سهام دفاعی سهامی است که صرف نظر از وضعیت کلی بازار سود ثابت و مستمری را در اختیار سرمایه‌گذار می‌گذارد. از آنجایی که همواره تقاضای ثابتی برای محصولات این سهام وجود دارد، طی فاز‌های متفاوتی که در چرخه تجاری ایجاد می‌شود، از ثبات بیشتری برخوردار است. سهام دفاعی را با سهام صنایع دفاعی اشتباه نگیرید. این سهام متعلق به شرکت‌هایی است در زمینه تولید اسلحه، تجهیزات نظامی و جت‌های جنگنده فعال هستند.
نکات کلیدی سهام دفاعی
- این سهام سود ثابت و مداومی را برای سرمایه‌گذار در پی خواهد داشت و میزان این سود تحت تأثیر وضعیت کلی بازار نخواهد بود.
- شرکت‌هایی چون Procter& Gamble ،Johnson & Jahnson ،Philip morris و کوکاکولا ازجمله شرکت‌هایی هستند که از پایه‌های قدرتمندی برخوردارند و در زمره سهام دفاعی قرار می‌گیرند.
- سهام دفاعی در مقایسه با دیگر سهام‌ها سود بلندمدتی را با ریسک بسیار کمتر در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند.
- نقطه ضعف این سهام آن است که نوسانات پایین سهام دفاعی سودهای ناچیزی را در طول بازارهای گاوی در پی خواهد داشت.
درک بهتر سهام دفاعی
سرمایه‌گذارانی که به دنبال محافظت از سبد پورتفوی خود هنگام ضعیف شدن بازار هستند یا به دنبال آن هستند که در نوسانات شدید بازار دارایی خود را در امان نگه دارند، میزان استفاده خود را از سهام دفاعی افزایش می‌دهند. شرکت‌های شناخته‌شده‌ای مانند (PG) Procter & Gamble ،(JNJ) Johnson & Jahnson ،(PM) Philip morris و کوکاکولا (KO) ازجمله سهام دفاعی به شمار می‌روند. علاوه بر گردش مالی قوی، این شرکت‌ها به اندازه‌ای از ثبات برخوردارند که قادر هستند وضعیت اقتصادی را تضعیف کنند. شرکت‌ها سودی را پرداخت می‌کنند که هنگام سقوط بازار از قیمت سهام محافظت می‌کنند.
نکته مهم
احتمال ورشکستگی در این نوع سهام بسیار پایین است؛ چراکه در مقابل روند نزولی بازار بسیار قدرتمند عمل می‌کنند.
در شرایط دشوار یا در مواقعی که اوضاع با مشکل روبه‌رو می‌شود، چرا باید فردی به دنبال در اختیار داشتن سهامی باشد؟ چرا در این مواقع گزینه امنی چون اسناد خزانه را نباید انتخاب کنیم که اساسا از هر خطری به دور است؟ پاسخ این سوال بسیار ساده است، ترس و طمع همواره انگیزه لازم را برای حرکت بازار تأمین می‌کند.
سهام دفاعی با پرداخت سود بالاتر در مقایسه با سود پرداختی در شرایطی که نرخ بهره پایین است وسوسه را به جان سرمایه‌گذاران می‌اندازد. این سهام ترس موجود در بین سرمایه‌گذاران را تخفیف می‌دهد و به اندازه سهام‌های متداول خطرناک نیست؛ چراکه تنها یک اتفاق سهمگین و مهلک قادر است مدل تجاری آنها را به بیراهه بکشاند. سرمایه‌گذاران باید این موضوع را در نظر داشته باشند که بیشتر مدیران سرمایه انتخاب دیگری جز خرید سهام در اختیار ندارند. اگر آنها به این نتیجه برسند که اوضاع از همیشه بحرانی‌تر است، به سمت خرید سهام دفاعی سوق پیدا می‌کنند.
سهام دفاعی در مقایسه با بازارهای بزرگ‌تر در زمان مواجهه با بحران بهتر عمل می‌کند. با این وجود در فاز توسعه این سهام‌ها پایین‌تر از نرخ بازار عمل می‌کنند. این امر به دلیل کاهش خطرات و ریسک‌های احتمالی است که در این شرکت‌ها مشاهده شده است. سهام دفاعی غالبا از میزان نوسان و ریسکی کمتر از ۱ برخوردار است. برای به نمایش گذاشتن این میزان باید سهامی را در نظر بگیرید که ریسکی برابر با ۰.۵ دارد. اگر بازار ۲ درصد کاهش را تجربه کند، ما باید انتظار داشته باشیم که سهام ما تنها ۱ درصد کاهش قیمت داشته باشد. از سوی دیگر افزایش سود بازار به میزان ۲ درصد در طی یک هفته نیز ۱ درصد افزایش را برای سهام دفاعی با میزان ریسک و نوسان ۰.۵ در پی خواهد داشت.
مزایای سهام دفاعی
سهام دفاعی مزایای بسیاری را در اختیار سرمایه‌گذار می‌گذارد. برخی از آنها عبارت اند از دریافت سود ثابت و بلند مدتی که از ریسک کمتری برخوردار است. سهام دفاعی به عنوان گروهی از سهام در بازار در مقایسه با سهام کل بازار از نرخ شارپ بالاتری برخوردار است. نرخ شارپ به میزان سود به‌دست‌آمده از یک سهم در مقایسه با خطراتی است که سرمایه‌گذاری در این سهام‌ها در پی خواهد داشت.
بحث و جدل‌های فراوانی بر سر این موضوع وجود دارد که نشان می‌دهد سهام دفاعی در مقایسه با دیگر سهام موجود در بازار سرمایه‌گذاری بهتری است. وارن بافت تاحدودی به دلیل تمرکز روی خرید سهام دفاعی به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران تاریخ تبدیل شده است. نیازی نیست برای شکست بازار ریسک‌های بزرگی را به جان بخرید. درواقع به حداقل رساندن ضرر‌ها نیز با استفاده از سهام دفاعی بسیار سودمند خواهد بود.
معایب سهام دفاعی
در سوی مقابل نقطه ضعف‌هایی نیز برای سهم دفاعی وجود دارد. نوسانات پایین این سهام منجر شده است سودی که در طول بازار گاوی نصیب سهام‌داران می‌شوند، پایین‌تر باشد. متأسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل عملکرد ضعیف این سهام در بازارهای گاوی، این سهام را ترک کرده‌اند. برخی از اوقات پس از آغاز روند نزولی در بازار و با وجود اینکه دیگر بسیار دیر شده است، سرمایه‌گذاران به سمت سهام دفاعی هجوم می‌آورند. این تلاش‌های ناکام به دلیل اشتباه در زمان‌بندی بازار و استفاده از سهام دفاعی نیز تا حد زیادی از میزان بازگشت سود سرمایه‌گذاران می‌کاهد.
نمونه هایی از سهام دفاعی
سهام دفاعی همچنین به نام سهامی غیر‌تناوبی شناخته می‌شوند؛ چراکه آنها در ارتباط مستقیم با چرخه بازار و تجارت قرار ندارند. در ادامه با برخی از انواع سهام دفاعی آشنا می‌شوید.
سهام شرکت‌های خدماتی
آب، گاز و تأسیسات الکترونیکی نمونه‌هایی از سهام دفاعی هستند. چراکه مردم همواره به این سهام نیاز دارند و در تمامی مراحل و شرایط اقتصادی نیاز آنها به قوت خود باقی می‌ماند. شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت دارند از شرایط رکود اقتصادی سود می‌برد؛ چراکه نرخ بهره در این شرایط کاهش پیدا می‌کند.
کالاهای پر مصرف
شرکت‌هایی که کالاهای پرمصرف را تولید می‌کنند در این دسته می‌گنجند. این شرکت‌ها کالاهایی را تولید می‌کنند که مردم به دلیل نیاز مبرم خود و صرف نظر از شرایط اقتصادی برای خرید آنها وارد عمل می‌شوند. این کالاها شامل کالاهای مواد غذایی، نوشیدنی، محصولات بهداشتی، تنباکو و برخی از لوازم خانگی است. این شرکت‌ها همواره گردش مالی ثابتی دارند و میزان سود آنها در وضعیت اقتصادی قوی و ضعیف کاملا قابل پیش‌بینی است. سهام این شرکت‌ها در شرایط بد اقتصادی در مقایسه با سهام شرکت‌های تناوبی که از دگرگونی برخوردار هستند و سهام غیر دفاعی به مراتب بهتر است. اما این سهام در شرایط اقتصادی قوی در مقایسه با دیگر سهام ها عملکرد ضعیف‌تری خواهد داشت.
سهام درمانی
سهام شرکت‌های دارویی و سازندگان تجهیزات پزشکی از دیرباز به عنوان سهام دفاعی شناخته می‌شدند. هرچه باشد، همواره افراد بیماری وجود دارند که به مراقبت‌های پزشکی و درمانی نیاز داشته باشند. به هر حال افزایش رقابت برای داروهای جدید و عدم قطعیت درباره قوانین موجود به این معناست که این کالاها به اندازه گذشته، سهام دفاعی به شمار نمی‌روند.
شرکت سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات
این شرکت‌ها نیز از جمله سهم دفاعی به حساب می‌آیند؛ چراکه همواره مردم به سرپناهی برای زندگی نیاز دارند. زمانی‌که به دنبال سهام این شرکت‌ها هستید از سهام شرکت‌هایی که در زمینه فروش آپارتمان‌های گران‌قیمت فعال هستند، اجتناب کنید. از این گذشته در هنگام کاهش و نزول بازار از سرمایه‌گذاری روی املاکی که در بخش‌های صنعتی واقع شده‌اند و به صورت پیش فرض از وام‌هایی بهره‌مند هستند نیز خودداری کنید.
