به حقوق صاحبان سهام مربوط به سهامداران اصلی در یک شرکت سهامی، سهام مدیریتی و یا کنترلی گفته می شود. در شرایطی که شرکت های بورسی بیش از یک کلاس یا رتبه از سهام عادی منتشر کرده باشند، سهامی که حق رأی بیش تر یا رأی با وزن بالاتری نسبت به سهام عادی دارد، به عنوان سهام کنترلی شناخته می شود.
این سهامداران اصلی، یا تعداد سهام منتشرشده زیادی دارند و یا نسبتی از سهام شرکت را دارا می باشند که به شکل قابل توجهی به آن ها اجازه می دهد تا با اعمال نظر و تأثیر بر تصمیمات شرکت آن را کنترل کنند. بنابراین می توان بیان کرد که دارنده سهام کنترلی، اجازه اعمال مدیریت در شرکت را داراست.
در واقع، دارنده سهام کنترلی از دو طریق می تواند در شرکت اعمال نفوذ کند:
- تعیین یک یا چند عضو هیأت مدیره
- انتصاب مدیر عامل شرکت، با در اختیار گرفتن اکثریت اعضای هیأت مدیره
میزان سهام لازم برای اطلاق سهام مدیریتی به یک سهم چقدر است؟
میزان سهام لازم برای به دست گرفتن کنترل یک یا چند عضو هیأت مدیره یک شرکت، بستگی به ترکیب سهامداران و تعداد اعضای هیأت مدیره شرکت دارد. در حال حاضر تعداد اعضای هیأت مدیره در اکثریت شرکت ها ۵ عضو است.
اگر فرض کنیم ترکیب سهامداران به نحوی باشد که سهم خردی وجود نداشته باشد، در آن صورت میزان سهام لازم برای کسب یک عضو هیأت مدیره ۱۶/۷ درصد است؛ اما اگر تعداد اعضای هیأت مدیره به ۷ عضو افزایش یابد، در آن صورت با میزان کم تری (۱۲/۶ درصد) هم می توان یک عضو هیأت مدیره داشت.
چرا ارزش سهام مدیریتی از قیمت سهام خرد بالاتر است؟
دارندگان سهام کنترلی درخصوص دارایی ها و تصمیم گیری های شرکت دخالت مستقیم دارند. شخص حقیقی یا حقوقی که سهام کنترلی دارد می تواند در تصمیمات هیأت مدیره و راهبری شرکت، دخالت کند.
به بیان دیگر، سهام کنترلی به دارنده بلوک این امکان را می دهد که از آخرین اخبار شرکت سریع تر و دقیق تر اطلاع کسب کند. این اطلاعات به طور قطع در تصمیم گیری مربوط به بازار سهام اثرگذار خواهد بود که البته در چارچوب دستورالعمل دارندگان اطلاعات نهانی کنترل می شود.
چگونه می توان اعتبار سهام مدیریتی را در محاسبه خالص ارزش دارایی لحاظ نمود؟
محاسبه اعتبار سهام کنترلی در مؤسسه های سرمایه گذاری مشکل است که همین امر، برآورد ریز خالص ارزش دارایی ها را با پیچیدگی هایی روبرو می کند.
در مجموع دو گروه مؤسسه سرمایه گذاری در بورس تهران فعالیت می کنند؛ یک تیم صرفأ مؤسسات سرمایه گذاری هستند که آرمان های کوتاه مدت معامله اوراق بهادار را پیروی می کنند؛ لذا سهام آن ها سهام کنترلی و مدیریتی محسوب نمی شود.
اما هلدینگ ها که با دید نظارتی پا به شرکت ها می گذارند، قسمت عمده ای از سهام مؤسسه های سرمایه پذیر را در اختیار دارند و قطعأ بلوک سهام خود را به نرخ روز معامله نخواهند کرد.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
هرچند گاهی اوقات هلدینگ ها نیز دارای اهداف بلندمدت هستند، به این ترتیب سهام زیرمجموعه های خود را جابه جا نمی کنند و از آن جایی که افق سرمایه گذاری هلدینگ ها در مؤسسه های زیرمجموعه درازمدت است، بلوک ها مورد معامله قرار نمی گیرند.
بنابراین بهتر است در محاسبه خالص ارزش داراییِ مجموعه های سرمایه گذاری و هلدینگ ها، ارزش سهام عادی شرکت های سرمایه پذیر لحاظ شود.