیت ۵۰ درصدی چندین شرکت را در اختیار دارد که این موضوع متناسب با اهداف تعریفشده در اساسنامه شرکت است.
این گزارش در کدال تحت عنوان صورت وضعیت پرتفوی ماهیانه برای شرکت های سرمایه گذاری وجود دارد.
روش محاسبه ارزش خالص دارایی یا NAV چگونه است؟
Net Asset Value که به اختصار از آن به NAV یاد میگردد به خالص ارزش داراییهای یک شرکت سرمایهگذاری اشاره دارد. در واقع به ما این موضوع را نشان میدهد که ارزش روز آنچه متعلق به سهامداران است چند ریال است و این موضوع اصلیترین مبحث در امر سرمایهگذاری است.
فرمول محاسبه NAV از رابطه زیر محاسبه میگردد:
همانطور که در فرمول بالا مشاهده میکنید از ارزش روز داراییها و بدهیها یاد شده است. برای در این موضوع توضیحاتی را ادامه ارائه میکنیم تا به طور دقیق با مفاهیم آشنا بشوید.
معادله اصلی حسابداری که در ترازنامه شرکتها برقرار است به شرح زیر است:
جمع کل داراییها = جمع کل بدهیها + جمع حقوق صاحبان سهام
بنابراین ما در فرمول محاسبه خالص ارزش داراییهای هر سهم به دنبال محاسبه ارزش روز حقوق صاحبان سهام هستیم تا ببینیم بر اساس آنچه امروز روی داده، ارزش روز سرمایهگذاری شرکت و در نتیجه ارزش روز حقوق صاحبان سهام شرکت سرمایهگذاری چند ریال است.
علت استفاده از NAV در شرکتهای سرمایهگذاری
همانطور که پیش از این نیز ذکر گردید شرکتهای سرمایه گذاری و تولیدی عمده شرکتهای بورسی را تشکیل میدهند به همین دلیل با استناد به صورتهای مالی این دو نوع شرکت به تبیین موضوع فوق میپردازیم.
همانگونه که پیش از این ذکر شد معادله اصلی حسابداری از رابطه زیر تبعیت میکند:
جمع کل داراییها = جمع کل بدهیها + جمع حقوق صاحبان سهام
رابطه فوق به این معناست که داراییهای خریداریشده توسط شرکت یا متعلق به سهامداران است و یا طلبکاران. اما نکته حائز اهمیت این است که داراییهای گزارششده در ترازنامه دقیقه به چه مواردی اشاره میکند؟
به ترازنامه شرکت تولیدی کالسیمین توجه فرمایید:
همانطور که در تصویر فوق مشاهده میفرمایید از حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال داراییهای این شرکت، حدود ۸ هزار میلیارد ریال آن را داراییهایی مانند موجودی کالا، دریافتنیهای تجاری و داراییهای ثابت مشهود (مانند زمین، ماشینآلات و تجهیزات و … ) شکل دادهاند.
محاسبه ارزش خالص دارایی براسس اطلاعات ترازنامه
ترازنامه بر اساس اصول حسابداری تهیه میشود. یکی از اصول حسابداری اصل بهای تمام شده تاریخی است. بر طبق این اصل شرکتها مکلف هستند تا ارزش داراییهای خود را به قیمت زمان خرید خود ثبت کنند.
بنابراین مثلاً شرکت کالسیمین یکی از زمینهای خود را در سال ۱۳۶۵ به قیمت ۱۰۰ میلیون ریال خریده است و در نتیجه ارزش این دارایی در دفاتر به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال ثبت شده است در حالی که در سال ۱۳۹۷ ارزش این زمین به ۳۰ میلیارد ریال افزایش پیدا کرده باشد.
از آنجایی که برای بهروزرسانی اطلاعات ارزش زمین نیازمند حضور کارشناس دادگستری هستیم بنابراین هیچگاه این بهروزرسانی انجام نمیشود مگر در شرایط خاصی مانند افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها که در این حالت شرکت اقدامات مقتضی را انجام خواهد داد.
بنابراین همانطور که مشاهده میفرمایید عملاً در شرکتهای تولیدی دسترسی به NAV کار غیرممکنی محسوب میشود و به همین دلیل ارزشگذاری در این شرکتها با برآورد سود خالص و استفاده از ضریب P/E ممکن میشود.
شما به ترازنامه شرکت سرمایهگذاری اعتلای البرز نگاه کنید.
همانطور که در تصویر فوق مشاهده میفرمایید کل داراییهای شرکت که از مجموع داراییهای جاری و غیر جاری به دست میآید معادل ۱۲۲۵۴۳۴ میلیون ریال است که از این مقدار ۱۱۱۲۱۱۲ میلیون ریال معادل ۹۱ درصد آن مربوط به سرمایهگذاریهای شرکت است.
از آنجایی که سرمایهگذاریهای شرکت را میتوان از طریق برآورد ارزش شرکت و یا تابلوی معاملات به دست آورد به همین دلیل میتوانیم از خالص ارزش داراییهای شرکت به عنوان ابزاری جهت محاسبه ارزش ذاتی شرکت استفاده کرد.
بنابراین با محاسبه NAV تا حدود زیادی میتوان ارزش روز حقوق صاحبان سهام شرکتهای سرمایهگذاری را برآورد کرد.
نحوه محاسبه nav شرکت های سرمایه گذاری
در این مقاله سعی بر آن شد تا مفهوم NAV برای شما تشریح گردد و از این دریچه الزام محاسبه آن برای شرکتهای سرمایهگذاری تشریح گردد.
برای محاسبه خالص ارزش داراییهای هر سهم یک شرکت سرمایهگذاری بایستی ضمن در نظر گرفتن ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، اثرات سودهای تقسیمی دریافتی، سود(زیان) ناشی از فروش سهام، ارزش افزوده ناشی از مالکیت سهام بورسی و غیربورسی و مفهومی به نام ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها لحاظ گردد که در مقاله فاکتورهای مهم در محاسبه NAV هر سهم به تفصیل در این مورد توضیحاتی ارائه میگردد.
همچنین در صندوق های سرمایه گذاری با مفهوم ارزش خالص دارایی کار خواهید داشت که می توانید بحث NAV صدور و NAV ابطال را از مقاله صندوق سرمایه گذاری مطالعه نمایید.
مؤلف: احمد لحیم گرزاده
به این مقاله امتیاز دهید
میانگین امتیازات: ۳.۸ / ۵. تعداد امتیاز: ۴۷
اولین نفری باشید که به این مقاله امتیاز میدهید
۴۰ پاسخ
سلام.ایا خرید سهام شرکت سرمایه گزاری ثابت در زمان ریزش اصل سرمایه تضمین شده به ناوی شرکت الزام به خرید دارد در صورت نبود خریدار؟
با سلام و احترام
نهادی تحت عنوان شرکت سرمایهگذاری ثابت نداریم.
در صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت در صورتی که تضمین اصل سرمایه نیز داشته باشند، چنین مواردی امکان پذیر است.
با سلام میخواستم بدونم ارزش ذاتی سهم ثشاهد چقده اگه راهنمایی کنید ممنون میشم
سلام خسته نباشید قیمت NAVدارا یکم در اوایل تیرماه کمتر قیمت روز آن بود در حالی که هم اکنون برعکس شده آیا این نشانه خوبی برای خرید است یا خیر.متشکرم
با سلام و احترام
بله از لحاظ تئوریک تحلیل بنیادی، خرید اوراق بهادار کمتر از ارزش ذاتی آن مناسب ارزیابی میشود، اما توجه داشته باشید، که این یکی از ملاکهای تصمیمگیری بوده و باید سایر شرایط را نیز بررسی کنید.
سلام دمتون گرم پاسخ همه رو میدهید
کاش میشد یه مثال از محاسبه p/nav رو برای اون شرکت تولیدی که مقدوره میزاشتید تا ما بهتر میتونستیم خودمون بریم ترازنامه شرکت ها رو بفهمیم. من خیلی وقته دنبالش هستم ولی هیچ کس انگار هیچی ازش نمیدونه. خیلی ممنون
باسلام دوست عزیز
فرض کنید قیمت پایانی سهم امروز ۲۱۲ تومان بوده و nav سهم را شما ۴۳۲ تومان محاسبه کرده اید.
برای محاسبه P/NAV این سهم این دو مقدار را را بر هم تقسیم می کنیم. یعنی ۲۱۲ تقسیم بر ۴۳۲ عددی که بدست می آید ۵۰ درصد می شود. پس به دلیل اینکه nav شرکت ۴۳۲ بوده قیمت سهم باید ۷۵ درصد این عدد( ۴۳۲ ) در بازار قیمت میخورد. ۷۵ درصد ۴۳۲ تومان (مقدار NAV) برابر است با ۳۲۴ تومان یعنی باید سهم در بازار ۳۲۴ تومان قیمت میخورد اما قیمت پایانی سهم را ۲۱۲ تومان در نظر گرفته بودیم. پس در این صورت می توانیم نتیجه بگیریم که ارزش این شرکت در بازار از ارزشی که باید معامله شود کمتر است چرا که ۷۵ درصد nav سهم شرکت در بازار ۳۲۴ تومان است در صورتیکه قیمت روز این سهم ۲۱۲ تومان است.
بنابراین اگر سهم را۲۱۲ تومان بخریم انتظار داریم که به ۳۲۴ تومان ارزشی که حساب کردیم برسد یا نزدیک به این عدد رشد کند (ممکن است فردا NAV دیگری باشد، ما NAV روز را حساب کردیم).
خب برای اینکه قیمت روز سهم (۲۱۲ تومان) به ارزش سهم (۳۲۴ تومان) برسد یعنی نزدیک به ۵۰ درصد باید رشد کند. اگر پرتفوی این شرکت در شرایط فعلی بخواهد باقی بماند در واقع این ۵۰ درصد اگر بخواهد بشود ۷۵ درصد)میانگین درصد NAV) نزدیک به ۵۰ درصد باید قیمت سهام این شرکت رشد کند.
سلام. و خسته نباشید. چطور میتونیم ارزش ذاتی سهام یک شرکت (نه لزوما سرمایه گذاری) رو بدست بیاریم؟ممنون
باسلام دوست عزیز
مدل گوردون یا مدل سود باقیمانده DDM، مدلی جهت محاسبه ارزش ذاتی سهام برمبنای ارزش فعلی سود تقسیمی پیش بینی شده با نرخ ثابت است.
این مدل فرض می کند شرکت همیشه وجود داشته و سود تقسیمی براساس یک نرخ مشخص به صورت پیوسته افزایش می یابد. برای برآورد ارزش سهام، ارزش سهم تابعی از سودهای تقسیمی مورد انتظار در دوره آتی، هزینه حقوق صاحبان سهام و رشد مورد انتظار در سودهای تقسیمی درنظر گرفته می شود. نتیجه این تابع یک فرمول ریاضی ثابت است، که برمبنای یک سری بی نهایت از سودهای تقسیمی مورد انتظار در آینده قرار گرفته است.
ارزش سهام را میتوان با استفاده از فرمول ریاضی زیر محاسبه کرد، این فرمول برمبنای خواص ریاضی یک سری از اعداد در حال رشد با نرخ ثابت در نظر گرفته میشود.
Intrinsic value of stock به معنای ارزش داتی سهام است.
(Intrinsic value of stock = D÷(k-g
به طوری که D، سود تقسمی مورد انتظار هر سهم، K بازده مورد انتظار سرمایهگذار و g نرخ رشد مورد انتظار سود تقسیمی سهام است.
در یک دستهبندی کلی، سه رویکرد مجزا برای تعیین ارزش یک شرکت وجود دارد:
رویکرد ترازنامهای
رویکرد نسبی
رویکرد تنزیلی
سلام وقت شما به خیر
مرسی بابت نوضییح خوب و جامع شما
فقط میخواستم بدونم که nav هر سهام رو از کجا میشه پیدا کرد؟؟
باسلام دوست عزیز
درحال حاضر NAVصندوق های سرمایه گذاری در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران صفحه خانه لبه صندوق های سرکابه گذاری نمای داده می شود
سلام .
ممنون از بابت اطلاعات مفیدی که منتشر میکنید . بسیار عالی است که ایرادات و اشکالات موجود در دستو العملها و قوانین موجود را هم در مواقعی شفاف می کنید .این روند در در دراز مدت باعث شفافیت و منطقی تر شدن امور می شود .
موفق باشید .