هرگونه گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت سهامی به منظور تعیین وضعیت شرکت و تصمیم‌گیری را مجمع می‌گویند. به عبارت دیگر تجمع صاحبان سهام شرکت به منظور اتخاذ تصمیماتی که معمولاً منجر به ایجاد منافعی برای آن‌ها می‌باشد را مجمع می‌گویند که مهم‌ترین مجامع شرکتهای سهامی عبارت از مجمع عمومی فوق العاده و مجمع عادی می‌باشند.
به‌طور کلی دعوت به مجامع عمومی اعم از عادی، سالیانه، عادی به‌طور فوق العاده و مجمع فوق العاده با هیات مدیره شرکت سهامی است. در کلیه موارد دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع عمومی باید از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن درج میشود صورت پذیرد.
در آگهی دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع باید دستور جلسه و تاریخ و محل تشکیل مجمع به همراه ساعت و نشانی کامل قید گردد. فاصله بین نشر آگهی تا تاریخ تشکیل مجمع عمومی نباید کم‌تر از ده روز و بیش‌تر از چهل روز باشد. قبل از تشکیل مجمع هر سهامداری که مایل به حضور در مجمع عمومی باشد باید با ارائه ورقه سهم متعلق به خود به شرکت مراجعه نموده و مجوز ورود به جلسه را دریافت کند.
فقط سهامدارانی می‌توانند در مجمع شرکت کنند که مجوز ورود را دریافت کرده باشند. همچنین سهامداران ممکن است شخصاً و یا به‌وسیله نماینده در مجمع حاضر شوند. هر سهامداری می‌تواند به شخص دیگری وکالت دهد که به عنوان نماینده به جای او در مجمع حاضر شود.
بر اساس قانون انواع مجامع عمومی عبارت است از:
- مؤسس
- عادی
- فوق العاده
در قانون، وجود مجامع عمومی تنها در شرکتهای سهامی و تعاونی پیش‌بینی و الزامی شده است و در سایر شرکتها الزامی نیست، البته شرکتهای با مسئولیت محدود و مختلط سهامی، درصورتی‌که تعداد شرکا بیش از دوازده نفر باشد، موظف به تشکیل مجمع عمومی هستند.
مجمع عمومی عادی
به‌موجب قانون جهت تعیین خط مشی سالانه شرکت اعمال نظر شرکا و سهامداران شرکتهای سهامی موظف‌اند در هر سال یک‌بار مجمع عمومی عادی شرکت را برگزار نمایند. این مجمع عادی ناظر بر جریان و فعالیت یک ساله شرکت بوده و دارای وظایف زیر می‌باشد:
- انتخاب هیئت مدیره
- انتخاب بازرسان شرکت
- تصویب صورت های مالی
- تقسیم منافع (سود تقسیمی)
- تصویب یا رد پیشنهاد‌هایی که از طرف هیات مدیره و یا بازرسان و سهامداران شرکت ارائه میشود .
- تعیین خط مشی شرکت و تصویب و یا اقدام به هر عملی که به صلاح شرکت باشد.
بر طبق ماده ۹۰ قانون تجارت تقسیم سود و اندوخته بین سهامداران پس از تصویب مجمع عمومی عادی جایز خواهد بود و تقسیم ۱۰ درصد از سود خالص بین سهامداران الزامی است.
حدنصاب تشکیل مجمع عادی سالیانه
در مجمع عادی سالیانه حضور دارندگان حداقل بیش از نصف سهام با حق رأی ضروری است. اگر در اولین دعوت حدنصاب مذکور حاصل نشد مجمع برای بار دوم دعوت خواهد شد و با حضور هر عده از سهامداران که حق رأی دارند رسمیت یافته و اخذ تصمیم خواهند نمود. به‌شرط آن‌که در دعوت دوم نتیجه دعوت اول قید شده باشد. در مجمع تصمیمات همواره با اکثریت یعنی نصف بعلاوه یک آرا حاضرین در مجمع تصویب میشود.
مجمع عمومی عادی سالیانه چه زمانی برگزار میشود؟
مهلت قانونی تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه طبق قانون تجارت حداکثر ۴ ماه پس از پایان سال مالی شرکت می‌باشد. دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع عمومی باید از طریق نشر آگهی در روزنامههای کثیرالانتشار، سایت رسمی سازمان بورس یا سایت شرکت به عمل آید. فاصله بین نشر آگهی و تاریخ تشکیل مجمع حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۴۰ روز می‌باشد.
مجامع عمومی عادی سالیانه شرکتهای بورسی برای تقسیم سود و… معمولاً در چه ماه‌هایی تشکیل میشود؟
سال مالی اکثر شرکتهای بورسی پایان اسفند است و چون شرکت موظف هست که مجمع عادی سالیانه را حداکثر ۴ ماه پس از پایان سال مالی برگزار کند، بنابراین اکثر مجامع شرکتها در تیر و خرداد برگزار میشود.
آیا میتوان مجمع عمومی عادی را در غیر مواعد سالیانه دعوت نمود؟
هیأت مدیره و همچنین بازرس می‌توانند در مواقع مقتضی، مجمع عمومی عادی را به‌طور فوق العاده دعوت نمایند. در این صورت دستور جلسه مجمع باید در آگهی دعوت قید شود.
مجمع عمومی فوق العاده
در موارد ویژه‌ای که برای شرکت پیش می‌آید و در صلاحیت وظایف مجمع عمومی عادی نیست ولی برای اتخاذ تصمیم در خصوص آن‌ها نیاز به تصویب سهامداران می‌باشد. مجمع عمومی فوق العاده تشکیل میشود. موضوعات اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه شرکت، کاهش یا افزایش سرمایه و انحلال شرکت فقط در مجمع فوق العاده قابل رسیدگی است.
حدنصاب تشکیل مجمع عمومی فوق العاده
مجمع عمومی فوق العاده هنگامی رسمیت خواهد یافت که دارندگان بیش از نصف سهام دارای حق رأی در جلسه حاضر باشند. اگر در اولین دعوت حدنصاب مذکور حاصل نشد مقام دعوت‌کننده ملزم است مجمع را برای نوبت دوم دعوت نماید. حدنصاب مذکور حاصل نشد مقام دعوت‌کننده ملزم است مجمع را برای نوبت دوم دعوت نماید. مجمع دوم با حضور دارندگان بیش از یک سوم سهامداران دارای حق رأی رسمیت یافته و اتخاذ تصمیم می‌نمایند. مشروط بر آن‌که در آگهی دعوت مجمع فوق العاده برای نوبت دوم نتیجه عدم تشکیل مجمع اول به دلیل عدم حصول حدنصاب لازم قید گردد.
مجمع عمومی مؤسس چه وظایفی بر عهده دارد؟
وظایف مجمع عمومی مؤسس به‌قرار زیر است:
- رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و نیز احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم.
- تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم، اصلاح آن.
- انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت.
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهامداران تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.
شرکتهای بورسی چگونه زمان و دستور جلسات مجامع عمومی خود را اعلام میکنند؟
شرکتها موظف هستند که زمان، تاریخ، محل تشکیل و دستور جلسه مجامع عمومی را در روزنامههای کثیرالانتشار و سایت اینترنتی خود درج کنند و مراتب را حداقل ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع افشا نمایند. همچنین آگهی مجمع شرکتهای بورسی در سایت کدال و سایت tsetmc قابل مشاهده است.
قبل از برگزاری مجمع عادی سالانۀ شرکتهای بورسی چه اطلاعاتی منتشر میشود؟
جهت تصمیم‌گیری بهتر سهامداران شرکت، ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمعِ شرکتها، صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده با کلیۀ یادداشت‌های پیوست آن و گزارش فعالیت هیئت مدیره به مجمع منتشر میشود.
درصورتی‌که شرکتِ بورسی، دارای شرکتهای تابعه باشد، علاوه بر اطلاعات فوق، صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی شده و صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شدۀ شرکتهای تابعه نیز منتشر میشود. همچنین جدول زمان‌بندی پرداخت سود نقدی پیشنهادی توسط هیئت‌مدیره نیز قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی افشا میگردد.
