افراد زیادی با شغل های متفاوت وجود دارند که در مورد بازار بورس، چیز زیادی نمی دانند. به همین دلیل، پرسش های زیادی در ذهن آنها شکل می گیرد. یکی از همین پرسش ها این است که تفاوت سرمایه گذاری در بانک و بورس در چیست و اینکه آیا بازار بورس واقعا محل مناسبی برای کسب سود است؟ در این مقاله از خانه سرمایه، تفاوت سود بانکی و سود بورس را به زبانی ساده، توضیح خواهیم داد.
چگونه در بانک سود می کنیم؟
وقتی پول خود را در بانک سپرده گذاری می کنید، سالیانه مبلغی را به عنوان بهره از بانک می گیرید. این بهره در واقع همان اجاره پول شما است که بانک در عوض مدت زمانی که از پولتان استفاده کرده به شما پرداخت می کند. مثلا اگر یک میلیون تومان در حساب بانکی خود سپرده گذاری کنید با نرخ بهره فعلی (۱۸%) در انتهای سال مبلغ ۱۸۰ هزار تومان به عنوان بهره یا همان سود بانکی دریافت خواهید کرد. یعنی با گذشت یک سال ۱۸% بازدهی از پول خود به دست می آورید. اما این مقدار سود برای افرادی که در بورس فعالیت می کنند به هیچ عنوان جذابیتی ندارد. آنها با هدف کسب بازدهی بیشتر از این مقدار پول، اندوخته خود را وارد بازار بورس می کنند. در ادامه به مقایسه بازدهی بورس و بانک خواهیم پرداخت، اما قبل از آن بد نیست با روش های کسب سود از بورس آشنا شوید.
چگونه در بورس سود می کنیم ؟
اولین روش: نوسان قیمت سهام
اولین روش سود کردن در بازار بورس، نوسان قیمت سهام است که امروزه نسبت به گذشته رواج بیشتری پیدا کرده است. اگر سهام یک شرکت را به قیمت ۱۰۰ تومان خریداری کنید و بعد از مدتی به قیمت ۱۴۰ تومان آن را بفروشید، طی این مدت که ممکن است از چند روز تا چند ماه طول بکشد توانسته اید ۴۰% بازدهی از پول خود به دست آورید. به عنوان یک مثال واقعی، همان طور که در تصویر زیر می بینید سهام بانک صادرات در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۳۹۴ ۸۹۰ قیمت ریال داشت و پس از یک ماه به قیمت ۱۰۷۸ ریال رسید که البته بعد از آن بیشتر هم رشد کرد. یعنی شما در مدت یک ماه به حدود ۲۲% سود رسیدید که اگر پول خود را در این مدت در بانک گذاشته بودید ۱٫۸% سود می کردید. در واقع، این سود حدود ۱۲ برابر بیشتر از سود بانک بوده است.
دومین روش: سود نقدی سالیانه
این روش برای افراد حرفه ای بورس جذابیت کمتری نسبت به روش اول دارد. در پایان هر سال مالی، شرکت های بورسی درصدی از سود سالیانه خود را به عنوان سود نقدی بین سهام دارانشان تقسیم می کنند. اگر شما می خواهید از این روش سود کسب کنید باید شرکت هایی را مد نظر قرار دهید که سود نقدی بالایی پرداخت می کنند. البته در برخی مواقع، همین سود نقدی می تواند به اندازه سود بانکی بازدهی داشته باشد؛ یعنی حتی اگر قیمت سهام شما در طول یکسال رشدی نکند – که اگر شما توانایی خرید و فروش به موقع سهم را داشته باشید این اتفاق تقریبا غیر ممکن است – باز هم بازده ای نزدیک به بازده بانکی بدست آورده اید.
مثلا سهم همراه اول که درصد تقسیم سود بالایی دارد در اوایل سال ۹۴ قیمتی نزدیک به ۲۶۰۰ تومان داشت و بعد از یکسال در مجمع خود ۶۰۲ تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کرد. قیمت سهم نیز بعد از مجمع سال ۹۵ حدود ۲۹۰۰ تومان بود. در نتیجه، اگر شما این سهم را اوایل سال ۹۴ می خریدید و یک سال نگهداری می کردید، با احتساب سود مجمع حدود ۳۵% بازدهی کسب می کردید.
سود بانکی و سود در بازار بورس چه تفاوتی با هم دارند؟
به صورت کلی می توان تفاوت بین سودی که از سپرده گذاری در بانک بدست می آورید و سودی که می توانید از طریق بورس کسب کنید را به دو شکل زیر بیان کرد:
تفاوت اول: تضمین سود
بانک به سپرده شما سودی تضمین شده ولی در مقایسه با بازه زمانی که این پول در اختیار بانک است، سودی پایین پرداخت می کند. اما سودی که می توانید از بورس به دست بیاورید، در مقایسه با بانک بسیار بالاتر بوده ولی مثل بانک تضمینی برای کسب آن وجود ندارد.
تفاوت دوم: وابستگی سود
دومین تفاوت بین سود بانکی و سود حاصل از خرید و فروش سهام در وابستگی سودآوری بورس به خود شما است. به این معنی که اگر یک میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید فارغ از اینکه چه توانایی ها یا شرایطی دارید، مبلغ ثابتی را به عنوان سود سپرده گذاری دریافت خواهید کرد. اما در بورس قضیه کاملا متفاوت است. در بورس به ندرت می توانید ۲ نفر را پیدا کنید که از یک میلیون تومان سرمایه بازدهی یکسانی به دست آورده باشند. این تفاوت در بازدهی به دلیل تنوع گزینه های سرمایه گذاری در بورس و همچنین تفاوت در مهارت و توانایی تصمیم گیری افراد است. در حقیقت می توان گفت تفاوت اصلی که سرمایه گذاری در بورس با بانک دارد در این است که بازدهی سرمایه گذاری در بورس تا حد بسیار زیادی به خود فرد سرمایه گذار و توانایی های او وابسته است. در نتیجه، هر چقدر توانایی و مهارت های خود را افزایش دهید قابلیت کسب سودهای بیشتری از بورس خواهید داشت.
تفاوت سوم: بازدهی در این دو بازار
برای درک بهتر بازدهی و میزان سود در بازار بورس و بانک هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می کنیم:
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
بازدهی واقعی بانک چقدر است؟
بر اساس آمارهای روزنامه دنیای اقتصاد نرخ سود سپرده بانکی از سال های ۹۰ تا ۹۴ به ترتیب برابر با ۱۷%، ۱۷%، ۲۳٫۵%، ۲۲% و ۲۱% بوده است. بر اساس این نرخ ها اگر در ابتدای سال ۹۰ مبلغ یک میلیون تومان را در بانک سپرده گذاری می کردید در انتهای سال ۹۴ پول شما تقریبا ۲٫۵ میلیون تومان می شد؛ یعنی پول بعد از ۵ سال تقریبا ۲٫۵ برابر رشد می کرد. از طرفی بر اساس همین آمار روزنامه دنیای اقتصاد، متوسط نرخ تورم در این سال ها به ترتیب ۲۱٫۵%، ۳۰٫۵%، ۳۴٫۷%، ۲۱٫۱% و ۱۴٫۸% بوده است. این اعداد بدان معنی هستند که در ۵ سال گذشته برای حفظ ارزش یک میلیون تومان، این پول باید به مبلغی بیش از ۳ میلیون تومان تبدیل شود تا فقط ارزش خود را حفظ کرده باشد. در نتیجه، اگر فردی در ۵ سال گذشته پول خود را در بانک سپرده گذاری کرده باشد نه تنها بازدهی بدست نیاورده است بلکه حدود ۱۶% از ارزش واقعی پول خود را نیز از دست داده است.
بازدهی واقعی بورس چقدر است؟
تصویر زیر بیانگر روند رشد شاخص کل بورس تهران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ است. تغییرات شاخص به این معنی است که اگر شما سرمایه خود را در تمام شرکت های بورسی پخش کنید، درصد تغییرات سرمایه شما به طور متوسط به اندازه درصد تغییرات شاخص کل بورس خواهد بود.
همان طور که در تصویر نیز مشخص است شاخص کل بورس با وجود تمام فراز و نشیب هایش از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا ابتدای سال ۱۳۹۵ بیش از ۳۰۰% رشد داشته است. یعنی حتی اگر در بدترین روزهای بورس در سال های ۹۳ و ۹۴ هم سهام خود را به فروش نرسانده باشید باز هم سرمایه شما رشدی بیش از ۳۰۰% را تجربه کرده است.
در تصویر زیر نیز روند تغییرات یکی از سهم های بورس یعنی «بانک ملت» نمایش داده شده است. این تصویر نشان می دهد که اگر فردی به جای سپرده گذاری در بانک ملت، سهام این بانک را خریداری کرده بود از اسفند ماه سال ۱۳۸۸ تا فروردین ماه سال ۱۳۹۵ چه میزان بازدهی بدست می آورد.
همان طور که در تصویر نیز مشخص است بازدهی سهام این بانک با احتساب افزایش سرمایه ها و سودهای نقدی که در طی این ۶ سال به سهام دارانش داده، حدود ۹۵۰% بوده است.
نتیجه گیری
تمام آمارها و ارقام نشان می دهند که در دو دهه گذشته، بازدهی بازار بورس در ایران بیشتر از سایر بازارها و گزینه های رایج سرمایه گذاری بوده است. اما این بازار یک تفاوت اساسی با گزینه هایی مثل بانک و مسکن دارد و این تفاوت در میزان بازدهی آن بر اساس نحوه عملکرد شخص سرمایه گذار است. در شکل زیر نیز میزان بازدهی بانک و بورس طی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ نمایش داده شده است.
آنچه اندازه بازدهی شما در بازار بورس را مشخص می کند میزان توانایی، اطلاعات و تجربه مالیتان است. با وجود بازدهی مناسب بورس، افراد بسیاری نیز وجود داشتند که ضررهای بسیار سنگینی را در این بازار متحمل شده اند. اگر بدون آگاهی و اطلاعات وارد این بازار شوید نباید به غیر از برخی سودهای تصادفی انتظار بیشتری از این بازار داشته باشید و بدون شک زیان های سنگینی در انتظار شما خواهند بود. پس به یاد داشته باشید که اگر مشتاق به سرمایه گذاری در بازار بورس هستید قبل از هر چیزی ابتدا باید روی آموزش خود و توانایی هایتان سرمایه گذاری کرده و پس از آن، پولتان را وارد بازار کنید.
با ثبت نام و شرکت در کلاس آموزش بورس نخبگان می توانید بورس را به صورت کاملا حرفه ای و کاربردی زیرنظر بهترین اساتید ایران آموزش ببینید.