




سرمایهگذاری در بازار سرمایه، همواره برای سرمایهگذران، بازده توام با ریسکی را به همراه داشته که شناسایی این ریسک و توازن آن با بازدهی مورد نظر از مهمترین دغدغههای فعالان بازار سرمایه است و ضریب بتا از آن جهت در انجام معاملات بورسی دارای اهمیت گردیده که ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام را در جریان حرکت کلی بازار مورد ارزیابی قرار میدهد. محاسبه ضریب بتا امکان ارزیابی تاثیرات تغییرات بازار بر روی سهام یک شرکت یا سبدی از سهام شرکتهای مختلف را به سرمایه گذار خواهد داد.
سادهترین مفهومی که میتوان برای ضریب بتا ارائه کرد این است که؛ حاکی از میزان ریسکی است که یک سرمایهگذار با خرید سهام، نسبت به کل بازار متحمل میشود. برای درک بهتر مفهوم ضریب بتا شاید لازم باشد ابتدا تعریف کلی از ریسک سیستماتیک داشته باشیم؛ ریسک سیستماتیک، ریسکی است که در اثر عواملی همچون تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مانند تغییر نرخ ارز، چرخه تجاری سیاست پولی و مالی دولت ایجاد میگردد و به طور هم زمان بر قیمت کل اوراق بهادار موجود در بازار مالی تاثیر دارد. ریسک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب، تنها مخصوص به یک یا چند شرکت نیست بلکه به کل بازار مربوط میشود و در اثر عوامل کلی بازار به وجود میآید. با تعریف کلی که از ریسک سیستماتیک ارائه گردید میتوان گفت، ضریب بتا به عنوان شاخصی از ریسک سیستماتیک یک سهم یا مجموعهای از سهام نسبت به ریسک بازار محسوب میگردد.
در تفسیر ضریب بتای محاسبه شده برای یک سهم یا سبدی از مجموع سهام مختلف و یا شاخص یک صنعت مواردی به شرح زیر قابل ذکر است:
براساس آنچه که بیان شد، سهم هایی که ضریب بتای بزرگتر دارند، ریسک بیشتر و بلطبع پتانسیل بالاتر برای بازدهی خواهند داشت. به عنوان مثال اگر ضریب بتای سهمی دو باشد، نوسانات قیمت سهم دو برابر شاخص بازار خواهد بود؛ یعنی هنگامیکه شاخص کل بازار با رشد ۱۰ درصدی همراه است، قیمت این سهم ۲۰ درصد افزایش را تجربه خواهد نمود و برعکس زمانی که بازار ۱۰ درصد سقوط میکند، قیمت این سهم ۲۰ درصد کاهش خواهد داشت. همانطور که قبلا نیز اشاره گردید، ضریب بتا (β) نشانگر نوسان قیمتی دارایی یا سهام، در مقایسه با نوسان کل بازار است، لذا از لحاظ محاسباتی، ضریب بتا شیب معادلهی رگرسیون خطی بازده دارایی نسبت به بازده بازار است.
بنابراین برای محاسبه عددی ضریب بتا باید کوواریانس بین بازدهی دارایی و بازدهی بازار را بر واریانس بازار تقسیم نماییم. لازم به ذکر است برای محاسبه بتای یک سبد از داراییهای سهام یا صندوق سرمایهگذاری، بایستی بتای هر یک از سهام موجود در سبد یا صندوق را به صورت مجزا به دست آورد، سپس میانگین موزون بتای آنها را محاسبه نمود؛ عدد بدست آمده معادل بتای آن سبد از داراییها یا صندوق سرمایهگذاری خواهد بود.
سلام
بسیار عالی
در عرض 5 دقیقه میشه ضریب بتای هر سهمی رو مقایسه کرد
بسیار عالی. سپاسگزارم
نرم افزاری برای محاسبع دارید معرفی کنید / این کار سختی نیست ولی نیاز به محاسبات ماشینی دارد …
باسلام دوست عزيز
فايل محاسباتي اكسل آن قابل جستجو است
درود بر شما
بسیار مفید و کاربردی است.
سپاس از شما
باسلام دوست عزيز
موفق باشيد
با سلام و تشکر از مطالب آموزشی بسیار عالیتان یک سوال:ضریب بتا در چه بازه زمانی بهتر است محاسبه شود وهر چند یکبار باید محاسبه گردد؟
باسلام دوست عزیز
هر چه این بازه زمانی طولانیتر باشد، عدد بهدست آمده قابل اتکاتر است.در واقع بتای یک سهم، حساسیت بازده آن سهم را نسبت به بازده کل بازار میسنجد.
عالی بود مهندس، بسیار روان، کاربردی و مفید؛
خدا قوت، موفق و پیروز باشید.
با سلام.منظور از بازده سهم در صریب بتا همان درصد تغییر روزانه است که از منفی ۵ تا مثبت ۵ متعیر است؟
باسلام دوست عزیز
بازدهی قیمت سهام نسبت به روز قبل برابر است با: قیمت پایانی روز گذشته نماد/(قیمت پایانی روز گذشته نماد – قیمت پایانی نماد)
بازدهی شاخص کل نسبت به روز قبل برابر است با: شاخص کل روز قبل / (شاخص کل روز قبل – شاخص کل)
سایتی وجود داره که بتا رو در اختیارمون بذاره؟
با سلام دوست عزیز
ممکن است بعضی نرمافزارها و یا سایتها به صورت پیوسته ضریب بتا را محاسبه کرده و در اختیار کاربران خود قرار دهند. جدای از این که تجربه به ما نشان داده بسیاری از این پایگاهها محاسبات دقیقی ندارند، از نظر ما لازم است شما به عنوان فعال بازار سرمایه خودتان هم توانایی انجام این محاسبات را داشته باشید.